RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ

POLITECHNIKA LUBELSKA STOWARZYSZENIE ELEKTRYKÓW POLSKICH ODDZIAŁ LUBLIN XIX KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ Kazimierz Dolny, 7-9 maja 2013 r. Zbiór prezentacji przedstawionych podczas Konferencji

PATRONAT HONOROWY Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Prezes Stowarzyszenia Elektryków Polskich

Edward Słoma (Departament Energetyki w Ministerstwie Gospodarki) SESJA PLENARNA II REFERATY GENERALNE I ZAMÓWIONE Nowe regulacje w ramach aktualnych zmian Prawa energetycznego Herbert Leopold Gabryś (Komitet ds. Polityki Klimatyczno-Energetycznej przy KIG) Polityka Klimatyczno-Energetyczna UE a gospodarka w Polsce fakty i koszty w osądach i stanowisku Krajowej Izby Gospodarczej Dorota Gulbinowicz, Adam Oleksy, Grzegorz Tomasik (Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA) Uwarunkowania techniczne i ekonomiczne rozwoju OZE w Polsce Piotr Kacejko, Paweł Pijarski (Politechnika Lubelska) Ocena możliwości przyłączeniowych krajowej sieci przesyłowej planowanej na lata 2020-2025 w kontekście prawdopodobnych scenariuszy budowy nowych jednostek wytwórczych

Nowe regulacje w ramach aktualnych zmian Prawa energetycznego Edward Słoma Z-ca Dyrektora Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki Kazimierz Dolny, 8 maja 2013 r.

PROJEKT NOWEGO PRAWA ENERGETYCZNEGO Cel nowych regulacji prawnych uporządkowanie oraz uproszczenie obowiązujących przepisów wprowadzenie rozwiązań podyktowanych rozwojem rynków i ochroną odbiorców dostosowanie obecnie obowiązujących rozwiązań do wymagań unijnych, w tym uwieńczenie procesu transpozycji dyrektyw: 2009/28/WE, 2009/72/WE oraz 2009/73/WE wyłączenie z obecnie obowiązującej ustawy Prawo energetyczne zagadnień dotyczących OZE oraz gazu i uregulowanie ich w odrębnych aktach prawnych

PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Projekty zawierające propozycje zmian: Tzw. duży trój-pak energetyczny (cztero-pak) projekt Ministerstwa Gospodarki Tzw. mały trój-pak energetyczny poselski projekt (druk 946) Nowela kogeneracyjna - rządowy projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy Prawo energetyczne, ustawy Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie oceny zgodności oraz ustawę o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw

PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Mały trój-pak energetyczny 19 października 2012 r. - projekt wpłynął do Sejmu RP 11 i 14 grudnia 2012 r. - I czytanie projektu na posiedzeniu Sejmu - projekt skierowano do Komisji Gospodarki Obecnie nadal trwają prace w Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (druk nr 946)

PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Rozwiązania pro-konsumenckie [1/2] Odbiorca wrażliwy - wprowadzenie systemu ochrony odbiorcy wrażliwego energii elektrycznej i paliw gazowych oraz obowiązku montażu (w terminie 21 dni) przedpłatowego układu pomiarowo-rozliczeniowego na wniosek tego odbiorcy Sądy polubowne - rozszerzenie kognicji sądów polubownych działających na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej o sprawy z zakresu energetyki Zmiana sprzedawcy - umożliwienie odbiorcy końcowemu zmiany sprzedawcy w ciągu 21 dni, bez ponoszenia kosztów i odszkodowań innych niż wynikające z treści umowy

PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Rozwiązania pro-konsumenckie [2/2] Wstrzymanie dostarczania - uregulowanie procedury wstrzymania dostarczania paliw gazowych i energii w przypadku złożenia reklamacji do przedsiębiorstwa energetycznego lub wniesienia odwołania do sądu polubownego albo Prezesa URE przez odbiorcę paliw gazowych lub energii elektrycznej lub ciepła (przedsiębiorstwo energetyczne nie może wstrzymać dostarczania do czasu rozpatrzenia reklamacji lub odwołania) Zbiór praw konsumenta - sprzedawca paliw gazowych lub energii został zobowiązany do informowania odbiorcy tych paliw lub energii w gospodarstwie domowym o jego prawach, w tym o sposobie wnoszenia skarg i rozstrzygania sporów oraz dostarczania temu odbiorcy kopii zbioru praw konsumenta energii i zapewniania publicznego dostępu do tego zbioru

PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Rozwiązania ułatwiające wykonywanie działalności gospodarczej Odbiorca przemysłowy - zdefiniowanie odbiorcy przemysłowego oraz stworzenie systemu preferencji w postaci zmniejszenia obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia z kogeneracji oraz z OZE Przyłączanie OZE i mikroinstalacji - określono nowe zasady przyłączania OZE i mikroinstalacji do sieci; mikroinstalacje zostały zwolnione z obowiązku wnoszenia opłaty za przyłączenie do sieci Gwarancje pochodzenia oraz instalatorzy - wprowadzono nowe rozwiązania dotyczące gwarancji pochodzenia, krajowego planu działania w zakresie OZE oraz system certyfikacji dla instalatorów mikro i małych instalacji Plany rozwoju sieci - zniesienie obowiązku przedkładania tych planów do zatwierdzenia przez Prezesa URE na rzecz ich uzgadniania

PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Pozostałe zmiany w małym trój-paku [1/2] Zmiany w zakresie rozdziału wykonywania działalności operatorskiej Niezależność - OSP i OSPoł powinien pozostawać pod względem formy prawnej i organizacyjnej oraz podejmowania decyzji niezależny od wykonywania innych działalności nie związanych z przesyłaniem lub dystrybucją; będzie on mógł udostępniać środki trwałe innym podmiotom na cele niezwiązane z wytwarzanie i obrotem, jeżeli warunki techniczne i wymagania bezpieczeństwa na to pozwalają Procedura przyznawania certyfikatu OSP - (w tym w odniesieniu do podmiotów z państw trzecich) potwierdzającego spełnianie kryteriów niezależności Niezależność Prezesa URE - kadencyjność sprawowania urzędu (5 lat) oraz warunki powołania i odwołania Prezesa URE (przez Prezesa Rady Ministrów), a także uregulowanie statusu Wiceprezesa URE oraz nadawania statutu URE

PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Pozostałe zmiany w małym trój-paku [2/2] Obligo giełdowe dla paliw gazowych - zobowiązanie przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się obrotem paliwami gazowymi do sprzedaży nie mniej niż 70 % gazu ziemnego wysoko-metanowego (wprowadzonego w danym roku do sieci przesyłowej) na giełdach towarowych lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Polski rynek regulowany System inteligentnego opomiarowania - obowiązek zainstalowania liczników zdalnego odczytu na poziomie co najmniej 80 % do 2020 r. Przechowywanie danych - zobowiązanie sprzedawcy paliw gazowych i energii elektrycznej do przechowywania danych o zawartych umowach oraz derywatach gazowych lub energetycznych przez okres co najmniej 5 lat; ponadto przedsiębiorstwa energetyczne zostały zobowiązane do prowadzenia ewidencji księgowej w sposób umożliwiający odrębne obliczanie kosztów i przychodów, zysków i strat dla wykonywanej działalności gospodarczej

PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Przebieg prac nad tzw. dużym trój-pakiem (w odniesieniu do Prawa energetycznego) 22 grudnia 2011 r. opublikowanie projektu przez MG i skierowanie go do konsultacji społecznych oraz międzyresortowych Styczeń - luty 2012 r. analiza uwag zgłaszanych do projektu w trakcie konsultacji Marzec maj 2012 r. uzgodnienia międzyresortowe - 11 spotkań oraz społeczne - 2 spotkania (łącznie 1767 uwag zgłoszonych przez 122 podmioty) Czerwiec wrzesień 2012 r. opracowywanie projektu uwzględniającego w/w uzgodnienia, aktualizacja uzasadnienia i OSR oraz opracowywanie projektu ustawy wprowadzającej Październik 2012 r. publikacja projektu Grudzień 2012 r. rozpatrywanie projektu przez Komitet ds. Europejskich i rekomendowanie go do rozpatrzenia przez stały komitet Rady Ministrów 15 stycznia 2013 r. przekazanie projektu do rozpatrzenia przez stały komitet Rady Ministrów

PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Zakres małego i dużego trój-paku Rozwiązania mieszczące się w tzw. małym trój-paku znajdują się również tzw. dużym trój-paku Mały trój-pak zasadniczo skupia się na kwestiach wymagających wdrożenia dyrektyw unijnych stąd jest znacznie węższy w swoim zakresie od dużego trój-paku W dużym trój-paku znajdują się ponadto kwestie, które dotyczą całej energetyki - i nie są wyłącznie wynikiem implementacji prawa wspólnotowego, a normalną potrzebą wewnętrznych uregulowań krajowych

PROJEKT NOWEGO PRAWA ENERGETYCZNEGO Czwór-pak energetyczny 1) Projekt ustawy Prawo energetyczne 2) Projekt ustawy Prawo gazowe 3) Projekt ustawy o OZE 4) Projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo energetyczne, ustawę Prawo gazowe oraz ustawę o OZE

13 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Prawo energetyczne: Regulacje pro-konsumenckie Sprzedaż awaryjna: dokonywana, gdy dotychczasowy sprzedawca energii elektrycznej zaprzestał jej sprzedaży odbiorcy w gospodarstwie domowym z przyczyn niezależnych od tego odbiorcy świadczona przez sprzedawcę z urzędu (wyznaczony przez Prezesa URE spośród sprzedawców jako sprzedający na terenie danego OSD energię elektryczną do największej liczby odbiorców w gospodarstwach domowych) trwa nie dłużej niż przez okres 45 dni Obowiązek rozliczania energii elektrycznej wg rzeczywistego zużycia - rozliczenia za energię elektryczną dostarczoną odbiorcy, u którego zainstalowano licznik inteligentny, dokonywane na podstawie danych pomiarowych dotyczących rzeczywistego zużycia energii elektrycznej za okres rozliczeniowy Punkt Informacyjny dla Odbiorców Paliw i Energii (w strukturze URE) zadania z zakresu ochrony odbiorcy, udzielanie informacji oraz porad prawnych

14 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Ułatwienia dla przedsiębiorstw (1/3) Przyłączania OZE do sieci w przypadku braku dostępnej mocy przyłączeniowej, na wniosek podmiotu ubiegającego się o przyłączenie OZE do sieci, możliwe jest wydanie tych warunków jeżeli instalacja OZE wyposażona jest w magazyn energii Przyłączanie morskich farm wiatrowych - umożliwienie przyłączania do sieci tzw. off-shore poprzez rozszerzenie katalogu dokumentów planistycznych (dołączanych do wniosku o przyłączenie do sieci) o pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji oraz urządzeń w polskich obszarach morskich

15 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Ułatwienia dla przedsiębiorstw [2/3] Zamknięte systemy dystrybucyjne: - na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego, Prezesa URE może uznać system dystrybucyjny jako zamknięty, jeżeli: system ten dostarcza energię elektryczną głównie do właściciela sieci, operatora tego systemu lub do użytkowników systemu z nim powiązanych lub procesy energetyczne użytkowników systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego są zintegrowane ze względów technicznych lub bezpieczeństwa pracy sieci elektroenergetycznej - system taki jest zwolniony m.in. z przedkładania taryfy do zatwierdzenia, opracowywania planu rozwoju sieci oraz instrukcji ruchu i eksploatacji sieci, przyłączania nowych odbiorców

16 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Ułatwienia dla przedsiębiorstw [3/3] Formuła ex-post kontroli taryf dla ciepła - ceny i stawki opłat oblicza się jako iloczyn cen i stawek opłat ustalonych w obowiązującej taryfie i wskaźnika wzrostu cen i stawek opłat nie wyższego, niż wskaźnik zmiany kosztów, jeżeli nie nastąpiła zmiana warunków stosowania System wsparcie dla kogeneracji: tzw. operacyjne wsparcie wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji do końca 2020 r. skorelowane z systemem handlu uprawnieniami do emisji CO 2 osobne wsparcie nowych jednostek kogeneracji (tzw. inwestycyjne) z horyzontem do końca 2030 r.

17 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Uporządkowanie działalności w energetyce [1/2] Procedura przyłączeniowa: rozpatrywanie wniosków o określenie warunków przyłączenia według kolejności ich wpływu pisemnie potwierdzenie złożenia wniosku, w tym data jego złożenia wezwanie do usunięcia braków formalnych w ciągu 7 dni od daty złożenia wniosku Generalna umowa dystrybucji wprowadzenie obowiązku opracowania i zawarcia z przedsiębiorstwem energetycznym zajmującym się obrotem energią elektryczną na obszarze działania OSD generalnej umowy dystrybucji energii elektrycznej Operator Informacji Pomiarowych - utworzenie centralnego zbioru informacji pomiarowych oraz prowadzącego go operatora informacji pomiarowych wraz z systemem taryfowania i kontroli

18 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Uporządkowanie działalności w energetyce [2/2] Plany rozwoju sieci: obowiązek opracowywania, konsultowania i aktualizowania co 3 lata 10-letnich planów rozwoju sieci przesyłowej przez OSP obowiązek opracowywania, konsultowania i aktualizowania co 3 lata 6-letnich planów rozwoju sieci dystrybucyjnej przez OSD zniesienie obowiązku przedkładania do zatwierdzenia przez Prezesa URE na rzecz ich uzgadniania Plany zaopatrzenia - obowiązek opracowywania przez wójta (burmistrza, prezydenta) planu zaopatrzenia dla obszaru gminy na okres 15 lat oraz jego aktualizacji co najmniej raz na 3 lata Komisje kwalifikacyjne - przeniesienia zagadnień dot. kwalifikacji do ustawy o dozorze technicznym; organ prowadzący rejestr świadectw kwalifikacyjnych Prezes UDT

19 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Nowe obszary regulacji [1/2] Magazyny energii elektrycznej: możliwość wykonywania działalności gospodarczej magazynowania energii elektrycznej w oparciu o magazyny e.e. (w tym OSP i OSD) zdefiniowane jako wyodrębniony zespół urządzeń i instalacji służących do przechowywania energii elektrycznej w innej postaci energii, powstałej w wyniku procesów technologicznych lub chemicznych obowiązek odbioru energii elektrycznej pochodzącej z magazynu e.e. nałożony na OSP i OSD Pojazdy elektryczne oraz punkty ładowania: nałożenie na OSD obowiązku odbioru energii elektrycznej z punktu ładowania pojazdów elektrycznych punkty ładowania określone jako instalacja o napięciu do 1 kv przeznaczona do ładowania baterii pojazdów elektrycznych lub pobierania energii elektrycznej z tych baterii

20 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Nowe obszary regulacji [2/2] Jednostki rezerwy interwencyjnej: wyodrębniony zespół urządzeń wykorzystywany do wprowadzania energii elektrycznej do sieci, w ilości wynikającej z poleceń OSP elektroenergetycznego, w celu zapewnienia ciągłości i niezawodności dostarczania energii elektrycznej i utrzymywania jej parametrów jakościowych lub pozostający w gotowości do pracy posiadane i eksploatowane przez OSP po uzyskaniu zgody Prezesa URE łączna moc osiągalna nie większa niż 2,5% mocy zainstalowanej w systemie elektroenergetycznym; oddane do eksploatacji po dniu 1 stycznia 2012 r. Alokacje zdolności przesyłowych: zakres: połączenia sieci przesyłowej z sieciami przesyłowymi państw nie będących członkami Unii Europejskiej, OSP określa sposób alokacji zdolności przesyłowych tego typu połączeń, z ustaleniem opłat za korzystanie z nich oraz okresu ich obowiązywania Prezes URE zatwierdza sposób alokacji

21 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO REMIT Rozporządzenie 1227/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii Celem REMIT jest zapewnienie przejrzystości cen, wzrostu zaufania do rynku energii i poprawa warunków konkurencji, osiągniętych poprzez zakaz wykorzystywania informacji poufnych i innych sposobów manipulacji w handlu energią - cel ten ma być osiągnięty przez monitorowanie transakcji zawieranych na hurtowych rynkach energii. Zgodnie z REMIT zapewnienie skuteczności funkcjonowania jego przepisów w państwie członkowskim jest przynależne organowi regulacyjnemu właściwemu ds. energii, czyli w Polsce Prezesowi URE Konieczne jest zatem zaprojektowanie przepisów prawnych, m.in. w projekcie ustawy Prawo energetyczne, mających na celu stworzenie ram prawnych funkcjonowania przepisów tego rozporządzenia

22 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Nowe rozwiązania w Prawie gazowym Obligo giełdowe Obowiązek uzyskania przez OSP certyfikatu potwierdzającego spełnianie przez tego operatora kryteriów niezależności System wsparcia dla odbiorcy wrażliwego gazu ziemnego Uregulowanie zasad rozwoju systemu przesyłowego i dystrybucyjnego

Ustawa o odnawialnych źródłach energii (projekt)

24 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Założenia dla osiągnięcia celów w zakresie OZE określonych w strategii Europa 2020 Rozwój wykorzystania OZE jako jeden z najważniejszych kierunków Polityki energetycznej Polski do 2030 r. Konieczność wypełnienia celów w zakresie wykorzystywania zielonej elektryczności wprowadzona w dyrektywie 2001/77/EC została zastąpiona dyrektywą 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Dyrektywa 2001/77/EC określała cele w zakresie elektryczności, natomiast Dyrektywa 2009/28/WE określa minimalne cele udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto. Dla Polski cel fakultatywny na 2010 r. wynosił 7,5 %, natomiast obligatoryjny cel na 2020 r. wynosi 15%.

25 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO W tym celu opracowano projekty ustaw wdrażających dyrektywy: 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej w zakresie biopaliw ciekłych i biokomponentów (projekt ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zostanie przekazany pod obrady KSE) 2009/30/WE odnośnie specyfikacji benzyn i oleju napędowego (Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw obecnie rozpatrywany jest przez KRM)

26 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO W dn. 18 października 2012 r. Minister Gospodarki po pozytywnej notyfikacji przez Komisję Europejską podpisał zmienione rozporządzenie w sprawie świadectw pochodzenia, co złagodziło efekt nadpodaży w systemie wsparcia dla OZE W 2012 r. powstało 229 nowych koncesjonowanych źródeł OZE W 2012 r. moc zainstalowana OZE w sektorze elektroenergetyki zwiększyła się z 3082 MW do 4416 MW, co było największym wzrostem w historii Wstępne dane Ministerstwa Gospodarki wskazują, że ilość energii elektrycznej wytworzonej z OZE w 2012 r. wzrosła o 25 % r/r i wyniosła ok. 16,6 TWh

27 Rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce 16,00% 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Udział OZE w końcowym zużyciu energii [%] Prognoza realizacji celu w zakresie OZE do 2020 r. [%]

28 Moce zainstalowane w OZE, produkcja energii elektrycznej z OZE, produkcja energii elektrycznej z OZE wg. KPD oraz udział OZE w zużyciu energii elektrycznej (dane historyczne) 18000 9,0% 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012* Moc zainstalowana w OZE [MW] Ilość energii elektrycznej wytworzonej z OZE [GWh] Ilość energii elektrycznej z OZE wg. założeń KPD [GWh] Udział OZE w zużyciu energii elektrycznej [%] 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0%

29 Wypełnienie obowiązku wykorzystania biopaliw 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012* 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Cel [%] Osiągnięte poziomy [%] * - w 2012 r. zostały zmienione zasady realizacji obowiązku

30 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Obecnie toczą się zaawansowane prace nad nową ustawą o OZE, których celem jest pełna implementacja dyrektywy 2009/28/WE oraz taka optymalizacja systemu wsparcia, aby zrównoważyć wykorzystanie odnawialnych źródeł energii; Założenia: wsparcie dostosowane do technologii wytwarzania OZE; wsparcie realizowane niezależnie od wsparcia na etapie inwestycyjnym; system wsparcia w postaci kolorowych certyfikatów oparty na systemie współczynników korekcyjnych (ogłaszanych w rozporządzeniu MG); system wsparcia dla generacji rozproszonej (feed-in-tariff).

31 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Optymalizacja systemu wsparcia ma polegać na: wprowadzeniu jednolitego 15-letniego okresu wsparcia dla wytwórców energii z OZE, rezygnacji z corocznej waloryzacji opłaty zastępczej, zróżnicowaniu poziomu wsparcia dla różnych technologii OZE, promocji rozwoju rozproszonych źródeł energii o niewielkiej mocy poprzez zapewnienie wyższego poziomu wsparcia oraz ułatwień administracyjnych, wyłączeniu z systemu wparcia źródeł już zamortyzowanych, ograniczeniu poziomu wsparcia dla technologii współspalania, stosowaniu priorytetu przyłączania nowych instalacji wykorzystujących OZE, kontynuacji kierowania środków z opłaty zastępczej na wsparcie budowy nowych jednostek OZE oraz modernizację i rozbudowę sieci, ograniczeniu dostępu dla dużych instalacji systemowych do biomasy leśnej.

32 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Wpływ projektowanych rozwiązań ustawy o OZE na rozwój energetyki odnawialnej w Polsce MG kładzie nacisk na rozwój małych instalacji i mikroinstalacji, ponieważ taki sposób wytwarzania energii ma znaczącą listę zalet, do których należą: stopniowy rozwój, a nie skokowy, jak w przypadku wielkich inwestycji, krótki czas budowy, mniejsze ryzyko inwestycyjne, łatwość eksploatacji, poprawa bezpieczeństwa energetycznego poprzez zwiększenie pewności zasilania, zmniejszenie strat sieciowych i obciążenia szczytowego, przy jednoczesnym ograniczeniu nakładów na rozbudowę i modernizację sieci przesyłowych.

33 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Wpływ projektowanych rozwiązań ustawy o OZE na rozwój energetyki odnawialnej w Polsce Mikroinstalacje (0-40 kw) Zwolnienie z działalności gospodarczej Feed-in-tariff Małe instalacje (>40-200 kw) Działalność gospodarcza Feed-in-tariff Pozostałe przedsiębiorstwa energetyczne Działalność gospodarcza Zielone certyfikaty

34 Projekt ustawy o OZE a funkcjonowanie przedsiębiorstw energetycznych - współczynniki korekcyjne Minister właściwy do spraw gospodarki, co trzy lata, do dnia 30 czerwca danego roku określa, w drodze rozporządzenia, współczynniki korekcyjne dla wytworzonej energii elektrycznej lub wytworzonego biogazu rolniczego w instalacjach odnawialnego źródła energii: Współczynniki korekcyjne obowiązujące w dwóch pierwszych latach w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, ustanawia się na takim samym poziomie, co współczynniki korekcyjne obowiązujące w dwóch ostatnich latach, o których mowa w rozporządzeniu, dotyczącym okresu bezpośrednio poprzedzającego. - na okres kolejnych pięciu lat, dla poszczególnych rodzajów i łącznej mocy zainstalowanych instalacji odnawialnych źródeł energii przyłączonych do sieci w danym punkcie przyłączeniowym, wytwarzających energię elektryczną lub biogaz rolniczy, wytworzone w instalacji odnawialnego źródła energii, mając na względzie politykę energetyczną państwa oraz informacje zawarte w krajowym planie działania, o którym nowa w art. 94 ust 1, a także możliwość uzyskania zwrotu poniesionych nakładów inwestycyjnych oraz kosztów eksploatacyjnych z uwzględnieniem ich finansowania w okresie do 15 lat.

35 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO SYSTEM WSPARCIA OZE PODSUMOWANIE FEED-IN-TARIFF (ustawa o OZE) ZIELONE CERTYFIKATY (ustawa o OZE) BRĄZOWE CERTYFIKATY (ustawa o OZE) Kogeneracja (Nowe Prawo Energetyczne) - ŚWIADECTWO POMARAŃCZOWE

36 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Ustawa Przepisy wprowadzające ustawę Prawo energetyczne, ustawę Prawo gazowe oraz ustawę o OZE (1/2) Projekty ustawy Prawo energetyczne, ustawy Prawo gazowe oraz ustawy o OZE wprowadzają wiele nowych instytucji oraz tym samym wymuszają dokonanie zmian w szeregu innych aktów prawnych. Ze względu na ilość przepisów zmieniających i przejściowych, konieczne stało się opracowanie projektu ustawy wprowadzającej ww. ustawy, obejmującego swoim zakresem zmiany w przepisach obowiązujących, a także przepisy przejściowe i końcowe.

37 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Ustawa Przepisy wprowadzające ustawę Prawo energetyczne, ustawę Prawo gazowe oraz ustawę o OZE (2/2) System wsparcia dla odbiorcy wrażliwego energii elektrycznej pomoc dla najuboższych odbiorców energii elektrycznej forma wsparcia: dodatek energetyczny Sądy polubowne - rozszerzenie o sprawy z zakresu energetyki kognicji sądów polubownych działających na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej Infrastruktura oświetleniowa - kompletna oprawa oświetleniowa, obejmująca źródło światła, urządzenia służące do rozsyłania, filtrowania lub przekształcania światła wysyłanego przez źródło światła, zawierająca elementy niezbędne do mocowania i ochrony źródła światła oraz do przyłączania go do obwodu zasilającego, zainstalowana na konstrukcjach wsporczych wraz z instalacją zasilającą; jeżeli konstrukcja wsporcza służy wyłącznie celom oświetleniowym, to jest ona również elementem infrastruktury oświetleniowej Wyłączenie dróg krajowych z katalogu tych dróg, których ciężar kosztów oświetlenia ponosi gmina

38 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Wsparcie dla wysokosprawnej kogeneracji Nowe Prawo Energetyczne Koncepcja wsparcia dla wytwórców w wysokosprawnej kogeneracji. Wsparcie operacyjne do 2020 r. oparte na certyfikatach: żółtych czerwonych fioletowych Wsparcie inwestycyjne do 2030 r. oparte na certyfikacie pomarańczowym - dedykowanym nowopowstałym instalacjom CHP 38 Zmiana ustawy Prawo energetyczne tzw. nowela kogeneracyjna Analogiczne do funkcjonującego w latach 2007-2012 wsparcie do końca 2014 r. oparte na żółtych i czerwonych certyfikatach Projekt ustawy przyjęty przez Radę Ministrów 2 stycznia 2013 r. W kwietniu 2013 r. skierowany do Sejmu RP (druk 1273) oraz do notyfikacji Komisji Europejskiej Roczne rozliczanie certyfikatów Nowa formuła obliczania opłaty zastępczej

39 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Zmiana ustawy Prawo energetyczne tzw. nowela kogeneracyjna Przebieg prac nad projektem Listopad 2011 r. Pierwszy projekt ustawy zakładający przedłużenie wsparcia dla kogeneracji 17 września 2012 r. Zespół ds. programowania Prac Rządu wyraził zgodę na wpisanie projektu ustawy do Wykazu Prac Rządu. 2 kwietnia 2013 r. przesłanie ustawy do Sejmu RP oraz 10 kwietnia do notyfikacji do Komisji Europejskiej Kwiecień lipiec 2012 r. konsultacje międzyresortowe i społeczne 10 grudnia 2012 r. projekt ustawy został przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów 2 stycznia 2013 r. przyjęcie projektu ustawy przez Radę Ministrów 7 maja 2013 r. początek prac komisji sejmowej

40 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Wsparcie dla wysokosprawnej kogeneracji - nowy wzór na obliczanie opłaty zastępczej Ozs = Ozg x Eog + Ozk x Eok + Ozm x Eom+ (Ozn Cc) x Eon Ozg x Eog żółte czerwone Ozk x Eok fioletowe Ozs Nowe instalacje (Ozn Cc) x Eon Ozm x Eom Ozn jednostkową opłatę zastępczą wynoszącą 400 zł za 1 MWh, Cc średnią cenę sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym. Obecnie trwają prace koncepcyjne nad zróżnicowaniem wsparcia inwestycyjnego dla różnych paliw

41 PROJEKT ZMIAN PRAWA ENERGETYCZNEGO Prace koncepcyjne w zakresie wysokosprawnej kogeneracji Wdrożenie Dyrektywy 2012/27/UE uchylającej dyrektywę kogeneracyjną 2004/8/WE Przeprowadzenie kompleksowej oceny potencjału zastosowania wysokosprawnej kogeneracji oraz efektywnych systemów ciepłowniczych i chłodniczych, - w tym utworzenie mapy ciepła 41 Wprowadzenie mechanizmu sporządzania analiz kosztów i korzyści inwestycji energetycznych pod kątem rozwiązań kogeneracyjnych

PROJEKT NOWEGO PRAWA ENERGETYCZNEGO Regulacje krajowe ustawa o korytarzach przesyłowych (1/2) 1. Planowanie urządzeń o znaczeniu krajowym a) Powiązanie lokalizacji urządzeń przesyłowych (korytarzy przesyłowych) o znaczeniu krajowym z planami zagospodarowania przestrzennego województwa b) Lokalizacja urządzeń przesyłowych (korytarza przesyłowego) odbywa się na obszarach zgodnych z określonymi w planie zagospodarowania przestrzennego województwa c) Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie może ustanawiać zakazów lokalizowania urządzenia przesyłowego o znaczeniu krajowym 2. Planowanie innych urządzeń przesyłowych, niż urządzenia o znaczeniu krajowym oraz urządzeń przesyłowych elektroenergetycznych o napięciu fazowym nie przekraczającym 1 kv i sieci gazowe o ciśnieniu nie wyższym niż 10 kpa a) Powiązanie planowania urządzeń przesyłowych (korytarzy przesyłowych) z planowaniem ogólnym na szczeblu lokalnym b) Powiązanie planowania urządzeń przesyłowych (korytarzy przesyłowych) z instrumentami planowania specjalnego, w szczególności z planami rozwoju, planami zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe oraz samymi planami zaopatrzenia c) Wprowadzenie planów lokalizacji jako aktów prawa miejscowego określających miejsca lokalizacji infrastruktury

PROJEKT NOWEGO PRAWA ENERGETYCZNEGO Regulacje krajowe ustawa o korytarzach przesyłowych (2/2) 3. Odszkodowanie z tytułu obciążenia nieruchomości służebnością przesyłu a) Przysługuje właścicielom nieruchomości albo jej użytkownikom wieczystym, według stanu prawnego nieruchomości na dzień jej obciążenia służebnością przesyłu b) Obowiązek wypłaty odszkodowania, ciąży na przedsiębiorcy przesyłowym, na rzecz którego ustanowiona została służebność przesyłu c) Przedsiębiorca musi przeprowadzić rokowania z właścicielem co do wysokości wypłacanego odszkodowania d) W przypadku wydania nieruchomości w terminie 14 dni kwota odszkodowania zwiększa się o 5% e) W przypadku odmowy przyjęcia odszkodowania istnieje możliwość odwołania się od decyzji do sądu powszechnego f) W przypadku konieczności wypłaty odszkodowania wraz z odszkodowaniem za bezumowne korzystanie, kwota odszkodowania zwiększ się o 5 %

PROJEKT NOWEGO PRAWA ENERGETYCZNEGO Dyrektywa tzw. efektywnościowa Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej ma pomóc w realizacji celu 20% oszczędności energii pierwotnej w 2020 r. Dyrektywa wprowadza: - krajowe cele w zakresie oszczędności energii - obowiązek corocznej renowacji budynków publicznych - systemy obowiązkowych oszczędności energii (białe certyfikaty) - obowiązek sporządzania audytów energetyczne dla dużych zakładów przemysłowych - promowanie efektywności ogrzewania i chłodzenia - upowszechnienie inteligentnych liczników Termin wdrożenia do krajowego porządku prawnego - 5 czerwca 2014 r. Kwestia otwarta nowa ustawa czy nowelizacja obecnej ustawy o efektywności energetycznej

Dziękuję za uwagę Ministerstwo Gospodarki Departament Energetyki Pl. Trzech Krzyży 3/5 00-507 Warszawa tel +48 22 693 50 00 fax +48 22 693 40 46 email mg@mg.gov.pl web www.mg.gov.pl

XIX KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ KAZIMIERZ DOLNY 07-09 MAJA 2013 POLITYKA KLIMATYCZNO-ENERGETYCZNA UE A GOSPODARKA W POLSCE FAKTY i KOSZTY W OSĄDACH KRAJOWEJ IZBY GOSPODARCZEJ

UE POLITYKA prezentacja zawiera KLIMATYCZNO-ENERGETYCZNA skrócone osądy i stanowisko KRAJOWEJ IZBY GOSPODARCZEJ ale także autorskie poglądy co do stanu rzeczy po odrzuceniu ERM 2050 : - PLAN DZIAŁANIA PROWADZĄCY DO PRZEJŚCIA NA KONKURENCYJNĄ GOSPODARKĘ NISKOEMISYJNĄ DO 2050 ROKU - PROCEDOWANE KONSULTACJE ZIELONEJ KSIĘGI - PRÓBY ADMINISTROWANIA REGUŁAMI RYNKU EU ETS HERBERT LEOPOLD GABRYŚ

podstawy filozofii polityki klimatycznej UE między innymi stanowi : - teza iż efekt cieplarniany w skali globalnej jest z przyczyn działalności człowieka

emisje CO 2 w krajach UE a cele z KIOTO* [Mt] 1 400 EMISJE W LATACH : CELE Z KIOTO - 1990-2008 - 2OO9-2010 - 2O11 1 200 1 000 800 osiąganie celów było raczej z przyczyn gospodarczych - zmiany koniunktury i zmiany strukturalne! 600 400 200 0,0 AUSTRIA BELGIA BUŁGARIA CZECHY CYPR DANIA ESTONIA FINLANDIA FRANCJA NIEMCY GRECJA WEGRY IRLANDIA WŁOCHY ŁOTWA LITWA LUKSEMBURG MALTA HOLANDIA POLSKA PORTUGALIA RUMUNIA SŁOWACJA SŁOWENIA HISZPANIA SZWECJA W BRYTANIA

światowe zapotrzebowanie na energię pierwotną w podziale na scenariusze [Mtoe] 20 000 18 000 16 000 SCENARIUSZE : DOTYCHCZASOWY NOWYCH POLITYK 450 14 000 12000 10 000 8 000 dodatek do tegorocznego Raportu odzwierciedlający wprowadzenie w życie dostępnych ekonomicznie kroków by podnieść efektywność energetyczną 6 000 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012

emisja CO 2 związana z energią w podziale na paliwa wg scenariusza NOWYCH POLITYK* [Mt] 40 000 35 000 30 000 globalna emisja CO 2 z samego sektora energetycznego o około 20% wyższa niż w 2010 WĘGIEL ROPA GAZ 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 0 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012

udział poszczególnych źródeł energii w światowym zapotrzebowaniu na energię pierwotną w roku 2035 [%] SCENARIUSZE : WĘGIEL ROPA GAZ EN NUKLEARNA OZE - SCENARIUSZ 450 - NOWYCH POLITYK - DOTYCHCZASOWY 0% 25% 50% 75% 100% na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012

w SCENARIUSZU NOWYCH POLITYK raport WEO szacuje, że ciągle 1,3 miliarda ludzi pozostaje bez dostępu do energii elektrycznej a 2,6 miliarda nie ma dostępu do czystych urządzeń kuchennych - raport prezentuje Indeks Rozwoju Energetycznego dla 80 krajów i pomaga odpowiedzialnym za politykę w wyznaczaniu kierunków rozwoju w dostępie do nowoczesnej energii jest miarą złożoną z elementów opisujących rozwój energetyczny w gospodarstwach domowych i na poziomie społeczeństw na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012

nazywając rzecz po imieniu : zagrożenia z efektu cieplarnianego nie ważą w wyborach strategii gospodarczych wielu krajów świata! więcej hlg@onet.pl

podstawy filozofii polityki klimatycznej UE między innymi stanowi : - nadzieja na podjęcie wyzwań i kosztów z wyzwań klimatycznych wspólnoty w skali globalnej

struktura udziału w rezerwach węgla kamiennego wg regionów na koniec 2010 roku [%] RESZTA ŚWIATA 10% USA 31% CHINY 25% 728 mld ton INDIE 10% na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012 RPA 4% UKRAINA 4% AUSTRALIA 6% ROSJA 10% na koniec 2010 roku rezerwy węgla globalnie

światowa generacja energii elektrycznej w podziale na paliwa w SCENARIUSZU NOWYCH POLITYK [%] PALIWA KONWENCJONALNE węgiel gaz, ropa EN WODNA EN NUKLEARNA OZE 2035 2020 2010 1990 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012

moc dodana i odstawiona w generacji energii brutto w SCENARIUSZU NOWYCH POLITYK 2012 2035 [GW] 1 500 DODANE MOCE - UBYTKI MOCY - 2012 2025 2025-2035 2012 2025 2025-2035 SALDO W 2035 ROKU 1 000 500 0-500 - 1 000 WĘGIEL GAZ ROPA EN. JĄDROWA BIOENERGIA WODNA WIATR SOLARNA INNE na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012

zmiana generacji energii elektrycznej w oparciu o węgiel w podziale na regiony w SCENARIUSZU NOWYCH POLITYK [TW] w odniesieniu do roku 2010 6 000 STAN W 2010 ROKU ZMIANA 2010-2035 SALDO W 2035 ROKU 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012 USA UE INNE KRAJE OECD CHINY INDIE INN KRAJE SPOZA OECD

światowa podaż i popyt na energię elektryczną w scenariuszu NOWYCH POLITYK [TWh] 35 000 30 000 PRZEMYSŁ GOSP DOM USŁUGI TRANSPORT INNE STRATY SIEC ZUŻ WŁASNE 31 860 TWh w 2035 25 000 20 000 18 443 TWh w 2010 15 000 10 000 5 000 0 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 na podstawie WORLD ENERGY OUTLOOK 2012 RAPORT IEA PARYŻ LISTOPAD 2012

porównując elektroenergetykę OECD EUROPA po wynikach z 2012 roku warto zauważyć : - produkcję energii elektrycznej łącznie większa o 0 1,0 % -mniejszą produkcję z paliw konwencjonalnych o około 2,9% - kolejny rok zmniejszania produkcji z elektrowni nuklearnych tu mniej o 2,8% - nadal i niezmiennie dużą dynamikę z OZE bo około 21,5% ale w samych NIEMCZECH : - produkcja ogółem większa o 3,8% ze źródeł konwencjonalnych większa o 3,8% ze źródeł nuklearnych o ponad 7,9% mniejsza z OZE i wody podobnie o około większa 15,8%

emisje CO 2 za 2012* [Mt] 60,0 50,0 59,6% EMISJE 2012 [MT] BILANS PRZYDZIAŁU EUA i WYKONANIA [MT] DYNAMIKA 2012/2011 [%] 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 7,2% - 2,5% 1,6% 5,7% 4,4% 3,5% 5,6% 6,6% 5,2% - 10,0-20,0 - ELEKTROWNIA BEŁCHATÓW POLSKA - KRAFTWERK NEURATH NIEMCY - KRAFTWERK NIDERAUSSEM NIEMCY - KRAFTWERK JANSCHWALDE NIEMCY - DRAX POWER STATION ANGLIA - KRAFTWERK WEISSWEILER NIEMCY -TPS AGIOS DIMITROS GRECJA - KRAFTWERK SCHWARTZE PUMPE NIEMCY - CENTRALE TERMOELETTRICA BRINDISI WŁOCHY - ARCELOR MITTAL FRANCJA * wybrane 10 najbardziej emisyjnych instalacji w UE wg KE marzec 2013

nazywając rzecz po imieniu : - tam gdzie ważą warunki gospodarcze a warunkują społeczne nie ma miejsca na kosztowne fajerwerki z dogmatów i romantyzmu klimatycznego z dekarbonizacją gospodarki jako celu samego w sobie! więcej hlg@onet.pl

podstawy filozofii polityki klimatycznej UE między innymi stanowi : - założenie iż gospodarka niskoemisyjna UE może być konkurencyjna wobec gospodarki świata nieobciążonej kosztami z wyzwań polityki klimatycznej

w pakiecie KLIMATYCZNO-ENERGETYCZNYM UE zaprojektowano mechanizmy dystrybucyjne one to miały zmniejszyć koszty wdrożenia w krajach najbardziej narażonych! jednak mechanizmy te całkowicie zawiodły w przypadku Polski i nie tylko! * na podstawie UZASADNIENIE POTRZEBY ZMIANY UNIJNEJ POLITYKI KLIMATYCZNEO - ENERGETYCZNEJ ENERGSYS S.A. W-WA PAŹDZIERNIK 2012 źródło - SEC(2008) 85, VOL II Annex to the IMPACT ASSESSMENT TABLE 8, P. 53

koszty polityki klimatycznej i efekty mechanizmów redystrybucyjnych*** PAKIET KLIMATYCZNO ENERGRTYCZNY 3 x 20% EU ŁĄCZNIE - - KRAJE Z WYŻSZEJ GRUPY DOCHODOWEJ* - KRAJE Z NIŻSZEJ GRUPY DOCHODOWEJ** W TYM POLSKA DODATKOWE KOSZTY SYSTEMOWE BEZ REDYSTRYBUCJI EURO BILION PKB 2020 41,8 37,3 4,5 2,2 0,28% 0,27% 0,35% 0,52% DODATKOWE KOSZTY SYSTEMOWE Z REDYSTRYBUCJĄ EURO BILION PKB 2020 42,1 39,1 3,0 2,2 0,28% 0,29% 0,23% 0,52% koszty dla Polski dwukrotnie wyższe niż w grupach krajów bogatszych i biedniejszych i zerowy efekt mechanizmów redystrybucyjnych przy wdrażaniu Pakietu 3 x20 * AT, BE, CY, DK, FI, FR, DE, EL, IE, IT, LU, NL, ES, SE, UK ** BG, RO, LV, LT, PL, SK, EE, HU, CZ, MT, SI, PT *** wg SWD (2012) 5, Table. 5-6, p. 21-23 wartości w cenach z 2008 roku więcej hlg@onet.pl

wpływ polityki klimatyczno energetycznej UE na PKB* wybrane kraje ZMIANY - W WARIANTACH KOSZTOWYCH [%] : BRAK DOCHODÓW Z EU ETS i NON ETS DOCHODY Z EU ETS i ICH BRAK Z NON ETS DOCHODY Z EU ETS i DOCHODY** Z NON ETS AT BE BG CZ DK EE FI FR DE SE UK - PKB - KONSUMPCJA - ZATRUDNIENIE - 0,4-0,1-0,3-0,5-0,1-0,3-2,5-1,1-0,5-1,7-2,1-0,7-0,4-0,3-0,2-2,2-3,4-0,9-0,6-0,3-0,3-0,5 0,0-0,3-0,5-0,1-0,3-0,3 0,0-0,2-0,4-0,2-0,3 - PKB - KONSUMPCJA - ZATRUDNIENIE 0,0 0,3 0,4-0,4 0,2 0,0-2,4 1,3-0,5-1,7 0,2-0,7-0,1-0,1 0,4 2,3-0,4-1,1 0,6 0,4-0,3 0,3 0,1 0,0 0,3 0,1-0,1 0,2 0,1-0,1 0,3-0,1-0,1 - PKB - KONSUMPCJA - ZATRUDNIENIE 0,0 0,3 0,4-0,4 0,5-0,1-2,2 3,8-0,6-1,7 1,0-0,9-0,1 0,2 0,3-2,5 1,4-1,4-0,6 0,6-0,3-0,3 0,1 0,0-0,3 0,1-0,1-0,3 0,2-0,2-0,3-0,2-0,1 EU - 0,54-0,11-0,41-0,35 0,19-0,04-0,35 0,23-0,06 PL - 1,60-2,00-0,90-1,50-0,80-0,70-1,50-0,10-0,70 * ocena skutków pakietu klimatycznego SEC(2008) 85, VOL. II Annex to the Impact Assessment Table 8, p. 53 ** na przykład z opodatkowania ponad czterokrotnie większy negatywny wpływ na PKB, zatrudnienie i konsumpcję indywidualną w Polsce w porównaniu ze średnią dla całej UE

najświeższe dane z dokumentów KE* potwierdzają obliczenia ENERGSYS S.A.** z marca 2012 iż koszty wdrożenia pakietu klimatyczno energetycznego dla POLSKI są 2-4 krotnie wyższe niż średnio dla krajów wspólnoty! * na podstawie UZASADNIENIE POTRZEBY ZMIANY UNIJNEJ POLITYKI KLIMATYCZNEO - ENERGETYCZNEJ ENERGSYS S.A. W-WA PAŹDZIERNIK 2012 źródło - SEC(2008) 85, VOL II Annex to the IMPACT ASSESSMENT TABLE 8, P. 53 ** stanowiły argumentację merytoryczną zawetowania w czerwcu 2012 ENERGY ROADMAP 2050

elementy polityki klimatyczno energetycznej UE najbardziej niekorzystne dla Polski : - cele OZE zwiększenie kosztów wytwarzania - pełny aukcjoning w systemie EU ETS wzrost cen energii ogromne przepływy finansowe z możliwością spekulacji ryzyko utraty przychodów z aukcji - benchmarki unijne - dodatkowe koszty dla przemysłu - podatek węglowy - Non ETS - wzrost cen paliw dla wszystkich odbiorców w tym gospodarstw domowych - wymuszenia prawne CCS ready zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego * na podstawie UZASADNIENIE POTRZEBY ZMIANY UNIJNEJ POLITYKI KLIMATYCZNEO - ENERGETYCZNEJ ENERGSYS S.A. W-WA PAŹDZIERNIK 2012

KIG politykę klimatyczną UE ocenia jako poważne zagrożenie dla gospodarki i pogorszenie bytu znacznej części społeczeństwa! KIG jednoznacznie i zdecydowanie wzywała rząd do zawetowania w czerwcu 2012 tzw. ENERGY ROADMAP 2050! tworzenie tzw narodowych programów i społecznych rad konsultacyjnych związanych z wyzwaniami klimatycznymi UE sprawia wrażenie posługiwania się protezami miast przejrzystej z woli państw strategii!

najważniejsze skutki obecnej i proponowanej przez KE polityki energetyczno klimatycznej w UE z opracowań KE* - spowolnienie rozwoju gospodarczego - spadek zatrudnienia - wzrost kosztów zaspokojenia potrzeb energetycznych - koszty systemowe - o ponad 40% - wzrost cen energii o ponad 50% - wzrost udziału kosztów energii w budżetach gospodarstwach domowych o ok 50% - ogromny wzrost nakładów inwestycyjnych w scenariuszach dekarbonizacji - niejednoznaczny wpływ na środowisko i zdrowie mieszkańców * na podstawie STANOWISKO KIG MARZEC 2013 prez dr B. JANKOWSKI

nazywając rzecz po imieniu : - projektowane działania UE w zakresie polityki klimatyczno energetycznej na czas po roku 2020 nie mogą wynikać z emocjonalnych i nieracjonalnie kosztownych deklaracji politycznych! więcej hlg@onet.pl

KIG proponuje - - zmiana metody rozdziału uprawnień w EU ETS strategia No Regret zamrożenie EU ETS, modyfikacja strategii efektywności energetycznej, rozwoju OZE, aktywna w sektorze transportu - elastyczny system ETS - dobrowolny udział w EU ETS z możliwością tworzenia systemów krajowych - zastąpienie EU ETS podatkiem węglowym w ścisłym powiązaniu z redukcją opodatkowania pracy MAŁY ZAKRES ŚREDNI ZAKRES DUŻY ZAKRES * na podstawie STANOWISKO KIG MARZEC 2013 - nowa zintegrowana polityka energetyczna równoważąca cztery aspekty : bezpieczeństwo energetyczne ochronę środowiska efektywność wykorzystania zasobów rozwój gospodarczy

KIG proponuje - zmienić mierzalne cele dotychczasowe z pakietu 3 x 20 na rok 2020 : - redukcja emisji CO 2 o 20% - udział OZE w strukturze 20% - poprawa efektywności o 20% na nowe cele mierzalne 3 x 50 do 2050 roku : nowe mierzalne cele są lepiej powiązane z efektami : - poprawa jakości życia i redukcja kosztów społecznych - poprawa bezpieczeństwa dostaw energii - pozytywny wpływ na PKB i na miejsca pracy - zmniejszenie kosztów zewnętrznych użytkowania energii o 50% - zmniejszenie zależności od importu węglowodorów z krajów niestabilnych politycznie o 50% - zwiększenie eksportu technologii oraz usług energetycznych netto z UE o 50%

KIG zauważa - - celem samym w sobie w polityce klimatyczno energetycznej UE stała się dekarbonizacja gospodarki zwana dziś gospodarką niskoemisyjną! jego logikę i skuteczność weryfikuje gospodarka póki co zdecydowanie negatywnie!

dobrego DZIĘKUJĘ dnia!! HERBERT LEOPOLD GABRYŚ hlg@onet.pl

XIX Konferencja Naukowo-Techniczna Rynek Energii Elektrycznej REE 2013 Uwarunkowania techniczne i ekonomiczne rozwoju OZE w Polsce Dorota Gulbinowicz, Adam Oleksy, Grzegorz Tomasik 1 7-9 maja 2013 r. Energia w dobrych rękach

Plan prezentacji 1. Przyłączanie OZE w kontekście regulacji prawnych i dokumentów rządowych 2. Aktualny stan w zakresie wydanych warunków przyłączenia i zawartych umów o przyłączenie 3. Niezbędna rozbudowa sieci na potrzeby przyłączeń 4. Rozwój OZE z uwzględnieniem możliwości bilansowych KSE 5. Perspektywy dla OZE w kontekście planowanych zmian przepisów prawnych 6. Podsumowanie 2 Energia w dobrych rękach

1.1. Obowiązujące prawo i inne regulacje Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej (IRiESP) Taryfa dla energii elektrycznej Polityka Energetyczna Polski do roku 2030 (PEP2030) Krajowy plan działania w zakresie odnawialnych źródeł energii (KPD) 3 Energia w dobrych rękach

1.2. Wymagane dokumenty do wniosku o określenie WP Zestawienie nieruchomości, na których planowana jest budowa urządzeń wytwórczych przyłączanych do sieci przesyłowej Pełny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej Pełnomocnictwa w przypadku Wnioskodawców działających za pośrednictwem pełnomocników Wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub w przypadku jego braku, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Dla morskich farm wiatrowych odpowiednikiem ww. dokumentów jest pozwolenie na wznoszenie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich Plan zabudowy lub szkic sytuacyjny określający usytuowanie przyłączanego obiektu wraz z infrastrukturą techniczną względem istniejącej sieci oraz sąsiednich obiektów Dokumenty opisujące parametry techniczne, charakterystykę ruchową i eksploatacyjną przyłączanych urządzeń oraz specyfikacje techniczne 4 Energia w dobrych rękach

1.3. Określenie warunków przyłączenia do sieci przesyłowej Złożenie przez Wnioskodawcę wniosku o określenie Warunków Przyłączenia (zgodnie z aktualnym wzorem umieszczonym na stronie internetowej www.pse.pl) Weryfikacja przez OSP wniosku o określenie Warunków Przyłączenia Potwierdzenie przez OSP w terminie 14 dni od daty wpłynięcia wniosku o określenie Warunków Przyłączenia kompletności wniosku lub wezwanie do jego uzupełnienia Wpłata zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie w terminie 14 dni od daty potwierdzenia kompletności wniosku o określenie Warunków Przyłączenia (30 zł brutto za każdy kilowat mocy przyłączeniowej wskazanej w przedmiotowym wniosku, lecz nie więcej niż 3 000 000 zł brutto i nie więcej niż wysokość przewidywanej opłaty za przyłączenie do sieci). 5 Energia w dobrych rękach

1.4. Określenie warunków przyłączenia do sieci przesyłowej Wykonanie przez OSP ekspertyzy wpływu przyłączanych instalacji lub sieci na system elektroenergetyczny obejmującej zagadnienia rozpływowe oraz bilansowe KSE Wydanie warunków przyłączenia albo odmowa ich wydania w terminie 150 dni od daty złożenia kompletnego wniosku o określenie warunków przyłączenia i wniesienia zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie do sieci Przed zawarciem umowy o przyłączenie do sieci przesyłowej podmiot ubiegający się o przyłączenie powinien przedstawić informacje dotyczące tytułów prawnych do nieruchomości, na których planowana jest budowa jednostek wytwórczych wraz z podaniem numerów ksiąg wieczystych dla tych nieruchomości. W przypadku, gdy prawo do dysponowania nieruchomością opiera się na innym tytule niż własność lub użytkowanie wieczyste, należy załączyć umowę zawartą z podmiotem uprawnionym. 6 Energia w dobrych rękach

1.5. Wymagania w zakresie rozwoju energetyki wiatrowej określone w dokumentach rządowych Rozwój OZE do 2020 r. zgodnie z KPD Typ OZE 2010 2015 2020 MW MW MW Elektrownie opalane biomasą 380 1530 2530 Lądowe farmy wiatrowe 1100 3540 6150 Morskie farmy wiatrowe 0 0 500 Elektrownie wodne 952 1002 1152 Elektrownie fotowoltaiczne 1 2 3 OZE ogółem 2433 6074 10335 7 Energia w dobrych rękach

2.1. Aktualny stan w zakresie przyłączania farm wiatrowych do KSE Moc farm wiatrowych, dla których zostały uzgodnione z OSD warunki przyłączenia ok. 9 600 MW Moc farm wiatrowych, dla których zostały wydane przez OSD warunki przyłączenia do sieci SN ok. 3 000 MW Łączna moc farm wiatrowych, dla których zostały wydane przez OSP warunki przyłączenia oraz zawarte umowy o przyłączenie ok. 9 200 MW Moc farm wiatrowych przyłączonych do KSE ok. 2 600 MW Łącznie: ~ ok. 24,4 GW 8 Energia w dobrych rękach

3.1. Plan rozwoju sieci przesyłowej Okres planowania do 2025 r., szacowane nakłady ok. 23 mld zł (ceny stałe na 2011 r.) Plan Zamierzeń Inwestycyjnych na lata 2013 2017, szacowane nakłady 9,9 mld zł (ceny stałe na 2012 r.) Główne cele: Wzrost bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Przyłączenia i wyprowadzenie mocy z OZE Przyłączenia i wyprowadzenie mocy z nowych elektrowni systemowych Rozwój połączeń transgranicznych 9 Energia w dobrych rękach

3.2. Plan rozwoju sieci przesyłowej Inwestycje dedykowane dla przyłączenia farm wiatrowych Zawarte umowy na realizację linii: Linia 400 kv Żydowo Kierzkowo SE Gdańsk Przyjaźń Linia 400 kv Piła Krzewina SE Bydgoszcz Zachód Planowane postępowania przetargowe na inwestycje liniowe: Linia 400 kv Żydowo Kierzkowo Piła Krzewina Linia 400 kv Piła Krzewina Plewiska Linia 400 kv Grudziądz Jasiniec Linia 400 kv Jasiniec Pątnów Rozstrzygnięcie postępowań przetargowych (koniec maja 2013 r.): Linia 400 kv Pelplin Grudziądz Linia 400 kv Słupsk Żydowo Kierzkowo - Inwestycje głównie związane z przyłączeniem FW Łączne nakłady inwestycyjne związane z przyłączeniem farm wiatrowych do roku 2025: ok. 3,5 mld zł 10 Energia w dobrych rękach

4.1. Bilansowanie mocy w KSE Ocena możliwości bilansowania SEE jakie aspekty uwzględnia? Prognozę zapotrzebowania na moc Planowane wycofania mocy w krajowym sektorze wytwórczym, w tym wycofania jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych JWCD Planowane przyłączenia do KSE nowych mocy wytwórczych Minimum techniczne możliwego obciążenia jednostek wytwórczych Pmintech (innych niż źródła wiatrowe) 11 Energia w dobrych rękach

4.2. Bilansowanie mocy w KSE Jednostki wytwórcze uwzględniane przy wyznaczaniu Pmintech: pracujące w układzie kogeneracji (elektrociepłownie), elektrownie wodne przepływowe, elektrownie kondensacyjne, których praca jest wymuszona przyczynami leżącymi po stronie wytwórców (np. ze względu na bezpieczeństwo pracy elektrowni), elektrownie kondensacyjne, których praca jest wymuszona ze względu na bezpieczeństwo pracy sieci (dla spełnienia obowiązujących kryteriów bezpieczeństwa), elektrownie, których praca jest niezbędna dla utrzymania procesów technologicznych dużych odbiorców (elektrownie przemysłowe). 12 Energia w dobrych rękach

4.3. Bilansowanie mocy w KSE Maksymalna dopuszczalna wartość generacji źródeł wiatrowych: P dopwiatr P obcmin P pomp P min tech Podstawowe parametry bilansowe (wartości uśrednione dla dni roboczych w okresie jesienno-zimowym) Zapotrzebowanie na moc czynną w tzw. dolinie zapotrzebowania P obc min [MW] Minimum techniczne obciążenia źródeł konwencjonalnych P min tech [MW] Dostępny zakres mocy dla pracy pompowej elektrowni szczytowo-pompowych P pomp [MW] Maksymalna dopuszczalna wartość generacji źródłowej wiatrowych P dopwiatr [MW] Rok 2013 2020 2025 15 400 17 500 18 800 12 100 12 800 13 300 1 500 1 500 1 500 4 800 6 200 7 000 Moc farm wiatrowych możliwych do przyłączenia do KSE [MW] 6 800 8 900 10 000 13 Energia w dobrych rękach

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 2200 2400 2600 2800 3000 3200 3400 3600 3800 4000 4200 4400 4600 4800 5000 5200 5400 5600 5800 6000 6200 6400 6600 6800 7000 7200 7400 7600 7800 8000 8200 8400 8600 4.4. Bilansowanie mocy w KSE Stopień wykorzystania mocy zainstalowanej krajowych źródeł wiatrowych w 2011 r. 80% 70% 60% Średnie godzinowe obciążenie el. wiatrowych do ich mocy osiągalnej 50% 40% 30% 20% 10% 0% Godziny 14 Energia w dobrych rękach

4.5. Bilansowanie mocy w KSE Podstawowy bilans mocy w KSE dla dnia weekendu z wysoką generacją farm wiatrowych (okres jesienno-zimowy) 25 000 P 20 000 Wymagana redukcja obciążenia źródeł wiatrowych Wymagana redukcja obciążenia źródeł wiatrowych 15 000 P pomp=1 150 MW FW P W =6 000 MW 10 000 Pmintech P mintech =12 760 MW 5 000 0 Kolejne godziny doby 24 15 Energia w dobrych rękach

4.6. Bilansowanie mocy w KSE Podstawowy bilans mocy w KSE dla dnia roboczego z wysoką generacją farm wiatrowych (okres jesienno-zimowy) P 20 000 Wymagana redukcja obciążenia źródeł wiatrowych P pomp=1 480 MW 15 000 FW P W =5 000 MW 10 000 5 000 Pmintech P mintech =12 140 MW 0 Kolejne godziny doby 24 16 Energia w dobrych rękach

5.1 Perspektywy dla OZE w kontekście planowanych zmian przepisów prawnych Wprowadzenie rozwiązań prawnych umożliwiających redukcję generacji wiatrowej w sytuacjach braku możliwości zbilansowania KSE Regulacja zagadnień związanych z dużą ilością wydanych warunków przyłączenia oraz zawartych umów o przyłączenie farm wiatrowych dla projektów nierealizowanych Wprowadzenie regulacji prawnych umożliwiających przyłączenie farm wiatrowych w przypadku braku dostępnej mocy przyłączeniowej, pod warunkiem wyposażenia tych farm w instalacje do magazynowania wytworzonej przez nie energii elektrycznej zgodnie z poniższą zależnością: E magazyn = 0,6 P przył T dolina E magazyn P przył zmagazynowana energia elektryczna w magazynie, wyrażona w MWh, moc przyłączeniowa odnawialnego źródła energii, wyrażona w MW, T dolina czas trwania doliny obciążenia, wyrażony w h. 17 Energia w dobrych rękach

6.1. Podsumowanie PSE S.A. planuje rozwój sieci przesyłowej, między innymi, w celu spełnienia wymagań stawianych Polsce w pakiecie klimatycznym z uwzględnieniem potrzeb w zakresie przyłączenia OZE do sieci przesyłowej Rozbudowa sieci przesyłowej jest realizowana w oparciu o uzgodniony z Prezesem URE Planem Rozwoju Brak możliwości zbilansowania KSE w przypadku dużej generacji wiatrowej Przyłączenie farm wiatrowych w przypadku braku dostępnej mocy przyłączeniowej, pod warunkiem, wyposażenia farmy w instalację do magazynowania wytworzonej energii elektrycznej PSE S.A. jest w trakcie wykonywania analiz uwzględniających możliwości przyłączenia źródeł fotowoltaicznych ze względu na ograniczenia bilansowe KSE 18 Energia w dobrych rękach

Dziękujemy Dorota Gulbinowicz, Adam Oleksy, Grzegorz Tomasik PSE S.A. 19 Energia w dobrych rękach

OCENA MOŻLIWOŚCI PRZYŁĄCZENIOWYCH KRAJOWEJ SIECI PRZESYŁOWEJ PLANOWANEJ NA LATA 2020-2025 W KONTEKŚCIE PRAWDOPODOBNYCH SCENARIUSZY BUDOWY NOWYCH JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH PIOTR KACEJKO PAWEŁ PIJARSKI KATEDRA SIECI ELEKTRYCZNYCH I ZABEZPIECZEŃ WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI I INFORMATYKI POLITECHNIKA LUBELSKA XIX KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ (REE 2013)

Plan rozwoju sieci przesyłowej XIX KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ (REE 2013)