Przykład 2 Na podstawie książki J. Kowal: Metody statystyczne w badaniach sondażowych rynku
Sondaż sieciowy analiza wyników badania sondażowego dotyczącego motywacji w drodze do sukcesu Cel badania: uzyskanie informacji od ankietowanych pracowników firmy działającej na zasadach marketingu sieciowego o przyczynach sukcesu lub porażki. Czy sukces zależy od: wieku, wykształcenia, motywacji do pracy lub płci agenta
Wyniki:
Opis zmiennych 1) zmienna STATUS skala nominalna, zaangażowanie w pracy: 1 sukces, 2 dążenie do sukcesu, 3 nowi, 4 rezygnacja 2) zmienna WIEK cztery kategorie: 1 do 25 lat, 25 do 35 lat, 35 do 45 lat, powyżej 45 lat
Opis zmiennych c.d. 3) zmienna wykształcenie skala porządkowa: 1 podstawowe, 2 średnie, 3 wyższe 4) zmienna WYNIK suma punktów testu na motywację, zmienna wyrażona na skali interwałowej 5) zmienna płeć skala nominalna: 1 kobiety, 2 mężczyźni.
Zadanie: Zbadać zróżnicowanie poziomu motywacji do pracy przez takie zmienne, jak: status agenta w firmie, wykształcenie, płeć i wiek.
Metoda: Jednoczynnikowa parametryczna analiza wariancji.
Różnicowanie motywacji poprzez zaangażowanie w pracy: Cel: czy status różnicuje poziom motywacji. Założenia: - skala pomiarowa: wynik motywacji skala interwałowa; status skala nominalna - Model: niezależne próby losowe (potrzebna jest równość wariancji w poszczególnych kategoriach statusu) - Hipoteza zerowa: średni poziom motywacji w poszczególnych grupach określonych przez status jest taki sam - Hipoteza alternatywna: średnie wyniki motywacji w grupach są istotnie różne.
Testowanie założeń: Stosowanie analizy wariancji wymaga spełnienia dwóch założeń: - normalności zmiennej zależnej (WYNIK), - homogeniczności wariancji obu zmiennych: WYNIK i STATUS Do testowania normalności należy stosować test zgodności, np. Chi-kwadrat, Kołmogorowa- Smirnowa (vide: pakiet statystyczny STATGRAPHICS, SPSS, SYSTAT, itp.). Do homogeniczności np. test Cochransa, Bartletta (poprzez pakiet statystyczny)
Wyniki testowania założeń: Normalność (test K-S): Hipoteza zerowa: WYNIK w poszczególnych grupach jest normalny Sukces - p-value= 0,668 Dążenie p-value= 0,473 Nowi p-value= 0,676 Rezygnacja p-value= 0,714
Homogeniczność Hipoteza zerowa: wariancje w poszczególnych grupach są równe (są nieistotnie różne): Test Cochransa p-value= 0,479 Test Bartletta p-value= 0,846
ANOVA (jednotorowa): Zmienna zależna: WYNIK, Zmienna niezależna: STATUS Wniosek:STATUS wpływa na motywację Źródło zmienności Df Suma kwadratów Międzygrupowa Wewnątrzgrupowa Ogółem 3 50 53 606,7833 1679,7538 2286,5370 Średnia z sumy kwadratów 202,2611 33,5951 F-Snedecora p-value 6,0206 0,0014
Współzależność: Współzależność międzygrupowa (pomiędzy WYNIK a STATUS) wynosi: 0,51514 Sukces Dążenie Nowi Rezygnacja Ogółem Grupa Liczebność Średnia 17 65,2941 12 56,0833 13 60,7692 12 60,5000 54 61,0926
Dalsze badania: -różnicowanie WYNIK przez PŁEĆ nie (wartość p-value dla F-Snedecora 0,7093), -różnicowanie WYNIK przez WIEK nie, (wartość p-value dla F-Snedecora 0,9246) -różnicowanie WYNIK przez WYKSZTAŁCENIE tak (wartość p-value dla F-Snedecora 0,0296) jednak korelacja wewnątrzklasowa słaba: 0,35900.
Zmienna STATUS a PŁEĆ: Wartość statystyki chi-kwadrat = 1,96673 (p-value = 0,5793) nie pozwalają odrzucić hipotezy zerowej o braku wpływu. Tablica kontygencji: Kategorie zmiennej Kobiety Mężczyźni Ogółem: STATUS Sukces 9 (28,1%) 8 (36,4%) 17 (31,5%) Dążenie do sukcesu 9 (28,1%) 3 (13,6%) 12 (22,2%) Nowi 8 (25,0%) 5 (22,7%) 13 (24,1%) Rezygnacja 6 (18,8%) 6 (27,3%) 12 (22,2%) Liczebność skumulowana (%) 32 (100%) 22 (100%) 54 (100%)
Podobnie dla: - WIEK a ZAANGAŻOWANIE W PRACY: tak, wartość współczynnika V- Cramera = 0,40466 (mniej niż umiarkowana), - STATUS a WYKSZTAŁCENIE: nie.
Wnioski końcowe: Na motywację w pracy ma wpływ wykształcenie i zaangażowanie, które jednocześnie określa pozycję agenta w firmie. Pracownicy o najwyższej motywacji są jednocześnie osobami zaangażowanymi, odnoszącymi sukcesy, najczęściej z wyższym wykształceniem. Agenci nowi lub dążący do sukcesu, lecz nie uzyskujący przez dłuższy czas efektów charakteryzują się raczej niską motywacją. Wiek i płeć nie mają wpływu na motywację do pracy oraz na zaangażowanie w pracy. Największe sukcesy zawodowe odnoszą agenci w wieku od 25 do 35 lat, a rezygnują w wieku powyżej 45 lat.
Predyktory sukcesu analiza regresji wielokrotnej Zmienna objaśniana: pierwsza kategoria zmiennej STATUS oznaczająca sukces zawodowy. Zmienne objaśniające: WYKSZTAŁCENIE (podstawowe, średnie, wyższe 3 zmienne), MOTYWACJĘ do pracy (niska, średnia, wysoka 3 zmienne), WIEK (do 25, 25-35, 35-45, powyżej 45 4 zmienne), PŁEĆ. Uwaga: ponieważ zmienne mierzono na różnych skalach należy je ujednolicić (np. poprzez standaryzację, lub znominalizowanie postać zero-jedynkowa)
Wynik metoda odrzucania do tyłu Pozostają w modelu: motywacja (wysoka), wykształcenie (wyższe), motywacja (niska korelacja ujemna), wiek od 25 do 35. Regresja wielokrotna: - współczynnik regresji wielokrotnej: 0,53970, - Współczynnik determinacji: 0,29128 - Współczynnik determinacji wyrównany: 0,23342 - Błąd standardowy: 0,41046
Wniosek: Determinanty sukcesu to: - wysoka motywacja (powyżej średniej), - wyższe wykształcenie, - wiek od 25 do 35 lat