Małopolski Urzd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej PS.IV.0934-3-09 Protokół z kontroli doranej przeprowadzonej w Domu Dziecka w Sieborowicach, 32-091 Michałowice, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzdu Wojewódzkiego w Krakowie Magdalen Rajsk inspektora oraz Ann Jdrzejczyk starszego operatora urzdze przygotowania danych, na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 z pón. zm.), Rozporzdzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 Nr 261, poz. 543 z pón. zm.) i upowanienia do kontroli z dnia 13 lipca 2009 r. (znak: PS.IV.0939-30-09) wydanego z up. Wojewody Małopolskiego przez Zastpc Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzdu Wojewódzkiego w Krakowie. Kontrol przeprowadzono w dniu 13 lipca 2009 r. Przed rozpoczciem czynnoci kontrolnych zespół inspektorów, zgodnie z art. 127 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej wylegitymował si oraz przedstawił imienne upowanienie do przeprowadzenia kontroli Domu Dziecka w Sieborowicach. W trakcie kontroli dokonano wpisu do zeszytu kontroli. Kontrol przeprowadzono w oparciu o analiz zastanej dokumentacji, wyjanienia Z-cy Dyrektora Placówki Pana Marka yły oraz w oparciu o informacje z rozmów z wychowawcami i wychowankami Domu Dziecka w Sieborowicach. Powysze czynnoci przeprowadzono równie w Grupie Usamodzielnienia wchodzcej w skład kontrolowanej Placówki wielofunkcyjnej. Zakres kontroli: Kontrola dorana została przeprowadzona w zwizku z informacj przekazan do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzdu Wojewódzkiego w Krakowie przez Prokuratur Rejonow w Krakowie, dotyczc prawdopodobnego faktu pobicia dwóch wychowanków Domu Dziecka w Sieborowicach przez innych wychowanków. Załczniki: 1. Kserokopie Harmonogramów pracy opiekuczo-wychowawczej za miesic: kwiecie, maj i czerwiec 2009 r. 2. Kserokopia pisma Z-cy Dyrektora Domu Dziecka w Sieborowicach z dnia 11 maja 2009 r. (znak: DDz 438/2009), skierowanego do Wydziału Bezpieczestwa i Zarzdzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Krakowie, w sprawie pobicia dwóch wychowanków Placówki.
3. Wyjanienia Z-cy Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie zawarte w pimie z dnia 20 lipca 2009 r. (znak: PCPR/8233/718/2009). Ustalenia kontroli: W dniu 24 czerwca 2009 r. do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzdu Wojewódzkiego w Krakowie wpłynła informacja dotyczca prawdopodobnego faktu pobicia dwóch wychowanków Domu Dziecka w Sieborowicach przez innych wychowanków Placówki. W celu wyjanienia wszystkich zarzutów wobec Dyrekcji i pracowników Domu Dziecka w Sieborowicach, pracownicy Wydziału Polityki Społecznej przeprowadzili w dniu 13 lipca 2009 r. w Placówce kontrol doran. Podczas kontroli nie stwierdzono jednoznacznie czy dwóch braci wychowanków Domu Dziecka w Sieborowicach w nocy z dnia 10 na 11 maja 2009 r. zostało pobitych przez innych wychowanków Grupy Usamodzielnienia. Ustalono natomiast, e o fakcie pobicia wychowanków został poinformowany Wydział Bezpieczestwa i Zarzdzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Krakowie, pismem Z-cy Dyrektora Domu Dziecka z dnia 11 maja 2009 r. Pan Marek yła podczas przeprowadzania czynnoci kontrolnych przekazał, e do zdarzenia pobicia ww. wychowanków miało doj w nocy z dnia 10 na 11 maja 2009 r. Bracia wrócili do Placówki po nieobecnoci wieczorem 10 maja 2009 r. Wychowawca pełnicy dyur nie zauwaył adnych obrae na ciele wychowanków po ich powrocie, równie rano rozmawiajc z chłopcami nie zauwaył ladów pobicia. Nastpnego dnia rano wychowankowie wyszli z budynku Grupy Usamodzielnienia za zgod wychowawcy, jednak do Placówki nie powrócili. Z informacji posiadanych przez Pana Marka ył wynika, i chłopcy wraz z ojcem zgłosili spraw pobicia do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie, nastpnie jeden z chłopców trafił po zdarzeniu do szpitala, gdzie nie stwierdzono obrae zewntrznych. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie przeprowadziło w Domu Dziecka kontrol w przedmiotowej sprawie. Natomiast z wyjanie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie wynika, e dnia 11 maja 2009 roku to matka chłopców zgłosiła do PCPR fakt pobicia wychowanków w Domu Dziecka w Sieborowicach (zał. nr 3 do protokołu) i zwróciła si z prob o, cyt.: rozeznanie sytuacji i przeniesienie chłopców w <<bezpieczne miejsce>> do innej placówki, bowiem obawia si o bezpieczestwo, a nawet ycie dzieci. W toku czynnoci kontrolnych, podczas rozmów z wychowankami oraz Zastpc Dyrektora ustalono, e wychowankowie Grupy Usamodzielnienia byli przesłuchiwani przez policj, o czym Placówka została poinformowana. Chłopcy udzielali wyjanie na policji w obecnoci wychowawców, jedynie dwóch wychowanków, którzy ukoczyli 17 r.. zostało przesłuchanych bez obecnoci opiekunów Domu Dziecka. Podczas rozmowy Z-ca Dyrektora Placówki poinformował równie, i nie posiada dokumentacji dotyczcej wychowanków, bowiem przebywaj oni obecnie w Pogotowiu Opiekuczym w Skawinie, skd trafili wczeniej do kontrolowanego Domu Dziecka. Teczki wychowanków przekazano ww. Pogotowia. Naley podkreli, i w takiej sytuacji w Domu Dziecka w Sieborowicach powinny zosta kserokopie dokumentów byłych wychowanków. Fakt pobytu dzieci w Placówce mona obecnie ustali jedynie na podstawie wpisu do ksigi 2
ewidencji wychowanków. Na podstawie danych zawartych w ww. dokumencie, osoby kontrolujce ustaliły, i bracia przebywali w Placówce w okresie od 22 kwietnia do 24 czerwca 2009 roku. W trakcie czynnoci kontrolnych przeprowadzono wizj lokaln Grupy Usamodzielnienia, w której na dzie kontroli przebywało dziewicioro wychowanków oraz dwie dziewczynki na kontrakcie, natomiast podczas zdarzenia w Placówce znajdowało si 12 osób. Zaznaczy naley, e osobom kontrolujcym nie udostpniono jednego z pokoi wychowanków, gdy jak stwierdził wychowawca jeden z chłopców wyszedł zamknł drzwi i zabrał ze sob klucz od pokoju. Taka sytuacja nie moe mie miejsca, zarówno wychowawcy jak i dyrektor Placówki winni mie dostp do pokoi wychowanków. W toku kontroli ustalono, i pracownicy pedagogiczni posiadaj wymagane przepisami prawa kwalifikacje, okrelone w 38 rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 padziernika 2007 roku w sprawie placówek opiekuczowychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455). Osobom kontrolujcym nie przedstawiono jednak teczki osobowej jednego z pracowników, który ujty został w ramach Harmonogramu pracy opiekuczo-wychowawczej (zał. nr 1 do protokołu). Z-ca Dyrektora, Pan Marek yła, przekazał jedynie ustne informacje, i ww. osoba zatrudniona jest na stanowisku instruktora kulturalno-owiatowego i organizuje zajcia dla wychowanków, nie sprawujc bezporedniej, samodzielnej opieki nad dziemi. Jak wynika ze szczegółowej analizy harmonogramów pracy opiekuczowychowawczej (zał. nr 1 do protokołu), opieka nad wychowankami w godzinach dopołudniowych i w godzinach nocnych nie jest zapewniona w dostatecznym stopniu, co nie gwarantuje dzieciom bezpieczestwa, w myl zapisów 25 ust. 1-6 rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 padziernika 2007 roku w sprawie placówek opiekuczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455). Naley podkreli, i w wyniku przeprowadzonej w dniach od 30 wrzenia do 2 padziernika 2008 roku kontroli kompleksowej w Domu Dziecka w Sieborowicach, wystosowano do Dyrektora Placówki zalecenia pokontrolne pismem z dnia 24 padziernika 2008 roku (znak: PS. IV.0931-3-12-08). Jednym z zalece było, cyt.: natychmiastowe zapewnienie opieki, gwarantujcej bezpieczestwo wszystkim wychowankom, o którym mowa w 25 ust. 1-6 rozporzdzenia w sprawie placówek opiekuczo-wychowawczych. Pismem z dnia 28 listopada 2008 roku oraz pismach kolejnych, Dyrektor Domu Dziecka w Sieborowicach informował Wydział Polityki Społecznej o sposobie realizacji zalece pokontrolnych, w tym o zapewnieniu w dostatecznym stopniu opieki wychowankom Placówki. Przeprowadzone w dniu 13 lipca 2009 roku czynnoci kontrolne wykazały, i ww. zalecenie nadal nie jest w pełni realizowane, bowiem dyury przedpołudniowe (03.04.2009, 16.04.2009, 17.04.2009, 21.04.2009, 23.04.2009, 24.04.2009, 28.04.2009, 11.05.2009, 15.05.2009, 22.05.2009, 29.05.2009, 08.06.2009, 16.06.2009, 17.06.2009) sprawowane były jedynie przez Dyrektora Placówki oraz osob nie posiadajc kwalifikacji pedagogicznych (Pani J. L.), której akta osobowe nie zostały przedłoone osobom kontrolujcym. Z-ca Dyrektora Domu Dziecka poinformował jedynie, i Pani J. L. pełni funkcj instruktora kulturalno-owiatowego, nie sprawujc dyurów wychowawczych, co pozostaje w sprzecznoci z danymi zawartymi w harmonogramach pracy opiekuczo-wychowawczej (zał. nr 1 do protokołu), które zostały przedstawione kontrolujcym. Ponadto, dyury nocne sprawowane były jedynie przez dwóch wychowawców (10 i 11.04.2009 oraz 24., 25.06.2009), co jest niezgodne z 25 ust. 6 rozporzdzenia w sprawie placówek opiekuczowychowawczych. Równie w miesicu czerwcu 2009 roku opieka nad wychowankami nie 3
była sprawowana w sposób dostateczny, poniewa w dniach od 2 do 4 czerwca oraz 8, 9, 10 czerwca 2009 roku w godzinach przedpołudniowych dyury pełnił jedynie Dyrektor Domu Dziecka, natomiast w dniu 5 czerwca 2009 roku w godzinach od 8.00 do 11.00 opieki nad wychowankami nie sprawował aden pracownik Placówki, co stanowi naruszenie zapisów 25 ww. rozporzdzenia. Naley podkreli równie, i w harmonogramie pracy za miesic kwiecie 2009 roku uwzgldniono dyury osoby, której imi i nazwisko nie zostało podane, natomiast w grafiku na miesic czerwiec 2009 roku uwzgldniono dyury w rubryce, gdzie odnotowano cyt: vacat, wobec czego pojawia si wtpliwo co do zapewnienia właciwej opieki wychowankom przez kontrolowan Placówk. Podczas analizy harmonogramu pracy opiekuczo-wychowawczej ustalono równie, e w nocy z 10 na 11 maja 2009 roku opieka nad wychowankami sprawowana była przez trzech wychowawców, a wic zgodnie z 25 ust. 6 rozporzdzenia w sprawie placówek opiekuczo-wychowawczych. W trakcie kontroli wychowawcy przekazali informacje o organizowanych zajciach dla dzieci, podali take, e zdarzaj si bójki, w tym podczas dyurów nocnych i sporadycznie bywa wzywana policja. Szczegółowy przebieg dyuru nocnego w dniu 10 maja 2009 r. przedstawił wychowawca sprawujcy bezporedni opiek nad chłopcami w Grupie Usamodzielnienia. Wychowawca rozpoczł dyur 10 maja 2009 r. o godzinie 21.00, około godziny 22.00 do Placówki powróciło dwóch wychowanków urlopowanych na weekend do domu rodzinnego. Chłopcy stwierdzili, e s zmczeni i połoyli si spa. Około północy wróciło do Grupy czterech wychowanków, przebywajcych na ucieczce. Chłopcy zostali przebadani alkomatem, w wyniku, czego stwierdzono, i trzech wychowanków było nietrzewych, co równie zostało odnotowane przez wychowawc dyurnego w Dzienniku zaj wychowawczych 2008/2009. Wychowawca poinformował osoby kontrolujce, i po tym zdarzeniu udał si do budynku głównego Domu Dziecka po leki oraz, aby uzupełni dokumenty, gdy wrócił wychowankowie ju spali. Nastpnego dnia rano o godzinie 6.00 rodzestwo wyszło z budynku Grupy i nie powróciło. Wychowawca o zdarzeniu pobicia braci został poinformowany dopiero w poniedziałek popołudniu. Podkreli naley, i dokumenty oraz leki wychowanków Grupy Usamodzielnienia winny znajdowa si w budynku Grupy, bowiem wychowawca sprawujcy dyur nie powinien pozostawia wychowanków bez opieki, zwłaszcza, gdy w Placówce przebywaj wychowankowie znajdujcy si pod wpływem alkoholu. Podczas czynnoci kontrolnych przeprowadzono równie rozmowy z wychowankami Domu Dziecka oraz Grupy Usamodzielnienia w Sieborowicach, w tym z chłopcami przebywajcymi w Grupie w nocy z 10 na 11 maja 2009 r. Z przedstawionych przez chłopców informacji wynika, e bracia nie byli konfliktowi, jednak kilka dni przed zdarzeniem w nocy z 10 na 11 maja 2009 r. wrócili do Placówki pod wpływem alkoholu. Jeden z wychowanków Placówki potwierdził, e zdarzaj si szarpaniny wród chłopców mieszkajcych w Grupie Usamodzielnienia, a w zwizku z przedmiotow spraw pobicia braci został zatrzymany przez policj i był przesłuchiwany. Wszyscy wychowankowie zaprzeczyli, e mogło doj do pobicia braci. Ponadto stwierdzili, e dobrze im si mieszka w Domu Dziecka. Wychowankowie w sposób bardzo bezporedni poinformowali równie osoby kontrolujce o fakcie palenia przez nich papierosów w Placówce. Jak wynika z obserwacji kontrolujcych Placówk, w Domu Dziecka brak wyranego zakazu palenia tytoniu, panuje wrcz przyzwolenie na tego typu negatywne zachowania. Placówka nie opracowała adnego programu walki z uzalenieniami, ponadto naley zwróci uwag na fakt palenia papierosów 4
przez wychowawc i Z-c Dyrektora w obecnoci wychowanków, co pozostaje w sprzecznoci z załoeniami pracy pedagogicznej i stanowi antywzór dla postpowania wszystkich dzieci przebywajcych w Domu Dziecka. Jest to take działanie niezgodne z wymogami okrelonymi w 32 pkt 11 rozporzdzenia w sprawie placówek opiekuczo wychowawczych, które nakładaj na placówk obowizek stwarzania wychowankom warunków do kształtowania u dzieci nawyków i uczenia zachowa prozdrowotnych. Analiza teczek wychowanków oraz rozmowy przeprowadzone przez osoby kontrolujce z pracownikami Domu Dziecka wykazała, e chłopcy przebywajcy w Grupie Usamodzielnienia wykazuj due przejawy zdemoralizowania. Dwóch chłopców posiada postanowienie na umieszczenie w młodzieowym orodku wychowawczym. Ponadto, w aktach osobowych chłopców znajduje si dokumentacja potwierdzajca, i wychowankowie wchodz niejednokrotnie w konflikt z prawem (postanowienia sdu, potwierdzenia zatrzymania chłopców na komisariacie policji, informacje o ucieczkach, kradzieach dokonanych przez wychowanków). Jednak naley podkreli, e w wyniku kontroli stwierdzono, i teczki osobowe wychowanków zawieraj równie dokumentacj kierowan do sdów i innych instytucji przez sam Placówk, w której brak informacji na temat negatywnych zachowa chłopców i ich postpujcej demoralizacji. W sporzdzanych przez pracowników Domu Dziecka opiniach na temat wychowanków ukazani s oni jako nie sprawiajcy kłopotów wychowawczych, co pozostaje, wic w znaczcej rozbienoci ze stanem faktycznym. W kontrolowanym Domu Dziecka w Sieborowicach obecnie w okresie wakacyjnym przebywa rednio około dziesiciorga wychowanków. Podczas kontroli ustalono, e Placówka organizuje wychowankom wyjcia do kina, teatru, na zajcia fotograficzne, czy na basen, planuje take wyjazd dzieci nad morze. Jeden z chłopców podczas rozmowy poinformował osoby kontrolujce, e zdarza si w Placówce brak zorganizowanych zaj, kiedy wychowankowie si nudz. Wnioski: Przeprowadzone czynnoci kontrolne wykazały uchybienia w sprawowaniu opieki nad wychowankami Domu Dziecka w Sieborowicach oraz w zapewnieniu im bezpieczestwa. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, gdy do Placówki kierowani s trudni wychowankowie, dla których tocz si postpowania sdowe w sprawach o demoralizacj. Niedopuszczalnym jest, e wychowawca, który podczas dyuru odpowiada za małoletnich, pozostawia w nocy wychowanków samych udajc si do drugiego budynku. Zastrzeenia równie budzi niedostateczny sposób organizowania wychowankom dodatkowych zaj w czasie wolnym. Ponadto w kontrolowanym Domu Dziecka, powinny zosta wdroone programy zapobiegajce uzalenieniom, szczególnie, e wychowankowie naduywaj alkoholu i pal papierosy. Do regulaminów obowizujcych w Placówce naley wprowadzi zapisy dotyczce procedur postpowania wychowawców w rónych sytuacjach. Wychowawcy powinni zosta przeszkoleni gdy w trakcie kontroli ustalono, e przyzwalaj oni wychowankom na róne niedopuszczalne zachowania i nie wycigaj adnych konsekwencji. Jest działanie niezgodne z zapisami 32 pkt 1, 11 i 12 rozporzdzenia w sprawie placówek opiekuczo wychowawczych. Na tym protokół zakoczono. 5
Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeenia. Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w zwizku z 16 ust 3 i 4 Rozporzdzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z pón. zm.) Dyrektorowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli umotywowanych zastrzee dotyczcych ustale zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzdu Wojewódzkiego. Zgodnie z 16 ust. ww. rozporzdzenia Dyrektorowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjanie przyczyn tej odmowy. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na kadej stronie. Protokół sporzdzony w dwóch jednobrzmicych egzemplarzach otrzymuj: 1. Dyrektor Domu Dziecka w Sieborowicach, 2. a/a Data otrzymania protokołu: 4.08.2009 Data i miejsce podpisania protokołu: Inspektor (-) DYREKTOR (-) mgr Magdalena Rajska DOMU DZIECKA w Sieborowicach DOM DZIECKA w Sieborowicach 32-091 Michałowice (-) Anna Jdrzejczyk tel. (012) 388 50 52 st. operator urzdze przygotowywania danych...... /Podpis Dyrektora kontrolowanej jednostki/ /Podpis osób kontrolujcych/ 6