WOJEWODA MAŁOPOLSKI OK-III.431.34.2013 Kraków, dnia 2014-03-11 Pan Stanisław Kiełbasa Wójt Gminy Nawojowa Nawojowa 313 33-335 Nawojowa WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 175 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) jak również zgodnie z zatwierdzonym przez Wojewodę Małopolskiego Planem kontroli wewnętrznych Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie na 2013 r. w dniach od 13 do 15 listopada 2013 r., Zespół Kontrolny Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego Krakowie przeprowadził w Gminie Nawojowa kontrolę, której przedmiotem było: rozliczenie wydatków dokonanych w ramach dotacji celowych udzielonych na zadania z pomocy materialnej dla uczniów, przyznawanie uczniom pomocy materialnej o charakterze socjalnym, dofinansowanie uczniom zakupu podręczników szkolnych. Kontrola została przeprowadzona na podstawie upoważnień znak OK-III.0030.40.2013 o numerach 102/2013, 103/2013, 104/2013, z dnia 7 listopada 2013 r., przez zespół kontrolny w składzie: Grzegorz Gach starszy inspektor w Wydziale Organizacji i Kontroli, Przewodniczący Zespołu Kontrolnego, Bożena Król starszy specjalista w Delegaturze Kuratorium Oświaty w Nowym Sączu, Bożena Kuźma specjalista w Delegaturze Kuratorium Oświaty w Nowym Sączu. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2012 r. (II półrocze roku szkolnego 2011/2012 oraz I półrocze roku szkolnego 2012/2013). Kontrolę przeprowadzono w zakresie przyznawania: I. Świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym, o których mowa w rozdziale 8a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), (dalej: ustawa o systemie oświaty). 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 238 * fax 12 39 21 438 http://www.malopolska.uw.gov.pl
Realizację zadań we wskazanym wyżej zakresie ocenia się pozytywnie z nieprawidłowościami. Powyższa ocena wynika z następujących ustaleń dokonanych w czasie kontroli: W dniu 14 maja 2012 r. zawarta została umowa nr 98/12 pomiędzy Kuratorium Oświaty, a Gminą Nawojowa na dofinansowanie świadczeń pomocy materialnej dla uczniów o charakterze socjalnym na kwotę 62.481,00 zł. Przyznana kwota dotacji stanowiła do 80% kosztów realizacji zadania. Pozostałe środki stanowią wkład własny Gminy - 20% środków, zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.). Aneksem Nr 1/12 z 31 października 2012 r. zwiększono przyznaną dotację celową o kwotę 46.344,00 zł, co dało łącznie kwotę przyznanej dotacji w wysokości 108.825,00 zł. Kontrola wykazała, że Gmina Nawojowa w roku 2012 otrzymała dotację na wypłatę stypendiów i zasiłków szkolnych w wysokości 108.825,00 zł z czego wykorzystano środki w kwocie 108.629,60 zł. Natomiast niewykorzystane środki w kwocie 195,40 zł zostały zwrócone na rachunek Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego poleceniem przelewu w dniu 9 stycznia 2013 r. Zgodnie z 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 22 lutego 2005 r. w sprawie terminów przekazywania dotacji celowej gminom na dofinansowanie świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym oraz sposobu ustalania wysokości tej dotacji (Dz. U. Nr 36, poz. 319) środki na dofinansowanie świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym przekazano w 4 transzach na rachunek Gminy Nawojowa. Środki dotacji zostały przyznane w dziale 854 Edukacyjna opieka wychowawcza, rozdziale 85415 Pomoc materialna dla uczniów, 2030 Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin (związków gmin) następującym pismem Wydziału Finansów oraz Zarządzeniem Wojewody Małopolskiego o numerach: WF-I.3111.20.4.2012 z dnia 6 kwietnia 2012 r. kwota 62.481,00 zł. wprowadzona do budżetu gminy Zarządzeniem Nr 0050.65.12 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 20 kwietnia 2012 r., 435/12 z dnia 30 października 2012 r. kwota 46.344,00 zł. wprowadzona do budżetu gminy Zarządzeniem Nr 0050.138.12 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 12 listopada 2012 r. Zgodnie z ewidencją księgową oraz dokumentacją źródłową Gmina Nawojowa w 2012 roku wydatkowała w dziale 854, rozdziale 85415, 3260 na realizację świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym (wypłata stypendiów) środki w wysokości ogółem 135.787,00 zł w tym : - środki dotacji celowej 108.629,60 zł - środki własne Gminy 27.157,40 zł Za okres od stycznia do czerwca 2012 r. wypłacono stypendia szkolne na kwotę ogółem 76.275,00 zł dla 289 uczniów w tym ze środków: - dotacji celowej 61.020,00 zł, - własnych Gminy 15.255,00 zł. Za okres od września do grudnia 2012 r. wypłacono stypendia szkolne na kwotę ogółem 59.512,00 zł dla 368 uczniów w tym ze środków : - dotacji celowej 47.609,60 zł, - własnych Gminy 11.902,40 zł. W okresie od stycznia do grudnia 2012 r. na wypłatę zasiłków szkolnych przeznaczono ze środków dotacji 195,40 zł. W związku z brakiem wniosków nie wypłacono zasiłków szkolnych. 2
Wypłaty przyznanych kwot stypendiów w II półroczu roku szkolnego 2011/2012 oraz w I półroczu roku szkolnego 2012/2013 realizowane były w kasie urzędu w formie gotówkowej za potwierdzeniem list wypłat oraz przelewu na indywidualne konta świadczeniobiorców. W okresie od września 2011 r. do czerwca 2012 r. wpłynęło 666 wniosków z czego w okresie od września do grudnia 2011 r. wpłynęły 344 wnioski z czego 322 wnioski zostały rozpatrzone pozytywnie (odmownie rozpatrzono 22 wnioski). Natomiast w okresie od stycznia do czerwca roku 2012 r. wpłynęło 322 wnioski z czego 291 rozpatrzono pozytywnie, przyznając uczniom pomoc (w związku z przekroczeniem progów dochodowych) natomiast 31 uczniom odmówiono pomocy materialnej. Kontroli poddano listy wypłat stypendiów szkolnych wypłaconych z dotacji oraz ze środków własnych Gminy w II semestrze roku szkolnego 2011/2012 (styczeń czerwiec 2012 r.) Stypendia były wypłacane w formie gotówkowej w kasie urzędu oraz przelewem na konta indywidualne, i tak: Wypłacone w kasie urzędu na podstawie potwierdzonych list wypłat: Dow. Księgowy nr 359/12 lista nr 1/2012 na kwotę ogółem 7.635,00 zł /Rk nr 10/20 z dnia 14 czerwca 2012 r. Dow. Księgowy nr 366/12 lista nr 3/2012 na kwotę ogółem 1.670,00 zł, /Rk nr 10/21 z dnia 18 czerwca 2012 r. Wypłacone na konta indywidualne: Dow. Księgowy nr 355/1-2/12 lista nr 2/2012 na kwotę ogółem 42.315,00 zł, Dow. Księgowy nr 361/1-2/12 lista nr 4/2012 na kwotę ogółem 23.930,00 zł, Dow. Księgowy nr 468/1-4/12 lista nr 5/2012 na kwotę ogółem 725,00 zł. W okresie od września do grudnia 2012 r. wpłynęły ogółem 372 wnioski o przyznanie stypendium z czego 368 wniosków zostało rozpatrzonych pozytywnie i wydano decyzje przyznające (4 wnioski nie spełniały wymogów i zostały odrzucone). Kontroli poddano listy wypłat stypendiów szkolnych wypłaconych z dotacji oraz ze środków własnych Gminy w I semestrze roku szkolnego 2012/2013: Wypłacone w kasie urzędu na podstawie potwierdzonych list wypłat: Dow. Księgowy nr 782/12 lista nr 7/2012 na kwotę ogółem 5.160,00 zł /Rk nr 10/52 z dnia 19 grudnia 2012 r. Dow. Księgowy nr 788/12 lista nr 9/2012 na kwotę ogółem 4.902,00 zł, / Rk nr 11/19 z dnia 20 grudnia 2012 r. Wypłacone na konta indywidualne: Dow. Księgowy nr 779/12 lista nr 6/2012 na kwotę ogółem 24.854,00 zł, Dow. Księgowy nr 784/12 lista nr 8/2012 na kwotę ogółem 24.596,00 zł. W toku kontroli stwierdzono, że wydatki związane z wypłatą stypendiów szkolnych zaplanowane i zrealizowane były ze środków działu 854, rozdziału 85415, 3260 Inne formy pomocy uczniom, podczas gdy właściwą podziałką klasyfikacji budżetowej dla tego rodzaju wydatku jest dział 854, rozdział 85415, 3240 Stypendia dla uczniów, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. Nr 38, poz. 207 z późn. zm.). Dowody (listy wypłat) objęte kontrolą spełniały wymogi określone w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz.1223 z późn. zm.) sprawdzone są pod względem merytorycznym jak i formalno-rachunkowym oraz zatwierdzone do wypłaty przez osoby upoważnione. 3
Kontrolą objęto również zgodność dokonanych wypłat stypendiów szkolnych z wydanymi decyzjami za II półrocze roku szkolnego 2011/2012 oraz I półrocze roku szkolnego 2012/2013. Rozbieżności pomiędzy wypłaconymi stypendiami szkolnymi, a wydanymi decyzjami nie stwierdzono. Kontrola wykazała, że dokonane wydatki w dziale 854, rozdziale 85415, 3260 są zgodne z danymi ujętymi w zbiorczym rocznym sprawozdaniu Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych za okres od początku roku do dnia 31 grudnia 2012 r., a przyznana dotacja celowa na udzielenie pomocy materialnej dla uczniów wykorzystana została zgodnie z przeznaczeniem. Kontrola w zakresie merytorycznym wykazała, iż w kontrolowanej jednostce, w okresie objętym kontrolą, tj. w roku budżetowym 2012 (II półrocze roku szkolnego 2011/2012 i I półrocze roku szkolnego 2012/2013), obowiązywał Regulamin udzielania pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Nawojowa, przyjęty uchwałą Nr VI/35/11 Rady Gminy Nawojowa z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu udzielania pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Nawojowa (Dz. U. Woj. Mał. z 2011 r. Nr 172, poz. 1372). Ustalono, że: 1) uchwalając regulamin udzielania pomocy materialnej o charakterze socjalnym Rada Gminy winna kierować się normami prawa określonymi w art. 90f ustawy o systemie oświaty, a sam dokument winien zawierać, cyt.: 1) sposób ustalania wysokości stypendium szkolnego w zależności od sytuacji materialnej uczniów i ich rodzin oraz innych okoliczności, o których mowa w art. 90d ust. 1, 2) formy, w jakich udziela się stypendium szkolnego w zależności od potrzeb uczniów zamieszkałych na terenie gminy, 3) tryb i sposób udzielania stypendium szkolnego, 4) tryb i sposób udzielania zasiłku szkolnego w zależności od zdarzenia losowego. Badając Regulamin, obowiązujący w Gminie Nawojowa w roku 2012, zespół kontrolny stwierdził, że nie ustalono progów dochodowych pozwalających różnicować wysokość przyznanego świadczenia w zależności od dochodu przypadającego na osobę w rodzinie wnioskodawcy, 2) wnioski o przyznanie stypendium szkolnego były opiniowane przez komisję stypendialną powoływaną przez Wójta Gminy Nawojowa ( 7 ust. 2 Regulaminu ), 3) punkt III formularza wniosku zawiera m.in. nazwę, adres szkoły i klasę, do której uczeń uczęszcza oraz poświadczenie prawdziwości tych danych poprzez umieszczenie pod nimi pieczątki szkoły. Zgodnie z nowelizacją ustawy o systemie oświaty w roku 2008 (zmiana z dnia 25 lipca 2008 r., Dz. U. Nr 145, poz. 917) norma prawna określająca wymóg pozyskania opinii dyrektora szkoły, placówki czy kolegium, bez względu na jej formę, straciła moc obowiązującą, 4) Wójt Gminy Nawojowa, na mocy delegacji 7 ust. 2 Regulaminu, wydał w kontrolowanym okresie dwa zarządzenia o powołaniu komisji stypendialnych: zarządzenie Nr 124/2011 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 6 października 2011 r. w sprawie powołania Komisji Stypendialnej, opiniującą wnioski o przyznanie tego świadczenia złożone do dnia 15 września 2011 r. ( 1), natomiast dla opiniowania wniosków złożonych do dnia 15 września 2012 r. właściwą była Komisja Stypendialna powołana Zarządzeniem Nr OR.0050.129.2012 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 15 października 2012 r., 5) rezultaty prac komisji stypendialnych zawarto w protokołach posiedzeń: z dnia 18 maja 2012 r., z dnia 21 maja 2012 r. i z dnia 9 lipca 2012 r. dla II okresu roku szkolnego 2011/2012, z dnia 13 listopada 2012 r., z dnia 14 listopada 2012 r. i z dnia 15 listopada 2012 r. dla I okresu roku szkolnego 2012/2013. Protokoły zawierają dane o: składzie osobowym komisji, personaliach osób otrzymujących świadczenie, adresie beneficjentów 4
pomocy, liczbie miesięcy, na które pomoc przyznano i kwocie łącznej wypłacanego jednorazowo świadczenia, 6) Komisja Stypendialna na posiedzeniach w dniach 18 maja 2012 r., 21 maja 2012 r. i 9 lipca 2012 r. pozytywnie zweryfikowała wnioski 291 osób, każdej z nich przyznając świadczenie w wysokości 100 zł lub 145 zł miesięcznie za okres 2 miesięcy, co łącznie stanowiło, wypłacaną jednorazowo w postaci refundacji wydatków na cele edukacyjne, kwotę bądź 200 zł, bądź 290 zł. Miesięczna wysokość stypendium szkolnego, wypłaconego uczniom zamieszkałym w obrębie administracyjnym Gminy Nawojowa w II okresie roku szkolnego 2011/2012, była zgodna z określoną w art. 90d ust. 9 ustawy o systemie oświaty. Zamykała się w przedziale 72.80 182.00 zł, 7) na posiedzeniach w dniach 13, 14 i 15 listopada 2012 r. Komisja Stypendialna pozytywnie zaopiniowała 368 wniosków o przyznanie stypendium szkolnego i odmówiła przyznania świadczenia 4 osobom. Beneficjenci pomocy otrzymali stypendia w wysokości 86 zł miesięcznie za okres 1 lub 2 miesięcy. Miesięczna wysokość stypendium szkolnego, wypłaconego uczniom zamieszkałym w obrębie administracyjnym Gminy Nawojowa w I okresie roku szkolnego 2012/2013, była zgodna z określoną w art. 90d ust. 9 ustawy o systemie oświaty. Zamykała się w przedziale 84,80 zł 212.00 zł. (w związku ze zmianą wysokości zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 6 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm. określoną w 2, pkt 1 lit. b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiącego podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych Dz. U. Nr 0, poz. 959); 8) w sprawach świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nawojowej, działając w granicach i na mocy upoważnienia, określonego w 2 uchwały Nr XLIX/386/10 Rady Gminy Nawojowa z dnia 24 września 2010 r. w sprawie przekazania do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nawojowej zadania polegającego na udzielaniu pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Nawojowa i upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nawojowej do prowadzenia indywidualnych spraw i wydawania decyzji administracyjnych w tym zakresie, rozstrzygania spraw co do istoty, w roku 2012. Decyzje administracyjne, wydane przez kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nawojowej tak w II okresie roku szkolnego 2011/2012, jak i w I okresie roku szkolnego 2012/2013, rozstrzygające sprawy indywidualne o przyznanie świadczenia socjalnego w formie stypendium szkolnego uczniom zamieszkałym w obrębie administracyjnym tej Gminy, zostały wydane zgodnie z normami prawa, 9) w podstawie prawnej wszystkich poddanych kontroli decyzji administracyjnych bez potrzeby przywołano art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, ze względu na fakt, iż w podstawie prawnej tych decyzji przywołano także art. 90d ustawy o systemie oświaty, którego ust. 7 i 9 odwołują się do tych samych norm prawnych tak ustawy o pomocy społecznej, jak i ustawy o świadczeniach rodzinnych, 10) wszystkie wnioski o przyznanie stypendium szkolnego wpłynęły do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nawojowej w terminie zakreślonym w art. 90n ust. 6 ustawy o systemie oświaty, 11) w okresie poddanym kontroli nie wstrzymano wypłaty przyznanego świadczenia, ani też nie cofnięto prawa do niego. Ponadto kontroli poddano wybrane losowo 32 sprawy indywidualne, dotyczące przyznania stypendium szkolnego za miesiące kwiecień maj 2012 r. 5
Ustalono, że: 12) w kilku przypadkach, wśród dowodów załączonych przez wnioskodawcę znalazły się dokumenty potwierdzające fakty, które nie miały żadnego związku czy to z procedurą przyznawania świadczenia, czy to z ustalaniem prawa do świadczenia i jego wysokości, tym samym nie zachodziły okoliczności uzasadniające ich żądania lub włączania do akt sprawy. Dotyczy to, m.in., spraw indywidualnych, w których wydano decyzje zmieniające decyzje administracyjne o znaku: GOPS.552.171a.2011/12, GOPS.552.253b.2011/12, GOPS.552.272a.2011/12, datowane 4 czerwca 2012 r., gdzie w aktach sprawy stwierdzono obecność dokumentów, których żądanie przez dysponenta pomocy materialnej o charakterze socjalnym, stanowić mogło naruszenie norm określonych w art. 90n ust. 4 5a ustawy o systemie oświaty. Z ustnych wyjaśnień pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nawojowej wynika, że dokumenty te złożyli sami wnioskodawcy, bez wezwania pracowników GOPS w Nawojowej, na potwierdzenie, odpowiednio: długotrwałej choroby, nieuzyskania żadnych dochodów z działalności gospodarczej, prowadzenia działalności gospodarczej, istnienia niepełnosprawności, realizacji przez uczniów obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki, 13) w aktach spraw zakończonych decyzjami zmieniającymi decyzje ostateczne znak: GOPS.552.9a.2011/12, GOPS.552.10a.2011/12, datowanymi 4 czerwca 2012 r., nie odliczono od sumy dochodów członków gospodarstwa domowego wnioskodawcy, mimo złożenia nakazu zapłaty, składki na KRUS za miesiąc sierpień 2011 r., opiewającej na kwotę 115 zł. Dlatego też obliczając dochód przypadający na członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie uwzględniono tego obciążenia. Kontrolujący uznali, że jeśli wnioskodawca oświadcza, iż poniósł wydatek w postaci opłaconej składki na KRUS, należało pomniejszyć sumę dochodów członków gospodarstwa domowego o wartość tej składki. 14) w aktach sprawy zakończonej decyzją zmieniającą decyzję ostateczną znak: GOPS.552.18b.2011/12, datowaną 4 czerwca 2012 r., kontrolujący stwierdzili, iż wnioskodawca uzyskał stypendium wyższe niż 100 zł, a mianowicie 145 zł. Podobne przypadki stwierdzono badając akta innych spraw zakończonych decyzjami zmieniającymi decyzje ostateczne. Wątpliwość powstała w związku z brakiem informacji o powodach, dla których Komisja Stypendialna zdecydowała się na zróżnicowanie wysokości stypendium zarówno w dokumentach wytworzonych przez nią samą (w protokołach), jak i w decyzjach Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nawojowej (uzasadnienie decyzji). Pracownik GOPS w Nawojowej wyjaśnił podczas kontroli, że uczniom pochodzącym z rodzin wielodzietnych w II semestrze roku szkolnego 2011/2012, postanowiono przyznać pomoc w wyższej niż 100 zł wysokości; 15) w aktach sprawy zakończonej decyzją zmieniającą decyzję ostateczną znak: GOPS.552.96b.2011/12, datowaną 4 czerwca 2012 r., stwierdzono brak jakichkolwiek dokumentów poświadczających dochody osób pozostających z wnioskodawcą (pełnoletni uczeń) we wspólnym gospodarstwie domowym. W pkt. VII wniosku w kolumnach źródło dochodu i dochody netto, wnioskodawczyni podała informacje o dochodach rodziców. Zdaniem pracownika GOPS w Nawojowej: Pani Maria N. jest osobą pełnoletnią pozostającą w rodzinie N. i składa do wniosku te same dokumenty co matka Teresa N. W związku z tym może oświadczać o dochodach rodziny. Natomiast akta sprawy zakończonej decyzją zmieniającą decyzję ostateczną o znaku GOPS.552.337b.2011/12, datowaną 4 czerwca 2012 r., w wyniku której pełnoletni uczeń uzyskał stypendium socjalne, dołączono do akt spraw wniesionych przez matkę pełnoletniego ucznia na rzecz dwójki jego rodzeństwa. Nie oznaczono, które z dowodów stanowią załączniki do której sprawy. Z wyjaśnienia pracownika GOPS wynika W celu niepowielania dokumentacji rodzinę potraktowano całościowo. W świetle norm art. 90n ust. 4 5a ustawy o systemie oświaty należy przyjąć, że wnioskodawca nie musi załączać żadnych odrębnych dokumentów poza oświadczeniami potwierdzającymi fakt osiągnięcia dochodu i że 6
to jego oświadczenie stanowi wystarczający dowód co do faktu osiągnięcia dochodu i co do jego wysokości, tym bardziej, że wnioskodawca składa, zawarte w treści formularza wniosku oświadczenie potwierdzające prawdziwość zamieszczonych we wniosku danych, opatrzone klauzulą, o której mowa w art. 90n ust. 5a ustawy o systemie oświaty. Natomiast fakt, że oświadczenie to dotyczyć może wyłącznie własnych dochodów lub dochodów współmałżonka, przy założeniu istnienia między małżonkami wspólnoty majątkowej, wyklucza możliwość złożenia przez pełnoletniego ucznia, członka danej rodziny, oświadczenia o dochodach osiąganych przez rodziców. Powyżej wskazane uchybienia i błędy nie miały wpływu na ustalenie i realizację prawa wnioskodawców do otrzymania świadczeń w postaci stypendium szkolnego. Kontroli poddano także akta 32 spraw indywidualnych, wybranych losowo, zakończonych decyzjami przyznającymi stypendium szkolne za miesiące wrzesień październik 2012 r. oraz akta 4 spraw zakończonych wydaniem decyzji odmawiających przyznania świadczenia socjalnego w postaci stypendium szkolnego. Ustalono, że: 16) w sprawie zakończonej wydaniem decyzji administracyjnej znak: GOPS.552.212.2012, datowanej 27 listopada 2012 r., stwierdzono brak jakichkolwiek dokumentów poświadczających dochody osób pozostających z wnioskodawcą (pełnoletni uczeń) we wspólnym gospodarstwie domowym. W pkt. VII wniosku w kolumnach źródło dochodu i dochody netto, wnioskodawca podał informacje o dochodach rodziców. Zdaniem pracownika GOPS w Nawojowej dochód wnioskodawcy ustalono, cyt: Na podstawie dochodów przestawionych przez matkę nie powielano dokumentów. W świetle norm art. 90n ust. 4 5a ustawy o systemie oświaty należy przyjąć, że wnioskodawca nie musi załączać żadnych odrębnych dokumentów poza oświadczeniami potwierdzającymi fakt osiągnięcia dochodu i że to jego oświadczenie stanowi wystarczający dowód co do faktu osiągnięcia dochodu i co do jego wysokości, tym bardziej, że wnioskodawca składa, zawarte w treści formularza wniosku oświadczenie potwierdzające prawdziwość zamieszczonych we wniosku danych, opatrzone klauzulą, o której mowa w art. 90n ust. 5a ustawy o systemie oświaty. Natomiast fakt, że oświadczenie to dotyczyć może wyłącznie własnych dochodów lub dochodów współmałżonka przy założeniu istnienia między małżonkami wspólnoty majątkowej wyklucza możliwość złożenia przez pełnoletniego ucznia, członka danej rodziny, oświadczenia o dochodach osiąganych przez rodziców; 17) do akt spraw zakończonych wydaniem decyzji administracyjnych znak: GOPS.552.115.2012, GOPS.552.116.2012, datowanych 28 listopada 2012 r., załączono zaświadczenie lekarskie wnioskodawcy. Powstała wątpliwość związana z możliwością żądania tego dokumentu przez udzielającego pomocy materialnej o charakterze socjalnym, co stanowiłoby naruszenie norm określonych w art. 90n ust. 4 5a ustawy o systemie oświaty. Z wyjaśnienia pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nawojowej wynika, że dokument ten, bez wezwania pracownika GOPS w Nawojowej, złożył wnioskodawca dla udokumentowania długotrwałej choroby. Powyżej wskazane uchybienia i błędy nie miały wpływu na ustalenie i realizację prawa wnioskodawców do otrzymania świadczeń w postaci stypendium szkolnego. II. Dofinansowanie zakupu podręczników szkolnych Wyprawka szkolna. Kontrola wykazała, że Gmina Nawojowa w roku 2012 otrzymała dotację na zakup podręczników szkolnych w ramach Rządowego programu pomocy uczniom Wyprawka szkolna w wysokości 34.859,00 zł z czego wykorzystano środki w kwocie 33.512,00 zł. 7
Natomiast niewykorzystane środki w kwocie 1.347,00 zł zostały zwrócone na rachunek Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego poleceniem przelewu w dniu 15 listopada 2012 r. Środki na dofinansowanie zakupu podręczników dla uczniów przekazano w 2 transzach na rachunek Gminy Nawojowa. Środki dotacji zostały przyznane w dziale 854 Edukacyjna opieka wychowawcza, rozdziale 85415 Pomoc materialna dla uczniów, 2030 Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin (związków gmin) następującym zarządzeniami Wojewody Małopolskiego: 289/12 z dnia 2 sierpnia 2012 r. kwota 18.630,00 zł wprowadzona do budżetu gminy Zarządzeniem Nr 0050.97.2012 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 9 sierpnia 2012 r. 418/12 z dnia 19 października 2012 r. kwota 16.229,00 zł. wprowadzona do budżetu gminy Zarządzeniem Nr 0050.132.12 Wójta Gminy Nawojowa z dnia 30 października 2012 r. Pomocą w formie dofinansowania zakupu podręczników objęto łącznie 166 uczniów na kwotę ogółem 33.512,00 zł, z czego: 154 uczniów na kwotę ogółem 30.338,30 zł, zostało zakwalifikowanych zgodnie z kryterium dochodowym programu (tj. miesięczna wysokość dochodu na osobę w rodzinie ucznia nie przekracza kwoty 351,00 zł); 7 uczniów na kwotę ogółem 1.575,10 zł, poza kryterium dochodowym (nie spełniających kryterium dochodowego programu w ramach dodatkowej puli 5% uczniów); 5 uczniów na kwotę ogółem 1.598,60 zł, ( o których mowa w 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 2010 r. Dz. U. 2010, Nr 95 poz. 612, z późn. zm.) niepełnosprawni, którzy otrzymali dofinansowanie na zakup podręczników. Dofinansowanie kosztów zakupu podręczników po przedłożeniu dowodu zakupu (faktur VAT, rachunków oraz oświadczenia rodziców dokumentacja księgowa w szkole) do wysokości wartości pomocy było wypłacane w kasie urzędu za potwierdzeniem list wypłat. Dofinansowanie zakupu podręczników szkolnych realizowane było przez Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół w Nawojowej. Kontroli poddano zgodność kwot ujętych na listach wypłat z kwotami przedstawionymi w źródłowych dowodach księgowych (faktury, rachunki za zakup podręczników oraz oświadczeniami rodziców). W kontrolowanym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Dowody (listy wypłat) objęte kontrolą spełniały wymogi określone w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) sprawdzone były pod względem merytorycznym jak i formalno-rachunkowym oraz zatwierdzone do wypłaty przez osoby upoważnione. Stwierdza się, że dokonane wydatki w dziale 854, rozdziale 85415, 3260 są zgodne z danymi ujętymi w zbiorczym rocznym sprawozdaniu Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych za okres od początku roku do dnia 31 grudnia 2012 r., a przyznana dotacja celowa na udzielenie pomocy materialnej dla uczniów wykorzystana została zgodnie z przeznaczeniem. Kontroli w zakresie merytorycznym poddano realizację Rządowego programu pomocy uczniom w 2012 r. Wyprawka szkolna w następujących szkołach: 1. Szkole Podstawowej w Homrzyskach, 2. Publicznym Gimnazjum w Nawojowej, 3. Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. W. Witosa w Nawojowej. 8
Ustalono, że w: 1) Szkole Podstawowej w Homrzyskach przyznano dofinansowanie 20 uczniom, wszystkim na podstawie 2 ust. 3 rozporządzenia w sprawie wyprawki szkolnej; 2) Gimnazjum w Nawojowej przyznano dofinansowanie 5 uczniom, wszystkim na podstawie 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wyprawki szkolnej; 3) Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. W. Witosa w Nawojowej przyznano dofinansowanie 12 uczniom: - na podstawie 2 ust. 3 rozporządzenia w sprawie wyprawki szkolnej 10 uczniom, - na podstawie 2 ust. 5 rozporządzenia w sprawie wyprawki szkolnej 2 uczniom, W trakcie kontroli stwierdzono następujące uchybienia: 1. W toku czynności kontrolnych stwierdzono, że wszystkie wnioski złożone do Dyrektora Szkoły Podstawowej w Homrzyskach i Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Nawojowej nie posiadają pisemnego potwierdzenia daty wpływu do szkoły. W związku z powyższym trudno jest określić czy prawidłowo stosowano zapisy art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, z którego wynika, że za dochód uznaje się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony oraz czy wnioski zostały złożone w terminie ogłoszonym przez wójta - zgodnie z 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie wyprawki szkolnej. W związku z powyższym kontrolujący uznali, że podstawę kontroli prawidłowości stosowania powyższych przepisów, musi stanowić data, którą wnioskodawcy zamieszczali na składanych wnioskach. Uchybienia nie miały wpływu na kwestię przyznania i kwalifikacji uczniów do dofinansowania do zakupu podręczników, ale były niezgodne z zapisem 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie wyprawki szkolnej. 2. Zakwestionowano sposób zakwalifikowania wniosku o dofinansowanie zakupu podręczników złożonego przez panią Danutę B. dla córki Iwony B. (uczennicy I klasy Technikum w ZSP w Nawojowej). Głównym powodem błędnej kwalifikacji był nieprawidłowo ustalony dochód. Od dochodu rodziny została odjęta składka na KRUS w wysokości 366,00 zamiast za miesiąc w wysokości 122,00 zł. Spowodowało to, że dochód na osobę w rodzinie przekroczył tzw. kryterium dochodowe. Uczennica otrzymała dofinansowanie do zakupu podręczników przyznane na podstawie kryterium dochodowego, a powinna zostać zakwalifikowana do otrzymania pomocy poza kryterium dochodowym, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej. Podczas kontroli wniosek został uzupełniony o oświadczenie ojca uczennicy o przewlekłej chorobie i w związku z tym trudnej sytuacji materialnej rodziny oraz uzasadnienie Pana Krzysztofa Ślipka, Dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Nawojowej, wymagane zgodnie z 3 ust. 8 rozporządzenia w sprawie wyprawki szkolnej. Uchybienie nie miało wpływu na kwestię przyznania uczniowi dofinansowania do zakupu podręczników, natomiast miało wpływ na sprawozdanie końcowe z wykonania zadania. 9
3. Błędnie wyliczony dochód osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym w przypadkach opisanych poniżej: we wniosku złożonym przez panią Barbarę R. dla syna Dominika R., ucznia kl. I Technikum w ZSP w Nawojowej, obliczony dochód został pomniejszony o składkę na KRUS w wysokości 972,00 zł zamiast miesięcznej składki za dwie osoby w wysokości 244,00 zł. Po przeliczeniu dochód na osobę w rodzinie wyniósł 268,82 zł, a nie jak wyliczono 147,48 zł, we wniosku złożonym przez panią Lucynę D. dla syna Bartłomieja D., ucznia kl. I Technikum w ZSP w Nawojowej, błędnie wyliczono dochód z gospodarstwa rolnego oraz odjęta została składka na KRUS w wysokości 366,00 zł zamiast 244,00 zł za jeden miesiąc dla dwóch osób. Po przeliczeniu dochód na osobę w rodzinie wyniósł 72,34 zł, a nie jak wyliczono 67,52 zł, we wniosku złożonym przez panią Annę G. dla syna Grzegorz G., ucznia kl. I Technikum w ZSP w Nawojowej, błędnie wyliczono dochód z gospodarstwa rolnego oraz odjęta została składka na KRUS w wysokości 366,00 zł zamiast 122,00 zł za jeden miesiąc. Po przeliczeniu dochód na osobę w rodzinie wyniósł 340,34 zł, a nie jak wyliczono 291,51 zł, we wniosku złożonym przez panią Renatę W. dla syna Pawła W., ucznia kl. I Technikum w ZSP w Nawojowej, błędnie wyliczono dochód z gospodarstwa rolnego oraz odjęta została składka na KRUS w wysokości 366,00 zł zamiast 244,00 zł za jeden miesiąc za dwie osoby. Po przeliczeniu dochód na osobę w rodzinie wyniósł 244,51 zł, a nie jak wyliczono 223,96 zł, we wniosku złożonym przez panią Barbarę P. dla córki Małgorzaty P., uczennicy kl. I Technikum w ZSP w Nawojowej, błędnie wyliczono dochód z gospodarstwa rolnego oraz odjęta została składka na KRUS w wysokości 366,00 zł zamiast 122,00 zł za jeden miesiąc. Po przeliczeniu dochód na osobę w rodzinie wyniósł 103,78 zł, a nie jak wyliczono 54,81 zł. Uchybienia nie miały wpływu na kwestię przyznania i kwalifikacji uczniów do dofinansowania do zakupu podręczników. Na podstawie ewidencji księgowej oraz dowodów źródłowych ustalono, iż w roku 2012 Urząd Gminy w Nawojowej wydatkował na realizację Narodowego Programu Stypendialnego, w tym wyprawka szkolna środki w wysokości ogółem 169.299,00 zł w tym: - środki z dotacji celowej 142.141,60 zł, - środki własne Gminy 27.157,40 zł. W związku z powyższymi ustaleniami, proszę Pana Wójta o podjęcie stosownych działań w celu wyeliminowania stwierdzonych w wyniku kontroli nieprawidłowości, poprzez: 1. Wzmocnienie przez Skarbnika Gminy nadzoru i kontroli wewnętrznej w zakresie kwalifikowania wydatków do właściwych podziałek klasyfikacji budżetowej według zasad określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 38, poz. 207 z późn. zm.). 10
2. Zwiększenie nadzoru nad dyrektorami szkół w zakresie przyznawania przez nich pomocy finansowej na zakup podręczników szkolnych w ramach rządowego programu Wyprawka szkolna, szczególnie w zakresie potwierdzania faktu przyjęcia wniosku przez dyrektora szkoły, wyliczenia dochodu. 3. Usunięcie nieprawidłowości, wynikającej z naruszenia normy prawa określonej w art. 63 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego, poprzez podjęcie działań mających na celu usunięcie z aktów prawa miejscowego, norm niezgodnych z porządkiem prawnym i zastąpienie ich normami nie pozostającymi w sprzeczności z prawem w zakresie udzielania uczniom pomocy materialnej o charakterze socjalnym w formach stypendiów i zasiłków szkolnych, oraz o nadzór nad pracą kierownika jednostki organizacyjnej, realizującej w kolejnych latach to zadanie. Z up. Wojewody Małopolskiego (-) Sławomir Dyl Dyrektor Wydziału Organizacji i Kontroli 11