Polski system wspierania efektywności energetycznej i białe certyfikaty

Transkrypt

1 Polski system wspierania efektywności energetycznej i białe certyfikaty Magdalena Rogulska Szwedzko-Polska Platforma Zrównoważonej Energetyki POLEKO, 8 października 2013 r.

2 Cele polityki energetycznej PEP 2030 Główne cele polityki energetycznej Polski w obszarze efektywności energetycznej to: Dążenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu gospodarczego, tj. rozwoju gospodarki następującego bez wzrostu zapotrzebowania na energię pierwotną; Konsekwentne zmniejszanie energochłonności polskiej gospodarki do poziomu UE-15. Szczegółowymi celami w obszarze efektywności energetycznej są: Zwiększenie sprawności wytwarzania energii elektrycznej, poprzez budowę wysokosprawnych jednostek wytwórczych; Dwukrotny wzrost do roku 2020 produkcji energii elektrycznej wytwarzanej w technologii wysokosprawnej kogeneracji, w porównaniu do 2006 r.; Zmniejszenie wskaźnika strat sieciowych w przesyle i dystrybucji, poprzez m.in. modernizację sieci i budowę nowych, wymianę transformatorów oraz rozwój generacji rozproszonej; Wzrost efektywności końcowego wykorzystania energii; Zwiększenie stosunku rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną do maksymalnego zapotrzebowania na moc w szczycie obciążenia, co pozwala zmniejszyć całkowite koszty zaspokojenia popytu na energię elektryczną.

3 Krajowy cel Krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią został określony w pierwszym Krajowym Planie Działań dotyczącym efektywności energetycznej (EEAP) 2007, przesłanym Komisji Europejskiej w sierpniu 2007 roku. Na 2010 rok cel indykatywny wynosił 2% średniego krajowego zużycia energii finalnej, przy czym uśrednienie obejmuje lata , a na 2016 rok 9% tego zużycia.

4 Drugi Krajowy Plan Działań Został opracowany na podstawie art. 6 ust. 1 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2011 r. Nr 94, poz. 551), wdrażającej przepisy dyrektywy 2006/32/WE. Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski z 2011 r. zawiera opis środków poprawy efektywności energetycznej ukierunkowanych na końcowe wykorzystanie energii oraz obliczenia dotyczące oszczędności energii uzyskanych w okresie i oczekiwanych w 2016 roku. Dokument został opracowany przez Ministerstwo Gospodarki, z zaangażowaniem Ministerstwa Infrastruktury, Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) oraz Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A. Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej został przygotowany w związku z obowiązkiem przekazywania Komisji Europejskiej sprawozdań na podstawie dyrektywy dot. efektywności końcowego wykorzystania energii usług energetycznych 2006/32/WE oraz dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków 2010/31/WE.

5 Obszary działań proefektywnościowych Do przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej należą (tzw. obszary działań proefektywnościowych według Ustawy o efektywności energetycznej): Izolacja instalacji przemysłowych. Przebudowa lub remont budynków. Modernizacja urządzeń przeznaczonych do użytku domowego, oświetlenia, urządzeń potrzeb własnych, urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych, lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła. Odzysk energii w procesach przemysłowych. Ograniczenie przepływów mocy biernej, strat sieciowych w ciągach liniowych, strat w transformatorach. Stosowanie do ogrzewania lub chłodzenia obiektów energii wytwarzanej we własnych lub przyłączonych do sieci odnawialnych źródłach energii, ciepła użytkowego w kogeneracji, w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, lub ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych.

6 Środki poprawy efektywności-1 Środki w sektorze mieszkalnictwa (gospodarstwa domowe) a. Fundusz Termomodernizacji i Remontów (kontynuacja). Środki w sektorze publicznym a. System zielonych inwestycji (Część 1) - zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej (nowy). b. System zielonych inwestycji (Część 5) - zarządzanie energią w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych (nowy). c. Program Operacyjny Oszczędność energii i promocja odnawialnych źródeł energii dla wykorzystania środków finansowych w ramach Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego w latach (nowy, program w przygotowaniu). d. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) Dz.9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej (kontynuacja).

7 Środki poprawy efektywności-2 Środki w sektorze przemysłu i MŚP a. Efektywne wykorzystanie energii (Cz.1) - Dofinansowanie audytów energetycznych i elektroenergetycznych przedsiębiorstwach (nowy). b. Efektywne wykorzystanie energii (Cz.2) - Dofinansowanie zadań inwestycyjnych prowadzących do oszczędności energii lub do wzrostu efektywności energetycznej przedsiębiorstw (nowy). c. Program dostępu do instrumentów finansowych dla sektora MŚP (PolSEFF) (nowy). d. Program Priorytetowy Inteligentne sieci energetyczne (nowy). e. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) Dz.9.2 Efektywna dystrybucja energii (kontynuacja). f. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) Dz.9.1 Wysokosprawne wytwarzanie energii (kontynuacja).

8 Środki poprawy efektywności-3 Środki w sektorze transportu a. Systemy zarządzania ruchem i optymalizacja przewozu towarów (kontynuacja). b. Wymiana floty w zakładach komunikacji miejskiej oraz promocja ekojazdy (nowy). Środki horyzontalne a. System świadectw efektywności energetycznej tzw. białych certyfikatów (nowy). b. Kampanie informacyjne, szkolenia i edukacja w zakresie poprawy efektywności energetycznej (kontynuacja).

9 Akty wykonawcze Ustawę o efektywności energetycznej uzupełniają akty wykonawcze: Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, wzoru karty audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii (Dz.U. poz.926); Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 września 2012 r. w sprawie sposobu obliczania ilości energii pierwotnej odpowiadającej wartości świadectwa efektywności energetycznej oraz wysokości jednostkowej opłaty zastępczej. Przedmiotowe rozporządzenie stanowi, że opłata zastępcza wynosi 1000 zł/toe. (Dz.U. poz.1039) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 października 2012 r. w sprawie przetargu na wybór przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej (Dz. U. poz. 1227) Obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej (M.P poz. 15)

10 Białe certyfikaty Ustawa o efektywności energetycznej z dnia 15 kwietnia 2011 r. m.in. wprowadza system białych certyfikatów - mechanizm rynkowy prowadzący do uzyskania wymiernych oszczędności energii w trzech obszarach: zwiększenia oszczędności energii przez odbiorców końcowych, zwiększenia oszczędności energii przez urządzenia potrzeb własnych rozumianych zgodnie z art. 3 pkt 14 ustawy, jako zespół pomocniczych obiektów lub instalacji, w rozumieniu art. 3 pkt 10 ustawy Prawo energetyczne, służących procesowi wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła; zmniejszenia strat energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego w przesyle i dystrybucji. Dla wymienionych powyżej kategorii przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej są przeprowadzane przez Prezesa URE przetargi na tzw. białe certyfikaty (pierwszy został ogłoszony 31 grudnia 2012 r.).

11 Białe certyfikaty Świadectwa efektywności energetycznej, czyli tzw. białe certyfikaty, to mechanizm stymulujący i wymuszający zachowania prooszczędnościowe. Białe certyfikaty można uzyskać tylko za przedsięwzięcia o najwyższej efektywności ekonomicznej. Na przedsiębiorstwa sprzedające energię elektryczną, ciepło lub paliwa gazowe odbiorcom końcowym Ustawa efektywności energetycznej nakłada obowiązek pozyskania i przedstawienia do umorzenia prezesowi URE określonej ilości świadectw efektywności energetycznej lub uiszczenia opłaty zastępczej. Do wydawania tych świadectw oraz ich umarzania upoważniony jest prezes Urzędu Regulacji Energetyki, a wynikające z nich prawa majątkowe będą zbywalne, stanowiąc towar giełdowy podlegający obrotowi na TGE.

12 Białe certyfikaty Przyznawane są tylko dla wybranych projektów wybieranych w drodze procedur przetargowych, prowadzonych przez Prezesa URE. W przetargu mogą startować przedsięwzięcia, w wyniku których uzyskuje się roczną oszczędność energii w wysokości stanowiącej równowartość co najmniej 10 toe (= kwh lub 418,68 MJ). Możliwe jest łączenie podobnych przedsięwzięć. Przed przystąpieniem do przetargu konieczne jest sporządzenie audytu energetycznego potwierdzającego ilość zaoszczędzonej energii. Uwaga: przedsiębiorstwo przystępujące do przetargu samodzielnie określa ile certyfikatów chciałoby otrzymać za daną inwestycję. Świadectwa otrzymają wnioskodawcy, którzy podadzą najlepszy stosunek oszczędności do ilości oczekiwanych certyfikatów. Cena certyfikatu uzależniona będzie od jednostkowej opłaty zastępczej, zgodnie z rozporządzeniem MG z r. jednostkowa opłata zastępcza za 1 toe wynosi 1000 zł.

13 Białe certyfikaty W pierwszym przetargu (grudzień 2012 r.) przewidziano wartość świadectw efektywności energetycznej na 550 tys.toe, w tym 440 tys. toe dla zwiększenia oszczędności energii przez odbiorców końcowych i po 55 tys. toe dla zwiększenia oszczędności energii przez urządzenia potrzeb własnych oraz dla zmniejszenia strat energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego w przesyle i dystrybucji. 13 września 2013 r. ukazało się ogłoszenie URE w sprawie wyników pierwszego przetargu na białe certyfikaty. Na stronie URE jest zamieszczony protokół z dnia 29 sierpnia 2013 r. z przebiegu przeprowadzonego przetargu na świadectwa efektywności energetycznej wraz z załącznikami listą ofert wybranych oraz listą ofert odrzuconych.

14 Source: Energy Efficiences Policies in Poland, KAPE, 2012

15 Ważne linki Ministerstwo Gospodarki przygotowało m.in. podręczniki na temat systemu białych certyfikatów w Polsce oraz działań jednostek sektora publicznego służących wzrostowi efektywności energetycznej