PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI PROGRAM MATEMATYKA 2001 Wyd. WSiP w klasach V-VI PROGRAM MATEMATYKA Z PLUSEM Wyd. GWO w klasach IV PROWADZĄCY: mgr ANETA MAJEWSKA i mgr DANUTA KWIT 1
I Założenia ogólne: A. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia polega na rozpoznawaniu poziomu jego umiejętności, postępów w opanowaniu wiadomości i umiejętności oraz na wystawieniu odpowiedniego stopnia szkolnego. B. Oceniając wskazuje się uczniowi co wie i ile potrafi, a nie tylko to czego jeszcze nie umie. C. Proces oceniania jest tak zaplanowany, aby dawał każdemu uczniowi pełen obraz jego wiedzy i umiejętności. D. Przy ocenianiu ucznia bierze sie pod uwagę : osobowość oraz jego możliwości intelektualne strategię uczenia się (wzrokową, słuchową) indywidualne potrzeby edukacyjne. E. Ocena jest informacją o dokonanych przez ucznia postępach zarówno dla niego samego jak i dla jego rodziców. Na tej podstawie planuje co należy zrobić, aby podwyższyć poziom opanowania przez ucznia umiejętności. II Kontrola osiągnięć uczniów. 1. Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi: o prace klasowe, o kartkówki, o odpowiedzi ustne, o prace domowe, o prace długoterminowe, o prowadzenie notatek, o inne formy aktywności np. udział w konkursach matematycznych, wykonywanie pomocy dydaktycznych, aktywny udział w pracach koła matematycznego, o obserwacja ucznia: - przygotowanie do lekcji, - aktywność na lekcji, - praca w grupie. 2. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 3. Oceny są jawne zarówno dla uczniów jak ich rodziców. 4. Prace klasowe, kartkówki i odpowiedzi ustne są obowiązkowe. 5. Prace klasowe są zapowiadane, z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podawany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiadomości. Nauczyciel informację o pracy klasowej wpisuje ołówkiem do dziennika lekcyjnego. 6. Kartkówki nie muszą być zapowiadane. 7. Uczeń nieobecny na pracy klasowej musi ją napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może napisać jej z całą klasą, to powinien uczynić to w uzgodnionym z nauczycielem terminie. Termin ten powinien ustalić 2
do tygodnia po powrocie, jeśli tego nie uczyni, nauczyciel daje mu sprawdzian na pierwszej lekcji (po upłynięciu terminu). Zakres tej lekcji uczeń musi nadrobić w swoim zakresie. 8. Uczeń nieobecny na lekcji ma obowiązek uzupełnić braki, termin uzupełnienia dłuższej nieobecności uczeń ustala z nauczycielem. 9. Każdą ocenę, napisaną na ocenę niesatysfakcjonującą ucznia, można poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od dnia podania informacji o ocenach. Nowa ocena zostaje zapisana w dzienniku. 10. Uczeń ma prawo do dwukrotnego w ciągu półrocza zgłoszenia nieprzygotowania się do lekcji. Przez nieprzygotowanie się do lekcji rozumiany jest: brak zeszytu, brak zeszytu ćwiczeń, brak pracy domowej, niegotowość do odpowiedzi, brak pomocy potrzebnych do lekcji. Zgłoszenia należy dokonać w momencie sprawdzania listy obecności, po wyczytaniu nazwiska ucznia. Prawo to nie dotyczy lekcji, na której przeprowadzane są zapowiedziane sprawdziany i prace klasowe. Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną. 11. Na koniec semestru nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych. 12. W celu dodatkowej motywacji ucznia do aktywnej pracy otrzymuje on +, - które zamieniają się w oceny (5 plusów ocena bardzo dobra, 5 minusów ocena niedostateczna). 13. Na bieżąco uczeń może być zapytany do 3 tematów wstecz. Powtórzenie większej partii materiału wymaga zapowiedzenia tydzień wcześniej. 14. Nauczyciel oddaje poprawione sprawdziany do dwóch tygodni od dnia napisania. Pozostają one w szkole, wpięte do teczki każdego ucznia. Wszelkie prace pisemne są do wglądu rodziców, po wcześniejszym umówieniu się z nauczycielem. III Obszary aktywności Na lekcjach matematyki oceniane są następujące obszary aktywności ucznia: 1. Rozumienie pojęć matematycznych i znajomość ich definicji. 2. Znajomość i stosowanie poznanych twierdzeń. 3. Prowadzenie rozumowań. 4. Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem poznanych metod. 5. Posługiwanie się symboliką i językiem matematyki adekwatnym do danego etapu kształcenia. 6. Analizowanie tekstów w stylu matematycznym. 7. Stosowanie wiedzy przedmiotowej w rozwiązywaniu problemów po za matematycznych. 8. Prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach. 9. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. 3
Obszary Aktywności Rozumienie pojęć matematycznych i znajomość ich definicji. Znajomość i stosowanie poznanych twierdzeń. Prowadzenie rozumowań. Posługiwanie się symboliką i językiem matematyki adekwatnym do danego etapu kształcenia. Analizowanie tekstów w stylu matematycznym. Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem poznanych metod. IV. Obszary aktywności a wymagania na ocenę: dopuszczającą dostateczną dobrą Bardzo dobrą celującą Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: - intuicyjnie rozumie - potrafi przeczytać - potrafi formułować - umie klasyfikować pojęcia, definicje zapisane za definicje, zapisać je, pojęcia, - zna ich nazwy, pomocą symboli. - operować pojęciami, - podaje szczególne - potrafi podać stosować je. przypadki. przykłady modeli dla tych pojęć. - intuicyjnie rozumie podstawowe twierdzenia, - potrafi wskazać założenie i tezę, - zna symbole matematyczne. - potrafi wskazać dane, niewiadome, - wykonuje rysunki z oznaczeniami do typowych zadań. - tworzy, z pomocą nauczyciela, proste teksty w stylu matematycznym. - odczytuje, z pomocą nauczyciela, dane z prostych tekstów, diagramów, rysunków, tabel. - zna zasady stosowania podstawowych algorytmów, - potrafi stosować twierdzenia w typowych zadaniach, - potrafi podać przykład potwierdzający prawdziwość twierdzenia. - potrafi naśladować podane rozwiązania w analogicznych sytuacjach. - tworzy proste teksty w stylu matematycznym. - odczytuje dane z prostych tekstów, diagramów, rysunków, tabel. - stosuje podstawowe algorytmy w typowych zadaniach. - potrafi sformułować twierdzenie proste i odwrotne, - potrafi przeprowadzić proste wnioskowania. - analizuje treść zadania, - układa plan rozwiązania, - samodzielnie rozwiązuje typowe zadania. - tworzy teksty w stylu matematycznym z użyciem symboli. - odczytuje dane z tekstów, diagramów, rysunków, tabel. - stosuje algorytmy w sposób efektywny, - potrafi sprawdzić - uzasadnia twierdzenia w nieskomplikowanych przypadkach, - stosuje uogólnienia i analogie do formułowanych hipotez. - umie analizować i doskonalić swoje rozwiązania. - samodzielnie potrafi formułować twierdzenia i definicje. - odczytuje i porównuje dane z tekstów, diagramów, rysunków, tabel, wykresów. - stosuje algorytmy uwzględniając nietypowe rozwiązania, - uogólnia, - wykorzystuje uogólnienia i analogie. - operuje twierdzeniami i je dowodzi. - potrafi oryginalnie, rozwiązać zadanie, także o podwyższonym stopniu trudności. - samodzielnie potrafi formułować definicje i twierdzenia z użyciem symboli matematycznych. - odczytuje i analizuje dane z tekstów, diagramów, rysunków, tabel, wykresów. - przetwarza dane z tekstów, diagramów, rysunków, tabel, 4
Stosowanie wiedzy przedmiotowej problemów rozwiązywaniu problemów pozamatematycznych. Prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. - stosuje je z pomocą nauczyciela. rozwiązywania problemów praktycznych, z pomocą nauczyciela. swojej pracy w sposób narzucony przez nauczyciela. rozwiązywania typowych problemów praktycznych. swojej pracy w sposób jednolity, wybrany przez siebie. - stara się zrozumieć zadany problem. wyniki po ich zastosowaniu. rozwiązywania różnych problemów praktycznych. swojej pracy na różne sposoby, nie zawsze dobrze dobrane do problemu. - zadaje pytania związane z postawionym problemem, - stara się stworzyć przyjazną atmosferę i zachęca innych do pracy. szczególne przypadki i uogólnienia. rozwiązywania nietypowych problemów z innych dziedzin. swojej pracy we właściwie wybrany przez siebie sposób. - wskazuje pomysły na rozwiązanie problemu, -. dba o jakość pracy, przypomina reguły pracy grupowej. wykresów, - stosuje algorytmy w zadaniach nietypowych. rozwiązywania skomplikowanych problemów z innych dziedzin. swojej pracy w różnorodny sposób, - dobiera formę prezentacji do problemu. - wspiera członków grupy potrzebujących pomocy. 5
IV Kryteria na poszczególne oceny I. STOPIEŃ CELUJĄCY otrzymuje uczeń który : Zdobył wszelkie wymagania na ocenę bardzo dobrą. Rozwiązuje dodatkowe zadania podane przez nauczyciela. Zgłasza gotowość do samodzielnego przygotowania zagadnienia matematycznego, które proponuje nauczyciel. Bierze udział w konkursach i olimpiadach matematycznych. II. STOPIEŃ BARDZO DOBRY otrzymuje uczeń, który: Bardzo dobrze zna i rozumie definicje, algorytmy, wzory, prawa działań, twierdzenia matematyczne poznane w danej klasie oraz własności figur geometrycznych. Biegle rozwiązuje zadania rachunkowe. Stosuje umiejętności rachunkowe w rozwiązywaniu zadań z treścią. Umie zaplanować rozwiązanie zadania z treścią. Wykorzystuje poznane prawa, twierdzenia wzory do rozwiązania nowych problemów. III. STOPIEŃ DOBRY - otrzymuje uczeń, który : Zna i rozumie definicje, algorytmy, wzory, prawa, twierdzenia, własności figur geometrycznych. Posiada dobrą sprawność rachunkową. Rozumie wszystkie zadania przerobione na lekcji i potrafi samodzielnie rozwiązywać zadanie tekstowe podobne do przerobionego. Potrafi praktycznie posługiwać się wiadomościami według wcześniej podanych wzorów, planu. IV. STOPIEŃ DOSTATECZNY - otrzymuje uczeń, który : Potrafi wypowiedzieć (odtworzyć) definicje, algorytmy działań, wzory, twierdzenia, własności figur geometrycznych. Umie na przykładzie podać algorytmy działań. Wykonuje proste, typowe zadania rachunkowe. V. STOPIEŃ DOPUSZCZAJĄCY - otrzymuje uczeń, który : Potrafi odtworzyć definicje, algorytmy działań, wzory, twierdzenia, własności figur geometrycznych. Z pomocą nauczyciela rozwiązuje najprostsze zadania rachunkowe. Posiada pewne braki w opanowaniu materiału, ale braki te nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy matematycznej w ciągu dalszej nauki. VI. STOPIEŃ NIEDOSTATECZNY - otrzymuje uczeń, który : Nie potrafi odtworzyć podstawowych definicji, algorytmów, wzorów, praw działań, twierdzeń. Nie potrafi rozwiązać najprostszych zadań przerobionych na lekcji nawet z pomocą nauczyciela. Nie zna podstawowych technik liczenia. Nie opanował podstawowych wiadomości, a braki te uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy matematycznej. DODATKOWYM KRYTERIUM DOTYCZĄCYM KAŻDEJ OCENY JEST POSTAWA UCZNIA, ZAANGAŻOWANIE, WKŁAD W PRACĘ I OSIĄGNIĘTE POSTĘPY. 6
V Kryteria oceny półrocznej i rocznej 1. O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, jego rodziców oraz wychowawcę klasy na miesiąc przed klasyfikacją. 2. Wszystkie formy aktywności ucznia oceniane są w skali stopniowej. 3. Punkty uzyskane z prac klasowych przeliczane są na stopnie wg następującej skali: 100% 96% celujący 95% 91% bardzo dobry 90% 70% dobry 69% 50% dostateczny 49% 31% dopuszczający 30% 0% niedostateczny 4. Ocena semestralna (roczna) nie jest średnią arytmetyczną ocen, maja na nią wpływ formy aktywności w następujący sposób: prace klasowe 36% kartkówki 20% odpowiedzi ustne 15% prace domowe 12% prace długoterminowe 6% aktywność, przygotowanie i praca na lekcji, prace 11% dodatkowe, prowadzenie notatek 100% 5. Ocenę celującą może otrzymać uczeń, który spełnia kryteria oceny, co najmniej bardzo dobrej oraz osiągnął sukcesy w konkursach matematycznych na szczeblu pozaszkolnym. VI Informacja zwrotna 1. Nauczyciel uczeń: a) informuje uczniów o wymaganiach i kryteriach oceniania, b) pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju, c) motywuje do dalszej pracy. 2. Nauczyciel rodzice: a) informuje o wymaganiach i kryteriach oceniania, b) informuje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce, c) dostarcza informacji o trudnościach ucznia w nauce, d) dostarcza informacji o uzdolnieniach ucznia, e) daje wskazówki do pracy z uczniem. 3. Nauczyciel wychowawca klasy dyrektor: a) nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach ucznia, b) nauczyciel lub wychowawca informuje dyrekcję o sytuacjach wymagających jego zdaniem interwencji. 7
VII Ocenianie ucznia ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi: W przypadku takiego ucznia oceniany będzie głównie wkład pracy w realizowane zadania, zaangażowanie w dążeniu do celu, pozytywna motywacja do nauki. Natomiast kryteria oceniania z wiedzy i umiejętności przedmiotowych będą dostosowane do indywidualnych możliwości i oparte na opiniach i wskazówkach zawartych w orzeczeniach Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. Oceniana będzie również wytrwałość, systematyczność, przygotowanie do zajęć oraz wywiązywanie się z obowiązków szkolnych. VIII Wszystkie sprawy sporne, nie ujęte w PSO, rozstrzygane będą zgodnie z WSO oraz rozporządzeniami. IX Ewaluacja przedmiotowego systemu oceniania PSO podlega ewaluacji na koniec roku szkolnego oraz na zakończenie każdego cyklu edukacyjnego. 8