Biuletyn techniczny. Realizacja Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dn r. w programie CDN OPT!MA. Copyright 2008 COMARCH SA

Biuletyn techniczny Realizacja Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dn. 24.06.2008 r. w programie CDN OPT!MA. Copyright 2008 COMARCH SA

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 24.06.2008 r. orzekł: Art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pienięŝnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z 2006 r. Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 47, poz. 318 i Nr 115, poz. 792 oraz z 2008 r. Nr 93, poz. 582), rozumiany w taki sposób, Ŝe w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się wypłaconych pracownikowi w okresie przyjętym do jej ustalenia składników wynagrodzenia, od których pracownik ten uiścił składkę na ubezpieczenie chorobowe, a które nie są mu wypłacane w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby albo zasiłku chorobowego, jest niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 119, poz. 771). W związku z powyŝszym, w niektórych firmach moŝe pojawić się konieczność ponownego przeliczenia podstawy zasiłków z tytułu niezdolności do pracy i wypłaty wyrównań oraz odsetek od tych kwot. Pracownicy, którzy otrzymali zaniŝone wynagrodzenia za czas choroby / zasiłki chorobowe mogą w ciągu 3 lat od wypłaty ostatniego świadczenia zwrócić się do zakładów pracy / ZUS-u z wnioskiem o ustalenie nowej podstawy wymiaru świadczenia i wypłatę wyrównań. Trzyletni termin liczy się od ostatniego dnia, za który wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek przysługują. Firmy są równieŝ zobligowane do wypłaty z urzędu wyrównań wynagrodzeń / zasiłków wypłaconych pracownikom po 7 lipca 2008 r. W praktyce, realizacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego dla zakładów pracy wiąŝe się z koniecznością: - ustalenia nowej podstawy zasiłku chorobowego, - ustalenia kwoty wyrównania i kwoty odsetek, - wypłaty wyrównań od zasiłków i odsetek, - wykazania w raportach imiennych ZUS powyŝszych kwot. A jak to rozwiązać w programie CDN OPT!MA? KROK 1. Zmiana definicji typu wypłaty składnik wliczany do podstawy zasiłku chorobowego. Aby ustalić, ile powinna była wynieść podstawa zasiłku z uwzględnieniem dodatkowych składników, np. premii uznaniowej, naleŝy przede wszystkim w definicji tego dodatku (z poziomu Konfiguracja > Firma > Płace > Typy wypłat) wybrać jedną z opcji wliczania do podstawy zasiłku chorobowego. Na zakładce 2. Podatki/Nieobecności w sekcji Wliczać do podstawy naliczania: zasiłków chorobowych do wyboru są dostępne opcje: wliczać, dopełniać wg dni, dopełniać wg godzin, wliczać w pełnej wysokości, wliczać jak zasadnicze. Szczegółowy opis parametrów dostępny jest w podręczniku do programu CDN OPT!MA Konfiguracja systemu. W wersji elektronicznej podręczniki dostępne są pod adresem http://www.comarch.pl/pl/industries/smb/offer/produkty/cdn_optima/aktualne_wersje/dokumentacja. Realizacja wyroku TK w programie CDN OPT!MA Str. 2

KROK 2. Zdefiniowanie dodatkowego typu wypłaty, za pomogą którego będzie moŝna naliczyć nową podstawę zasiłku. Nowy składnik - Podst. chor. nowa - naleŝy wprowadzić z poziomu Konfiguracja > Firma > Płace > Typy wypłat: - algorytm naliczania - 10 Element liczony jak zasiłek chorobowy, - okres wyliczania podstawy Standardowy, - procent zaleŝny od rodzaju świadczenia (70, 80 lub 100%), - na zakładce 3. Szczegółowe zaznaczamy parametr Typ wypłaty będący wskaźnikiem (po zaznaczeniu parametru opcje dotyczące naliczania składek ZUS / podatku / wliczania do zasiłku chorobowego / urlopu / ekwiwalentu będą ustawione na nie dotyczy / nie wliczać ) KROK 3. Ponowne ustalenie podstawy zasiłku chorobowego. Aby ustalić nową podstawę zasiłku chorobowego, naleŝy wypłacić pracownikowi zdefiniowany wcześniej składnik na liście płac rodzaju Inne. Lista płac powinna zostać utworzona za okres, dla którego potrzebujemy wyliczyć ponownie podstawę. Przykładowo: jeŝeli pracownik rozchorował się w miesiącu listopadzie 2007 r. podstawa ustalana była dla miesiąca listopada 2007 r., lista płac powinna być utworzona za okres 01.11.2007 r. - 30.11.2007 r. Naliczając pracownikowi wypłatę do tej listy, na zakładce Elementy wypłaty dodajemy zdefiniowany składnik Podst. chor. nowa. W elemencie wypłaty zostanie wyliczona podstawa z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc listopad 07, tj. z okresu listopad 06 październik 07, z uwzględnieniem aktualnych ustawień w konfiguracji, czyli juŝ z uwzględnieniem dodatkowego składnika. Po zapisaniu wypłaty moŝna ponownie do niej wejść i z poziomu Formularza elementu wypłaty wydrukować log Wyliczenie podstawy zasiłku. KROK 4. Ustalenie kwoty wyrównania. Jeśli jest potrzeba wypłacenia wyrównań do zasiłków za poprzednie miesiące, naleŝy wyliczyć róŝnicę między kwotą pierwotnie wypłaconą, a kwotą zasiłku od podstawy przeliczonej wg nowych zasad. Aby w programie CDN OPT!MA wyliczyć kwotę zasiłku od podstawy przeliczonej wg nowych zasad, moŝna wpisać liczbę dni zasiłkowych i procent we wskaźniku Podst. chor. nowa. KROK 5. Wypłata wyrównania zasiłków oraz odsetek, a następnie wykazanie ich w dokumentach rozliczeniowych. Zgodnie z wytycznymi Prezesa ZUS płatnicy składek są zobowiązani do wykazania wypłaconych ubezpieczonym wyrównań oraz odsetek od tych kwot w imiennych raportach ZUS RSA, oddzielnie dla kaŝdego rodzaju świadczenia. Wyrównania zasiłków z tytułu niezdolności do pracy powinny być wykazane w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 0110 XX (lub 3000 XX, jeŝeli wyrównanie jest wypłacane ubezpieczonemu, który w dniu wypłaty wyrównania nie podlega ubezpieczeniom u danego płatnika składek), i odpowiednim kodem świadczenia / przerwy. Realizacja wyroku TK w programie CDN OPT!MA Str. 3

W systemie CDN OPT!MA istnieją standardowe typy wypłat, będące wyrównaniami zasiłków z tytułu niezdolności do pracy, m.in: - Wyrównanie wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy kod świadczenia / przerwy 335 - Wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego kod świadczenia / przerwy 315 - Wyrównanie zasiłku opiekuńczego z ubezpieczenia chorobowego kod świadczenia / przerwy 316 - Wyrównanie zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego kod świadczenia / przerwy 317 - Wyrównanie zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego kod świadczenia / przerwy 318 Odsetki z tytułu wypłaty wyrównań zasiłków powinny być wykazane w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 5000 XX oraz kodem świadczenia / przerwy zgodnym z kodem wyrównania zasiłku. Aby w systemie CDN OPT!MA został wygenerowany raport ZUS RSA z tytułu wypłaty odsetek od zasiłków, naleŝy zdefiniować w konfiguracji nowy typ wypłaty rodzaju: umowa, z odpowiednim kodem świadczenia / przerwy wybranym w polu Pozycja na deklaracji ZUS oraz ustawionym sposobem naliczania składek ZUS: nie naliczać. Tak zdefiniowany składnik naleŝy wprowadzić pracownikowi na liście umów cywilnoprawnych, a następnie naliczyć wynagrodzenie do listy płac rodzaju: umowa. Przykład 1. Płatnik składek wypłacił pracownikowi następujące świadczenia: - wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za okres 10.02.2006 r. 28.02.2006 r., - wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za okres 01.05.2006 r. 14.05.2006 r., - zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego za okres 15.05.2006 r. 20.05.2006 r., - zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego za okres 10.07.2006 r. 25.07.2006 r., - zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego za okres 04.09.2006 r. 10.09.2006 r., - zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego za okres 10.11.2006 r. 05.02.2007 r. Po złoŝeniu przez pracownika wniosku o ponowne ustalenie podstawy zasiłku, w miesiącu wrześniu 2008 r. płatnik wypłacił pracownikowi naleŝne wyrównanie w wysokości: - z tytułu wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy w kwocie 495 zł, - z tytułu zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego w kwocie 435 zł, oraz odsetki w kwocie 75 zł, - z tytułu zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego w kwocie 1650 zł, oraz odsetki w kwocie 280 zł. W programie CDN OPT!MA naleŝy wypłacić składniki: - Wyrównanie wynagr. za czas niezdolności w kwocie 495 zł, ustawiając w wypłacie, na formularzu elementu wypłaty okres 01.05.2006 r. 14.05.2006 r. (jest to ostatni okres, za który przysługuje wyrównanie wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby i taki okres powinien zostać wykazany w raporcie ZUS RSA), - Wyrównanie zasiłku chorobowego w kwocie 435 zł, ustawiając na formularzu elementu wypłaty okres 04.09.2006 r. 10.09.2006 r. Realizacja wyroku TK w programie CDN OPT!MA Str. 4

- Wyrównanie zasiłku chorob. z ub. wyp. - w kwocie 1650 zł, ustawiając na formularzu elementu wypłaty okres 01.02.2007 r. 05.02.2007 r. Wyrównania zasiłków mogą zostać wypłacone na liście płac rodzaju Etat lub Inne. Data wypłaty i miesiąc deklaracji powinny mieć wybrany miesiąc - wrzesień 2008 r. Następnie z poziomu Konfiguracja > Firma > Płace > Typy wypłat naleŝy zdefiniować dwa nowe składniki: - Odsetki od zasiłku chorobowego rodzaj: umowa, pozycja na deklaracji ZUS: 317, składki ZUS: nie naliczać, - Odsetki od zasiłku chorob. z ubezp.wypad. - rodzaj: umowa, pozycja na deklaracji ZUS: 318, składki ZUS: nie naliczać. Na liście umów cywilnoprawnych pracownika naleŝy wprowadzić umowy: 1. za okres 04.09.2006 r. 10.09.2006 r., tytuł umowy Odsetki od zasiłku chorobowego, na zakładce ubezpieczenia naleŝy wybrać kod tytułu ubezpieczeń 5000 XX, 2. za okres 01.02.2007 r. 05.02.2007 r., tytuł umowy Odsetki od zasiłku chorob.z ubezp.wypad., na zakładce ubezpieczenia naleŝy wybrać kod tytułu ubezpieczeń 5000 XX. Na formularzu umowy, oprócz kodu tytułu ubezpieczeń wymagane jest wybranie rodzaju ubezpieczeń w przeciwnym razie w wypłacie pracownika nie zostanie wykazany kod tytułu ubezpieczeń i dane nie zostaną przeniesione do programu Płatnik. MoŜna pozostawić standardowe ustawienie, tj. zgłoszenie tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. W wypłacie umowy składki nie zostaną naliczone poniewaŝ wynika to z definicji typu wypłaty (składki ZUS: nie naliczać). PoniewaŜ obie umowy są tzw. własnymi umowami, definiowanymi przez UŜytkownika, na formularzu umowy nie będzie moŝliwości wprowadzenia kwoty odsetek naleŝy je wprowadzić bezpośrednio w wypłacie. Następnie naleŝy utworzyć listę płac rodzaju: Umowa, obejmującą okres trwania obu umów, tj. 01.09.2006 r. 28.02.2007 r., z datą wypłaty i miesiącem deklaracji wrzesień 2008 r., i do takiej listy naliczyć pracownikowi wypłatę wprowadzając kwoty wypłaconych odsetek bezpośrednio w wypłacie. W deklaracji ZUS za miesiąc wrzesień 2008 r. zostaną wygenerowane następujące raporty imienne dla pracownika: - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 0110 XX, kodem świadczenia / przerwy: 335, okresem 01.05 14.05, oraz kwotą 495 zł (wypłata wyrównania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby), - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 0110 XX, kodem świadczenia / przerwy: 317, okresem 04.09 10.09, oraz kwotą 435 zł (wypłata wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego), - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 0110 XX, kodem świadczenia / przerwy: 318, okresem 01.02 05.02, oraz kwotą 1650 zł (wypłata wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego), - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 5000 XX, kodem świadczenia / przerwy: 317, okresem 04.09 10.09, oraz kwotą 75 zł (wypłata odsetek od wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego), - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 5000 XX, kodem świadczenia / przerwy: 318, okresem 01.02 05.02, oraz kwotą 280 zł (wypłata odsetek od wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego), - ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 5000 XX, z zerowymi podstawami i składkami taki dodatkowy, zerowy raport naleŝy usunąć. Realizacja wyroku TK w programie CDN OPT!MA Str. 5

Dodatkowo, w deklaracji ZUS DRA zostaną wykazane kwoty: - w bloku V.01 kwota wypłaconych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego 510 zł (kwota wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego wraz z odsetkami), - w bloku V.03 kwota wypłaconych świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego 1930 zł (kwota wyrównania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego wraz z odsetkami), Przykład 2. Płatnik składek wypłacił pracownicy zasiłek macierzyński za okres 09.09.2007 r. 12.01.2008 r. Po złoŝeniu przez pracownicę wniosku o ponowne ustalenie podstawy zasiłku, w miesiącu wrześniu 2008 r. płatnik wypłacił pracownicy naleŝne wyrównanie z tytułu zasiłku macierzyńskiego w kwocie 3150 zł, oraz odsetki w kwocie 625 zł. Dla pracownicy powinny zostać wygenerowane deklaracje imienne: - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 0110 XX, kodem świadczenia / przerwy: 315, okresem 01.01 12.01, oraz kwotą 3150 zł (wypłata wyrównania zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego), - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 5000 XX, kodem świadczenia / przerwy: 315, okresem 01.01 12.01, oraz kwotą 625 zł (wypłata odsetek od wyrównania zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego), - ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 1240 XX, podstawą składek emerytalno rentowych w wysokości 3150 zł (kwotą wypłaconego wyrównania zasiłku macierzyńskiego) oraz naliczonymi składkami od tej kwoty, - ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia: 1240 XX, kodem świadczenia / przerwy: 350, okresem 01.09 30.09 (w miesiącu wypłaty wyrównania, tj. we wrześniu 2008 r. pracownica nie podlegała ubezpieczeniom emerytalno rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego). W programie CDN OPT!MA naleŝy wypłacić: - Wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego w kwocie 3150 zł, ustawiając w wypłacie, w elemencie wypłaty okres 01.01.2008 r. 12.01.2008 r. (ostatni okres, za który przysługuje wyrównanie zasiłku macierzyńskiego). Data wypłaty i miesiąc deklaracji listy płac, na której dokonujemy wypłaty, powinny mieć wybrany miesiąc wrzesień 2008 r. Następnie z poziomu Konfiguracja > Firma > Płace > Typy wypłat naleŝy zdefiniować nowe składniki: - Odsetki od zasiłku macierzyńskiego rodzaj: umowa, pozycja na deklaracji ZUS: 315, składki ZUS: nie naliczać, - Składki ZUS od zasiłku macierzyńskiego rodzaj: umowa, pozycja na deklaracji ZUS: nie dotyczy, sposób naliczania składek ZUS: naliczać jak macierzyński, sposób naliczania składek na ubezp. zdrow.: nie naliczać, wpływa na kwotę do wypłaty parametr nie zaznaczony, - Kod przerwy 350 rodzaj: umowa, pozycja na deklaracji ZUS: 350, składki ZUS: nie naliczać. Realizacja wyroku TK w programie CDN OPT!MA Str. 6

Na liście umów cywilnoprawnych pracownika naleŝy wprowadzić trzy umowy: 1. za okres 01.01.2008 r. 12.01.2008 r., tytuł umowy Odsetki od zasiłku macierzyńskiego, na zakładce ubezpieczenia naleŝy wybrać kod tytułu ubezpieczeń 5000 XX, 2. za okres 01.01.2008 r. 12.01.2008 r., tytuł umowy Składki ZUS od zasiłku macierzyńskiego, na zakładce ubezpieczenia naleŝy wybrać kod tytułu ubezpieczeń 1240 XX, wybrać zgłoszenie do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, 3. za okres 01.09.2008 r. 30.09.2008 r., tytuł umowy Kod przerwy 350, na zakładce ubezpieczenia naleŝy wybrać kod tytułu ubezpieczeń 1240 XX. Uwaga: Aby na formularzu umowy cywilnoprawnej był dostępny kod tytułu ubezpieczeń 1240 XX naleŝy z poziomu Konfiguracja > Firma > Płace > Parametry zaznaczyć parametr Pełna lista kodów ubezpieczeń dla umów-zleceń. Następnie naleŝy utworzyć listę płac rodzaju: Umowa, obejmującą okres trwania wszystkich umów, tj. 01.01.2008 r. 30.09.2008 r., z datą wypłaty i miesiącem deklaracji wrzesień 2008 r., i do takiej listy naliczyć pracownikowi wypłatę wprowadzając kwoty bezpośrednio w wypłacie. Wytyczne Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie wypłaty i wykazywania w dokumentach rozliczeniowych wyrównań zasiłków z tytułu niezdolności do pracy oraz odsetek od tych kwot znajdują się na stronach ZUS pod adresem http://www.zus.pl/default.asp?p=1&id=1011. Realizacja wyroku TK w programie CDN OPT!MA Str. 7