Realizacja Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dn. 24.06.2008 r. w programie Comarch OPT!MA.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 24.06.2008 r. orzekł: Art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z 2006 r. Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 47, poz. 318 i Nr 115, poz. 792 oraz z 2008 r. Nr 93, poz. 582), rozumiany w taki sposób, że w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się wypłaconych pracownikowi w okresie przyjętym do jej ustalenia składników wynagrodzenia, od których pracownik ten uiścił składkę na ubezpieczenie chorobowe, a które nie są mu wypłacane w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby albo zasiłku chorobowego, jest niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 119, poz. 771). W związku z powyższym, w niektórych firmach może pojawić się konieczność ponownego przeliczenia podstawy zasiłków z tytułu niezdolności do pracy i wypłaty wyrównań oraz odsetek od tych kwot. Pracownicy, którzy otrzymali zaniżone wynagrodzenia za czas choroby / zasiłki chorobowe mogą w ciągu 3 lat od wypłaty ostatniego świadczenia zwrócić się do zakładów pracy / ZUS-u z wnioskiem o ustalenie nowej podstawy wymiaru świadczenia i wypłatę wyrównań. Trzyletni termin liczy się od ostatniego dnia, za który wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek przysługują. Firmy są również zobligowane do wypłaty z urzędu wyrównań wynagrodzeń / zasiłków wypłaconych pracownikom po 7 lipca 2008r. W praktyce, realizacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego dla zakładów pracy wiąże się z koniecznością: - ustalenia nowej podstawy zasiłku chorobowego, - ustalenia kwoty wyrównania i kwoty odsetek, - wypłaty wyrównań od zasiłków i odsetek, - wykazania w raportach imiennych ZUS powyższych kwot. A jak to rozwiązać w programie Comarch OPT!MA? KROK 1. Zmiana definicji typu wypłaty składnik wliczany do podstawy zasiłku chorobowego. Aby ustalić, ile powinna była wynieść podstawa zasiłku z uwzględnieniem dodatkowych składników, np. premii uznaniowej, należy przede wszystkim w definicji tego dodatku (z poziomu Konfiguracja > Firma > Płace > Typy wypłat) wybrać jedną z opcji wliczania do podstawy zasiłku chorobowego. Na zakładce 2. Podatki/Nieobecności w sekcji Wliczać do podstawy naliczania: zasiłków chorobowych do wyboru są dostępne opcje: wliczać, dopełniać wg dni, dopełniać wg godzin, wliczać w pełnej wysokości, wliczać jak zasadnicze. Szczegółowy opis parametrów dostępny jest w podręczniku do programu Comarch OPT!MA Konfiguracja systemu. W wersji elektronicznej podręczniki dostępne są pod adresem http://www.erp.comarch.pl/klienci/default.aspx?site=2145 KROK 2. Ustalenie nowej podstawy zasiłku W tym celu należy zdefiniować nowy typ wypłaty - Podst. chor. nowa za pomocą którego będzie możliwe obliczenie nowej podstawy chorobowej z uwzględnieniem ustawień w Kroku 1. Z poziomu Konfiguracja > Firma > Płace > Typy wypłat dodajemy nowy element: Realizacja wyroku TK w programie Comarch OPT!MA Str. 2

- algorytm naliczania - 10 Element liczony jak zasiłek chorobowy, - okres wyliczania podstawy Standardowy, - procent zależny od rodzaju świadczenia (70, 80 lub 100%), - na zakładce 3. Szczegółowe zaznaczamy parametr Typ wypłaty będący wskaźnikiem (po zaznaczeniu parametru opcje dotyczące naliczania składek ZUS / podatku / wliczania do zasiłku chorobowego / urlopu / ekwiwalentu ustawiamy na nie dotyczy / nie wliczać ) KROK 3. Ponowne ustalenie podstawy zasiłku chorobowego. Aby ustalić nową podstawę zasiłku chorobowego, należy wypłacić pracownikowi zdefiniowany wcześniej składnik na liście płac o rodzaju Inna wypłata. Lista płac powinna zostać utworzona za okres, dla którego potrzebujemy wyliczyć ponownie podstawę. Przykładowo: jeżeli pracownik rozchorował się w listopadzie 2011r. lista płac powinna być utworzona za okres od 01.11.2011r. do 30.11.2011r. Naliczając pracownikowi wypłatę do tej listy, na zakładce Elementy wypłaty dodajemy zdefiniowany składnik Podst. chor. nowa. W elemencie wypłaty zostanie wyliczona podstawa z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc listopad 2011, tj. z okresu listopad 2010 październik 2011, z uwzględnieniem aktualnych ustawień w konfiguracji, czyli dodatkowego składnika. Po zapisaniu wypłaty można ponownie do niej wejść i z poziomu Formularza elementu wypłaty wydrukować log Wyliczenie podstawy zasiłku. KROK 4. Ustalenie kwoty wyrównania. Jeśli w wyniku ustalenia nowej podstawy zasiłkowej jest potrzeba wypłacenia wyrównań do zasiłków obliczonych wg starej podstawy, należy wyliczyć różnicę między kwotą pierwotnie wypłaconą, a kwotą zasiłku od podstawy przeliczonej wg nowych zasad. Aby w programie Comarch OPT!MA możliwe było ponowne wyliczenie kwoty zasiłku od nowej podstawy, we wskaźniku Podst. chor. nowa wpisujemy liczbę dni zasiłkowych i procent zasiłku. KROK 5. Wypłata wyrównania zasiłków oraz odsetek, a następnie wykazanie ich w dokumentach rozliczeniowych. Zgodnie z wytycznymi Prezesa ZUS płatnicy składek są zobowiązani do wykazania wypłaconych ubezpieczonym wyrównań oraz odsetek od tych kwot w imiennych raportach ZUS RSA, oddzielnie dla każdego rodzaju świadczenia. Wyrównania zasiłków z tytułu niezdolności do pracy powinny być wykazane w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 0110 XX (lub 3000 XX, jeżeli wyrównanie jest wypłacane ubezpieczonemu, który w dniu wypłaty nie podlega ubezpieczeniom u tego płatnika składek) i odpowiednim kodem świadczenia / przerwy. W systemie Comarch OPT!MA istnieją standardowe typy wypłat, będące wyrównaniami zasiłków z tytułu niezdolności do pracy, m.in: - Wyrównanie wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy kod świadczenia / przerwy 335 - Wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego kod świadczenia / przerwy 315 - Wyrównanie zasiłku opiekuńczego z ubezpieczenia chorobowego kod świadczenia / przerwy 316 Realizacja wyroku TK w programie Comarch OPT!MA Str. 3

- Wyrównanie zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego kod świadczenia / przerwy 317 - Wyrównanie zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego kod świadczenia / przerwy 318 Odsetki z tytułu wypłaty wyrównań zasiłków powinny być wykazane w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 5000 XX oraz kodem świadczenia / przerwy zgodnym z kodem wyrównania zasiłku. Aby w systemie Comarch OPT!MA został wygenerowany raport ZUS RSA z tytułu wypłaty odsetek od zasiłków, należy zdefiniować w konfiguracji nowy typ wypłaty o rodzaju: umowa, z odpowiednim kodem świadczenia / przerwy wybranym w polu Pozycja na deklaracji ZUS oraz ustawionym sposobem naliczania składek ZUS: nie naliczać. Tak zdefiniowany składnik należy wprowadzić pracownikowi na liście umów cywilnoprawnych, a następnie naliczyć wynagrodzenie do listy płac rodzaju: umowa. Przykład 1. Płatnik składek wypłacił pracownikowi następujące świadczenia: - wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za okres 10.02.2011r. 28.02.2011r., - wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za okres 01.05.2011r. 14.05.2011r., - zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego za okres 15.05.2011r. 20.05.2011r., - zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego za okres 10.07.2011r. 25.07.2011r., - zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego za okres 04.09.2011r. 10.09.2011r., - zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego za okres 10.11.2011r. 05.02.2012r. Po złożeniu przez pracownika wniosku o ponowne ustalenie podstawy zasiłku, w miesiącu maju 2012r. płatnik wypłacił pracownikowi należne wyrównanie w wysokości: - z tytułu wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy w kwocie 495 zł, - z tytułu zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego w kwocie 435 zł, oraz odsetki w kwocie 75 zł, - z tytułu zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego w kwocie 1650 zł, oraz odsetki w kwocie 280 zł. W programie Comarch OPT!MA należy wypłacić wyrównania tych składników na liście płac o rodzaju Etat lub Inna wypłata. Data wypłaty i miesiąc deklaracji maj 2012r. - Wyrównanie wynagr. za czas niezdolności w kwocie 495 zł, ustawiając w wypłacie, na formularzu elementu wypłaty okres od 01.05.2011r. do 14.05.2011r. (jest to ostatni okres, za który przysługuje wyrównanie wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby i taki okres powinien zostać wykazany w raporcie ZUS RSA), - Wyrównanie zasiłku chorobowego w kwocie 435 zł, ustawiając na formularzu elementu wypłaty okres od 04.09.2011r. do 10.09.2011r. - Wyrównanie zasiłku chorob. z ub. wyp. - w kwocie 1650 zł, ustawiając na formularzu elementu wypłaty okres od 01.02.2012r. do 05.02.2012r. Realizacja wyroku TK w programie Comarch OPT!MA Str. 4

Następnie z poziomu Konfiguracja > Firma > Płace > Typy wypłat należy zdefiniować dwa nowe składniki: - Odsetki od zasiłku chorobowego rodzaj: umowa, pozycja na deklaracji ZUS: 317, składki ZUS: nie naliczać, - Odsetki od zasiłku chorob. z ubezp.wypad. - rodzaj: umowa, pozycja na deklaracji ZUS: 318, składki ZUS: nie naliczać. Na liście umów cywilnoprawnych pracownika należy wprowadzić umowy z kwotą odsetek wyliczonych na dzień wypłaty: 1. za okres od 04.09.2011r. do 10.09.2011r., tytuł umowy Odsetki od zasiłku chorobowego. Kod tytułu ubezpieczenia 5000 XX, 2. za okres od 01.02.2012r. do 05.02.2012r., tytuł umowy Odsetki od zasiłku chorob.z ubezp.wypad.. Kod tytułu ubezpieczenia 5000 XX. Na formularzu umowy, oprócz kodu tytułu ubezpieczeń wymagane jest wybranie rodzaju ubezpieczeń w przeciwnym razie w wypłacie pracownika nie zostanie wykazany kod tytułu ubezpieczeń i dane nie zostaną przeniesione do programu Płatnik. Można pozostawić standardowe ustawienie, tj. zgłoszenie tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. W wypłacie umowy składki nie zostaną naliczone, ponieważ wynika to z definicji typu wypłaty (składki ZUS: nie naliczać). Następnie należy utworzyć listę płac rodzaju Umowa, obejmującą okres trwania obu umów, tj. od 01.09.2011r. do 29.02.2012r., z datą wypłaty i miesiącem deklaracji maj 2012r., i do takiej listy naliczyć pracownikowi wypłatę. W deklaracji ZUS za miesiąc maj 2012r. zostaną wygenerowane następujące raporty imienne dla pracownika: - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 0110 XX, kodem świadczenia / przerwy: 335, okresem 01.05 14.05, oraz kwotą 495 zł (wypłata wyrównania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby), - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 0110 XX, kodem świadczenia / przerwy: 317, okresem 04.09 10.09, oraz kwotą 435 zł (wypłata wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego), - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 0110 XX, kodem świadczenia / przerwy: 318, okresem 01.02 05.02, oraz kwotą 1650 zł (wypłata wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego), - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 5000 XX, kodem świadczenia / przerwy: 317, okresem 04.09 10.09, oraz kwotą 75 zł (wypłata odsetek od wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego), - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 5000 XX, kodem świadczenia / przerwy: 318, okresem 01.02 05.02, oraz kwotą 280 zł (wypłata odsetek od wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego), - ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 5000 XX, z zerowymi podstawami i składkami taki dodatkowy, zerowy raport należy usunąć. Dodatkowo, w deklaracji ZUS DRA zostaną wykazane kwoty: - w bloku V.01 kwota wypłaconych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego 510 zł (kwota wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego wraz z odsetkami), - w bloku V.03 kwota wypłaconych świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego 1930 zł (kwota wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego wraz z odsetkami), Przykład 2. Płatnik składek wypłacił pracownicy zasiłek macierzyński za okres od 09.09.2011r. do 12.01.2012r. Po złożeniu przez pracownicę wniosku o ponowne ustalenie podstawy zasiłku, w miesiącu maju 2012r. płatnik wypłacił pracownicy należne wyrównanie z tytułu zasiłku macierzyńskiego w kwocie 3150 zł, oraz odsetki w kwocie 625 zł. Realizacja wyroku TK w programie Comarch OPT!MA Str. 5

Dla pracownicy powinny zostać wygenerowane deklaracje imienne: - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 0110 XX, kodem świadczenia / przerwy: 315, okresem 01.01 12.01, oraz kwotą 3150 zł (wypłata wyrównania zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego), - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 5000 XX, kodem świadczenia / przerwy: 315, okresem 01.01 12.01, oraz kwotą 625 zł (wypłata odsetek od wyrównania zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego), - ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 1240 XX, podstawą składek emerytalno rentowych w wysokości 3150 zł (kwotą wypłaconego wyrównania zasiłku macierzyńskiego) oraz naliczonymi składkami od tej kwoty, - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 1240 XX, kodem świadczenia / przerwy: 350, okresem 01.09 30.09 (w miesiącu wypłaty wyrównania, tj. w maju 2012r. pracownica nie podlegała ubezpieczeniom emerytalno rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego). W programie Comarch OPT!MA należy wypłacić: - Wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego w kwocie 3150 zł, ustawiając w tym elemencie wypłaty okres od 01.01.2012r. do 12.01.2012r. (ostatni okres, za który przysługuje wyrównanie zasiłku macierzyńskiego). Data wypłaty i miesiąc deklaracji listy płac maj 2012r. Następnie z poziomu Konfiguracja > Firma > Płace > Typy wypłat należy zdefiniować nowe składniki: - Odsetki od zasiłku macierzyńskiego rodzaj: umowa, pozycja na deklaracji ZUS: 315, składki ZUS: nie naliczać, - Składki ZUS od zasiłku macierzyńskiego rodzaj: umowa, pozycja na deklaracji ZUS: nie dotyczy, sposób naliczania składek ZUS: naliczać jak macierzyński, sposób naliczania składek na ubezp. zdrow.: nie naliczać, wpływa na kwotę do wypłaty parametr nie zaznaczony, - Kod przerwy 350 rodzaj: umowa, pozycja na deklaracji ZUS: 350, składki ZUS: nie naliczać. Na liście umów cywilnoprawnych pracownika należy wprowadzić trzy umowy: 1. za okres od 01.01.2012r. do 12.01.2012r., tytuł umowy Odsetki od zasiłku macierzyńskiego, kod tytułu ubezpieczeń 5000 XX, 2. za okres od 01.01.2012r. do 12.01.2012r., tytuł umowy Składki ZUS od zasiłku macierzyńskiego, kod tytułu ubezpieczeń 1240 XX, zaznaczyć ubezpieczenia emerytalne i rentowe, 3. za okres od 01.09.2011r. do 30.09.2011r., tytuł umowy Kod przerwy 350, na zakładce ubezpieczenia należy wybrać kod tytułu ubezpieczeń 1240 XX. Uwaga: Aby na formularzu umowy cywilnoprawnej był dostępny kod tytułu ubezpieczeń 1240 XX należy z poziomu Konfiguracja > Firma > Płace > Parametry zaznaczyć parametr Pełna lista kodów ubezpieczeń dla umów-zleceń. Następnie należy utworzyć listę płac rodzaju: Umowa, obejmującą okres trwania wszystkich umów, tj. od 01.09.2011r. do 31.01.2012r., z datą wypłaty i miesiącem deklaracji maj 2012r., i do takiej listy naliczyć pracownikowi wypłatę. Wytyczne Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie wypłaty i wykazywania w dokumentach rozliczeniowych wyrównań zasiłków z tytułu niezdolności do pracy oraz odsetek od tych kwot znajdują się na stronach ZUS pod adresem http://www.zus.pl/default.asp?p=1&id=1011. Realizacja wyroku TK w programie Comarch OPT!MA Str. 6