Projekt przewodnika dla nauczycieli Ewa Miłuch Szewczyk Mysłakowice 30 lipca 2012 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia 2007-2013 Co pomoże mi w realizacji preorientacji zawodowej? Rozpoznanie przeprowadzono w grupie nauczycieli z kilkuletnim stażem pracy w różnych typach szkół i placówek oświatowych w regionie jeleniogórskim. W wyniku dyskusji panelowej uzyskano wyniki, które pozwolą na zaprojektowanie przewodnika dla nauczycieli z zakresu preorientacji zawodowej w ramach realizowanego projektu transgranicznego -. Branże w regionie Wiedza o potrzebach zawodowych regionalnego rynku branż i instytucji usługowych na jakie zawody będzie zapotrzebowanie w kolejnych latach? Branże strategiczne dla regionu. Kierunki rozwoju. Zapotrzebowanie na specjalistów w najbliższych latach, dwudziestoleciu. Przedsiębiorstwa i Instytucje kooperatywne. Strategia Rozwoju Regionu Umiejętności kluczowe Aktualne dane opracowane przez Samorządy Terytorialne w zakresie kierunków rozwoju społecznego, gospodarczego i kulturalnego, kierunki te będą wyznacznikiem potrzeb na określone zawody. Metodyka rozwijania i kształtowania podstawowych umiejętności kluczowych niezbędnych w poznawaniu i wyborze kierunków kształcenia zawodowego i planowania własnej ścieżki kariery edukacyjno zawodowej. 1
Kompetencje ucznia Potrzebujemy w Polsce ludzi - pisze prof. Andrzej Klesyk - o kompetencjach, których nie nabywają na żadnym poziomie polskiej edukacji. Potrzebujemy ludzi, którzy potrafią pracować w zespole i zespołowo, potrafią przyjmować różne role w zespole i kierować zespołem. Potrafią komunikować się między sobą, komunikować swoje potrzeby i oczekiwania, potrafią analizować problemy, dane i informacje oraz wykorzystywać te informacje w działaniach zawodowych, korzystać z nabytej wiedzy. Kompetencje ucznia Świat nam ucieka, ponieważ wyścig, w którym dzisiaj bierzemy udział, nie jest wyścigiem o dostęp do wiedzy. Wiedza jest dziś powszechnie dostępna. Na świecie trwa wyścig o talenty, które potrafią tę wiedzę wykorzystać i zagospodarować. Trzeba je wyławiać, wzmacniać i promować Planowania, organizowania i oceniania uczenia się Skutecznie porozumiewać w języku polskim Dokonywać samooceny swoich możliwości Współpraca z grupą i w grupie Rozpoznawać i korzystać ze swojego stylu uczenia się, pracy Diagnozowanie Diagnoza predyspozycji zawodowych ucznia. Pracować metodą projektu Skutecznie komunikować się językiem obcym Korzystać z różnych źródeł informacji Rozwiązywać problemy w twórczy sposób Analizować i rozpoznawać sytuacje trudne Planowanie i prowadzenie badań. Opracowywanie wyników diagnozy. Narzędzia do diagnozy opracowanie. Odnosić do praktyki zdobytą wiedzę i umiejętności Wykorzystywać swój potencjał intelektualny i swoje możliwości Przyswajać i korzystać z technik negocjacji Stworzenie banku narzędzi diagnostycznych dla danych predyspozycji zawodowych. Współpraca Współdziałanie z Euroregionem Współpraca i nawiązywanie kontaktów ze szkołami zawodowymi i uczelniami technicznymi w regionie - innowacyjność zawodowa, programy innowacyjne opracowywanie i wdrażanie. Monitorowanie i ewaluacja innowacji. Wykorzystanie wyników do modyfikacji programów Współpraca i współdziałanie ze szkołami zawodowymi i uczelniami technicznymi w Euroregionie. Wymiana doświadczeń. Wykorzystywanie pomysłów i programów. Spotkania edukacyjne i promocyjne szkół, uczelni i kierunków kształcenia. 2
Pracodawcy Centra Kariery Współpraca i współdziałanie z pracodawcami w regionie, euroregionie w zakresie realizacji programu z preorientacji zawodowej, projektów edukacyjnych, konkursów i olimpiad oraz poznawania istotnych i kluczowych umiejętności i kompetencji pracownika. Współpraca z Powiatowymi Urzędami Pracy w Euroregionie NYSA. Centra Punkty Kariery Zawodowej w szkołach. Instytucje prowadzone przez Samorząd Uczniowski. Koordynacja i realizacja przedsięwzięć oraz zadań związanych z realizacją programu preorientacji zawodowej w szkole. Współpraca i współdziałanie z innymi Samorządami Szkolnymi Dni aktywności uczniowskiej Dni Aktywności Zawodowej w szkole. Tydzień przedsiębiorczości w szkole programy innowacyjne preorientacji zawodowej. Projekty edukacyjne realizowane przez uczniów. Targi edukacji zawodowej organizowane w szkole, mieście, regionie. Projekty edukacyjne Projekty edukacyjne szkolne i międzyszkolne podstawą prowadzenia preorientacji zawodowej wśród uczniów szkół gimnazjalnych. Projekty związane z poznawaniem zawodów w wybranych, istotnych dla regionu branżach. Olimpiady Wymiana doświadczeń Konkursy i Olimpiady zawodoznawcze szkolne, międzyszkolne, powiatowe, regionalne, euroregionalne. Mecenat przedsiębiorców. Opracowanie regulaminów. Upowszechnienie idei konkursu. Pozyskanie sponsorów. Wyjazdy studyjne na zajęcia do zakładów pracy, innych szkół zawodowych i uczelni technicznych. Zajęcia obserwacyjne w kontekście poznawanych zawodów oraz branż, w których potrzebni są Specjaliści o określonych predyspozycjach i umiejętnościach 3
Targi przemysłowe Wycieczki dydaktyczne na targi przemysłowe różnych branż. Planowanie wycieczek zgodnie z potrzebami edukacyjnymi uczniów. Wystawy, targi i dni otwarte w instytucjach i przedsiębiorstwach związanych z branżami strategicznymi w euroregionie. Doskonalenie nauczycieli Kursy i szkolenia zawodoznawcze dla nauczycieli. Spotkania metodyczne wymiana doświadczeń i pomysłów, ewaluacja przedsięwzięć z zakresu preorientacji zawodowej. Projektowanie spójnych działań edukacyjnych, opracowywanie programów i projektów edukacyjnych. Opracowywanie planów działań z zakresu preorientacji zawodowej. Lekcje pokazowe i lekcje otwarte uczenie się od siebie nawzajem. Pomocnik dla nauczyciela Przewodnik metodyczny dla nauczycieli z opracowanymi scenariuszami zajęć edukacyjnych, przykładowymi metodami i formami pracy, przykładowymi projektami edukacyjnymi dla grup, klas szkolnych i międzyszkolnych. Opis istotnych branż w Euroregionie, opis zawodów specjalistycznych w tych branżach oraz sposobów kształcenia w wybranym zawodzie. Preorientacja zawodowa? To umiejętność samodzielnego podejmowania decyzji o własnej ścieżce kariery zawodowej i wyborze kolejnych etapów kształcenia, które pozwolą zrealizować marzenia związane ze zdobyciem poznanego i wybranego zawodu. uczący się poszukujący przedsiębiorczy bezkonfliktowy zaradny samodzielny inicjujący broniący racji zdecydowany tolerancyjny autorfleksyjny aktywny 4
Warsztaty dla uczniów Warsztaty dla nauczycieli Jakie działania powinny być realizowane w szkole, jak powinna być zorganizowana moja aktywność, abym mógł poznawać treści ujęte w programie z preorientacji zawodowej? Jakie działania powinny być organizowane w szkole, jak powinna być zorganizowana aktywność ucznia, aby mógł on poznawać treści ujęte w programie z preorientacji zawodowej? Triada Edukacyjna Cele edukacji Wiem, co chcę zrobić. Wiem, czego chcę się nauczyć. Wiem, jak to zrobię: Dlaczego podstawą warsztatów powinny być te pytania? To uczniowie i nauczyciele najlepiej wiedzą, co jest im potrzebne, aby nabyć określone umiejętności i wiedzę. Wiem, jak sprawdzę czy robię to dobrze. Przygotowanie do życia - odwieczne i niezmienne zadanie wszelkiej edukacji, pisze Z. Bauman musi oznaczać nade wszystko pielęgnowanie umiejętności życia w zgodzie z poczuciem niepewności i ambiwalencji w obliczu wielu punktów widzenia i braku nieomylnych i godnych zaufania autorytetów; musi oznaczać wzmocnienie krytycznych i samokrytycznych umiejętności oraz odwagę niezbędna do przyjęcia odpowiedzialności za własne wybory i związane z nimi konsekwencje. Zindywidualizowane społeczeństwo, str. 169 Lead Partner IBZ St. Marienthal, PONTES-Agentur Partner projektu po stronie polskiej Dolnośląska Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu 5