Powszechny Spis Rolny 2010 Instrukcja obsługi aplikacji formularza elektronicznego off-line 1. Minimalne wymagania systemowe Komputer, na którym będzie uruchamiana aplikacja powinien spełniać następujące wymagania: System operacyjny: Windows 2000/XP/Vista/7 lub Linux Procesor: 1 GHz (zalecane 1.4) Pamięć RAM: 256 MB (zalecane 512 MB) Dostępne miejsce na dysku: 200 MB Dodatkowe programy: Do wyświetlenia wydruku formularza (format PDF) niezbędny jest program Adobe Acrobat Reader, który można pobrać bezpłatnie ze strony producenta: http://get.adobe.com/reader/otherversions 2. Instalacja aplikacji off-line Wersja Windows Aby zainstalować aplikację, należy uruchomić plik psr-<wersja>-windows.exe lub psr- <wersja>-windows-j.exe, a następnie przeprowadzić instalację zgodnie ze ścieżką instalatora, potwierdzając kolejne kroki przyciskiem "Dalej". Wersja dla systemu Linux Aby zainstalować aplikację należy rozpakować plik psr-<wersja>-linux.zip lub psr- <wersja>-linux-j.zip. Drugi plik jest przeznaczony dla systemów, które nie zawierają środowiska Javy w wersji 1.6 Update 21 lub nowszej. Aby zainstalować środowisko Java, należy: Uruchomić konsolę Przejść do katalogu psr-<wersja> Wpisać polecenia: chmod 755 jre-6u21-linux-i586.bin./jre-6u21-linux-i586.bin mv jre1.6.0_21 /usr/local cd /usr/local ln -s jre1.6.0_21 java Dodać ścieżkę /usr/local/java do zmiennej środowiskowej PATH 1
3. Uruchomienie aplikacji System Windows Należy wybrać z menu Start -> Programy -> PSR -> PSR, lub kliknąć ikonę programu znajdującą się na pulpicie. System Linux Aby uruchomić aplikację, należy wejść do katalogu psr-<wersja> i wpisać polecenie java -jar psr.jar 4. Zasady pracy z aplikacją Aby dokonać samospisu należy uruchomić aplikację oraz udzielić odpowiedzi na wszystkie pytania, które zostaną wyświetlone na formularzu. Informacje powinny być podane wg stanu w dniu 30 czerwca 2010 r., chyba, że na formularzu zaznaczono inaczej. Informacje powinien podać użytkownik gospodarstwa rolnego lub inna pełnoletnia osoba w tym samym gospodarstwie domowym (w dalszej części dokumentu jako respondent). Formularz musi być wypełniony w kolejności wyświetlanych pytań, nie ma możliwości pracy z dowolnie wybranym działem tematycznym. Przejście do kolejnej strony formularza możliwe jest tylko wówczas, gdy na aktualnej stronie wprowadzono wszystkie wymagane informacje i są one poprawne z punktu widzenia zastosowanych reguł kontroli danych (jeśli zidentyfikowano błędy aplikacja wyświetli ich opis u dołu ekranu i zablokuje możliwość przejścia do kolejnej strony). Dane, które na aktualnej stronie przywoływane są z innych stron formularza mogą być modyfikowane tylko na stronie, na której zostały wprowadzone (aplikacja udostępnia funkcjonalność umożliwiającą przejście na stronę z pytaniem, gdzie taką wartość wprowadzono). Formularz zapamiętuje ścieżkę pytań dotyczącą danego respondenta i umożliwia cofnięcie się do dowolnej strony, z którą pracował wcześniej (przycisk Cofnij do ). Uwaga! Po takim cofnięciu przejście wprzód możliwe będzie tylko do następnej strony (nie ma możliwości powrotu do ostatnio wypełnianej strony z pominięciem stron, które ją poprzedzają). Aby sprawdzić jakie dane zostały wprowadzane na innych stronach formularza (bez użycia funkcji Cofnij do ) można wywołać wydruk formularza, co skutkuje pobraniem podglądu wydruku wszystkich stron formularza w formacie PDF. W przypadku przerwania pracy z aplikacją dane zostają zapamiętane i po jej ponownym uruchomieniu zostaną udostępnione do edycji. Jeżeli formularz został poprawnie wypełniony należy wysłać go drogą internetową do GUS (bezpośrednio z aplikacji lub ze strony internetowej) albo dostarczyć w postaci pliku do urzędu statystycznego lub gminnego biura spisowego przy urzędzie miasta lub gminy 2
5. Interfejs aplikacji Interfejs aplikacji jest podzielony na 3 strefy: a) strefa danych gdzie wyświetlane są pytania oraz pola edycyjne dla udzielenia odpowiedzi b) strefa nawigacyjna zestaw przycisków służących do przemieszczania się w obrębie formularza: Pomoc pobranie instrukcji obsługi aplikacji w formacie PDF Cofnij do powrót do wybranej strony formularza (wyświetlana jest lista stron, z którymi pracował respondent, kliknięcie myszką na wiersz reprezentujący daną stronę spowoduje przejście do tej strony) Wstecz przejście do poprzedniej strony formularza Sprawdź stronę sprawdzenie poprawności danych wprowadzonych na aktualnej stronie Dalej przejście do następnej strony formularza (wraz z wywołaniem tej funkcji sprawdzana jest poprawności danych wprowadzonych na aktualnej stronie i jeżeli zidentyfikowane zostaną błędy przejście do następnej strony nie będzie możliwe, jednocześnie wyświetlony zostanie panel błędów) Wyślij wywołuje okno umożliwiające transfer danych z formularza do serwera GUS lub zapis danych do pliku na dysku lokalnym Drukuj pobranie wydruku formularza w formacie PDF (wywołanie tej funkcji nie powoduje zainicjowania wydruku formularza na drukarce, a jedynie wyświetlenie dokumentu PDF) Zakończ wyjście z aplikacji c) panel błędów wyświetla informacje o błędach zidentyfikowanych na danej stronie formularza (po dokonaniu korekty danych panel jest ukrywany) Strefa danych Strefa nawigacyjna Panel błędów 3
Elementy funkcjonalne i ergonomiczne W aplikacji stosowane są następujące elementy funkcjonalne i ergonomiczne, których celem jest ułatwienie pracy z formularzem: (popraw wartość) Powrót do pola, z którego pobrana została wyświetlana wartość (w polu tym można wówczas dokonać korekty tej wartości) (oblicz wartość domyślną pola) Funkcja obliczająca poprawną wartość danego pola zgodnie z regułami kontroli danych w danym pytaniu (funkcja ta ma charakter pomocniczy, w każdym tego rodzaju polu wartość może być również wprowadzona ręcznie ) (pomoc kontekstowa) Wywołanie okna pomocy kontekstowej z opisem pojęć dotyczących danego pytania (tekst pomocy jest widoczny po kliknięciu w ikonę) (wielkość do rozliczenia) Pole informacyjne (bez możliwości edycji), w którym wyświetlana jest informacja o wielkości, jaka pozostała do rozliczenia w danym pytaniu. Pole jest aktualizowane przy każdej zmianie wartości w polach stanowiących składowe rozliczanej wielkości. Przekroczenie wielkości podlegającej rozliczeniu jest dodatkowo sygnalizowane kolorem czerwonym. W dziale Powierzchnia zasiewów element ten ma postać rozbudowaną, umożliwiając śledzenie wielkości dotychczas rozliczonej, jak i pozostającej do rozliczenia w ramach wszystkich pytań na stronie. (kopiowanie adresów) Przyciski umożliwiające skopiowanie adresu wprowadzonego w pytaniu o adres użytkownika lub siedziby gospodarstwa rolnego (ostrzeżenie) Symbolem tym oznaczane są pola, których stan (wprowadzona wartość lub brak zapisu) nie odpowiada przyjętym regułom kontroli, jednak błąd ten nie ma charakteru bezwzględnego i nie jest prezentowany w panelu błędów. Pola oznaczone tym symbolem należy zweryfikować korzystając z opisu wyświetlanego po najechaniu kursorem myszy na symbol ostrzeżenia. 4
() (zarządzanie ankietami osobowymi) W dziale Aktywność Ekonomiczna, w przypadku gospodarstw osób fizycznych tworzone jest zestawienie tabelaryczne dotyczące członków rodziny mieszkających i niemieszkających z użytkownikiem gospodarstwa rolnego. Aplikacja wymaga podania liczby takich osób oraz wypełnienia dla każdej z nich ankiety osobowej. Po wypełnieniu ankiety aplikacja automatycznie dodaje w tabeli osób wpis z danymi personalnymi danej osoby, a w polu Status widoczny jest symbol określający status kompletności i poprawności danych ankiety. Zarządzanie ankietami osobowymi odbywa się przy użyciu przycisków dodawania, usuwania oraz edycji ankiety. 6. Typy pól formularza a) Pola numeryczne to pola edycyjne przeznaczone do wprowadzania wartości liczbowych. Uwaga! W przypadku pól przeznaczonych do wpisania powierzchni w arach wymagany jest zapis dwuznakowy (dla wielkości mniejszej niż 10 arów wymagany jest zapis z zerem wiodącym np. wielkość oznaczająca 2 ary powinna zostać zapisana jako 02 ). Jeżeli wprowadzony zostanie zapis jednoznakowy aplikacja po wyjściu z pola automatycznie dopełni go zerem wiodącym, np.: zapis wprowadzony przez respondenta: zapis dopełniony zerem wiodącym b) Pola wyboru odpowiedź jest udzielana poprzez zaznaczenie jednej lub wielu odpowiedzi: Pola jednokrotnego wyboru (można zaznaczyć tylko jedną odpowiedź) 5
Pola wielowyboru (można zaznaczyć wiele odpowiedzi, pod warunkiem, że nie są ze sobą sprzeczne z punktu widzenia warunku logicznego, w takim przypadku odpowiedzi niedozwolone zostaną wygaszone) c) Pola słownikowe odpowiedź jest udzielana poprzez rozwinięcie listy i wybranie pozycji ze słownika 7. Obsługa błędów Kontrola danych wprowadzonych na danej stronie formularza może być zainicjowana przez respondenta (przycisk Sprawdź stronę), niezależnie jest uruchamiana zawsze w momencie przejścia do kolejnej strony formularza (przycisk Dalej). Jeśli na stronie zidentyfikowane zostaną błędy, wywołany zostanie panel błędów i będzie wyświetlany do czasu ich korekty (w tym czasie przejście do kolejnej strony nie będzie możliwe) 6
W panelu wyświetlany jest opis błędu. Jego kliknięcie lewym klawiszem myszy spowoduje podświetlenie pól, w obrębie których zidentyfikowano błąd. Respondent powinien zweryfikować te pola i po dokonaniu korekty danych wcisnąć przycisk Sprawdź stronę w celu uruchomienia algorytmów kontroli danych na tej stronie. Nastąpi wówczas odświeżenie zawartości panelu błędów i jeśli dane będą poprawne, pozycja z opisem błędu zostanie usunięta. Korekta wszystkich błędów na stronie warunkuje możliwość przejścia do kolejnej strony formularza (dopuszczalne jest cofnięcie się do stron poprzednich np. w celu korekty danych, które skutkują błędem na aktualnej stronie). Jeśli błąd na danej stronie formularza wynika z odpowiedzi udzielonej na jednej z poprzednich stron, wówczas w panelu błędów wyświetlane jest dodatkowe pole umożliwiające cofnięcie się do tej strony przycisk Popraw (przy tym jeśli błąd jest powiązany z więcej niż jednym polem na innych stronach formularza, wówczas z listy rozwijalnej można wybrać pole, do którego nastąpi cofnięcie). 7
8. Przekazanie danych z formularza off-line Po wypełnieniu formularza dane mogą być przekazane do GUS przy użyciu wybranej metody: 1. Przesłanie danych drogą elektroniczną: a) Jeśli komputer jest podłączony do sieci Internet należy wcisnąć przycisk Wyślij, a następnie wybrać opcję Wyślij przez Internet b) Aby przesłać dane z innego komputera podłączonego do sieci Internet należy wcisnąć przycisk Wyślij, a następnie wybrać opcję Wyeksportuj do pliku i zapisać plik z danymi na dysku komputera (plik będzie miał rozszerzenie *.gus). Plik ten należy przenieść do komputera podłączonego do Internetu i po otwarciu strony: http://form.spis.gov.pl (zakładka Formularz elektroniczny off-line ) przesłać go przy użyciu opcji Wyślij dane Wysłanie danych drogą elektroniczną wymaga podania dodatkowych danych dla weryfikacji tożsamości użytkownika: osoby fizyczne: - Nazwisko rodowe matki - Numer producenta rolnego b) osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej: - NIP - Numer producenta rolnego 2. Dostarczenie pliku *. gus wyeksportowanego wg opisanych wyżej zasad do urzędu statystycznego albo gminnego biura spisowego przy urzędzie miasta lub gminy. 8