Incoterms regulują podział kosztów, ryzyka i obowiązków między kupującego i sprzedającego, związanych z dostawą towaru. Aby określona formuła Incoterms miała zastosowanie do regulowania stosunków między kupującym i sprzedającym należy powołać się na nią w kontrakcie. Incoterms 2010
Geneza reguł Incoterms Reguły Incoterms zostały stworzone i po raz pierwszy zaprezentowane przez ICC w 1936 roku. Od tego czasu nastąpiło już kilka aktualizacji reguł, które uznaje się obecnie za standard w handlu międzynarodowym i gałęziach gospodarki bezpośrednio z nim związanych. Każda redakcja reguł handlowych stawała się odpowiedzią na zmiany zachodzące w biznesie światowym, postęp techniczny i prawny dotyczący międzynarodowej wymiany handlowej.
ICC Autorem i promotorem reguł handlowych Incoterms jest organizacja pozarządowa o zasięgu globalnym, która odgrywa bardzo ważną rolę w kształtowaniu współczesnych stosunków gospodarczych - Międzynarodowa Izba Handlowa (ang. The International Chamber of Commerce. The World Business Organization; fr. La Chambre de Commerce Internationale. L'Organisation Mondiale des Entreprises). Biuro tej organizacji od czasu jej powołania niezmiennie znajduje się w Paryżu. ICC skupia obecnie przedsiębiorstwa oraz narodowe izby handlowe z około 130 krajów. Od momentu jej faktycznego powstania w roku 1920, ICC zgromadziła ogromne doświadczenie, autorytet w międzynarodowym środowisku biznesowym, usystematyzowała zasady, standardy ogólnie przyjęte w handlu zagranicznym, bankowości, logistyce i transporcie, ubezpieczeniach i wielu innych dziedzinach działalności gospodarczej. Praktycy handlu zagranicznego, bankowcy, spedytorzy mają na co dzień styczność z owocami pracy tej wpływowej instytucji a jej oddziaływanie na handel zagraniczny, międzynarodowe transakcje bankowe, ubezpieczeniowe, transport i wiele innych sfer działalności ekonomicznej w obecnym świecie jest ogromny. Niezwykle ważna i z pewnością unikalna jest rola ICC w tworzeniu, kodyfikacji i jednocześnie unifikacji standardów, reguł i uzansów[1] stosowanych wszechstronnie w handlu zagranicznym.
Ryzyko w międzynarodowej wymianie towarów Działalność na rynku światowym wiąże się z wystąpieniem sporej ilości ryzyk, które mogą znacznie pogorszyć efektywność transakcji lub przyczynić się do znacznych strat. W biznesie międzynarodowym mamy do czynienia z mnogością praktyk i zwyczajów handlowych. Różnice prawne i kulturowe stają się często przyczyną komplikacji prawnych, sporów i nieporozumień pomiędzy stronami zaangażowanymi w międzynarodową wymianę handlową. Z tych też względów stronom negocjującym warunki dostawy towaru jest niezwykle trudno opracować własną formułę porozumienia dokładnie precyzującą obowiązki stron dotyczących transakcji i jednocześnie zabezpieczającą ich interesy. Łatwiejszym i pewniejszym sposobem jest skorzystanie z gotowych reguł opracowanych przez międzynarodowy zespół ekspertów: prawników, praktyków handlu międzynarodowego, bankowców i ubezpieczycieli, logistyków, naukowców działających w Komisji ds. Międzynarodowej Praktyki Handlowej Międzynarodowej Izby Handlowej.
Fakultatywność stosowania Incoterms Stosowanie tych reguł jest fakultatywne i dotyczy wyłącznie stron umowy kupna-sprzedaży. Nie wiążą stron trzecich zaangażowanych w realizację konkretnej transakcji: agencje celne, firmy spedycyjne, banki i inne instytucje finansowe. Reguły obowiązują dopiero wtedy gdy strony kontraktu wyraźnie na nie powołają się zaznaczając która wersja reguł Incoterms została uznana przez nich za obowiązującą.
Podział kosztów
REGUŁY DLA WSZYSTKICH GAŁĘZI TRANSPORTU
EXW EXW - obowiązkiem sprzedającego jest postawienie towaru do dyspozycji kupującego w punkcie wydania (np. magazynie, zakładzie sprzedającego). Od tego miejsca kupujący ponosi ryzyko oraz wszystkie koszty i obowiązki, łącznie z załadunkiem towaru na środek transportu oraz dokonaniem formalności celnych w eksporcie.
FCA FCA - obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru przewoźnikowi (lub innej osobie, np. spedytorowi) wyznaczonemu przez kupującego w zakładzie sprzedającego (wówczas ma obowiązek załadować towar na środek transportu) lub w innym wyznaczonym miejscu (wówczas ma obowiązek dostarczyć towar, gotowy do wyładunku, na środku transportu), a także dokonanie formalności celnych w eksporcie. Obowiązkiem kupującego jest przejęcie ryzyka oraz zawarcie umowy przewozu od wyznaczonego miejsca dostawy, a także poinformowanie sprzedającego o nazwie przewoźnika, terminie załadunku oraz rodzaju środka transportu.
CPT CPT - obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru przewoźnikowi (od tego miejsca ryzyko ponosi kupujący) oraz zawarcie umowy przewozu do określonego miejsca przeznaczenia i opłacenie jego kosztów. Obowiązkiem kupującego jest poniesienie wszystkich kosztów związanych z towarem podczas jego przewozu do miejsca przeznaczenia, z wyjątkiem tych, które obciążyły sprzedającego na podstawie umowy o przewóz.
CIP CIP - w porównaniu do formuły CPT zakres obowiązków sprzedającego jest rozszerzony o zawarcie umowy ubezpieczenia i pokrycie jego kosztów oraz przekazanie kupującemu dowodu ubezpieczenia, aby mógł on, w przypadku uszkodzenia czy utraty towaru, dochodzić roszczeń od ubezpieczyciela. Podział ryzyka i inne obowiązki stron są takie jak w CPT.
DAT DAT - obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru i postawienie go do dyspozycji kupującego, po wyładunku ze środka transportu, w określonym terminalu w wyznaczonym porcie lub miejscu przeznaczenia. Od tego miejsca koszty oraz ryzyko ponosi kupujący.
DAP DAP - obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru i postawienie go do dyspozycji kupującego, na środku transportu, gotowego do wyładunku. Od tego miejsca koszty oraz ryzyko, w tym wyładunku, ponosi kupujący.
DDP DDP - obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru do określonego miejsca przeznaczenia oraz postawienie go do dyspozycji kupującego, oclonego, na środku transportu, gotowego do wyładunku. Obowiązkiem kupującego jest wyładunek towaru.
REGUŁY DLA TRANSPORTU MORSKIEGO I WODNEGO ŚRÓDLĄDOWEGO
FAS FAS - obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru wzdłuż burty statku w porcie załadunku. Od tego miejsca ryzyko i koszty ponosi kupujący. Kupujący ma obowiązek zawrzeć umowę przewozu i poinformować sprzedającego o nazwie statku, miejscu załadunku i terminie dostawy do portu.
FOB FOB - obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru na statek w porcie załadunku. Od tego miejsca ryzyko i koszty ponosi kupujący. Kupujący ma obowiązek zawrzeć umowę przewozu i poinformować sprzedającego o nazwie statku, miejscu załadunku i terminie dostawy do portu.
od Incoterms 2000 do 2010 Kolejna formuła morska FOB (Free On Board - Dostarczony na pokład statku) jedna z najstarszych formuł handlowych - zobowiązuje sprzedawcę do załadowania towaru na statek wyznaczony przez kupującego w umówionym porcie. W odróżnieniu od pojmowania formuły FOB w Incoterms 2000, w nowej wersji towar musi być umieszczony na pokładzie statku. Twórcy Incoterms 2010 odeszli od dość kontrowersyjnego wyobrażenia o pionowej linii nadburcia statku. Przekroczenie tej linii było traktowane jako moment przejścia ryzyka utraty lub uszkodzenia towaru i obowiązków ze sprzedawcy na kupującego. W przypadku zaistnienia sytuacji spornej praktycznie trudne było do udowodnienia po której stronie magicznej linii nadburcia statku towar uległ wypadkowi. Nierzadko strony musiały spierać się lub umawiać dodatkowo czyim kosztem są wydatki związane z umieszczeniem kontenera (sztauowanie i trymowanie) na pokładzie statku. W nowym zestawie reguł ta kwestia została rozstrzygnięta jest to koszt, który ponosi sprzedawca.
c.d. statek typu Ro-Ro W związku z coraz częstszym wykorzystaniem statków kontenerowych typu Ro-Ro (tj. Roll on - Roll off) oraz kontenerów przystosowanych do transportu multimodalnego. Przy stosowaniu reguły FOB w Incoterms 2000, właśnie ze względu na to, że sposób załadunku specjalnych kontenerów na statki typu Ro-Ro nie wiązał się z przejściem przez wyimaginowaną linię nadburcia statku zalecało się stosować formułę FCA. W regułach Incoterms 2010 ta nieścisłość została usunięta. Mimo to zalecane jest w podobnych sytuacjach stosowanie innej formuły: FCA lub, gdy kontener jest przekazywany na terminal w porcie zanim zostanie załadowany na statek typu Ro-Ro, bardziej odpowiednią regułą będzie DAT.
CFR CFR - obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru na statek w porcie załadunku. Od tego miejsca ryzyko ponosi kupujący. Sprzedający ma obowiązek zawrzeć umowę przewozu i opłacić jego koszty do portu przeznaczenia. Kupujący ponosi koszty i opłaty związane z towarem podczas jego przewozu do portu przeznaczenia, z wyjątkiem tych, które obciążyły sprzedającego na podstawie umowy o przewóz.
CIF CIF - w porównaniu do formuły CFR zakres obowiązków sprzedającego jest rozszerzony o zawarcie umowy ubezpieczenia i pokrycie jego kosztów oraz przekazanie kupującemu dowodu ubezpieczenia, aby mógł on, w przypadku uszkodzenia czy utraty towaru, dochodzić roszczeń od ubezpieczyciela. Podział ryzyka i inne obowiązki stron są takie jak w CFR.
Redakcja Incoterms należy zawsze pisać dużą literą i nie używać w liczbie pojedynczej (tzn. nie reguła Incoterm, tylko zawsze reguła Incoterms). Jeśli chodzi o zapis poszczególnych formuł to nastąpiła pewna zmiana - w nazwie każdej formuły w odniesieniu do określonego miejsca/portu dodano wyraz insert" - a więc takie stanowcze podkreślenie umieścić/wpisać/wstawić" nazwę tego miejsca, a ponadto przy każdej formule umieszczono w jej nazwie Incoterms 2010. Z pewnością związane jest to z często występującą w praktyce sytuacją z którą mają do czynienia też spedytorzy, że podawana jest tylko formuła w brzmieniu np. CIF Rotterdam, bez odwołania do Incoterms, a zdarza się, że jest tylko zapis CIF. A zatem, aby uniknąć takich sytuacji MIH opracowując Incoterms 2010 bardzo dobitnie ujęła w treści samych formuł konieczność ujęcia obu tych elementów przykładowo zapis formuły CIF brzmi następująco: w Incoterms 2.000 - CIF (... namecl port of destination), w Incoterms 2010 - CIF (insert named port of destination) Incoterms 2010. Nie jest to zmiana merytoryczna, a raczej porządkowa, ale może przyczynić się do właściwego stosowania zapisów w praktyce obrotu międzynarodowego, a tym samym przyczynić się do zmniejszenia spraw spornych i wątpliwości związanych z niepełnym opisem. Dla precyzji dodano też w EXW i FCA oznaczone miejsce dostawy, gdyż w Incoterms 2000 było tylko oznaczone miejsce". Zapis w kontrakcie, np. CIF Rotterdam Incoterms 2010" na ogól jest wystarczający dla określenia podstawowych obowiązków kupującego i sprzedającego, związanych z dostawą towaru. Jednak nie zawsze takie określenie jest wystarczająco precyzyjne, stąd często niezbędne jest podanie również adresu (w Incoterms 2010 podkreśla się specify the place or port as precisely as possibile.", a więc określ miejsce lub port tak dokładnie jak to możliwe).