Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju

Transkrypt

1 Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju

2 Wytwarzanie energii w elektrowni systemowej strata 0.3 tony K kocioł. T turbina. G - generator Węgiel 2 tony K rzeczywiste wykorzystanie T G 0.8 tony strata 0.9 tony W elektrowni efektywność wykorzystanie paliwa wynosi ok. 40%

3 Wytwarzanie energii w elektrociepłowni strata 0.3 tony K kocioł. T turbina. G - generator Węgiel 2 tony K rzeczywiste wykorzystanie T G 0.6 tony rzeczywiste wykorzystanie 1.1 tony W elektrociepłowni efektywność wykorzystanie paliwa wynosi ok. 85%

4 Zalety kogeneracji 1. Poprawa bezpieczeństwa energetycznego Wykorzystanie potencjału rozwojowego kogeneracji zwiększa moc dyspozycyjną w systemie 2. Efektywność Możliwość zaoszczędzenia od 25 do 50% energii chemicznej paliwa w źródle (w zależności od rodzaju paliwa) 3. Redukcja emisji CO2 Zastąpienie produkcji rozdzielonej kogeneracyjną zmniejsza emisję do 60% 4. Redukcja strat przesyłowych i dystrybucyjnych Strata przesyłu energii elektrycznej w Polsce wynosi ok. 11TWh (15% przesył, 85% dystrybucja). Kogeneracja zmniejsza straty.

5 Zalety kogeneracji 5. Finansowe korzyści odbiorców Kogeneracja umożliwia utrzymanie konkurencyjnej ceny ciepła dla odbiorcy komunalnego 6. Redukcja kosztów pośrednich Skojarzona produkcja spowoduje ograniczenie szkodliwych dla zdrowia emisji siarki, pyłów, a tym samym zredukuje koszty opieki zdrowotnej 7. Wypełnienie zobowiązań Kogeneracja daje możliwość wypełnienia celów 3x20 w Polityce Energetycznej Polski

6 Dane techniczno - ekonomiczne opisujące ciepłownictwo systemowe w Polsce Wyszczególnienie Jednostka miary Wartość w latach Liczba koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych Moc cieplna zainstalowana MW Moc cieplna zamówiona przez odbiorców MW Roczna produkcja ciepła TJ w tym w kogeneracji TJ Roczna ilość ciepła dostarczonego do odbiorców przyłączonych do sieci TJ Długość sieci ciepłowniczych km Roczne przychody tys. zł Rentowność % -1,56-1,64 Dekapitalizacja % Roczna emisja CO 2 t

7 Potencjał rozwoju wysokosprawnej kogeneracji Efekt ekologiczny układów skojarzonych 30% niższa emisja Stan obecny węglowy układ rozdzielony Potencjał gazowy lub węglowy układ skojarzony 107 PJ Elektrownie kondensacyjne 42% Energia elektryczna 45 PJ =12,4TWh Elektrociepłownie gazowe i węglowe 92% 125 PJ 87,5 PJ Ciepłownie 80% Ciepło 70 PJ

8 Potencjał energetyczny odpadów komunalnych w Polsce kolejny obszar dla rozwoju CHP Ilość produkowanych odpadów Odpady komunalne możliwe do spalenia mln t/rok mln t/rok Około 38 PJ ciepła Około 3 TWh energii elektrycznej Obecna sytuacja 86% odpadów trafia na składowiska w nieprzetworzonej formie ok. 9% - odpady segregowane ok. 4.5% - odpady po obróbce biologiczno-mechanicznej Spalane odpady ok. 0.5 % Jedna spalarnia

9 Kogenerację opłaca się i należy wspierać Podobnie rozwój wysokosprawnej kogeneracji przyczynia się do ochrony środowiska, ale przede wszystkim poprawia efektywność jej wytwarzania. Celem podejmowanych działań w tym zakresie jest zatem zwiększenie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych i kogeneracyjnych, wspieranie rozwoju technologicznego i innowacji, tworzenie możliwości zatrudnienia i możliwości rozwoju regionalnego. Sprawozdanie z działalności Prezesa URE w 2013 opublikowane w biuletynie URE nr 2(88)

10 Przykład wyzwań emisyjnych Dyrektywa o Emisjach Przemysłowych (IED) pył 100 mg/nm 3 25 mg/nm mg/nm 3 NO x 200 mg/nm mg/nm 3 SO mg/nm 3 Zmiana wymagań emisyjnych przykładowe wartości dla 100 MW Limity obowiązujące obecnie Limity od 2016r.

11 Aktualny system wsparcia system certyfikatów Certyfikat Towarowa Giełda Energii NFOŚiGW Zakup lub.. Opłata Zastępcza Wytwórca energii energia zakup Sprzedawca energii Sprzedaż Energia + Certyfikat Odbiorca końcowy Dystrybutor energii

12 Zestawienie wysokości opłat zastępczych w latach Opłata zastępcza dla źródeł wykorzystujących gaz oraz źródeł poniżej 1 MW [zł/mwh] Opłata zastępcza dla źródeł węglowych [zł/mwh] 128,8 128,8 127,15 128,8 149,3 110,00 19,32 23,32 29,58 29,3 29,84 11,00 Cena energii [zł/mwh] * 199,89 190,47 198,02 201,47 190,45 185,00 Cena Gazu [zł/mwh] ** 105,86 105,73 112,10 132,11 132,88 131,14 * Średnia cena sprzedaży energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji (ogłaszana corocznie przez Prezesa URE na podstawie delegacji z ustawy Prawo energetyczne ** Średnio-roczna cena gazu z usługą przesyłową w Grupie taryfowej E1B (stawka za pobór gazu z sieci przesyłowej na potrzeby m.in. wytwarzania energii)

13 Transparentność wyznaczania opłaty zastępczej Prawo energetyczne wskazuje Prezesa URE jako organ właściwy do ustalania jednostkowych opłat zastępczych, przy uwzględnieniu: różnicy między kosztami wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji i cenami sprzedaży tej energii na rynku konkurencyjnym Metodologia wyznaczania opłaty zastępczej nie jest jednak transparentna. Obecnie uczestnicy rynku mają ograniczoną wiedzę o składnikach jakie brane są pod uwagę przy ustalaniu opłat zastępczych. Brak jest jasno sformułowanej korelacji pomiędzy wartością opłat zastępczych a wskaźnikami cen energii na rynku energii, publikowanymi przez Prezesa URE i Towarową Giełdę Energii Właściwym jest przygotowanie transparentnej metodologii ustalania opat zastępczych: opublikowania formuły obliczania wielkości opłaty zastępczej, uwzględnienia wielkości charakteryzujących rynek energii.

14 Docelowy system wsparcia kogeneracji Podstawowe warunki dla poprawnie skonstruowanego modelu Docelowy system wsparcia powinien: być zgodny z aktualnym stanem prawnym ( weszły w życie nowe zasady dotyczące pomocy publicznej ) w przewidywalny sposób zapewnić określoną opłacalność inwestycji minimalizować koszty jego wprowadzenia mieć kilkunastoletnią, stabilną perspektywę funkcjonowania dotyczyć istniejących i nowych jednostek Możliwe modele wsparcia: certyfikaty, aukcje, dynamiczny Uwaga: Ww. modele wsparcia wymagają notyfikacji System certyfikatów ma bardzo małą szansę na notyfikację. System aukcyjny ma największą szansę na notyfikację System dynamiczny jest to sposób kalkulacji luki finansowej

15 Wnioski Opłaca się rozwijać kogenerację a rozwój ten wymaga wsparcia Aktualny system wsparcia nie zapewnia rozwoju kogeneracji Nie jest jeszcze znane stanowisko Komisji Europejskiej w sprawie zgodności systemu opartego na świadectwach z nowymi zasadami pomocy publicznej ( nie zamknięty proces notyfikacji ) W aktualnym systemie koniecznym jest wypracowanie transparentnej metodologii ustalania poziomu opłaty zastępczej ( ważnym jest również odpowiednia jej wartość ) Koniecznym jest opracowanie nowego - docelowego systemu wsparcia ( wypełniające zasygnalizowane powyżej podstawowe warunki ) W sektorze komunalno-bytowym jest jeszcze obszar dla rozwoju CHP

16 Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju Dziękuję za uwagę Jacek Szymczak bi.warszawa@igcp.org.pl