(pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 1 z 5 1. Nazwa przedmiotu: SPOŁECZEŃSTWO 2. Kod przedmiotu: OBYWATELSKIE, TEORIA I PRAKTYKA ROZ-S8-18 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/2013 4. Forma kształcenia: studia drugiego stopnia 5. Forma studiów: studia niestacjonarne 6. Kierunek studiów: SOCJOLOGIA (SYMBOL WYDZIAŁU) ROZ 7. Profil studiów: ogólnoakademicki 8. Specjalność: SOCJOLOGIA SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH 9. Semestr: 3 10. Jednostka prowadząca przedmiot: ROZ-2 11. Prowadzący przedmiot: dr Piotr Weryński 12. Przynależność do grupy przedmiotów: przedmioty wspólne 13. Status przedmiotu: wybieralny 14. Język prowadzenia zajęć: polski 15. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne: metodologia nauk społecznych 16. Cel przedmiotu: Zaznajomienie studentów z genezą i ewolucją znaczenia pojęcia społeczeństwo obywatelskie ; następnie z dziedziną socjologii, którą obecnie zwykło się określać socjologią życia publicznego, struktur pośredniczących, problematyką kilku teorii sfery publicznej, kapitału społecznego oraz praktyczną stroną funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego w jego różnych przejawach (np. NGO s, grupy interesu, ruchy społeczne, fenomen internetowych forów opinii publicznej); na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym oraz globalnym. 17. Efekty kształcenia: 1 Nr Opis efektu kształcenia Metoda sprawdzenia efektu kształcenia 1. ma rozszerzoną wiedzę o różnych rodzajach struktur i instytucji społecznych oraz pogłębioną w odniesieniu do wybranych struktur i instytucji społecznych Forma prowadzenia zajęć + ćwiczenia Odniesienie do efektów dla kierunku studiów S2_W02 1 należy wskazać ok. 5 8 efektów kształcenia
2. ma wiedzę o różnych rodzajach więzi społecznych i występujących między nimi prawidłowościach oraz wiedze pogłębioną w odniesieniu do wybranych kategorii więzi społecznych S2_W04 3. ma pogłębioną wiedzę na temat wybranych systemów norm i reguł (prawnych, organizacyjnych, zawodowych, moralnych, etycznych) organizujących struktury i instytucje społeczne i rządzących nimi prawidłowościach oraz o ich źródłach, naturze, zmianach i sposobach działania S2_W07 4. potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do opisu i analizowania przyczyn i przebiegu procesów i zjawisk społecznych oraz potrafi formułować własne opinie i dobierać krytycznie dane i metody analiz S2_U02 5. posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk społecznych, rozszerzoną o umiejętność pogłębionej teoretycznie oceny tych zjawisk w wybranych obszarach, z zastosowaniem metody badawczej S2_U08 6. potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny S2_K06 18. Formy zajęć dydaktycznych i ich wymiar (liczba godzin) 20 godzin W. 20 godzin Ćw. L. P. Sem.
19. Treści kształcenia: 1. Geneza pojęcia i idei: ( 6 godzin wykładów + 6 godzin ćwiczeń) Ewolucja znaczeniowa pojęcia od społeczeństwa politycznego (starożytność) do społeczeństwa obywatelskiego. Arystoteles koinonia politike, Cyceron societas civilis, Marek Aureliusz, J. Locke, T. Paine, G.W.F. Hegel, K. Marks, de Tocqueville, Gramscie. 2. Tradycja intelektualna pojęcia w Polsce i Europie Wschodniej do 1989 roku: ( 2 godziny wykładów+ 2 godziny ćwiczeń) Pojęcia wykorzystywane zamiennie paralelna polis, alternatywne społeczeństwo, równoległe struktury, samorządna rzeczpospolita, struktury przeciwstawne państwu totalitarnemu. 3. Socjologia życia publicznego: (6 godzin wykładów +6 godzin ćwiczeń) 3.1. Podmiotowość społeczna i poczucie sprawstwa. 3.2. Status obywatelski. 3.3. Obywatelskość i społeczeństwo obywatelskie w czasach globalizacji. 3.4. Kultura polityczna a jakość demokracji. 3.5. Wartości, interesy i ideologie. 3.6. Zbiorowi aktorzy życia publicznego. 4. Współczesne społeczeństwo obywatelskie w Polsce i na świecie: (6 godzin wykładów + 6 godzin ćwiczeń) 4.1.Instytucje trzeciego sektora jako fundament otwartej sfery publicznej, rola NGO s. 4.2. Liderzy lokalnych enklaw obywatelskich, lokalne i regionalne społeczeństwo obywatelskie. 4.3. Świadomość obywatelska Polaków, typy partycypacji obywatelskiej. 4.4. Studium przypadku kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego w Hiszpanii. 20. : tak 21. Literatura podstawowa: 1. Wnuk- Lipieński, E., Socjologia życia publicznego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005. 2. Szacki, J.,Wstęp. Powrót idei społeczeństwa obywatelskiego, w: Szacki, J.,(red.), Ani książę, ani kupiec: obywatel, Znak, Kraków 1997. 3. Weryński, P., Wzory uczestnictwa obywatelskiego, IFiS PAN, Warszawa 2010.
22. Literatura uzupełniająca: 4. Bobbio, N., Liberalizm i demokracja, Znak, Kraków 1998. 5. Cohen, J.L., Arato, A., Civil Society and Social Theory, Cambridge 1992. 6. Dahrendorf, R., Co zagraża społeczeństwu obywatelsiemu?,w:michalski K.(red.) Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo,Znak, Kraków 1994. 7. Gliński,P., O pewnych aspektach obywatelskości, w: Jak żyją Polacy, IFiS PAN, Warszawa, 2000. 8. Grabowska,M., Szawiel, T., Budowanie demokracji, PWN,Warszawa 2001 9. Kozyr-Kowalski, St., Socjologia, społeczeństwo obywatelskie i państwo, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2000. 10. Kurczewska, J.,Społeczności lokalne i inteligenci: patroni i partnerzy,w: Jak żyją Polacy, PAN, Warszawa 2000. 11. Michalski, K., Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, Znak i Fundacja im Stefana Batorego, Kraków-Warszawa 1994. 12. Ostrom,V.,Federalizm amerykański. Tworzenie społeczeństwa samorządnego,warszawa-olsztyn 1994. 13. Popper, K.R., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, Krytyka, Warszawa 1987. 14. Perez Diaz V.,Powrót społeczeństwa obywatelskiego w Hiszpanii, Znak Fundacja Stefana Batorego, Kraków Warszawa 1996. 15. Putnam,R.,Demokracja w działaniu : tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Znak, Kraków 1995. 16. Shils, E., Co to jest społeczeństwo obywatelskie?,w:michalski K., Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, Znak i Fundacja im Stefana Batorego, Kraków- Warszawa 1994. 17. Szacki, J., Liberalizm po komuniźmie, Znak i Fundacja im. Stefana Batorego, Kraków Warszawa 1994. 18. Sztompka, P., Zaufanie warunek podmiotowości społeczeństwa,w: Gorlach K., Serenga Z. (red), Oblicza społeczeństwa, Kraków 1996. 19. Sztompka,P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2002. 20. Tocqueville, A.de, O demokracji w Ameryce, Znak i Fundacja im. Stefana Batorego, Kraków- Warszawa 1996. 21. Weryński, P., Obywatele ojczyzny prywatnej czyli opolskie społeczeństwo obywatelskie, w: Teorie wspólnotowe a praktyka społeczna, red. Gliński P., Gawkowska A., Kościański A., Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2005. 22. Weryński, P., Kapitał społeczny a partycypacja obywatelska, w: Wyzwania i zagrożenia demokracji w Polsce, red. Bronowicka A., Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2006. 23. Weryński, P., Zasoby lokalne jako dobro wspólne. Aplikacja teorii, red. Wallas T. w: Europa XXI wieku. Między idealizmem a realizmem, Wydawnictwo UAM, Poznań 2006. 24. Weryński, P., Społeczne struktury pośredniczące. Studium przypadku organizacji pozarządowej, w: Jak możliwa jest filozofia organizacji?, red. Broda J., Musiał A., Rąb J., Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Nauki Polskiej, Zabrze 2006. 25. Żuk, P., Społeczeństwo w działaniu. Ekolodzy, feministki, skłotersi. Socjologiczna analiza nowych ruchów społecznych w Polsce, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2001.
23. Nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia Lp. Forma zajęć Liczba godzin kontaktowych / pracy studenta 1 20/70 2 Ćwiczenia 20/70 3 Laboratorium / 4 Projekt / 5 Seminarium / 6 Inne / Suma godzin 40/140 24. Suma wszystkich godzin: 180 25. Liczba punktów ECTS: 2 6 26. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 6 27. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach o charakterze praktycznym (laboratoria, projekty) 3 26. Uwagi: Zatwierdzono:. (data i podpis prowadzącego) (data i podpis dyrektora instytutu/kierownika katedry/ Dyrektora Kolegium Języków Obcych/kierownika lub dyrektora jednostki międzywydziałowej) 2 1 punkt ECTS 30 godzin.