Opracowała: Marzena Kocurek Temat: Ten człowiek jest wolny, który żyje dla siebie, a nie dla innych? Wypełnić pustkę wpływ otoczenia społecznego na drogę życiową jednostki. Film pod patronatem Ambasady Izraela Adresaci: licealiści Czas trwania: 3 godziny lekcyjne Materiały: tablica, flipchart, kartki A4, długopisy, kolorowe markery, karteczki samoprzylepne, wydrukowane kopie fragmentów tekstu (materiały pomocnicze) Metody i formy pracy: praca samodzielna i w grupach burza mózgów dyskusja praca z tekstami Zakładane efekty po zajęciach uczniowie i uczennice: Będą mieli podstawową wiedzę temat społeczności chasydzkiej Nauczą się pracy z tekstami w kontekście obejrzanego filmu (materiały pomocnicze) Dowiedzą się, czym jest drabinka scenariuszowa Przećwiczą model pracy w grupie za pomocą burzy mózgów i dyskusji 1. Wypełnić pustkę w reż. Ramy Burshtein jest filmem mocno nacechowanym emocjonalnie, zostawiającym widza w poczucie bezsilności wobec niejednoznacznego, otwartego zakończenia. Na początek warto jest zadać klasie pytanie: jak odczytują zakończenie w kontekście całości filmu? Propozycje interpretacji zostają zapisane na tablicy konfrontacja z z nimi nastąpi na końcu zajęć. 2. Wprowadzenie do tematu społeczności chasydzkiej, jej zwyczajów, wierzeń, panujących praw proponowane źródła:
Portal Społeczności Żydowskiej www.jewish.org.pl http://www.jewish.org.pl/index.php/historia-mainmenu-66/49- chasydyzm.html Wirtualny Sztetl www.sztetl.org.pl: http://www.sztetl.org.pl/pl/term/24,chasydyzm/ Forma mini wykład połączony z dyskusją, prowadzący zadaje pytania: Jakie funkcje w chasydzkiej społeczności pełnią mężczyźni? Przy jakich czynnościach ich oglądamy? Jakie role pełnią kobiety? Jakie mają prawa i obowiązki? Uczniowie i uczennice wypowiadają się na podstawie informacji, jakie zostały przekazane w fabule, prowadzący/a dopowiada. Na zakończenie prowadzący/a opowiada krótko o specyfice małżeństw aranżowanych i w jakich jeszcze religiach/kulturach mamy z nimi do czynienia. 3. Praca z tekstami. Klasa zostaje podzielona na dwie grupy, każda z nich otrzymuje kopie fragmentu reportaży Anki Grupińskiej pt. Najtrudniej jest spotkać Lilit. Opowieści chasydek". Będą to dwa odmienne punkty widzenia na życie w społeczności chasydzkiej. Zadaniem każdej z grup jest przeczytanie tekstu i zastanowienie się nad przywołanymi w nich argumentami w kontekście obejrzanego filmu. Czy któraś z postaw jest bliska głównej bohaterce? Przedstawiciel lub przedstawicielka każdej z grup referuje pozostałym wnioski. 4. Podjęcie decyzji przez główną bohaterkę, Shirę, było poprzedzone wieloma wydarzeniami. Klasa w grupach ma za zadanie odtworzyć sekwencję zdarzeń, która doprowadziła do finału, wybierając z nich jedno zdarzenie/scenę, która obrazuje moment podjęcia decyzji przez
dziewczynę. Następnie podczas burzy mózgów zostaje rozrysowana na dużej kartce papieru drabinka scenariuszowa z wydarzeniami przedstawiciel każdej z grup zaznacza scenę, która według reszty była kluczowa dla rozwoju wydarzeń. Drabinka scenariuszowa przebieg fabuły filmu, spisany w punktach. W tym ćwiczeniu wybieramy najważniejsze wydarzenia/sceny maksymalnie dziesięć. 5. Na kolejnej kartce (flipchart) zostaje narysowana schematycznie postać kobiety, która symbolizuje główną bohaterkę. Korzystając z przygotowanej drabinki klasa znowu w grupach zastanawia się, kto z najbliższego otoczenia Shiry miał największy wpływ na podjęcie przez nią decyzji. W zależności od intensywności wywieranego wpływu, przedstawiciele i przedstawicielki grup dorysowują postaci bliżej lub dalej od głównej bohaterki. Wybór należy w kilku zdaniach uzasadnić. 6. Czym lub kim jest tytułowa pustka? W jaki sposób możemy interpretować tytuł? Praca samodzielna swoje propozycje uczniowie i uczennice zapisują na karteczkach samoprzylepnych i kolejno przyklejają na tablicy/ścianie. Propozycje należy uzasadnić dyskusja. 7. Teraz czas na konfrontację z pierwszymi interpretacjami zakończenia filmu, jakie zostały zapisane na początku zajęć na tablicy. Czy coś się zmieniło? Czy wiedza, uzyskana na zajęciach i pogłębiona analiza filmu oraz motywacji bohaterki zmieniła coś w interpretacji zakończenia? Dyskusja. 8. Pierwsza miłość Krzysztofa Kieślowskiego dokumentalna opowieść o życiu dwojga bardzo młodych ludzi, którzy, w obliczu ciąży dziewczyny, niespodziewanie muszą szybko wydorośleć. W
realizowanym przez rok filmie reżyser pokazuje zmagania nastolatków z nieprzychylnym ich związkowi otoczeniem urzędnikami, nauczycielami i członkami rodzin. Główną bohaterką jest Jadzia, która, początkowo samotnie, stawia czoło przeciwnościom i bardzo odważnie walczy o swoje prawo do wyboru własnej drogi życiowej wbrew wszystkim i wszystkiemu. Ćwiczenie klasa ogląda fragment filmu dostępny na stronie Filmoteki Szkolnej: http://www.filmotekaszkolna.pl/lekcja-film-film,113,14958,165 Przed obejrzeniem nauczyciel prosi o scharakteryzowanie postaci głównej bohaterki oraz bohatera na podstawie obejrzanego fragmentu. Po filmie dyskusja na temat doświadczeń bohaterki Pierwszej miłości i Wypełnić pustkę. Klasa zostaje podzielona na dwie grupy grupę Shiry i grupę Jadzi. Każda z grup ma za zadanie wczuć się w sytuację jednej z bohaterek i z jej perspektywy dokończyć zdania: Najważniejsza dla mnie jest... Marzę o... Boję się... Wolność dla mnie to... Każda z grup przedstawia wypowiedzi swojej bohaterki. Zakończenie. Ostatnie zadanie: co Jadzia mogłaby powiedzieć Shirze, gdyby dziewczyny znały się i przyjaźniły? Jaką radę dla Jadzi miałaby Shira? Materiały pomocnicze:
Fragmenty Najtrudniej jest spotkać Lilit. Opowieści chasydek" zbiór reportaży Anki Grupińskiej I fragment Przynależność do zamkniętej grupy jest z reguły łatwiejsza niż samodzielne prowadzenie życia. Przynależność do społeczności chasydzkiej jest niezwykle łatwa. Jeśli jesteś jedną lub jednym z nich, twoja droga jest już wytyczona. Nie zastanawiasz się, do jakiej szkoły posłać dziewczynki, do której jesziwy pójdą chłopcy, wiesz dokładnie, w co się ubrać i w ogóle nie masz kłopotu z odpowiedzią na jakiekolwiek pytanie jeśli nie ktoś z twojej sekty, to na pewno rebe da ci odpowiedź. Rebe powie, gdzie masz mieszkać, gdzie pracować, jak się leczyć, rebe nada imię Twojemu dziecku, rebe o wszystkim decyduje. II fragment Nasze życie to życie w Torze, wszystko inne nie ma żadnego znaczenia, żadnego sensu. Oczywiście, trzeba sobie dawać radę z codziennością. My też musimy prać, gotować, sprzątać i tak dalej. Ale to wszystko ma służyć duszom, które każdego dnia powinny być bogatsze i bliższe celu. Nasi mężczyźni są w lepszej sytuacji, są bliżej Imienia niż my, kobiety. Oni przede wszystkim modlą się, studiują, a jeśli nawet pracują, to zajmują się dobroczynnością, handlują tałesami, sprzedają święte księgi, pomagają w szulu, u rebego. My możemy rozmawiać z Panem gotując piorąc i gotując. I ja tak robię, ciągle do Niego mówię. Proszę Go o opiekę nad całą dużą rodziną, o siły dla mężczyzn, by mogli studiować Torę. Czasem mam szczególne prośby, kiedy dziecko jest chore albo matka niedomaga. Mam nadzieję, że Pan wysłucha mojej modlitwy.