Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2017 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie podmioty uczestniczące w obrotach z zagranicą, danych statystyki publicznej oraz informacji uzyskanych ze źródeł administracyjnych. Prezentowana wersja bilansu płatniczego ma charakter informacji wstępnej i może ulec zmianie. Rachunek bieżący i kapitałowy Łączna wartość salda rachunku bieżącego i kapitałowego w I kwartale 2017 r. była dodatnia i wyniosła 8,1 mld PLN. Relacja salda rachunku bieżącego i kapitałowego do PKB, w omawianym kwartale, wyniosła 1,8%. Wykres 1. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego - w mld PLN Saldo rachunku bieżącego było dodatnie i wyniosło 5,4 mld PLN i w stosunku do analogicznego okresu 2016 r. poprawiło się o 6,2 mld PLN. O poziomie tego salda zadecydowało ujemne saldo dochodów pierwotnych (12,5 mld PLN) oraz dodatnie 1 / 9
salda usług (16,4 mld PLN), obrotów towarowych (0,8 mld PLN) i dochodów wtórnych (0,7 mld PLN). Relacja salda rachunku bieżącego do PKB była dodatnia i wyniosła 1,2%. W porównaniu do analogicznego kwartału roku ubiegłego w omawianym kwartale br. nastąpiła zmiana salda na rachunku bieżącym z ujemnego na dodatnie. Nadwyżka wynikała przede wszystkim z poprawy salda usług o 3,6 mld PLN. Poprawiło się również saldo dochodów pierwotnych o 3,2 mld PLN oraz saldo dochodów wtórnych o 2,8 mld PLN. Jednocześnie zmniejszyła się nadwyżka w obrotach towarowych o 3,4 mld PLN. Dodatnie saldo rachunku kapitałowego ukształtowało się na poziomie 2,7 mld PLN. Oznacza to istotne pogorszenie tego salda, w stosunku do zarejestrowanego w analogicznym kwartale 2016 r. Jest to konsekwencją mniejszego napływu środków z funduszy strukturalnych UE, które w I kwartale br. wyniosły 2,8 mld PLN. W porównaniu do I kwartału 2016 r. były one niższe o 8,1 mld PLN. Obroty towarowe Wartość wyeksportowanych towarów została oszacowana na poziomie 208,2 mld PLN, zaś wartość importu w wysokości 207,4 mld PLN. O wzroście eksportu towarów o 20,2 mld PLN tj. o 10,8% zadecydowała głównie sprzedaż za granicę produktów przemysłu motoryzacyjnego (głównie części i akcesoria samochodów oraz samochody ciężarowe i osobowe), żywności, paliw i surowców oraz mebli. Przyrost importu o 23,7 mld PLN tj. o 12,9% w dużej mierze został spowodowany zwiększoną wartością zakupionych paliw i surowców, produktów przemysłu motoryzacyjnego (w szczególności samochodów osobowych), a także żywności. W pierwszym kwartale 2017 r. zaobserwowano znaczny wzrost dynamiki importu ropy naftowej (wzrost ceny importowanej ropy o 75,0% przy równoczesnym spadku wolumenu jej importu o 1,6%), co także wpłynęło na wzrost wartości importowanych towarów. Saldo obrotów towarowych w omawianym okresie było dodatnie i wyniosło 0,8 mld PLN. W analogicznym kwartale 2016 r. było ono również dodatnie i wyniosło 4,3 mld PLN. Międzynarodowy handel usługami Przychody z tytułu usług świadczonych przez polskie podmioty nierezydentom wyniosły 47,6 mld PLN, a rozchody z tytułu zakupionych usług od nierezydentów 31,2 mld PLN. W porównaniu z I kwartałem 2016 r. przychody z tego tytułu były wyższe o 6,3 mld PLN tj. o 15,3%, a rozchody o 2,7 mld PLN tj. o 9,5%. W analizowanym kwartale saldo usług było dodatnie i wyniosło 16,4 mld PLN. O jego wysokości zdecydowały dodatnie salda: pozostałych usług w kwocie 7,7 mld PLN (wzrost o 2,5 mld PLN w porównaniu do I kwartału 2016 r.), usług transportowych w wysokości 5,3 mld PLN (wzrost o 0,5 mld PLN) oraz podróży zagranicznych w wysokości 3,3 mld PLN (wzrost o 0,7 mld PLN). 2 / 9
Dochody pierwotne Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 12,5 mld PLN. O jego wysokości w pierwszej kolejności zadecydowało ujemne saldo dochodów z inwestycji (20,6 mld PLN) i wynagrodzeń pracowników (1,9 mld PLN) oraz dodatnie saldo pozostałych dochodów pierwotnych (10,0 mld PLN z zdecydowanej części był to napływ środków z Unii Europejskiej). Wielkość ujemnego salda dochodów z inwestycji wynikała w głównej mierze z dochodów uzyskanych przez zagranicznych inwestorów bezpośrednich w wysokości 18,3 mld PLN, które w porównaniu do analogicznego okresu 2016 r. wzrosły o 0,8 mld PLN. Na dochody te złożyły się: reinwestowane zyski w kwocie 12,5 mld PLN, dywidendy w wysokości 3,3 mld PLN oraz naliczone odsetki od instrumentów dłużnych w wysokości 2,5 mld PLN. Na poziom ujemnego salda dochodów pierwotnych wpłynęły również uzyskane przez nierezydentów dochody z tytułu inwestycji portfelowych w Polsce (w postaci odsetek od dłużnych papierów wartościowych emisji polskich podmiotów oraz wypłaconych dywidend). Wyniosły one 3,5 mld PLN i, w porównaniu do analogicznego kwartału 2016 r., były niższe o 0,3%. Dochody nierezydentów z tytułu pozostałych inwestycji osiągnęły wartość 1,7 mld PLN i w porównaniu z I kwartałem 2016 r. pozostały na niezmienionym poziomie. Dochody wtórne pozostałych sektorów Saldo dochodów wtórnych pozostałych sektorów było dodatnie i wyniosło 2,6 mld PLN. Przychody ukształtowały się na poziomie 5,2 mld PLN, w tym 2,9 mld PLN stanowiły przychody z tytułu przekazów zarobków. Rozchody wyniosły 2,5 mld PLN. Transfery z Unią Europejską W analizowanym kwartale 2017 r. napływ środków z Unii Europejskiej, wykazany w bilansie płatniczym, wyniósł 13,8 mld PLN. W rachunku bieżącym zanotowano napływ kapitału w kwocie 11,0 mld PLN z czego w dochodach pierwotnych zarejestrowano 10,7 mld PLN (były to środki pozyskane przede wszystkim w ramach programu Wspólnej Polityki Rolnej). W transferach kapitałowych napływ wyniósł 2,8 mld PLN (były to środki otrzymane głównie w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości 2,1 mld PLN). W tym samym okresie Polska wpłaciła 3,0 mld PLN do budżetu Unii Europejskiej z tytułu składek i opłat członkowskich. W wyniku przeprowadzonych transakcji saldo transferów z Unią Europejską w I kwartale 2017 r. było dodatnie i wyniosło 10,8 mld PLN. 3 / 9
Rachunek finansowy (aktywa netto) Napływ kapitału z tytułu inwestycji nierezydentów w Polsce (wzrost pasywów) w analizowanym kwartale wyniósł 2,2 mld PLN. W tym samym czasie polskie inwestycje za granicą zwiększyły się (odpływ kapitału) o 2,1 mld PLN. Inwestycje nierezydentów w Polsce (pasywa) O wzroście inwestycji nierezydentów w Polsce, w wysokości 2,2 mld PLN, zadecydował głównie napływ kapitału netto z tytułu inwestycji bezpośrednich oraz inwestycji portfelowych. Wykres 2. Inwestycje nierezydentów w Polsce pasywa w mld PLN Saldo pasywnych inwestycji bezpośrednich było dodatnie i wyniosło 8,9 mld PLN. Na kwotę tę złożyły się: dodatnie reinwestycje zysków (12,5 mld PLN), napływ netto środków zwiększający wartość akcji i innych form udziałów kapitałowych (1,6 mld PLN) oraz odpływ kapitału netto z tytułu instrumentów dłużnych (5,2 mld PLN). W I kwartale 2017 r. saldo inwestycji portfelowych było dodatnie i wyniosło 11,4 mld PLN. Nierezydenci zainwestowali w dłużne papiery wartościowe netto 9,9 mld PLN, głównie w obligacje Skarbu Państwa wyemitowane na rynek krajowy (11,5 mld PLN). Inwestycje nierezydentów w udziałowe papiery wartościowe (przede wszystkim sektora przedsiębiorstw) wyniosły 1,5 mld PLN netto. Saldo pozostałych inwestycji zagranicznych było ujemne i wyniosło 18,1 mld PLN. Na wysokość tego salda wpłynął spadek zobowiązań NBP o 20,9 mld PLN (w głównej mierze z tytułu wycofania się z krótkoterminowych transakcji repo) oraz sektora rządowego o 0,8 mld PLN (przede wszystkim z tytułu spłaty kredytów otrzymanych od 4 / 9
organizacji międzynarodowych). W tym samym czasie sektor bankowy zwiększył swoje zobowiązania z tytułu pozostałych inwestycji o 2,4 mld PLN (napływ kapitału z tytułu przyjętych depozytów od nierezydentów przewyższył spłaty kredytów otrzymanych od nierezydentów). Zobowiązania pozostałych sektorów zwiększyły się o 1,2 mld PLN (głównie z tytułu wykorzystania pozostałych kredytów otrzymanych od nierezydentów). Inwestycje polskich podmiotów za granicą (aktywa) Saldo inwestycji rezydentów za granicą było dodatnie i wyniosło 2,1 mld PLN. O wartości tego salda zadecydowały transakcje zarejestrowane w ramach inwestycji bezpośrednich, portfelowych oraz pozostałych inwestycji. Na dodatnie saldo aktywnych inwestycji bezpośrednich, które wyniosło 3,0 mld PLN złożył się wzrost aktywów z tytułu instrumentów dłużnych o 2,3 mld PLN oraz z tytułu akcji i innych form udziałów kapitałowych o 0,7 mld PLN. W tym samych czasie polskie podmioty, głównie fundusze inwestycyjne zainwestowały w zagraniczne dłużne papiery wartościowe 3,5 mld PLN, a w udziałowe papiery wartościowe 2,5 mld PLN. W porównaniu z analogicznym kwartałem 2016 r. saldo transakcji w inwestycjach portfelowych zwiększyło się o 8,2 mld PLN. Saldo pozostałych polskich inwestycji za granicą było dodatnie i wyniosło 8,4 mld PLN. Na wysokość salda tej pozycji istotnie wpłynęły transakcje pozostałych sektorów, których należności z tytułu udzielonych kredytów handlowych powiększyły się o 7,4 mld PLN. W I kwartale 2017 r. poziom oficjalnych aktywów rezerwowych zmniejszył się o 36,2 mld PLN. Na spadek wartości aktywów rezerwowych istotnie wpłynęły transakcje zrealizowane przez NBP w wysokości 14,7 mld PLN. Były to przede wszystkim transakcje własne oraz zrealizowane na zlecenie klientów NBP w szczególności Komisji Europejskiej i Ministerstwa Finansów. Ujemne różnice kursowe oraz zmiany wyceny spowodowały ich dalsze zmniejszenie o 21,5 mld PLN. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec marca 2017 r. wyniósł 441,8 mld PLN. 5 / 9
Dodatkowe informacje o bilansie płatniczym Dane bilansu płatniczego za maj 2017 r. zostaną opublikowane 14 lipca 2017 r. Dane bilansu płatniczego za II kwartał 2017 r. zostaną opublikowane 29 września 2017 r. Szeregi czasowe kwartalnego bilansu płatniczego, począwszy od danych za I kwartał 2004 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_q.xlsx Szeregi czasowe miesięcznego bilansu płatniczego, począwszy od danych za styczeń 2004 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_m.xlsx Tablice analityczne kwartalnego bilansu płatniczego, począwszy od I kwartału 2004 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_q_pln.xlsx Szeregi czasowe miesięcznych stanów oficjalnych aktywów rezerwowych, począwszy od danych za styczeń 1998 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/dwn/rez_m.xlsx Opis bilansu płatniczego za IV kwartał 2016 r. jest dostępny na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/publikacje/bilans_platniczy/bilans_platniczy2016_4.pdf 6 / 9
Załącznik 1 7 / 9
Bilans płatniczy * w mln PLN 2016 2017 I kw 17 - IV kw 16 I kw 17 - I kw 16 I kw IV kw I kw Zmiana Dynamika Zmiana Dynamika Rachunek bieżący -800 195 5 378 5 183 6 178 Saldo obrotów towarowych 4 257 413 813 400-3 444 Eksport 187 986 201 670 208 235 6 565 103,3% 20 249 110,8% Import 183 729 201 257 207 422 6 165 103,1% 23 693 112,9% Saldo usług 12 759 15 984 16 359 375 3 600 Przychody 41 301 53 021 47 610-5 411 89,8% 6 309 115,3% Rozchody 28 542 37 037 31 251-5 786 84,4% 2 709 109,5% Saldo dochodów pierwotnych -15 739-14 663-12 508 2 155 3 231 Przychody 10 453 10 844 16 107 5 263 148,5% 5 654 154,1% Rozchody 26 192 25 507 28 615 3 108 112,2% 2 423 109,3% Saldo dochodów wtórnych -2 077-1 539 714 2 253 2 791 Przychody 5 890 6 968 6 155-813 88,3% 265 104,5% Rozchody 7 967 8 507 5 441-3 066 64,0% -2 526 68,3% Rachunek kapitałowy 10 538 8 873 2 677-6 196-7 861 Przychody 11 114 10 202 2 939-7 263 28,8% -8 175 26,4% Rozchody 576 1 329 262-1 067 19,7% -314 45,5% Rachunek finansowy 2 982 2 280-143 -2 423-3 125 Inwestycje bezpośrednie - aktywa 6 829 26 384 3 040-23 344-3 789 Akcje i inne formy udziałow kapitałowych 1 783 19 752 696-19 056-1 087 Instrumenty dłużne 5 046 6 632 2 344-4 288-2 702 Inwestycje bezpośrednie - pasywa 20 896 18 317 8 867-9 450-12 029 Akcje i inne formy udziałow kapitałowych 13 888 11 921 14 108 2 187 220 Instrumenty dłużne 7 008 6 396-5 241-11 637-12 249 Inwestycje portfelowe - aktywa -2 284-25 404 5 955 31 359 8 239 Udziałowe papiery wartościowe -1 883-22 849 2 460 25 309 4 343 Dłużne papiery wartościowe -401-2 555 3 495 6 050 3 896 Inwestycje portfelowe - pasywa -25 125-6 723 11 439 18 162 36 564 Udziałowe papiery wartościowe 1 532-9 950 1 471 11 421-61 Dłużne papiery wartościowe -26 657 3 227 9 968 6 741 36 625 Pozostałe inwestycje - aktywa -62 3 384 8 418 5 034 8 480 NBP 0 995-993 -1 988-993 Sektor rządowy 15 144 22-122 7 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) -4 607 2 691 1 340-1 351 5 947 Pozostałe sektory 4 530-446 8 049 8 495 3 519 Pozostałe inwestycje - pasywa 20 396 17 451-18 101-35 552-38 497 NBP 18 665 14 408-20 860-35 268-39 525 Sektor rządowy -2 962 3 613-803 -4 416 2 159 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) 4 642-1 484 2 371 3 855-2 271 Pozostałe sektory 51 914 1 191 277 1 140 Pochodne instrumenty finansowe 249 759-636 -1 395-885 Oficjalne aktywa rezerwowe 14 417 26 202-14 715-40 917-29 132 Saldo błędów i opuszczeń -6 756-6 788-8 198-1 410-1 442 * Dane wstępne Załącznik 2 8 / 9
Bilans płatniczy * w mln EUR 2016 2017 I kw 17 - IV kw 16 I kw 17 - I kw 16 I kw IV kw I kw Zmiana Dynamika Zmiana Dynamika Rachunek bieżący -186 46 1 244 1 198 1 430 Saldo obrotów towarowych 976 94 188 94-788 Eksport 43 114 46 080 48 151 2 071 104,5% 5 037 111,7% Import 42 138 45 986 47 963 1 977 104,3% 5 825 113,8% Saldo usług 2 925 3 653 3 783 130 858 Przychody 9 471 12 115 11 009-1 106 90,9% 1 538 116,2% Rozchody 6 546 8 462 7 226-1 236 85,4% 680 110,4% Saldo dochodów pierwotnych -3 610-3 349-2 892 457 718 Przychody 2 397 2 479 3 725 1 246 150,3% 1 328 155,4% Rozchody 6 007 5 828 6 617 789 113,5% 610 110,2% Saldo dochodów wtórnych -477-352 165 517 642 Przychody 1 351 1 592 1 423-169 89,4% 72 105,3% Rozchody 1 828 1 944 1 258-686 64,7% -570 68,8% Rachunek kapitałowy 2 417 2 027 619-1 408-1 798 Przychody 2 549 2 331 680-1 651 29,2% -1 869 26,7% Rozchody 132 304 61-243 20,1% -71 46,2% Rachunek finansowy 686 516-34 -550-720 Inwestycje bezpośrednie - aktywa 1 567 6 028 703-5 325-864 Akcje i inne formy udziałow kapitałowych 409 4 513 161-4 352-248 Instrumenty dłużne 1 158 1 515 542-973 -616 Inwestycje bezpośrednie - pasywa 4 791 4 186 2 050-2 136-2 741 Akcje i inne formy udziałow kapitałowych 3 184 2 724 3 262 538 78 Instrumenty dłużne 1 607 1 462-1 212-2 674-2 819 Inwestycje portfelowe - aktywa -524-5 805 1 378 7 183 1 902 Udziałowe papiery wartościowe -432-5 221 569 5 790 1 001 Dłużne papiery wartościowe -92-584 809 1 393 901 Inwestycje portfelowe - pasywa -5 764-1 536 2 645 4 181 8 409 Udziałowe papiery wartościowe 351-2 273 340 2 613-11 Dłużne papiery wartościowe -6 115 737 2 305 1 568 8 420 Pozostałe inwestycje - aktywa -14 770 1 945 1 175 1 959 NBP 0 227-230 -457-230 Sektor rządowy 4 32 5-27 1 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) -1 057 614 309-305 1 366 Pozostałe sektory 1 039-103 1 861 1 964 822 Pozostałe inwestycje - pasywa 4 678 3 988-4 186-8 174-8 864 NBP 4 281 3 292-4 823-8 115-9 104 Sektor rządowy -679 826-186 -1 012 493 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) 1 065-339 548 887-517 Pozostałe sektory 11 209 275 66 264 Pochodne instrumenty finansowe 56 174-148 -322-204 Oficjalne aktywa rezerwowe 3 306 5 987-3 403-9 390-6 709 Saldo błędów i opuszczeń -1 545-1 557-1 897-340 -352 * Dane wstępne 9 / 9