Zestaw Ćwiczeń w Czytaniu i Pisaniu Praca z tekstem pt. Martynka, Jaś i Calineczka rozdział II Zestaw przeznaczony jest na jeden tydzień. Pracujesz z dzieckiem przez 6 dni w tygodniu (oprócz niedzieli). Wszystkie ćwiczenia oparte są na jednym tekście. Fajnie, by było gdybyś miała możliwość wydrukować poniższy tekst na papierze w kolorze lekko żółtym lub kremowym. Zbadano, że takie tło jest najbardziej przyjazne do czytania. Ale może być też papier biały. Pamiętaj, że najważniejsza w całej pracy z dzieckiem z dysleksją jest systematyczność i różnorodność ćwiczeń Poniżej podaję parę wskazówek, jak pracować z dzieckiem: 1. Codziennie przed odrabianiem lekcji zapisz wspólnie z dzieckiem, jakie lekcje i w jakiej kolejności będzie odrabiało. Niech w tym planie znajdzie się miejsce na dodatkowe ćwiczenia, czyli właśnie te przedstawione poniżej. Pomiędzy jedną porcją nauki, a kolejną musi być krótka 10-15 minutowa przerwa (tylko niech Twoja pociecha nie siada wówczas do komputera). 2. Ustal ze swoim dzieckiem, że dopiero po zrobieniu wszystkich obowiązków związanych z nauką będzie mogło zająć się czymś, co bardzo lubi robić, np. pograć na komputerze. 3. Najlepiej, by było gdyby obrabianie lekcji odbywało się zawsze o tej samej porze. Taki system pracy wbrew pozorom oszczędza czas. Na początku systematyczność i trzymanie się pewnych zasad może być trudne, ale na pewno się opłaci. 1
Martynka, Jaś i Calineczka rozdział II Kiedy rodzice poszli do pracy, Jaś i Martynka znów udali się na strych. Jaś otworzył książkę, ale Calineczki tam nie było. - Musiała chyba wyjść z książki powiedział Jaś. - Nie mogła wyjść, bowiem ona żyje tylko w bajce odpowiedziała mu Martynka. Nagle zaszeleściły kartki i przed dziećmi stanęła maleńka dziewczynka. - Cieszę się, że znów was widzę powiedziała. Pierwszy raz jestem w takiej sytuacji. - W jakiej sytuacji? zapytała Martynka. - Ludzie przychodzą do mnie, żeby się ze mną spotkać. - Szkoda, że jesteś taka mała, bo moglibyśmy się pobawić powiedział Jaś. - Możemy odpowiedziała Calineczka. - W co? Jaś aż otworzył usta z zaciekawienia. - Nie możemy się bawić w zabawy ruchowe, bo moglibyście na mnie nadepnąć, ale możemy pobawić się w skojarzenia. Dużo czytam. W końcu książka to miejsce, w którym mieszkam. A wy znacie dużo słów? Jaś trochę się zawstydził, bo on nie lubi czytać. Najbardziej lubi bawić się z kolegami na podwórku, albo biegać z psem. 2
Martynka właśnie skończyła czytać kolejną książkę, więc chętnie weźmie udział w zabawie. - Jaś, a ty będziesz się z nami bawił? Czemu nic nie mówisz? zapytała go Calineczka. - To na pewno będzie nudne odpowiedział Jaś. - Powinieneś spróbować. Żaden człowiek nie wie wszystkiego. - Niech będzie. To wytłumacz nam, o co chodzi w tym zadaniu powiedział Jaś. - Każdy z nas po kolei zapisuje na kartce jakieś słowo. Potem podaje głośno trzy wyrazy, które opisują to słowo, np. zapisujesz słowo godzina a mówisz: zegar, sześćdziesiąt, wskazówka. Pozostałe dwie osoby zgadują kto pierwszy zgadnie zdobywa punkt. - To może być fajna zabawa? ucieszył się Jaś. Zaczęła Martynka. Zapisała na kartce sobie tylko znane słowo, a głośno powiedziała: zielone, drzewo, blaszka. Czy wiesz, o co jej chodziło? 3
Dzień pierwszy: I. Praca z wyrazami najczęściej używanymi w języku polskim, a występującymi w powyższym tekście: 1. Poleć dziecku, aby wyszukało spośród niżej zamieszczonych wyrazów takie, które zawierają litery: n i e (kolejność liter dowolna). Jest takich wyrazów 4. 2. Wytnij poniższe wyrazy. Poproś dziecko, aby wybrało spośród nich 4 następujące: godzina, myśleć, sytuacja, punkt. Ułóż je w dowolnej kolejności i pozwól dziecku przez 1 minutę zapoznać się z nimi. Po czym zakryj je kartką i każ ułożyć według takiej samej kolejności. Ćwiczenie można powtórzyć kilka razy za każdym razem z innymi wyrazami. bowiem chyba często człowiek dziecko godzina musieć myśleć niech pierwszy potem powiedzieć żaden punkt robić 4
słowo sytuacja udział wszystko wziąć zadanie wiedzieć własny właśnie II.Przeczytaj dziecku tekst, ono w tym czasie wodzi po nim wzrokiem wskazując każdy czytany przez Ciebie wyraz palcem (lub jakimś innym wskaźnikiem). Dzień drugi: I. Powtórzenie słów przerobionych wczoraj: 1. poleć dziecku, aby ułożyło 2 zdania z wyrazów znajdujących się w elipsach. Forma wyrazów może być zmieniona i można dodać swoje wyrazy. dziecko zadanie pierwsze człowiek myśleć często 2. Dziecko czyta wyrazy z poprzedniego dnia w taki sposób, że Ty kładziesz przed nim po jednym wyrazie. Potem samodzielnie uzupełnia następujące zdania ( wyrazy do wpisania są pod zdaniami): - Andrzej zawsze jest na mecie.. - Na zegarze wybiła trzecia... - Michał zdobył w konkursie tylko jeden... 5
- Znalazłem się w bardzo trudnej. - Lubię rozwiązywać trudne... - Byłem zaskoczony i nie wiedziałem, co.. - Pisząc opowiadanie trzeba umieć dobrać odpowiednie.. punkt, pierwszy, słowa, sytuacja, zadania, powiedzieć, godzina II. Dziecko samo czyta tekst Ty słuchasz i poprawiasz błędnie przeczytane wyrazy. Jeśli dziecko długo się waha, jak przeczytać dany wyraz Ty go przeczytaj. Nie dopuść, aby czytało po literce lub zgadywało. III. Zadaj dziecku następujące pytania. Odpowiedzi udziela ustnie. - Kto zaproponował zabawę w skojarzenia? - Co Jaś najbardziej lubi robić? - Dlaczego Jaś najpierw nie chciał się bawić w skojarzenia? - Kto zaczął zabawę i jakie podał wyrazy? Dzień trzeci: I. Utrwalenie płynności czytania opracowanych w tym tygodniu wyrazów: 1. Poszukaj wyrazów krótszych w dłuższych, np. w słowie zadanie jest ukryte krótsze słowo danie oraz nie. bowiem -. często -. człowiek -.. musieć -. robić - myśleć - niech - pierwszy - potem -.. udział -. 6
2. Wpisz brakujące litery: bowi_m, ch_ba, cz_sto, cz_owiek, dzi_cko, godz_na, m_sieć, my_leć, ni_ch, pie_wszy, p_tem, pow_edzieć, ża_en, p_nkt, r_bić, s_owo, syt_acja, udz_ał, wsz_stko, wzi_ć, zadan_e, wi_dzieć, wł_sny, wła_nie. II. Zapis z pamięci ćwiczonych wyrazów: - pokazujesz dziecku po jednym z wyrazów, - najpierw dziecko czyta dany wyraz, - potem dzieli go ustnie na sylaby, - potem zapisuje dyktując sobie sylabami, czyli pisząc wymawia głośno sylaby, np. godzi-na. Dzień czwarty: I. Wykreślanie wyrazów zbędnych w zdaniu (jednego z wyrazów obok kreski ukośnej): Kiedy rodzice przyszli/poszli do pracy, Jaś i Martynka znów udali się na strych. Jaś otworzył książkę, ale/wcale Calineczki tam nie było. - Musiała chyba wejść/wyjść z książki powiedział Jaś. - Nie mogła wyjść, bowiem on/ona żyje tylko w bajce zapowiedziała/odpowiedziała mu Martynka. Nagle zaszeleściły karki/kartki i przed dziećmi stanęła maleńka/malinka dziewczynka. - Cieszę się, że nów/znów was widzę powiedziała. Pierwszy zez/raz jestem w takiej/jakiej sytuacji. 7
- W jakiej sytuacji? zaprzeczyła/zapytała Martynka. - Ludzie przychodzą do mnie, żeby się ze moją/mną spotkać. - Szkoda, że jestem/jesteś taka mała, bo moglibyśmy się pobawić powiedział Jaś. - Możemy opracowała/odpowiedziała Calineczka. - W co? Jaś aż otworzył usta/uszy z zaciekawienia. - Nie możemy się bawić w zakazy/zabawy ruchowe, bo moglibyście na mną/mnie nadepnąć, ale możemy pobawić się w skojarzenia. Dużo chwytam/czytam. W końcu książka to miejsce, w którym myszkom/mieszkam. A wy znacie/macie dużo słów? II. Czytanie w/w fragmentu tekstu na głos przez dziecko. Ty słuchasz i poprawiasz błędnie przeczytane wyrazy. Jeśli dziecko długo się waha, jak przeczytać dany wyraz Ty go przeczytaj. Nie dopuść, aby czytało po literce lub zgadywało. Dzień piąty: Pisanie ze słuchu: - Wybierz 3 zdania z tekstu i daj je dziecku do przeczytania. - A teraz podyktuj mu te zdania po jednym. Dłuższe wyrazy lub trudne niech dziecko najpierw przeanalizuje pod względem pisowni, tzn. niech podzieli na głoski, powie jak napisze wyrazy z trudnościami ortograficznymi. - Wyrazy, w których zrobi błędy musicie przeanalizować raz jeszcze, tzn. niech dziecko podzieli wyraz na głoski, powiedz mu jaka zasada pisowni obowiązuje w danym wyrazie. 8
- Potem niech zapisze te wyrazy na dużych paskach papieru czerwonym pisakiem i powiesi nad biurkiem, żeby często na nie patrzeć. Dzień szósty: Dzień szósty powinien wypaść w sobotę a więc mamy weekend. W ten dzień możesz pobawić się z dzieckiem słowami, oczywiście tymi słowami, które są ćwiczone w tym tygodniu. Dziś proponuję grę wymyśloną we Francji, a służącą do pracy z dyslektykami. Nazywa się ona Rodzina słów. Zasady gry: - Rozcinasz poniżej zamieszczone karty. - Tasujesz je i rozdajesz po 4 każdemu. Pozostałe karty leżą z boku. Będziecie z nich korzystać. - Zadaniem każdego z Was jest zebrać wszystkie karty należące do rodziny słów ( rodzina słów jest zapisana po lewej stronie każdej karty, czyli liczy po 4 karty). - Każde z Was patrzy, ile ma kart należących do danej rodziny i prosi drugą osobę o pozostałe karty. Np. Jeśli masz karty: Calineczka, rodzice i Jaś, potrzebujesz karty Martynka. Pytasz więc, czy masz kartę Martynka. Twoje dziecko musi Ci ją dać, jeśli ma. Jeśli nie ma, dobierasz z pozostałych kart leżących z boku. Jeśli trafiłaś właściwą kartę, grasz dalej. Jeśli nie - inicjatywę przejmuje dziecko i pyta Ciebie o karty. Tak długo pytacie siebie nawzajem o karty, aż do wyczerpania kart. Wygrywa ten, kto zbierze więcej kompletów. W tej grze są cztery. 9
Calineczka rodzice Jaś Calineczka Martynka Calineczka rodzice Jaś Martynka Martynka książka bajka słowa słowa czytać potem punkt pierwszy punkt praca robić myśleć powiedzieć robić wziąć robić myśleć powiedzieć wziąć wziąć Calineczka rodzice Jaś rodzice Martynka książka bajka słowa książka czytać książka bajka słowa czytać czytać potem punkt pierwszy pierwszy praca robić myśleć powiedzieć myśleć wziąć Calineczka rodzice Jaś Jaś Martynka książka bajka słowa bajka czytać potem punkt pierwszy potem praca potem punkt pierwszy praca praca robić myśleć powiedzieć powiedzieć wziąć Jeśli nie masz kolorowej drukarki, możesz wyrazy zapisane na czerwono zakreślić dowolnym kolorem. 10
11