Czytelnictwo dzieci i młodzieży rola książki w życiu człowieka

Podobne dokumenty
Rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz rozpowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży

Urszula Wesołowska Czytelnictwo dzieci i młodzieży - rola książki w życiu człowieka

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY

Rola bibliotekarza w kształtowaniu kultury czytelniczej uczniów

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ

Rola i znaczenie biblioteki szkolnej w systemie oświaty. Sulejówek, 21 marca 2017 r.

BANK DOBRYCH PRAKTYK

czytanie czynność czytania. w znaczeniu psychofizycznym: techniczne rozpoznawanie znaków; w znaczeniu psychologicznym: zapoznanie się z treścią,

Poczytaj mi mamo, poczytaj mi tato!

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY. mgr Grażyna Wyszkowska Kętrzyn, styczeń 2016

Program rozwoju czytelnictwa w Zespole Szkół Miejskich nr 4 w Kędzierzynie Koźlu

Projekt edukacyjny pt. Książka moim przyjacielem.

Rola i znaczenie czytania w ogólnym rozwoju dziecka. Maja Adamkiewicz

Wpływ czytania na rozwój dzieci i młodzieży

Kluczem do wiedzy wciąż jest czytanie. Wiele osób, choć umie czytać, nie czyta. muszą powstać w dzieciństwie.

Wpływ czytania na rozwój dzieci i młodzieży

Bibliotekarze - koordynatorzy projektu: Joanna Drabowicz Joanna Pietrzyńska Justyna Szymańska

W roku 2015/2016 w przedszkolu

Rada szkoleniowa pt. Wpływ książki na psychikę i rozwój osobowości dziecka. Anna Andrzejczak Karolina Mikołajczyk

DLACZEGO WARTO CZYTAĆ KSIĄŻKI? Wpływ czytania na rozwój dzieci i młodzieży - spotkanie z rodzicami 27 września 2016 r.

PROJEKT EDUKACYJNY KSIĘGA, KSIĄŻKA, KSIĄŻECZKA

PROGRAM CZYTELNICZY KSIĄŻKA PRZYJACIELEM DZIECKA

Biblioteki szkolne w nowym prawie oświatowym

Realizacja rządowego programu,,książki naszych marzeń w Szkole Podstawowej im. Józefa Piłsudskiego w Lubani

P R O G R A M W Y C H O W A W C Z Y

Czytelnictwo młodzieży bibliografia adnotowana - wybór

"Razem z książką wchodzimy w świat" na rok szkolny 2017/2018

Dlaczego warto czytać dzieciom?

TEATR BLIŻEJ DZIECKA

Mali czytelnicy. Nikt nie rodzi się czytelnikiem, czytelnika trzeba wychować...

,,Książka radości daje tyle. Przykłady dobrych praktyk realizowanych w Niepublicznym Przedszkolu TPD Chatka Misia Uszatka w Gorlicach

Nie mów dziecku, jak bardzo je kochasz, pokaż to, poświęcając mu czas.

Zasady wyszukiwania zbiorów i informacji w bazach on-line (katalogu książek Opac i bibliografii Proweb oraz zasobach bibliotek cyfrowych)

ZNACZENIE CZYTELNICTWA W ROZWOJU DZIECKA

(ALTERNATYWA WOBEC KOMPUTERA).

PROGRAM ORIENTACJI I DORADZTWA ZAWODOWEGO GIMNAZJUM NR 14 W KATOWICACH. Rok Szkolny 2013/2014

PROJEKT EDUKACYJNY BIBLIOTEKI SZKOLNEJ DLA KLAS

Znaczenie czytania w życiu dziecka (poradnik dla rodziców)

osobowości, kształtują jego zachowanie, nawyki, przekonania, charakter, jak również pomagają dokonać wyboru.

Dzieci lubią książki! Czytanie wrażeniowe w ruchu, w tańcu i w zabawie

Ogólna tematyka zajęć w klasie II

Projekt Szkoła na miarę czasów Rok szkolny 2016/17

Kiedy nauczyciel klasy I staje się osobą znaczącą dla uczniów? Ewa Filipiak

PROGRAM ORIENTACJI I DORADZTWA ZAWODOWEGO SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 40 W KATOWICACH. z oddziałami gimnazjalnymi

Czytanie, to odkrywanie świata wciąż na nowo. Książ ążka jest częś ęści cią naszego dziedzictwa kulturowego. Dzięki niej mamy wspólne doświadczenia i

Program bajkoterapii dla dzieci Szkoły Podstawowej w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Pucku p.n. Spacer po wyobraźni

Książki są jak towarzystwo, które sobie człowiek dobiera Monteskiusz

BAŚNIOWE PODRÓŻE PO ŚWIECIE

WĘDRÓWKA KU WARTOŚCIOM PROGRAM PRACY WYCHOWAWCZEJ DLA 6-LETNIEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ

1k. PRACOWNIA SPOŁECZNO KULTURALNA

WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY

ZAINTERESOWANIA CZYTELNICZE

PROGRAM WYCHOWAWCZY BIBLIOTEKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W NOWEJ SŁUPI

DZIAŁANIA CZYTELNICZE

Sprawozdanie z realizacji innowacji pedagogicznej w I semestrze roku szkolnego 2018/2019

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO

REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

Jestem częścią kultury PROGRAM NAUCZANIA WIEDZY O KULTURZE. Autor: Małgorzata Marzec

Z plastyką na TY. z zakresu plastyki i historii sztuki

Mitem jest przekonanie, że społeczeństwo nie czyta, bo BIEDNIEJE. Jest odwrotnie: biednieje, bo nie CZYTA. Łukasz Radwan i Wiesław Chełminiak

Zasady wyszukiwania zbiorów i informacji w bazach on-line (katalogu książek Opac i bibliografii Proweb oraz zasobach bibliotek cyfrowych)

MAJOWE SPOTKANIA W MIEJSKIEJ I GMINNEJ BIBLIOTECE PUBLICZNEJ W KRAPKOWICACH I PODLEGŁYCH PLACÓWKACH ph.: BIBLIOTEKA PRZESTRZENIĄ DLA KREATYWNYCH

Plan pracy biblioteki szkolnej Zespołu Szkół w Ślemieniu w roku szkolnym 2016/2017

Projekt działań edukacyjnych: Jak zdobywać wiedzę. i poszerzać swoje

1 Uzależnienia jak ochronić siebie i bliskich Krzysztof Pilch

Referat: Krytyczne czytanie w polonistycznej edukacji wczesnoszkolnej

KSZTAŁTOWANIE I ROZWÓJ ZAINTERESOWAŃ CZYTELNICZYCH UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Program czytelniczy. Książka moim przyjacielem

,, ZALAJKUJ CZYTANIE SZKOLNY PROJEKT PROMUJĄCY CZYTELNICTWO WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY

Program realizowany w SP 231 z uczniami klas I VII

WSZYSCY CHCEMY, ABY NASZE DZIECI WYROSŁY NA MĄDRYCH, DOBRYCH I SZCZĘŚLIWYCH LUDZI. JEST NA TO SPOSÓB - CZYTAJMY DZIECIOM!

,,Misia Marysia na Miłej

Opinia dotycząca senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o języku polskim oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 968)

KSIĄŻKA - MÓJ PRZYJACIEL

WSTĘP. Billie Joe CELE OGÓLNE:

INNOWACJA PEDAGOGICZNA SPOTKAJMY SIĘ W BIBLIOTECE

Program doradztwa zawodowego w Gimnazjum im. Ks. Zdzisława Peszkowskiego w Krążkowach

Czytanie książek, to najpiękniejsza zabawa jaką sobie ludzkość wymyśliła. Wisława Szymborska

SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU PLACÓWEK OŚWIATOWYCH W ZAJĄCZKOWIE

CZYTAM, WIĘC JESTEM PROJEKT EDUKACYJNY DLA KLAS 1-6

COMENIUS REGIO BIBLIOPREVENTION

Preferowane źródła informacji przez dzieci i młodzież

List Otwarty. Szanowni Państwo!

Cele wychowawcze na lekcjach języka polskiego. Opracowanie: Teresa Kozioł LSCDN

PROGRAM WYCHOWAWCZY SAMORZĄDOWEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA. w JEŻOWEM

Opracowała Katarzyna Sułkowska

Mitem jest przekonanie, że społeczeństwo nie czyta, bo BIEDNIEJE. Jest odwrotnie: biednieje, bo nie CZYTA. Łukasz Radwan i Wiesław Chełminiak

KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NR 50 W BIELSKU-BIAŁEJ

ROCZNY PLAN PRACY PRZEDSZKOLE SAMORZĄDOWE NR 2 IM. JANA BRZECHWY W CZERSKU ROK SZKOLNY 2016/2017

Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna

Akademia Pozytywnej Profilaktyki. Programy pozytywnego rozwoju dla uczniów kl. I-III SP 2015/2016

Szanowni Państwo, zainteresowani przyszłością swoich dzieci,

CZYTAJMY RAZEM CZYTAJMY RAZEM CZYTAJMY RAZEM. Program Czytajmy razem realizowany jest w naszej szkole na etapie

OPIS METODYKI STARSZOHARCERSKIEJ

(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu)

Program Profilaktyczno Wychowawczy o Charakterze Biblioterapeutycznym. dla I Etapu Edukacyjnego i Zespołów Edukacyjno Terapeutycznych

MAGICZNY DYWAN A DIAGNOZOWANIE POTRZEB ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH DZIECKA. Andrzej Peć FUNTRONIC

Program autorski Poznaję uczucia

Edukacja czytelniczo integracyjna

Transkrypt:

Czytelnictwo dzieci i młodzieży rola książki w życiu człowieka W dniu 20.09.2016r. bibliotekarz p. Dorota Psonka przeprowadziła szkolenie Rady Pedagogicznej na temat: Czytelnictwo dzieci i młodzieży rola książki w życiu człowieka. Podobne szkolenie zostało przeprowadzone na zebraniu z rodzicami. Bibliotekarka przekazała informacje, że czytamy wszyscy jedni mniej inni więcej. We współczesnym świecie człowiek nie byłby w stanie funkcjonować bez umiejętności czytania. Dzięki niej komunikujemy się między sobą, wymieniamy, potrzebne informacje. Proces czytania, to proces ciągłego doskonalenia myślowego, ciągłego rozwoju, dojrzewania możliwości czytelników postępującego równorzędnie z ich biologicznym rozwojem. Według M. Skwarnickiego "Czytelnictwo jest procesem społecznym, polegającym na zaspokajaniu potrzeb przez przyswojenie sobie przekazywanego w piśmie dorobku myśli i ducha ludzkiego." Czytelnictwo dzieci i młodzieży to proces bardziej złożony niż czytelnictwo dorosłych. Na podstawowe wskaźniki specyfiki czytelnictwa dzieci i młodzieży składają się przede wszystkim: a) zmienność zainteresowań czytelniczych wynikająca z rozwoju psychicznego b) konieczność łączenia gatunków literackich z poszczególnymi etapami rozwoju dziecka c) rozróżnianie procesu czytelnictwa na: *czytelnictwo wynikające z obowiązku realizacji programu szkolnego *czytelnictwo wynikające z zainteresowań ucznia Obecnie wyraźnie zauważalny jest spadek poziomu czytelnictwa nie tylko dorosłych,ale także dzieci i młodzieży. Wynika on po część z tego, że książki są coraz droższe, brak jest krytyki literackiej lub nie dociera ona do przeciętnego czytelnika. Pojawiło się wiele innych możliwości przekazywania informacji. Rozwój audiowizualnych środków masowej komunikacji sprawił, że książka stała się jednym z wielu środków umożliwiających człowiekowi kontakt z kulturą. Nowe medialne formy przekazów zaczęły kształtować wzorce zachowań oraz styl życia także środowisk zaniedbanych. Nastąpił zalew kasetami video, płytami DVD, grami komputerowymi, które stanowią obok telewizji i kina dodatkowe, silnie

oddziałujące, absorbujące czas i uwagę młodego odbiorcy, środki przekazu wizualnego. To jednak literatura istnieje Jest czytana, sprzedawana i badana. Ranga książki ugruntowywała się na przestrzeni wieków. Jej powstanie to efekt potrzeb społecznych, których nie jest w stanie zaspokoić żaden inny środek komunikacji międzyludzkiej. Jej uprzywilejowane miejsce w systemie komunikowania społecznego polega na zapewnieniu trwałości i ciągłości tradycji z pokoleniami wszystkich epok. Jest ona piśmienniczym dorobkiem ludzkości. Książki wzbogacają czytelników wewnętrznie, rozszerzają świat ich uczuć i myśli, torują drogę w głąb psychiki ludzi. Dzięki książce człowiek poznaje świat, kształtuje swój światopogląd. Słowo pisane dociera do ludzkich serc. Swoiste cechy psychiki małego dziecka sprawiają, że utwór nie tylko żywo pobudza wyobraźnię, ale również wpływa na procesy intelektualne, zwłaszcza przez wiązanie treści emocjonujących z własnymi życiowymi doświadczeniami. Literatura pełni także rolę terapeutyczną. Pozwala oderwać się od dnia codziennego, uciec w świat fikcji literackiej. Mówiąc o czytelnictwie dzieci i młodzieży należy pamiętać o tym, że przechodzi ona kolejne fazy, co jest nierozerwalnie związane z kolejnymi etapami rozwoju psychofizycznego czyli: - okresem poniemowlęcym -pierwsze świadome "poczytaj mi mamo" - okresem wczesnoszkolnym -próg edukacji szkolnej -okresem dojrzewania Występuje ścisła korelacja zainteresowań czytelniczych z fazami rozwoju Książka, która ma na pewno wpłynąć na dziecko, musi nie tylko być ogólnie dostosowaną do jego wieku, ale być ponadto w harmonii z indywidualną strukturą osobowości jednostkowej i wreszcie ponadto trafić na płodny moment jej problematyki życiowej zbieżnej z problematyką książki"[4] Pierwszy etap czytelniczego rozwoju dziecka jest całkowicie uzależniony od inicjatywy dorosłych. Zanim nastąpi spotkanie dziecka z lekturą ma ono możliwość słuchania

wierszyków, kołysanek, opowiastek. Ich rytm, motyw ruchu niesie zarys przyszłych upodobań literackich. Pierwszy kontakt malucha z książeczką sprowadza się do oglądania ilustracji, rozpoznawania przedmiotów. Dziecko zaczyna śledzić układ plam barwnych na kartkach, odkrywa, wyłaniające się z nich znane kształty. W książce można zobaczyć dom, słońce, drzewo. Staje się to początkiem do dalszych poszukiwań. Ilustracje tłumaczą dziecku słowa na zrozumiały na tym etapie język barw, kształtów. Budzą jego zachwyt i zainteresowanie. Młodsi czytelnicy z uwagą oglądają ilustrację, potrafią uchwycić jej istotny sens. Umiejętność odczytywania obrazka ogranicza się początkowo do wyliczania przedstawionych przedmiotów, czynności, cech. Później dziecko jest już zdolne uchwycić zachodzące między nimi związki -czyli określić całą sytuację ukazaną na ilustracji. Stopniowo świat wyobrażeń dziecka ulega rozszerzeniu. Przechodzi od pojęć prostych do bardziej złożonych. Możliwość rozumienia treści czytanych pojawia się około 3 roku życia. Należy pamiętać o tym, że pierwsze kontakty książki z najmłodszym czytelnikiem to forma zabawy. Pod wpływem otoczenia i poszerzania zasobu słownictwa lektura zaczyna wprowadzać dziecko w świat fantazji. Można powiedzieć, że przygotowuje je jakby do abstrakcyjnego myślenia. W kontakcie dziecka z książką rośnie stopniowo rola tekstu coraz ważniejsza staje się treść utworu i postaci bohaterów, ich losy, zawiązujące się konflikty, przygoda, jej szczęśliwe zakończenie. Bajki, baśnie przenoszą maluchy w świat emocji, zaczynają kształtować ich osobowość. Baśń działa na uczucia dziecka, ćwiczy spostrzegawczość, pamięć i myślenie,kształtuje uczucia społeczne, ukazuje świat wewnętrznych przeżyć. Baśń fascynuje swą odmiennością. Dobre wróżki rycerze, księżniczki, skrzaty, magiczne zaklęcia rozwijają wyobraźnię malucha. Jest to jeszcze etap "czytania pośredniego" tzn. czytania przez dorosłych. Dziecko słucha i ogląda ilustracje, które stanowią uzupełnienie tekstu pisanego, konkretyzują, porządkują zasłyszane treści. Literatura dla dzieci starszych w wieku przedszkolnym zaczyna przedstawiać także bardziej skomplikowane stosunki między ludźmi, pokazuje przykłady postępowania bohaterów, ich postawy w różnych sytuacjach. Te przykłady mogą być momentem inspirującym całą różnorodność wychowawczego oddziaływania.

Zaprezentowane zdarzenia uczą malucha prawidłowego wnioskowania. Nie chodzi o to, by dziecko naśladowało dosłownie bohaterów literackich, lecz o czerpanie z lektury wartościowych treści, które będą miały wpływ na rozwój osobowości jednostki. Przełomem w rozwoju czytelnictwa jest nabycie umiejętności samodzielnego czytania. Zaczyna się czas opanowywania a następnie doskonalenia techniki czytania. Przestaje ono kojarzyć się wyłącznie z zabawą, staje się elementem nauki. Nadal w kręgu zainteresowań czytelniczych dominują bajki i baśnie, które działają na wyobraźnię, pamięć, myślenie. Uważa się, że literatura przeznaczona dla najmłodszych powinna dawać im to wszystko, co dzieła literackie dostarczają dorosłemu czytelnikowi. Winna być różnorodna, a zarazem ukazywać sprawy ludzkiego losu w sposób zrozumiały, uwalniając dziecko od lęku i zapewniając mu poczucie bezpieczeństwa. Pod wpływem tego, że czytanie przestaje być tylko elementem zabawy staje się natomiast sposobem zdobywania wiedzy u dzieci może pojawić się reakcja awersyjna w stosunku do książki. By temu zapobiec nieodzowne jest niezależnie od kanonu lektur szkolnych czytanie "literatury przyjemnościowej", która ma na celu"...zaspakajanie potrzeb psychicznych odbiorcy w taki sposób, aby akt lektury dawał mu poczucie zadowolenia. Wówczas zgodnie z teorią uczenia się poprzez doświadczenie odbiorca będzie dążył do powtarzania kontaktów lekturowych, aby zaznać tej samej przyjemności. W tym więc sensie każda udana książka będzie kształtować nawyki czytelnicze." Wielkie możliwości ma tutaj biblioteka szkolna, która musi wspomóc i ułatwić proces nauki czytania w formie swobodnej. W średnim wieku szkolnym (kl. IV-VI i I gimnazjum) dziecko wkracza w okres niezależności intelektualnej. Pojawiają się różnice w zainteresowaniach chłopców i dziewcząt. Chłopcy chętnie sięgają po książki awanturnicze, przygodowe, wojenne. Dziewczęta zaczyna interesować świat przeżyć wewnętrznych. Preferują literaturę nawiązującą do tematyki miłości, przyjaźni, romantycznych przeżyć.obie grupy zdecydowanie chętniej zaczynają sięgać po literaturę popularno-naukową. Wynika to z zapotrzebowania na gromadzenie i poszerzanie wiedzy o otaczającym świecie. Naukowo stwierdzono, że jest to najlepszy wiek pod względem aktywności czytelniczej. Biblioteka może tutaj pomóc przede wszystkim w wyborach czytelniczych jak również w zasygnalizowaniu czytelnikowi różnic pomiędzy sposobem czytania i odbiorem literatury

pięknej i popularnonaukowej. Uczeń zdobywający wiedzę poprzez lekturę musi nabyć umiejętności selekcji czytanych książek decydując jakie rodzaj tytułów są mu potrzebne. W okresie dorastania rodzi się potrzeba analizowania własnego życia psychicznego, rozwijają się także zainteresowania powieścią psychologiczną i obyczajową. Poszukiwanie własnej tożsamości, konflikty światopoglądowe, popularny na tym etapie rozwoju "stadny" sposób spędzania czasu, wszystko to znajduje odzwierciedlenie w nastawieniu młodych ludzi do książki. Bardzo widoczna jest tutaj "dwunurtowaść czytelnicza", czyli czytelnictwo wynikające z poznawania lektur w ramach realizacji szkolnego programu nauczania oraz czytelnictwo spontaniczne. W okresie tym młody człowiek pozostaje ciągle pod wpływem systematycznego kształcenia szkolnego poszerzającego wiedzę w oparciu o teksty obyczajowe i książki popularno-naukowe. Jest to czas w którym, następuje ostateczne opanowanie umiejętności myślenia abstrakcyjnego. Kształtują się gusty i zainteresowania czytelnicze oraz sam stosunek do czytania i książki. Młodzież w wieku gimnazjalnym oraz na etapie szkoły średniej ma już zainteresowania czytelnicze bliskie upodobaniom literackim dorosłych. Czas od pierwszych kontaktów z książką do ukończenia studiów jest okresem wznoszenia się aktywności czytelniczej jednostki. Ale proces ten, jak zostało pokazane, nie przebiega bez przeszkód. Po ustaniu przymusu nauki następuje zwykle załamanie postaw czytelniczych, jeśli motywacja ustaje, a nawyki czytelnicze nie zostały dość głęboko zakorzenione. Rozwój czytelniczy przebiega prawidłowo, jeśli młody czytelnik przejdzie przez wszystkie stadia zainteresowań, jeśli pozna różne rodzaje i gatunki literackie, arcydzieła literatury dawnej, wybitniejsze zjawiska literatury współczesnej oraz literatury niebeletrystycznej. Podsumowując wyraźnie widać, iż mimo spadku poziomu czytelnictwa dzieci i młodzieży rola książki jest niepodważalna. Najogólniej mówiąc, kontakt z nią poszerza wiedzę jednostki o świecie, dostarcza bogactwa przeżyć wewnętrznych i refleksji kształtujących nie tylko umysły czytelników, ale również ich charaktery. Słowa drukowanego nie zastąpi film i telewizja. Musimy jednak zwrócić uwagę na to, by już od najmłodszych lat zapewnić dziecku jak najczęstszy kontakt z książką, co stanowi niezbędny warunek kształtowania potrzeby obcowania z literaturą. Jak stwierdził Sławomir Mrożek: "Nikt nie

rodzi się z potrzebą czytania, potrzebę tę się nabywa, ale nie można jej nabywać bez pierwszej, drugiej i którejś z kolei przeczytanej książki, która tę potrzebę najpierw rozbudzi, a potem rozwinie i odwrotnie: od czytania można się odzwyczaić. Uniwersalne prawo "im bardziej, tym bardziej" i "im mniej, tym mniej" działa także i w tej dziedzinie. Czytelnicy nieuleczalni, czytelnicy nałogowcy zdarzają się rzadziej niż tacy, którzy nigdy w nałóg nie popadną."