Finansowanie outplacementu ze środków POKL Ilona Gosk, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych



Podobne dokumenty
Struktura PO KL. X Pomoc techniczna

Możliwości wsparcia rozwoju zasobów ludzkich w regionie w okresie programowania Częstochowa, r.

Priorytet VIII. Regionalne kadry gospodarki

Cel Działania: Podniesienie i dostosowanie kwalifikacji i umiejętności osób pracujących do potrzeb regionalnej gospodarki.

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Toruń, 29 czerwca 2007

Wsparcie osób pozos tających bez zatrudnienia, praco wników i pracodawców w ramach POKL oraz kontynuacja tego typu wsparcia w okresie program

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI wybrane działania dla przedsiębiorców. człowiek najlepsza inwestycja

Plany konkursowe na 2012 r. dla Priorytetu VI i VII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie.

Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Informacja o konkursach planowanych dla priorytetów komponentu regionalnego na rok 2014

wparcie w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet VI Działanie 6.1

Program Operacyjny Kapitał Ludzki - terminarz

Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie

Program Operacyjny Kapitał Ludzki

PLAN DZIAŁANIA NA ROK 2019 WERSJA PLANU DZIAŁANIA 2019/1 INFORMACJE O INSTYTUCJI OPRACOWUJĄCEJ PLAN DZIAŁANIA. Oś 10 Otwarty rynek pracy

1) W wersji 2.0 w słowniczku Dokumentacji konkursowej Nr POKL/II/8.1.2/09 zostają dodane następujące pojęcia:

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU, PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY - DO 2020 ROKU.

Plany Działania na rok 2013

2. Proszę o wyjaśnienie definicji outplacement i co naleŝy rozumieć pod pojęciem projektu typu outplacement?

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Perspektywą Rozwoju Województwa Lubelskiego

Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Roman Ciepiela Wicemarszałek Województwa Małopolskiego

INFORMACJA O PROJEKCIE

Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach. Wsparcie dla rozwoju przedsiębiorczości w ramach RPO WSL oraz PO WER kwietnia 2015 r.

Zalecenia Instytucji Zarządzającej PO KL w zakresie prawidłowości wdrażania Poddziałania PO KL

Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich

W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM

Outplacement nowoczesny instrument rynku pracy. Usługi Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie dla osób zwalnianych grupowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Małopolsce pierwsze doświadczenia we wdraŝaniu aniu w 2008 roku. Kraków, 15 grudnia 2008 r.

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Toruń, 31 sierpnia 2007

PLAN DZIAŁANIA NA ROK 2016 INFORMACJE O INSTYTUCJI OPRACOWUJĄCEJ PLAN DZIAŁANIA. 10 Otwarty rynek pracy. Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach

Wdrażanie Działań 6.1 i 8.1 PO KL w województwie podlaskim w 2010 roku

Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu

Środki finansowe na rozwój przedsiębiorczości w ramach Poddziałania 6.2 i PO KL. 9 czerwca2011

Mechanizmy łagodzące negatywne skutki spowolnienia gospodarczego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warszawa, 30 czerwca 2009 r.

Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach

Poddziałanie Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej

Program Kapitał Ludzki jako narzędzie wspierania zatrudnienia i przedsiębiorczości w województwie łódzkim

Rychtuj się do roboty! Projekt outplacementowy na Śląsku

PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKTACH

MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU, PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY.

Ogłasza konkurs otwarty na składanie wniosków o dofinansowanie projektów ze środków

Zasady wsparcia outplacementowego w ramach Działania 7.4 Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Śląskiego na lata

PLANOWANE KIERUNKI DZIAŁAŃ

I. Dodatki relokacyjne (mobilnościowe)

Projekty systemowe realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki wsparcie działalności naukowej

Plan Działania na rok 2010

RAMOWY PLAN DZIAŁAŃ W CZĘŚCI DOTYCZĄCEJ KRYTERIÓW WYBORU PROJEKTÓW

Działania Fundacji Gospodarczej wspierające powstawanie i rozwój nowych firm

W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM. Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Działanie 1.2 Wsparcie osób młodych pozostających bez pracy na regionalnym rynku pracy projekty konkursowe

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST

Ocena sytuacji na małopolskim rynku pracy w roku 2009

Dobre praktyki Partnerów projektu Partnerstwo na transgranicznym rynku pracy r. Nazwa realizatora

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008

Schemat prezentacji:

Zewnętrzne źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa ze środków UE. Magdalena Nowak - Siwińska

KONFERENCJA. Gdańsk Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Priorytet VII Promocja integracji społecznej

Działanie 1.2 Wsparcie osób młodych pozostających bez pracy na regionalnym rynku pracy projekty konkursowe

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU, PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY.

Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki

jest, aby każdy z uczestników projektu objęty został IPD. Nie jest jednak wymogiem, aby przedmiotowe IPD sporządzone było wyłącznie przez PUP.

Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie ogłasza nabór wniosków o dofinansowanie

Informacja o pracach zespołu ds. opracowania REGIONALNEGO PLANU DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA 2015 ROK. Toruń, r.

Warszawa, 20 listopada 2014 r.

MoŜliwości kształcenia pracowników i realizacji projektów społecznych w ramach POKL

Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warszawa, 28 czerwca 2012 r.

Plan Działania na rok Priorytet VII Promocja integracji społecznej

Program Operacyjny Kapitał Ludzki dla obszarów wiejskich

PO Kapitał Ludzki wsparcie takŝe dla przedsiębiorców

Inne obszary wsparcia MŚP w ramach Lubuskie 2020

Wyjaśnienia w zakresie Poddziałania PO KL pytania i odpowiedzi

Projekt Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej sp. z o.o. pomoc w zakładaniu własnej działalności gospodarczej

Bezzwrotne wsparcie dla przedsiębiorcy

Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata

W Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki są jeszcze stosunkowo znaczne środki do wykorzystania przez firmy z sektora MSP.

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój

Nowe. zatrudnienia. perspektywy. -outplacement na Mazowszu

PO KL dla Organizacji Pozarządowych. Człowiek - najlepsza inwestycja

LIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH

ORAZ PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ

Marszałek Województwa Śląskiego. ogłasza konkurs zamknięty. nr 2/POKL/7.2.1/2008

Sieradz. Projekt Regionalny Ośrodek EFS jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Priorytet 8.2 Samozatrudnienie, przedsiębiorczość oraz tworzenie nowych miejsc pracy Dział anie 8.3 Tryb wyboru projektów:

Wspieramy rynek pracy walczymy z bezrobociem

Uchwała Nr VII / 18 / 04 Rady Dzielnicy Bemowo m. st. Warszawy z dnia 17 czerwca 2004 r.

Wachlarz form wsparcia realizowanych przez WUP w Lublinie, skierowanych do osób powyżej 45 roku życia

Aktualny stan działań realizowanych przez Wojewódzki Urząd Pracy w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy

Informacja nt. stanu przygotowania WUP do realizacji POWER RPO WKP Toruń, r.

Wsparcie dla przedsiębiorstw w ramach Programu Operacyjnego

Pakiet Pomocy Antykryzysowej

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój - ma przyczynić się do zwiększenia możliwości zatrudnienia osób młodych do 29 roku życia bez pracy, w tym w

Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich

Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata

PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKTACH. Działanie 8.1 Podniesienie aktywności zawodowej osób bezrobotnych poprzez działania powiatowych urzędów pracy

Kwota na dofinansowanie. Działanie /Poddziałanie. Termin naboru. Konkurs 2015 ROZSTRZYGNIĘTY

Transkrypt:

Finansowanie outplacementu ze środków POKL Ilona Gosk, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych Warszawa, luty 2009 Materiał opracowany w oparciu o zasoby programu Bezrobocie-co robić? Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Spis treści Wstęp... 1 1. Co rozumiemy pod pojęciem outplacementu... 2 2. Czynniki wpływające na skuteczność działań outplacementowych... 6 3. Miejsce outplacementu w PO KL analiza i ocena dostępu do tych środków... 6 4. Rekomendacje dla lepszego wykorzystania środków PO KL na rzecz zwolnień monitorowanych... 8 Bibliografia... 9 Wstęp W wyniku kryzysu problemy przeŝywają rynki pracy na całym świecie, takŝe w Polsce. Na początku 2009 r., stopa bezrobocia w naszym kraju wyniosła 10,5 proc. Jak szacuje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, w 2009 roku stopa bezrobocia osiągnie około 12 proc., a więc pracę straci około 300 tys. osób. Wiele polskich firm w ramach oszczędności zmniejsza poziom zatrudnienia, wiele zapowiedziało redukcje. Kryzys dotknął przede wszystkim branŝę motoryzacyjną, budowlaną (takŝe firmy produkujące dla budownictwa przemysł stalowy, drzewny, meblarski, cementowy), dotkliwe skutki kryzysu odczuwają wszystkie firmy produkujące na eksport, zwłaszcza do Niemiec. Pogarszająca się sytuacja gospodarcza zmusza przedsiębiorstwa do szybkiego i płynnego zmniejszania lub zwiększania zatrudnienia muszą dostosowywać się do wymagań rynku, standardów, konkurencji i warunków ekonomicznych. W tej sytuacji szczególnie waŝne jest łagodzenie skutków recesji poprzez róŝne programy, z jednej strony ułatwiające zwalnianym pracownikom zmianę pracy, a z drugiej zapewniające pracodawcom spokojną i płynną działalność. Jednym z takich programów, który zyskuje coraz powszechniejsze zainteresowanie, jest outplacement. 1

1. Co rozumiemy pod pojęciem outplacementu Outplacement to program obejmujący róŝne usługi zatrudnieniowe świadczone pracownikom, będącym w okresie wypowiedzenia lub zagroŝonych zwolnieniem. Jego celem jest zwiększenie szansy pracowników na ciągłość zatrudnienia. Z punktu widzenia pracodawcy daje szereg korzyści, takich jak: utrzymanie morale pracowników pozostających w firmie, polepszenie wizerunku firmy oraz redukcję kosztów związanych ze zwolnieniami, procesami sądowymi czy protestami. W polskim prawie, w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, pojawia się termin zwolnienia monitorowane, który jest najbliŝszy outplacementowi. Ustala on zobowiązania pracodawcy w stosunku do zwalnianych osób, ale nie ogranicza spektrum działań, które pracodawca moŝe świadczyć zwalnianym przez siebie pracownikom. Definicja prawna Zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późniejszymi zmianami) zwolnienia monitorowane są to usługi rynku pracy świadczone pracownikom będącym w okresie wypowiedzenia stosunku pracy lub stosunku słuŝbowego, a takŝe zagroŝonych wypowiedzeniem. W myśl art. 70. ustawy pracodawca zamierzający zwolnić co najmniej 50 pracowników w okresie 3 miesięcy jest obowiązany uzgodnić z powiatowym urzędem pracy właściwym dla siedziby tego pracodawcy lub ze względu na miejsce wykonywania pracy zakres i formy pomocy dla zwalnianych pracowników, dotyczące w szczególności: pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, szkoleń, pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy. W przypadku zwolnienia monitorowanego pracodawca jest obowiązany podjąć działania, realizowane w formie programu, polegające na zapewnieniu pracownikom przewidzianym do zwolnienia lub będącym w trakcie wypowiedzenia bądź w okresie 6 miesięcy po rozwiązaniu stosunku pracy lub stosunku słuŝbowego usług rynku pracy Program moŝe być realizowany przez powiatowy urząd pracy, agencję zatrudnienia lub instytucję szkoleniową. MoŜe być finansowany przez pracodawcę, przez pracodawcę i odpowiednie jednostki administracji publicznej, na podstawie porozumienia organizacji i osób prawnych z udziałem pracodawcy. Pracodawcy, w ramach programu, o którym mowa powyŝej, mogą na wniosek pracownika finansować świadczenie szkoleniowe, które przysługuje pracownikowi w okresie nie dłuŝszym niŝ 6 miesięcy. Pracodawca wypłaca co miesiąc zwolnionemu pracownikowi, na podstawie zawartej z nim umowy, począwszy od miesiąca, w którym pracownik rozpoczął szkolenie, świadczenie szkoleniowe w wysokości równej wynagrodzeniu pracownika, obliczanemu jak za urlop wypoczynkowy, nie wyŝszej jednak niŝ 200 % minimalnego wynagrodzenia za pracę. W okresie korzystania ze świadczenia szkoleniowego zwolnionemu pracownikowi przysługuje pomoc w zakresie poradnictwa zawodowego udzielana przez właściwy dla zwolnionego pracownika powiatowy urząd pracy. Pracownik ten moŝe być skierowany na jednorazowe szkolenie organizowane i finansowane przez powiatowy urząd pracy, na zasadach określonych w ustawie. Po przyznaniu przez pracodawcę świadczenia szkoleniowego powiatowy urząd pracy refunduje pracodawcy składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe finansowane ze środków własnych pracodawcy, w wysokości określonej w odrębnych przepisach. 2

W klasycznej formie sekwencja działań outplacementowych jest następująca: Sekwencja takich działań trwa zwykle kilka miesięcy, a główny nacisk kładziony jest na diagnozę potencjału i motywacji osoby zwalnianej, wsparcie psychologiczne dla niej, pośrednictwo w znalezieniu pracy oraz przygotowanie do samodzielnego funkcjonowania na rynku pracy. Na podstawie zidentyfikowanych potrzeb pracobiorców pracownicy uzupełniają kwalifikacje w niezbędnym zakresie. Dla osób posiadających cechy osobowościowe i/lub kwalifikacje oraz zasoby umoŝliwiające ich bezpieczne wprowadzenie na rynek przedsiębiorców, realizowane są działania w sekwencji "zostań przedsiębiorcą" prowadzące do rejestracji działalności gospodarczej. Dobra praktyka: outplacement klasyczny Projekt: Program outplacement dla pracowników Grupy Kapitałowej Górnośląskiego Zakładu Elektroenergetycznego Realizator: Śląska Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości w Gliwicach (http: www.sfwp.gliwice.pl) Projekt był wdraŝany w latach 2004-2005. Obejmował swoim zasięgiem powiat i gminę Gliwice w województwie śląskim. Ostatecznymi beneficjentami byli pracownicy zwalniani z Grupy Kapitałowej GZE i ich rodziny: osoby w wieku 35-55 lat, ze średnim i zawodowym wykształceniem, z kilkuletnim doświadczeniem zawodowym w jednym zakładzie pracy, łącznie ok. 140 osób. Partnerem projektu była firma IMC Kariera z Warszawy (odpowiedzialna za doradztwo zawodowe i wsparcie psychologiczne). Fundacja współpracowała stale z gliwickim PUP-em oraz mniej lub bardziej formalnymi 3

sieciami zrzeszającymi pracodawców. Realizacja projektu obejmowała kolejne etapy: --> Akcja informacyjna w zakładzie pracy. --> Rekrutacja i selekcja: nabór odbywał się w Ośrodkach Aktywizacji Zawodowej, które były zapleczem całego programu. Przystąpienie do programu obywało się poprzez złoŝenie pisemnego oświadczenia chęci uczestnictwa w projekcie i wprowadzenie danych beneficjenta do bazy projektu. Program był dostępny dla wszystkich osób zwalnianych z powodu restrukturyzacji. --> Indywidualne doradztwo psychologiczno-zawodowe prowadzone w Ośrodkach Aktywizacji Zawodowej. Jego efektem było wsparcie emocjonalne, opracowanie profilu psychologicznego oraz profilu kariery zawodowej kaŝdego beneficjenta. Indywidualne plany opracowano dla 129 osób. --> Zawodowe i biznesowe szkolenia dla uczestników projektu. --> Pośrednictwo pracy: pozyskiwanie ofert pracy dla uczestników odbywało się przez cały okres realizacji programu. Efekty: zatrudnienie 45% beneficjentów projektu Outplacement klasyczny jest skuteczny w sytuacji, kiedy w otoczeniu firmy przeprowadzającej zwolnienia monitorowane istnieje zapotrzebowanie na pracę. W sytuacji powszechnych zwolnień oraz drastycznego spadku liczby ofert pracy, które zwykle towarzyszą dekoniunkturze, skuteczność outplacementu klasycznego maleje. W takiej sytuacji niezbędne jest podjęcie dodatkowych działań słuŝących pobudzaniu aktywności lokalnej w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorczości. Nową, pełniejszą sekwencję działań nazywamy outplacementem zaadaptowanym. 4

Realizacja sekwencji outplacementu zaadaptowanego jest znacznie dłuŝsza niŝ w outplacemencie klasycznym. Przy konstrukcji programu oraz w fazie jego realizacji niezbędne są dokładne analizy otoczenia, w tym ocena klimatu przedsiębiorczości. Decyzję o realizacji działań wspierających (blok Opracowanie programu działań łagodzących skutki społeczno-gospodarcze realizowanych zwolnień ) naleŝy podjąć z duŝym wyprzedzeniem w stosunku do planowanego terminu zakończenia przez beneficjentów działań szkoleniowych i doradczych. Dobra praktyka: outplacement zaadaptowany Projekt: Przeciwdziałanie strukturalnemu bezrobociu kolejarzy województwa lubelskiego i świętokrzyskiego Realizator: Polska Fundacja Ośrodków Wspomagania Rozwoju Gospodarczego "OIC Poland" (http: www.oic.lublin.pl) Celem projektu, realizowanego w latach 2001-2002, było stworzenie systemu wspierania pracowników odchodzących z Polskich Kolei Państwowych w ich staraniach o uzyskanie nowego miejsca pracy. Grupę beneficjentów projektu stanowiło 420 kolejarzy objętych programem restrukturyzacji zatrudnienia Polskich Kolei Państwowych i zamieszkujących w województwach lubelskim lub świętokrzyskim. Ponad 60% zwalnianych osób posiadało wykształcenie podstawowe i zawodowe, blisko 65% była w wieku powyŝej 40 lat. Projekt rozpoczęto badaniami ankietowymi osób odchodzących z PKP oraz przedsiębiorców w zakresie potrzeb rynku pracy (ankiety skierowano do 780 wybranych firm potencjalnych pracodawców dla zwalnianych osób). Drugim krokiem było poprowadzenie: - warsztatów psychologicznych mających na celu wsparcie ukierunkowane na zmianę mentalności i nastawienia beneficjentów oraz przygotowanie do aktywnego poszukiwania pracy; - szkoleń zawodowych i specjalistycznych pod kątem uzupełnienia kwalifikacji beneficjentów pod potrzeby rynku pracy (znalezienie innej pracy lub stworzenia własnego miejsca pracy); - doradztwa zawodowego słuŝącego pomocą w zidentyfikowaniu własnych predyspozycji i moŝliwości zawodowych oraz w nabyciu umiejętności pisania dokumentów aplikacyjnych; - pośrednictwa pracy obejmującego: poszukiwanie, gromadzenie i selekcjonowanie ofert pracy od pracodawców oraz przygotowanie beneficjentów do kontaktów z potencjalnymi pracodawcami; - doradztwa biznesowego obejmującego porady i konsultacje w zakresie podejmowania działalności gospodarczej, wypełniania dokumentów, opracowywania biznesplanów, podatków, prawa, finansów, marketingu. Ze względu na czynniki zewnętrzne, w tym: pogłębiającą się recesję, wzrastający poziom bezrobocia, pogorszenie koniunktury gospodarczej, stosowanie przez przedsiębiorców strategii przetrwania i ochrony zasobów" jako typowej dla zachowań w kryzysie, ograniczono elementy ukierunkowane na kreowanie samozatrudnienia, podejmowanie własnej działalności gospodarczej przez beneficjentów. Równocześnie podjęto dodatkowe działania obejmujące: - próby aktywizacji środowisk ukierunkowane na kreowanie pracy, w tym lokalne pakty na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i opracowywanie programów rozwoju przedsiębiorczości; - kreowanie okresowego zatrudnienia połączonego z praktyką w mikroprzedsiębiorstwach; - wprowadzenie dodatkowych warsztatów dla beneficjentów osób pozostających przez długi okres bez pracy - z elementami wsparcia psychologicznego, kreowania aktywności Ŝyciowej oraz prezentacji udanych przykładów samozatrudnienia (prezentacje Funduszu MIKRO); - wypracowanie trwałych rozwiązań w zakresie samopomocy, inicjowania wspólnych przedsięwzięć oraz eksponowania wagi społecznej bezrobocia i krytycznej sytuacji rodzin osób bezrobotnych. Efekty: zatrudnienie 33% beneficjentów projektu 5

2. Czynniki wpływające na skuteczność działań outplacementowych NajwaŜniejszymi czynnikami wpływającymi na skuteczność projektów outplacmentowych są: a. Uruchomienie sekwencji działań outplacementowych w chwili, kiedy podjęta zostaje przez pracodawcę decyzja o zwolnieniach. Odraczanie rozpoczęcia projektu moŝe przynieść wiele negatywnych skutków, takich jak narastająca frustracja zwalnianych pracowników, zmniejszenie ich gotowość do udziału w projekcie, co ostatecznie moŝe obniŝyć skuteczność podjętych działań. b. Przeprowadzenie analizy lokalnego rynku pracy. Analiza powinna obejmować oczekiwania pracodawców w stosunku do pracowników, ich kondycję oraz plany co do zwalniania czy zatrudniania pracowników. W sytuacji małego zapotrzebowania na pracę analiza uzupełniona powinna być przeglądem moŝliwości kreowania miejsc pracy, wynikających z planów inwestycyjnych samorządów, realizacji projektów unijnych, dostępnej oferty urzędów pracy w zakresie instrumentów rynku pracy, moŝliwości zatrudnienia w sąsiednich regionach. Analiza pozwala formułować skuteczniejsze programy, prowadzące do rzeczywistego zatrudnienia. c. Objęcie zwalnianych osób zindywidualizowanymi, kompleksowymi programami działań, obejmującymi wsparcie psychologiczne, doradztwo, pośrednictwo pracy, szkolenia zawodowe i biznesowe. Potrzeby zwalnianych osób są bardzo zróŝnicowane, stąd teŝ niezbędne jest indywidualne dobieranie do nich usług. WaŜne jest równieŝ wsparcie tych osób, które maja odpowiednie warunki i predyspozycje do rozpoczęcia własnej działalności gospodarczej. d. Kreowanie miejsc pracy poprzez wsparcie przedsiębiorców, uruchomienie programów inwestycyjnych, współpraca z administracją publiczną, w tym słuŝbami zatrudnienia, budowanie porozumień lokalnych na rzecz zatrudnienia. W sytuacji, kiedy rynek nie generuje miejsc pracy, potrzebne są inicjatywy pobudzające lokalną społeczność do kreowania tych miejsc poprzez pozyskiwanie środków na inwestycje, tworzenie programów interwencyjnych, wspieranie lokalnego biznesu. Rozwiązaniem moŝe być równieŝ przekwalifikowanie części pracowników, tak aby mogli oni objąć inne stanowiska w tym samym zakładzie pracy. Wymaga to wsparcia samego pracodawcy w obszarze modernizacji przedsiębiorstwa. e. Budowanie alternatywnych form aktywności dla osób, których nie uda się ulokować na rynku pracy. Z perspektywy osoby zwalnianej wydłuŝający się okres pozostawianie bez pracy prowadzi do stopniowego popadania w bierność zawodową oraz deprecjację potencjału zawodowego. Dlatego w przypadku, kiedy nie jest moŝliwe ulokowanie danej osoby w nowym miejscu pracy, konieczne staje się poszukiwanie alternatyw pozwalających na podtrzymanie aktywności społecznej tych osób, co zwiększa ich szanse na powrót na rynek pracy. Do takich alternatyw zaliczyć moŝna podjęcie edukacji czy wolontariat. Sukces działań outplacementowych w czasie dekoniunktury zaleŝy od wszystkich wymienionych powyŝej czynników. Jako Ŝe tak rozumiane projekty outplacementowe są złoŝone, wymagają wysokich kompetencji od realizujących je podmiotów. 3. Miejsce outplacementu w PO KL analiza i ocena dostępu do tych środków Zarówno pracodawca, jak i instytucje świadczące usługi outplacementowe mogą ubiegać się o sfinansowanie działań w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki PO KL. W Priorytecie VIII Regionalne kadry gospodarki, w Poddziałaniu 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie, które realizowane jest w trybie konkursowym, wśród typów realizowanych operacji znajdują się: wsparcie dla pracodawców przechodzących procesy adaptacyjne i modernizacyjne, realizowane w formie tworzenia i wdraŝania programów zwolnień 6

monitorowanych (outplacement), w tym szkoleń i doradztwa zawodowego. Pamiętać naleŝy, Ŝe outplacement w myśl PO KL nie jest toŝsamy ze zwolnieniem monitorowanym określonym w ustawie, tak więc nie podlega jej regulacjom. W słowniku Szczegółowego Opisu Priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki SzOP PO KL outplacement zdefiniowany jest następująco: Usługi rynku pracy świadczone na rzecz pracownika, będącego w okresie rozwiązania umowy o pracę lub zagroŝonego wypowiedzeniem. Outplacement moŝe obejmować w szczególności: doradztwo zawodowe i psychologiczne, pomoc w znalezieniu nowego miejsca pracy, finansowanie szkoleń, kursów doszkalających, pomoc w zmianie miejsca zamieszkania. Z tego samego Poddziałania moŝna finansować: - pomoc w tworzeniu partnerstw lokalnych z udziałem m.in. przedsiębiorstw, organizacji pracodawców, związków zawodowych, jednostek samorządu terytorialnego, urzędów pracy i innych środowisk, mających na celu opracowanie i wdraŝanie strategii przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą na poziomie lokalnym i wojewódzkim; - szkolenia przekwalifikowujące i usługi doradcze w zakresie wyboru nowego zawodu i zdobycia nowych umiejętności zawodowych (w tym indywidualne plany działań i pomoc w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia); - szkolenia i doradztwo dla przedsiębiorców wspierające proces zmiany profilu działalności przedsiębiorstwa, - badania i analizy dotyczące trendów rozwojowych i prognozowania zmian gospodarczych zachodzących w regionie, w szczególności tworzenia i likwidacji miejsc pracy oraz formułowania właściwych mechanizmów zaradczych, upowszechnianie wyników tych badań i analiz oraz związana z nimi wymiana informacji. W 2009 roku na finansowanie Poddziałania 8.1.2. przeznaczono 239 mln zł. Przy średnim koszcie programu outplacementowego na osobę wynoszącym 5000-7000 zł, kwota taka (przy załoŝeniu, Ŝe w 100% wykorzystana jest na działania outplacementowe) moŝe zapewnić wsparcie dla ok. 40 000 osób. Jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, Ŝe w grudniu 2008 i styczniu 2009 roku w samym tylko województwie śląskim z przyczyn leŝących po stronie pracodawcy pracę straciło 1800 osób i jeśli załoŝymy, ze skala zjawiska się utrzyma, to w województwie tym w 2009 roku pracę straci około 10 000 osób, a w całej Polsce ok. 160 000 osób. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej szacuje w 2009 roku wzrost bezrobocia o 300 000 osób. W świetle tych szacunków kwota przeznaczona na działania outplacementowe jest znacząca, ale wciąŝ nie wystarczająca. Spektrum działań moŝliwych do finansowania jest szerokie, ale nie obejmuje wszystkich przedsięwzięć warunkujących powodzenie projektu outplacementowego. MoŜna je znaleźć w innych działaniach realizowanych w trybie konkursowym: a. Poddziałanie 6.1.1 Wsparcie dla osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy umoŝliwia finansowanie: - wsparcia wolontariatu jako etapu przygotowującego do podjęcia zatrudnienia, - inicjatyw na rzecz podnoszenia mobilności geograficznej, - upowszechniania i promocji alternatywnych i elastycznych form zatrudnienia, gdzie działania skierowane są do osób pozostających bez zatrudnienia (a więc wykluczają osoby w okresie wypowiedzenia). Poza tym w ramach Poddziałania moŝliwe jest finansowanie: - opracowania i rozpowszechnienia informacji o ofertach rynku pracy, - rozwoju dialogu, partnerstwa publiczno-społecznego i współpracy na rzecz rozwoju zasobów ludzkich na poziomie regionalnym i lokalnym, - prowadzenia, publikowania i upowszechniania badań i analiz dotyczących sytuacji na rynku pracy. b. Działanie 6.2. Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia przewiduje wsparcie dla osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą (w tym w formie spółdzielni lub spółdzielni socjalnej) poprzez zastosowanie róŝnorodnych instrumentów, w tym dotacji 7

na uruchomienie działalności. Działanie kierowane jest do osób pozostających bez zatrudnienia (czyli wyklucza osoby w okresie wypowiedzenia). c. Poddziałanie 8.1.1 Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw umoŝliwia finansowanie doradztwa dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (MMŚP), w tym dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, w szczególności w zakresie ekonomii, finansów, zarządzania zasobami ludzkimi lub rachunkowości (z wyłączeniem doradztwa związanego z procesami inwestycyjnymi). d. Poddziałanie 8.1.3 Wzmocnienie lokalnego partnerstwa na rzecz adaptacyjności (konkurs otwarty dla partnerów społecznych) pozwala finansować powstawanie sieci współpracy (w tym partnerstw) w zakresie inicjatyw podejmowanych wspólnie na poziomie regionalnym i lokalnym, mających na celu zwiększenie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorców. Rozproszenie środków pomiędzy Działania oraz ograniczenia w zakresie podmiotów mogących ubiegać się o dofinansowanie i beneficjentów ich działań, utrudnia zrealizowanie kompleksowego programu outplacementowego. Dodatkowo sytuację pogarsza fakt, Ŝe konkursy ogłaszane są w róŝnym czasie, niejednokrotnie przez róŝne podmioty, a prawdopodobieństwo, Ŝe uda się pozyskać dotacje dla wszystkich wniosków składających się na jeden projekt outplacementowy jest nikłe. Barierę w wykorzystaniu środków na outplacement stanowi teŝ fakt, Ŝe w dotychczasowej praktyce okres od złoŝenia wniosku w konkursie do podjęcia decyzji o dofinansowanie projektów trwał od 6 do 12 miesięcy (a przekazanie środków jeszcze dłuŝej). Tymczasem pracodawcy w sytuacji kryzysu nie mogą sobie pozwolić na tak długie odraczanie zwolnień. Kolejny problem wynika z procedur rozliczania i opieszałości w przekazywaniu środków na realizację projektów. Pracodawca zwykle podejmuje decyzję o zwolnieniach w sytuacji pogarszającej się kondycji przedsiębiorstwa. ZłoŜone procedury rozliczeniowe i sprawozdawcze połączone z koniecznością kredytowania projektu, wynikającą z opóźnień w przekazywaniu środków mogą okazać się zbyt obciąŝające dla pracodawców. 4. Rekomendacje dla lepszego wykorzystania środków PO KL na rzecz zwolnień monitorowanych Realizowanie w ramach PO KL skutecznych projektów zwolnień monitorowanych w okresie dekoniunktury wymaga wprowadzenia rozwiązań i korekt w systemie wdraŝania. Część z nich ma charakter merytoryczny, inne organizacyjny: i. Rozszerzenie definicji outplacementu w słowniku SzOP PO KL o działania związane ze wsparciem w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, prowadzenia działań na rzecz tworzenia miejsc pracy i podtrzymywania aktywności społecznej. ii. Rozszerzenie typów realizowanych operacji w Poddziałałaniu 8.1.2 o: - badania i analizy dotyczące sytuacji na rynku pracy, - opracowanie i rozpowszechnianie informacji o ofertach rynku pracy, - wsparcie dla lokalnych przedsiębiorstw w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy, - upowszechnianie i promocję alternatywnych i elastycznych form zatrudnienia, - wsparcie dla osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą, - inicjatywy na rzecz podnoszenia mobilności geograficznej, - wsparcie wolontariatu jako etapu przygotowującego do podjęcia zatrudnienia. iii. Prowadzenie konkursów w Poddziałaniu 8.1.2 w trybie otwartym, tak aby dostęp do środków był stały. iv. Skrócenie okresu od złoŝenia wniosku o dofinansowanie do podjęcia decyzji o przyznaniu dofinansowania na projekt outplacementowy do maksimum 1 miesiąca, a okresu podpisania umowy i przelania zaliczki do kolejnego 1 miesiąca (cała procedura od złoŝenia wniosku do przelania zaliczki powinna trwać maksimum 2 miesiące). 8

v. Uproszczenie procedur sprawozdawczych i rozliczeniowych poprzez wprowadzenie systemu opierającego się o ryczałty przypadające na jednego uczestnika programu rozumiane jako koszt przypadający na jednego uczestnika wyliczony we wniosku o dofinansowanie. vi. Zwiększenie alokacji na działania outplacementowe do 1 miliarda złotych. NiezaleŜnie od powyŝszych postulatów niezbędne jest moŝliwie szybkie uruchomienie środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, pozwalające na rozwój inwestycji, a wraz z nim wzrost miejsc pracy, który warunkuje powodzenie działań outplacementowych. Bibliografia Boni M. i śak-rosiak E. (red.) Bezrobocie co robić?, Suwałki 2002, Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości Portal www.bezrobocie.org.pl: Program Operacyjny Kapitał Ludzki Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Kapitał Ludzki (wersja z 20 lutego 2009 r.) Ustawa z dnia z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późniejszymi zmianami) Plany działań PO KL na rok 2009 9