PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII W KLASACH I III GIMNAZJUM Obszary oceniania Przewidywana ilość ocen Klasa I Klasa II Klasa III Prace klasowe 2+3 3+3 3+3 Odpowiedź ustna Co najmniej jedna w Co najmniej jedna w Co najmniej jedna w semestrze semestrze semestrze Referaty 1 1 1 Kartkówki różna różna różna Zadania dodatkowe różna różna różna np. wykonania doświadczenia, prezentacja, itp. Zeszyt przedmiotowy 1+1 1+1 1+1 Sprawdziany 15- różna różna Różna minutowe Aktywność, praca w grupach Co najmniej 1 w semestrze Co najmniej 1 w semestrze Co najmniej 1 w semestrze Testy diagnostyczne 1 2 Egzamin gimnazjalny próbny 1 ZASADY OCENIANIA I KLASYFIKOWANIA UCZNIÓW Z BIOLOGII 1. Zasady informowania uczniów o wymaganiach nauczyciela. Na pierwszych lekcjach w roku szkolnym, przede wszystkim na lekcjach organizacyjnych, nauczyciel informuje uczniów o zasadach oceniania i wymaganiach edukacyjnych wynikających z programu nauczania. 2. Zasady informowania rodziców ( opiekunów) o wymaganiach nauczyciela. Rodzice mogą kontaktować się bezpośrednio z nauczycielem uczącym biologii lub oczekiwać od wychowawcy klasy, w odpowiednim terminie, informacji o wynikach w nauce swoich dzieci. Informacje o wymaganiach i zasadach ocenianie otrzymują wychowawcy i przekazują je rodzicom na pierwszym zebraniu. Oceny przekazuje rodzicom wychowawca, a omawia je nauczyciel uczący przyrody. Normy wymagań opracowane na podstawie programu nauczania są dostępne w bibliotece szkolnej. 3. Działania, na podstawie których nauczyciel rozpoznaje poziom wiedzy i umiejętności uczniów. Ocenienie wspomagające ( oceny bieżące, kształtujące): odpowiedzi ustne, kartkówki, sprawdziany,
prace domowe zadawane z lekcji na lekcję, prace nadobowiązkowe dla uczniów chętnych, doświadczenia, opracowania pisemne REFERATY - z wybranych tematów na podstawie obserwacji, doświadczeń i literatury pomocniczej, przy czym wyżej oceniany jest referat wygłoszony przez ucznia, udział w konkursach przyrodniczych, ekologicznych, turniejach, sejmikach, konferencjach. Ocenienie sumujące czyli prace klasowe w formie testu osiągnięć szkolnych zbiór zadań z wybranego zakresu treści kształcenia np. z działu, do rozwiązania w toku jednych zajęć szkolnych ( jednej godziny lekcyjnej), zestawionych tak, by z ich wyników można było wnioskować o poziomie opanowanej treści. Uczniowie przed pracą klasową znają zakres materiału i wymagania na poszczególne oceny. 4. Terminologia. Sprawdziany obejmuje ostatnie trzy lekcje, wcześniej zapowiedziany, termin uzgodniony z uczniami, zapisany w dzienniku kolorem zielonym. Kartkówki praca pisemna z ostatnich dwóch lekcji, nie są zapowiedziane. Prace klasowe obejmują materiał z danego działu, są zapowiedziane co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem i przeprowadzone w terminie uzgodnionym z uczniami. Wpisane do dziennika kolorem czerwonym. Termin nie podlega zmianom bez ważnego powodu. Praca klasowa realizowana w formie testu osiągnięć szkolnych. 5. Pomoc uczniom z ocenami niedostatecznymi. Uczeń jest zobowiązany do uzupełnienia wszystkich zadań wykonywanych na zajęciach lekcyjny i w domu, w dogodnym terminie, ustalonym wspólnie z nauczycielem. Uczeń może poprawić pisemne sprawdziany, których nie zaliczył w pierwszym semestrze, odrobić prace domowe i prace dodatkowe dla chętnych. 6. Pomoc uczniom, których długa nieobecność jest usprawiedliwiona. Termin sprawdzianów zaliczających materiał nauczyciel ustala wraz z uczniem. Obowiązkiem ucznia jest także uzupełnienie zeszytu. W przypadku trudności ze zrozumieniem materiału, uczeń może liczyć na pomoc nauczyciela. Organizuje się także pomoc koleżeńską. 7.Wymagania edukacyjne to oczekiwane osiągnięcia ucznia przewidziane programem nauczania. Miarą tych osiągnięć są normy jakościowe zawarte w poziomach wymagań: Koniecznym obejmuje wiadomości i umiejętności, które umożliwiają uczniowi świadomy udział w lekcji, a także wykonywanie przez ucznia prostych zadań związanych z życiem codziennym, Podstawowym określa wiadomości i umiejętności ważne i najbardziej uniwersalne, stosunkowo łatwe do opanowania i użyteczne w życiu codziennym oraz niezbędne do kontynuowania nauki na wyższych poziomach, Rozszerzającym dotyczy wiadomości i umiejętności trudniejszych, wspierających tematy podstawowe. Są one przydatne, ale nie niezbędne na danym etapie kształcenia. Pośrednio mogą być użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia. Dopełniającym zakłada opanowanie pełnego zakresu treści kształcenia. Określa wiadomości i umiejętności trudne do przyswojenia, złożone oraz o charakterze problemowym. Wymagania te są zaliczane do wyższych kategorii celów kształcenia.
Oceniając wiedzę i umiejętności ucznia, nauczyciel pamięta o uwzględnianiu jego indywidualnych możliwości oraz jego zaangażowanie w pracę na lekcji i zajęciach dodatkowych. 8. Uczeń otrzymuje oceny: Dopuszczającą na wystawienie stopnia dopuszczającego pozwala przyswojenie przez niego treści koniecznych. Taki uczeń z pomocą nauczyciela jest w stanie nadrobić braki w podstawowych umiejętnościach, Dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości podstawowe i z niewielka pomocą nauczyciela potrafi rozwiązać podstawowe problemy. Analizuje również podstawowe zależności, próbuje porównywać, wnioskować i zajmować określone stanowisko, Dobrą wystawia się uczniowi, który przyswoił treści rozszerzające, właściwie stosuje terminologię przedmiotową, aktywnie uczestniczy w zajęciach oraz stosuje wiadomości w sytuacjach typowych wg wzorów znanych z lekcji i podręcznika, a także rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem poznanych metod. Ponadto samodzielnie pracuje z podręcznikiem i materiałami źródłowymi, Bardzo dobrą otrzymuje, jeżeli opanował treści dopełniające. Taki uczeń umie samodzielnie interpretować zjawiska i bronić swych poglądów, Celującą- otrzymuje, gdy opanował wiadomości i umiejętności wykraczające poza program, osiąga sukcesy w konkursach przyrodniczych, ekologicznych, prozdrowotnych, działa na rzecz ochrony środowiska ( reprezentuje szkołę w turniejach, sejmikach, programach edukacyjnych, konferencjach), rozwija zainteresowania przyrodnicze, działając w międzyszkolnych kołach naukowych, prezentując wyniki swojej pracy, które wykraczają poza program nauczania przyrody w poszczególnych klasach. CELUJĄCA co najmniej 95 % - 100% BARDZO DOBRA 85 94% DOBRA 84 75 % DOSTATECZNA 74 50 % DOPUSZCAJĄCA 49 30 % 8. Prace klasowe, sprawdziany, kartkówki pozostają u nauczyciela do wglądu dla rodziców, przez okres jednego roku szkolnego. 9. Obserwacje postępów ucznia w nauce. Oceniając postępy ucznia, uwzględnia się także: Rozmowę z uczniem, Stopień zaangażowania w wykonywanie obowiązku szkolnego, rozwijanie własnej osobowości, Nakład pracy włożony w poczynione postępy. 10. Orzeczenia Poradni Psychologiczno Pedagogicznej. W ocenie ucznia nauczyciel uwzględnia opinie Poradni Psychologiczno Pedagogicznej; przede wszystkim: a. Dostosowania wymogów edukacyjnych do indywidualnych możliwości ucznia; b. Zwiększenie czasu na odpowiedzi ustne i pisemne, powtarzania pytań, c. Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i akceptacji. d. Pomoc w opanowaniu umiejętności, które sprawiają szczególną trudność, poprzez indywidualną pracę na lekcji oraz w razie potrzeby po lekcjach.
11. Planowane oceny semestralne i roczne. O planowanych ocenach semestralnej i rocznej uczeń dowiaduje się na cztery tygodnie przed terminem ich wystawienia. O ocenie niedostatecznej wychowawca powiadamia rodziców w czasie zebrania. 12. Realizowanie wniosków z analizy egzaminu gimnazjalnego i diagnozy wstępnej z biologii. Po dogłębnej analizie wyników egzaminu gimnazjalnego ( w latach 2013, 2014, 2015), diagnozie warunków nauczania i uczenia się, diagnozie wstępnej z biologii, ustaliłam konieczność zmiany moich działań związanych z rozbudową ambicji i postaw badawczych wśród uczniów, aby podnieść jakość kształcenia w zakresie biologii. W tym celu należy: - konsekwentnie realizować wnioski, wynikające z diagnostyki wstępnej oraz obserwować przyrost wiedzy i umiejętności uczniów - zwrócić szczególną uwagę na kompetencje w obszarze organizacji pracy na zajęciach dydaktycznych, szczególnie wykorzystanie metod aktywizujących oraz systematycznie ćwiczyć wykorzystanie wiedzy w praktyce, - uczyć strategii rozwiązywania zdań w różnych formach, w wyznaczonym czasie, - wdrażać uczniów do systematycznej nauki, motywować do wzmożonego wysiłku i egzekwować odrabianie prac domowych, - wspomagać uczniów w planowaniu i organizowaniu własnej nauki, - stosować elementy oceniania kształtującego ( cele lekcji, nacobezu, do wystawionego stopnia dołączać komentarz ), - uświadamiać rodziców ich współodpowiedzialność za rzeczywisty poziom nabytych przez dziecko wiadomości i umiejętności, - uświadamiać rodzicom, jakie czynniki maja wpływ na osiągnięcia uczniów, - kształcić umiejętności, które na egzaminie gimnazjalnym ustalone w podstawie programowej kształcenia ogólnego, opisanych wymaganiami ogólnymi (cele kształcenia) i szczegółowymi ( treści kształcenia) były dla uczniów umiarkowanie trudne, trudne i bardzo trudne: Klasa I - zrozumienie istoty doświadczenia i wnioskowanie na podstawie wyników doświadczenia, - rozróżnianie próby badawczej i kontrolnej, - opisywanie warunków niezbędnych do procesu kiełkowania nasion ( temperatura, tlen, woda), - wymienienie cech umożliwiających zaklasyfikowanie organizmu do stawonogów [ ] owadów, pajęczaków, ryb, płazów, gadów, ptaków, ssaków oraz identyfikowanie nieznanego organizmu jako przedstawiciela jednej z wymienionych grup na podstawie obecności tych cech - porównuje cechy morfologiczne w.w zwierząt, - przedstawienie znaczenia poznanych zwierząt w środowisku, Klasa II - wymienienie funkcji krwi oraz przedstawienie cech budowy warunkujących pełnienie tych funkcji, - przedstawienie antagonistycznego działania insuliny i glukagonu, - wskazywanie funkcji elementów budowy układu odde- budowa i funkcjonowanie człowieka: narządy zmysłów, przedstawienie przyczyn powstawania wad wzroku (krótkowzroczność, astygmatyzm). chowego, rozpoznawanie ich na modelu oraz przedstawienie związku ich budowy z pełnioną funkcją,
Klasa III - analizowanie informacji dołączonych do leków oraz wyjaśnianie dlaczego bez wyraźnej potrzeby nie należy przyjmować leków ogólnodostępnych, - wskazywanie na przykładzie dowolnie wybranego gatunku, zasoby, o które konkurują jego przedstawiciele między sobą i innymi gatunkami, - wyjaśnianie, jak zjadający i zjadani regulują wzajemnie swoją liczebność, - wskazywanie, że symbioza ( mutualizm) jest wzajemnie korzystna dla obu partnerów, - przedstawienie dziedziczenia cech jednogenowych, posługując się pojęciami genetyki ( allel, homozygota, heterozygota, dominacja, recesywność), - wyjaśnienie na odpowiednich przykładach, na czym polega dobór naturalny i sztuczny o raz podanie różnic miedzy nim- przedstawienie dziedziczenia cech jednogenowych. 13. Obowiązujące zasady - umowa między nauczycielem a uczniem. 1. Uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Ma prawo wypowiadać swoje opinie robi to zgodnie z zasadami dobrego wychowania, szanując i nie raniąc innych. 3. Nauczyciel nie ocenia ucznia, znajdującego się w trudnej sytuacji losowej, pod warunkiem, że przyniesie usprawiedliwienie od rodziców lub opiekunów. 4. Prace klasowe i sprawdziany, będące sprawdzeniem wiedzy ze zrealizowanego działu, są obowiązkowe, zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem. 5. Jeśli uczeń opuści pracę klasową lub zapowiedziany sprawdzian z przyczyn losowych, to powinien napisać je w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły. Poprawia po wcześniejszym uzgodnieniu terminu poprawy z nauczycielem. 6. Jeśli uczeń jest nieobecny na pracy klasowej lub zapowiedzianym sprawdzianie z przyczyn nieuzasadnionych (np. ucieczka z lekcji), jest zobowiązany do napisania ich na następnej lekcji. Jeżeli nadal będzie unikał sprawdzenia swojej wiedzy i umiejętności otrzymuje ocenę niedostateczną. 7. Jeśli uczeń zostanie przyłapany na ściąganiu w trakcie pisania prac klasowych, sprawdzianów, kartkówek otrzymuje oceną niedostateczną bez możliwości poprawy. 8. Przy poprawianiu prac klasowych i zapowiedzianych sprawdzianów i pisaniu w drugim terminie, wymagania edukacyjne nie zmieniają się, a każdy otrzymany stopień (również ocena niedostateczna) jest wpisany do dziennika. 9. Uczeń ma prawo poprawiać również ocenę dopuszczającą i dostateczną z pracy klasowej lub zapowiedzianego sprawdzianu., przy czym każda otrzymana ocena jest wpisana do dziennika i brana pod uwagę przy wystawianiu ocen. 10. Kartkówki będące sprawdzeniem bieżącej wiedzy uczniów ( nie zapowiedziane) nie podlegają poprawie. Umiejętności i wiedzę nauczyciel sprawdzi na pracy klasowej.
11. Na sprawdzenie i oddanie prac klasowych, sprawdzianów i kartkówek nauczyciel ma dwa tygodnie. 12. Uczeń ma prawo być nieprzygotowany do lekcji bez uzasadnienia 2 razy w semestrze, ( przy dwóch godzinach w tygodniu) lub 1 raz ( przy jednej godzinie w tygodniu) co zostaje potwierdzone w dzienniku kropką. Uzyskanie trzeciej (klasa III i II) lub drugiej (klasa I ) kropki powoduje wpisanie oceny niedostatecznej. Brak pracy domowej jest traktowane jako nieprzygotowanie do lekcji. Nieprzygotowanie uczeń zgłasza po wejściu do klasy. 13. Jeżeli nauczyciel stwierdzi brak przygotowania w trakcie lekcji, stawia ocenę niedostateczną. 14. Brak na lekcji zeszytu, ćwiczeń, podręcznika nie zwalnia ucznia z odpowiedzi ustnych, kartkówek, pracy na lekcji (aktywności) itp. 15. Uczeń ma obowiązek odrabiać prace domowe. Zadania źle odrobione nie są podstawą do uzyskania stopnia niedostatecznego. Brak zeszytu jest traktowane jako brak pracy domowej, jeśli była wcześniej zadana. Poprawa oceny niedostatecznej z pracy domowej nastąpi pod warunkiem, że uczeń odrobi zaległą pracę domową, a od nauczyciela otrzyma inną dodatkową pracę, którą wykona poprawnie. Za odrobiną pracę domową nauczyciel uważa tą, która jest odrobiona w całości tzn. wszystkie zadane zadania. W przypadku, gdy uczeń nie odrobił wszystkich zadań uważa się, że praca domowa nie jest wykonana i nauczyciel ma prawo wpisać ocenę niedostateczną. 16. Uczeń ma prawo do uzyskania oceny za każdą dodatkowo wykonaną pracę nadobowiązkową, którą oddaje w ustalonym terminie. Nauczyciel nie ma obowiązku oceniania pracy oddanej po terminie. 17. Za aktywność na lekcji, pięć plusów, uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. Brak aktywności pięć minusów ocena niedostateczna. 18. Ocena za zeszyt 1 raz w semestrze, nie jest oceną najważniejszą, wskazującą na umiejętności i wiadomości ucznia. Traktowana jest jako ocena awaryjna w sytuacjach budzących wątpliwości nauczyciela przy wystawieniu oceny semestralnej i końcowej na korzyść ucznia. 19. Uczeń ma obowiązek poprawienia oceny niedostatecznej za pierwszy semestr, w terminie uzgodnionym przez nauczyciela. Nauczyciel ma obowiązek ( na prośbę ucznia) pomóc uczniowi w opanowaniu materiału ( np. zajęcia wyrównawcze). 20. Uczeń uzyskuje dodatkowo ocenę za egzamin gimnazjalny ( próbny) i test diagnostyczny, jeśli był zapowiedziany. 21. Zachowanie ucznia na lekcji nie wpływa na ocenę z przedmiotu.