PARTNERZY BADANIA A2
WSTĘP Miło nam zaprezentować czwartą już edycję Badania Studentów podsumowującą rok 2012. Celem badania od początku jego istnienia było dostarczenie rzetelnych i miarodajnych informacji o preferencjach studentów uczelni ekonomicznych z całej Polski w związku z praktykami oraz ich przyszłą pracą. Z roku na rok badanie cieszy się coraz większą popularnością. W tej edycji wzięło w nim udział 1 165 studentów uczelni ekonomicznych z całej Polski, a przy jego realizacji i promocji wsparło nas 51 partnerów, wśród których znaleźli się m.in. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Polskie Towarzystwo Ekonomiczne. Charakter tegorocznej edycji różni się od trzech pozostałych. Po pierwsze odpowiedzi studentów zbierane były w dwojaki sposób: metodą CAWI (Computer-Assisted Web Interview) i PAPI (Paper and Pencil Interview). Po drugie, oprócz samych studentów zapytaliśmy o opinię również pracodawców i ekspertów rynku pracy wywiadu udzieliło 10 respondentów. Bazując na doświadczeniu zdobytym przy wielokrotnych procesach rekrutacji i znajomości obecnej sytuacji na rynku pracy, wyrazili oni opinię na temat preferencji studentów w odniesieniu do pierwszej pracy i staży. Cykliczność badania umożliwiła także porównanie preferencji studentów na przestrzeni kilku lat, dzięki czemu w czwartej edycji zaprezentowane zostały najciekawsze trendy nie tylko z tego roku, ale również z poprzednich lat. Zapraszamy do lektury raportu. Spis treści s. 6/ PODCZAS JAKIE DZIAŁANIA PODEJMUJĄ STUDENCI STUDIÓW? DLACZEGO STUDENCI DECYDUJĄ SIĘ NA PODJĘCIE PRAKTYK LUB PRACY s.12/podczas STUDIÓW? s. 15/NA RYNKU JAKI WPŁYW MA UCZELNIA NA POZYCJĘ STUDENTÓW PRACY? CZEGO OCZEKUJĄ s. 22/STUDENCI? JAK ZMIENIAŁY SIĘ PREFERENCJE STUDENTÓW NA s. 28/PRZESTRZENI OSTATNICH LAT PROFIL IDEALNEGO s. 35/KANDYDATA A 3
METRYCZKA 1. Struktura próby w podziale na płeć 40,3% kobiety 59,7% 2. Struktura próby w podziale na uczelnie respondentów * Respondenci z Uniwersytetu Warszawskiego byli studentami dwóch wydziałów: Wydziału Zarządzania (WZ) oraz Wydziału Nauk Ekonomicznych (WNE). 3. Struktura próby w podziale na rok studiów A 4
4. Struktura próby w podziale na wielkość miejscowości, z której pochodzą respondenci 5. Struktura próby w podziale na tryb studiów 6. Struktura próby w podziale na język, w jakim studiują respondenci 7. Struktura próby w podziale na kierunek studiów respondentów A 5
JAKIE DZIAŁANIA PODEJMUJĄ STUDENCI PODCZAS STUDIÓW? Ponad połowa studentów odbywa praktyki i pracuje już w czasie studiów. Niepokojący może być fakt, iż 22,3% respondentów nie podejmuje żadnej aktywności zawodowej. 8. Działania jakie podjęli studenci podczas studiów (pytanie wielokrotnego wyboru) Najbardziej aktywnie pracy bądź praktyk poszukują studenci IV i V roku w 2012 roku wysłali oni bowiem średnio 14 aplikacji. Natomiast statystyczny student I roku studiów wysłał ich około 5. Nie dziwi fakt, że starsi studenci aktywniej poszukują pracy, jako że IV lub V rok studiów to bardzo dobry moment, a dla niektórych najwyższy czas, na rozpoczęcie kariery zawodowej. IZABELLA MIKOŁAJCZYK Dyrektor HR, K2 Internet S.A. Rzadko się zdarza, że CV jest czyste tylko opis wykształcenia, kursów i szkoleń. Od około 3. roku studiów ludzie podejmują jakąś działalność zawodową i to wpisują w CV. Bardzo to popieram. Czasy się zmieniają. Ważne jest doświadczenie, ale niekoniecznie merytoryczne, w wybranym zawodzie-specjalizacji. Wszelka aktywność jest na wagę złota. Interdyscyplinarnych wartości nie pozna się tylko na studiach. DARIUSZ WOJCIECHOWSKI Kierownik Działu Kadr i Płac, Decora S.A. Niewątpliwie na korzyść studentów przemawia to, iż w trakcie studiów podejmowali inicjatywy w celu zdobycia doświadczenia. Są oni lepiej przygotowani do wykonania podstawowych obowiązków, a także posiadają własne spostrzeżenia jak pracuje się w dużych organizacjach. Izabela Fijałkowska HR Manager, Cermag Sp. z o.o. Aktualnie studenci mają bardzo wiele możliwości do działania podczas studiów. Najważniejsze jest, aby zaczęli pracować już na studiach, najlepiej w branży, z którą chcą związać swoją przyszłość. To odgrywa decydującą rolę w procesie rekrutacyjnym, świadczy o tym, że osoba jest obyta z codzienną pracą w firmie. A 6
Wysłanie dokumentów aplikacyjnych to pierwszy etap rekrutacji i nie sprawia on studentom większych trudności. Zdaniem respondentów napisanie CV i listu motywacyjnego to najłatwiejsze etapy procesu rekrutacyjnego. Więcej trudności sprawia im rozwiązywanie testów kwalifikacyjnych i odbycie rozmowy wstępnej. Bardziej skomplikowanym zadaniem jest opracowanie case study i udział w Assessment Center. Badanie pokazało, że coraz większa cześć studentów uważa rozwiązanie case study za najtrudniejszy etap całego procesu rekrutacji. Anna Kulawiak Consultant, Antal International Sp. z o.o. Najlepiej studenci wypadają podczas rozmów kwalifikacyjnych, wynika to z faktu, że to nieodłączny element niemal każdego procesu rekrutacyjnego. Czasem atmosfera podczas case ów rekrutacyjnych jest dosyć napięta i to może być przyczyną, że wydają się one trudne. Pod kątem merytorycznym, case study na pewno nie stają się trudniejsze z roku na rok. Często żacy wypowiadają się na podstawie jednego odbytego case a, a w tym przypadku potrzeba pewnego doświadczenia. Z czasem na pewno nie będą one sprawiały większych trudności. Hanna Kinowska Dyrektor HR, Raiffeisen Bank Polska S.A. Zadania rekrutacyjne nie są skomplikowane. Można się przygotować do ich rozwiązywania, np. ćwicząc na studiach przypadków. Niestety studenci rozwiązują stosunkowo mało case ów podczas studiów na wykładach, ćwiczeniach. To jest duży błąd, ponieważ taka forma nauki jest bardzo ciekawa i skuteczna. Marta Gazdowska Specjalista w Biurze Usług Personalnych, PKO Bank Polski Największym problemem jest stres, a nie brak wiedzy i kwalifikacji. W całym procesie rekrutacyjnym CV jest jedynie punktem zaczepienia. Istotne są testy kwalifikacyjne, ponieważ możemy ocenić jak kandydat pracuje pod presją czasu i w stresie. Sara Ślubowska Leadership Development Specialist CEE, Unilever Polska Sp. z o.o. Najtrudniejszym etapem jest formularz aplikacyjny to tutaj kandydaci muszą w atrakcyjny dla pracodawcy i profesjonalny sposób zaprezentować swoje kompetencje i dotychczasowe doświadczenie, co często jest dla nich sporym wyzwaniem. Assessment Center zaś to etap pozwalający zaobserwować zachowania, kompetencje i osobowość kandydata warto po prostu być sobą! A 7
Robert Bębenek Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji, Grupa Żywiec S.A. Patrząc ogólnie, nie powiedziałbym, że jest jakiś jeden konkretny etap, w którym studenci, jako całość, wypadają lepiej lub gorzej. Generalnie najwięcej trudności sprawiają etapy, podczas których niezbędne jest demonstrowanie wiedzy i umiejętności wykraczających poza wiedzę uniwersytecką. Jeżeli chodzi o najważniejszy etap to jest to Assessment Center. Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. Najwięcej problemów sprawiają kandydatom umiejętności miękkie. Większość studentów jest przekonana, że najważniejsza jest wiedza merytoryczna, lecz to tylko 50 procent sukcesu, ponieważ trzeba jeszcze umieć ją zaprezentować. Ponadto nadal dużą trudność sprawiają testy analityczne. Po pozytywnie odbytym procesie rekrutacyjnym student rozpoczyna praktykę. Przeciętnie trwa ona niewiele ponad 5 miesięcy. Najkrócej praktykę odbywają studenci SGGW 4 miesiące, natomiast najdłużej uczniowie z Uniwersytetu Szczecińskiego ponad 7 miesięcy. 9. Przeciętny czas trwania ostatniej praktyki odbytej przez studenta w zależności od uczelni (w miesiącach) A 8
Uczelnie zazwyczaj wymagają, aby student odbył przynajmniej jedną praktykę w trakcie studiów. Bardziej ambitna i aktywniejsza część żaków podejmuje ich więcej, nawet 6-7. Najczęściej jednak statystyczny student podejmuje 2 praktyki. Podczas nich najkrócej pracują pierwszoroczniacy niecałe 26 godzin tygodniowo. Czas pracy w tygodniu rośnie wraz z rokiem studiów. Studenci V roku pracują najdłużej średni czas ich pracy w tygodniu wynosi niemal 31,5 godziny. 10. Liczba praktyk podjętych przez studentów podczas studiów w zależności od uczelni 11. Czas trwania ostatniej praktyki w zależności od roku studiów (liczba godzin w tygodniu) Podczas praktyki studenci najczęściej wykonują bieżące zadania zlecane przez współpracowników taką odpowiedź wskazało niemal 70% badanych. Połowa z praktykantów uczestniczyła w projektach i procesach realizowanych w firmie, a tylko 20,4% prowadziło własny projekt. Aż 46,1% studentów podczas praktyki wykonywało proste prace biurowe. A 9
12. Zadania wykonywane przez studentów podczas ostatnio odbytej praktyki (pytanie wielokrotnego wyboru) Robert Bębenek Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji, Grupa Żywiec S.A. W naszej firmie kandydaci są przyjmowani na konkretne, ustalone z nimi wcześniej stanowiska pracy i realizują z góry określone zadania. Staramy się, aby tematyka praktyk i stażów była dokładnie zdefiniowana, interesująca oraz dotykała różnych obszarów biznesu. Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. W Deloitte praktykanci są przydzielani do konkretnych projektów, których treść zależy od działu, z którym współpracują. Praktyka i staże w wielu firmach odbywają się na zasadach tradycyjnej pracy na etacie. Pomimo faktu, że studenci przeznaczają na nie około 30 godzin tygodniowo, biorą udział w projektach oraz prowadzą własne, wielu z nich pracuje za darmo bądź otrzymuje bardzo niskie wynagrodzenie. Podczas praktyk najwięcej zarabiali respondenci ze Szkoły Głównej Handlowej blisko 1 500 PLN netto miesięcznie. Na porównywalne zarobki mogą liczyć studenci Akademii Leona Koźmińskiego. Natomiast najmniej zarabiali studenci uczący się na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie i Katowicach, odpowiednio 788 i 652 PLN netto miesięcznie. A 10
13. Miesięczne zarobki netto podczas praktyki (w PLN) w zależności od uczelni A 11
DLACZEGO STUDENCI DECYDUJĄ SIĘ NA PODJĘCIE PRAKTYK LUB PRACY PODCZAS STUDIÓW? 60% studentów jako główny powód podjęcia praktyki bądź pracy na studiach wskazuje chęć zdobycia doświadczenia. Inne podejście ma niemal 20% respondentów, którzy angażują się w tego typu działania, gdyż ich celem jest uzyskanie atrakcyjnego wpisu w CV. Niewiele ponad 7% żaków do podjęcia praktyki lub pracy motywowane jest potrzebą zarobienia pieniędzy, natomiast prawie 6% odbywa je jako konieczność narzuconą przez uczelnię. 14. Czynniki skłaniające studentów do podjęcia praktyki Jakie kryteria wpływają na to, którą firmę wybierają studenci? Ponad 28% z nich decyduje się na aplikowanie tam, gdzie może wykonywać pracę związaną z kierunkiem studiów, a niemal 25% kieruje się do firm, w których może liczyć na pracę po zakończeniu praktyki. Dla 15% studentów najważniejszy jest prestiż, jakim cieszy się dana organizacja, natomiast dla ponad 12% najistotniejszym czynnikiem zachęcającym do podjęcia pracy w danym przedsiębiorstwie jest wynagrodzenie. 15. Czynniki motywujące studentów do podjęcia praktyki w danej firmie A 12
Z drugiej strony warto spojrzeć na czynniki wpływające demotywująco na studentów, czyli co ich zniechęca do podjęcia praktyk bądź pracy na studiach. Niemal 1/3 respondentów jest zniechęcona przez niskie zarobki lub ich brak, a 17% żaków odstraszają nieadekwatne do oczekiwań obowiązki. Natomiast skomplikowany proces rekrutacyjny to powód, który może przesądzić o tym, iż ponad 13% studentów nie zdecyduje się na aplikowanie do danej firmy. 16. Czynniki zniechęcające studentów do podjęcia praktyki w danej firmie Ponad 50% studentów podczas praktyk chciałoby podnieść poziom wiedzy merytorycznej z danej dziedziny, nauczyć się lub udoskonalić umiejętność kreatywnego myślenia, a także poprawić swoje umiejętności analityczne. Około 45% uczniów podczas praktyki chce nauczyć się odporności na stres, a także zwiększyć umiejętności komunikacyjne. 17. Umiejętności, jakie chcieliby wyćwiczyć studenci podczas praktyk (pytanie wielokrotnego wyboru) Aż 86,8% studentów chciałoby podnosić swoje zdolności i umiejętności na praktykach poprzez udział w projektach i procesach realizowanych w przedsiębiorstwie. 36,8% taka część respondentów czuje się na tyle pewna swoich umiejętności, że chciałaby podczas praktyki prowadzić własny projekt. W ramach odpowiedzi inne, najczęściej pojawiała się chęć pracy na różnych stanowiskach poczynając od prac biurowych, a kończąc na prowadzeniu własnego projektu. A 13
18. Preferowane zadania podczas praktyki (pytanie wielokrotnego wyboru) Hanna Kinowska Dyrektor HR, Raiffeisen Bank Polska S.A. Podczas praktyki studenci biorą udział w projektach i procesach realizowanych w firmie. Na początku najczęściej otrzymują role wspierające. Mają szansę przyjrzeć się, jak wygląda realizacja zadnia. Trudniejsze, bardziej odpowiedzialne czynności wymagają doświadczenia. Jolanta Jakóbczyk Dyrektor Biura Rozwoju Zasobów Ludzkich, PKO Bank Polski W naszej firmie staże mają charakter projektowy i koncepcyjny, natomiast praktyki administracyjno-wspierający. A 14
JAKI WPŁYW MA UCZELNIA NA POZYCJĘ STUDENTÓW NA RYNKU PRACY? Niewątpliwie bardzo duży wpływ na rozwój, kształtowanie światopoglądu oraz pozycję studentów na rynku pracy ma uczelnia. Działające przy uczelniach biura karier pomagają żakom w znalezieniu pracy przedstawiając ogłoszenia firm, które aktualnie poszukują pracowników. Studenci SGH uznali, iż ich biuro karier prezentuje najbardziej interesujące, aktualne i liczne oferty. Z badania wynika, że najmniej interesujące dla studentów oferty przedstawia biuro przy SGGW, zaś na aktualność ofert najbardziej narzekają studenci UW. 1. Ocena działalności biur karier przez studentów poszczególnych uczelni (skala 1-5, 5 całkowicie się zgadzam, 1 nie zgadzam się) Uczelnia Oferty są interesujące Oferty są aktualne Oferty są liczne SGH 3,82 4,07 3,71 UE we Wrocławiu 3,73 3,97 3,40 ALK 3,62 4,04 3,38 UE w Krakowie 3,61 4,01 3,53 UE w Poznaniu 3,55 4,03 3,10 Uniwersytet Szczeciński 3,44 3,85 2,85 Uniwersytet w Katowicach 3,25 3,56 2,97 UW (WZ + WNE) 3,19 3,51 3,12 SGGW 3,08 3,58 3,00 Marzeniem każdego studenta jest jak najszybsze znalezienie pracy po zakończeniu studiów. Rosnące bezrobocie, szczególnie wśród młodych osób, nie powinno napawać optymizmem. Według prognoz Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Kadrami w 2013 roku bezrobocie w Polsce znacznie przewyższy 13%, a wśród absolwentów przekroczy próg 30%. Mimo tego studenci uczelni ekonomicznych są przekonani, że dosyć szybko uda im się znaleźć pracę. Przeciętny student SGH uważa, że zajmie mu to około 2 miesięcy. Najmniej optymistyczni w tym obszarze są studenci UE we Wrocławiu, którzy uważają, że taki proces potrwa ponad 4 miesiące. Jeśli chodzi o awans w pierwszej pracy najbardziej optymistyczni są studenci Akademii Leona Koźmińskiego, którzy uważają, że uda im się awansować po 9 miesiącach. Respondenci uczący się na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu i Katowicach uważają, że będą potrzebowali więcej czasu, aby awansować niemal 13 miesięcy. A 15
19. Oczekiwany czas potrzebny do znalezienia pierwszej pracy oraz na awans w pierwszej pracy (w miesiącach) Anna Kulawiak Consultant, Antal International Sp. z o.o. 2,5-3 miesiące czasu po zakończeniu studiów to realny okres na znalezienie pracy dla tych, którzy w trakcie ich trwania zdobyli już pierwsze doświadczenia zawodowe np. podczas praktyk, staży czy wolontariatu. Około 1-1,5 roku to czas, po jakim osoba w pierwszej pracy może oczekiwać awansu. Zdarzają się jednostki, które osiągnęły duży sukces już w pierwszym projekcie wtedy możliwa jest szybsza zmiana stanowiska, jednak nie zdarza się to często. Hanna Kinowska Dyrektor HR, Raiffeisen Bank Polska S.A. W dużych miastach znalezienie pracy nie stanowi większego problemu. Jeśli student chce znaleźć pracę, to 3 miesiące powinny być wystarczające. W większych firmach awans jest możliwy po przepracowaniu co najmniej jednego roku. Ocena pracownicza odbywa się w cyklach rocznych, jej skutkiem możliwa jest zmiana stanowiska. Coraz częściej firmy stwarzają możliwość nie tylko typowego awansu pionowego, ale poprzez obsadzanie wakatów kandydatami wewnętrznymi, dają szansę młodym ludziom na zmianę zakresu obowiązków. A 16
Jolanta Jakóbczyk Dyrektor Biura Rozwoju Zasobów Ludzkich, PKO Bank Polski Obecnie sytuacja na rynku pracy nie jest łatwa. 2,5 miesiąca na znalezienie pracy to bardzo optymistyczna wersja, ponieważ bardzo często na jedno stanowisko jest kilkaset aplikacji. Studenci oczekują awansu na wyższe stanowiska o wiele szybciej niż jest to możliwe w rzeczywistości. W naszej firmie taki proces trwa około roku, a stanowisko specjalisty może zająć osoba, która posiada co najmniej dwuletnie doświadczenie. SARA ŚLUBOWSKA Leadership Development Specialist CEE, Unilever Polska Sp. z o.o. Osoby, które dbały o swój rozwój podczas studiów, realizowały dodatkowe projekty, brały udział w wymianach międzynarodowych, udzielały się w kołach naukowych czy organizacjach studenckich, mają duże szanse na znalezienie zatrudnienia już w czasie studiów bądź szybko po ich zakończeniu. W Polsce nadal jest sporo osób, które kończą studia i nie posiadają zawodowego dodatkowego doświadczenia, takim studentom znalezienie wymarzonej pracy może zająć więcej czasu. Jeżeli absolwent chce zostać ekspertem w swojej dziedzinie, 9 miesięcy to zbyt mało czasu na zdobycie cennego doświadczenia na danym stanowisku. Z kolei osoby, które wchodzą na ścieżkę menedżerską w Unileverze (Unilever Future Leaders Programme) zmieniają stanowiska co 6 12 miesięcy, realizując 3 letni program menedżerski. ROBERT BĘBENEK Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji, Grupa Żywiec S.A. Obecnie, w czasie kryzysu ekonomicznego, każda decyzja o przyjęciu nowego pracownika jest dokładnie analizowana. Jednocześnie, na rynku pracy rozgrywa się prawdziwa bitwę o talenty. A zatem dla najlepszych studentów okres 2 miesięcy potrzebnych na znalezienie pierwszej pracy jest jak najbardziej realny. Jeżeli chodzi o pozostałych absolwentów, wszystko zależy od ich aspiracji i oczekiwań. Zazwyczaj potrzebny jest minimum jeden rok, aby zaliczyć pierwszy poważny awans. A 17
Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. Wszystko zależy od tego, czym potencjalny student chce się zajmować. Dla najlepszych kandydatów, ściśle wyspecjalizowanych w swojej dziedzinie, posiadających unikalne umiejętności, dwa miesiące na znalezienie pracy są realne. Pozostałe osoby, które jeszcze nie do końca wiedzą czym chciałyby się zajmować i mają bardziej ogólne wykształcenie, w tak krótkim okresie mogą nie otrzymać oferty wymarzonej pracy. Każda firma ma swoją ścieżkę rozwoju. 9 miesięcy w odniesieniu do awansu jest realne, gdy mówimy o przejściu ze stanowiska praktykanta na stanowisko konsultanta czy asystenta (w zależności od stosowanego nazewnictwa). Zmiana pozycji jest uzależniona od osiąganych wyników, a ocena dokonywana jest zwykle raz w roku. Zadaniem uczelni jest jak najlepsze przygotowanie merytoryczne uczniów tak, aby byli oni cenieni na rynku pracy. Niestety sami studenci nie oceniają pozytywnie działalności uczelni. Najbardziej zadowoleni z przygotowania merytorycznego i ze zdobywanych umiejętności miękkich są studenci Akademii Leona Koźmińskiego, natomiast najmniej Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. W zakresie nauki języków obcych najlepiej swoją uczelnię oceniają studenci SGH. 2. Ocena przydatności wiedzy zdobytej na uczelni (1 bardzo mała przydatność, 5 bardzo duża przydatność) Uczelnia Przygotowanie merytoryczne Umiejętności miękkie Znajomość języków obcych ALK 3,87 3,79 3,79 UW (WZ + WNE) 3,61 3,11 3,21 UE we Wrocławiu 3,22 3,22 3,44 UE w Krakowie 3,18 3,20 3,42 SGGW 3,16 3,00 2,74 SGH 3,15 3,11 4,25 UE w Katowicach 3,11 3,16 3,32 Uniwersytet Szczeciński 3,10 2,94 2,48 UE w Poznaniu 3,00 2,80 2,96 A 18
DARIUSZ WOJCIECHOWSKI Kierownik Działu Kadr i Płac, Decora S.A. Stosunkowo łatwo jest nauczyć nową osobę tego, co będzie potrzebne na danym stanowisku. Również umiejętności miękkie można wyćwiczyć w niedługim czasie. Szczególnie szuka się osób, które znają biegle jeden lub dwa języki, a niekoniecznie takich, które mają doświadczenie w danej branży. Proces uczenia się języków obcych jest długotrwały i pracodawca nie ma na to czasu. Sara Ślubowska Leadership Development Specialist CEE, Unilever Polska Sp. z o.o. Znajomość języków obcych to obecnie czynnik, bez którego bardzo trudno poruszać się po rynku pracy. Umiejętności miękkie są bardzo ważne, dzięki nim praktykanci potrafią pracować w zespołach i słuchać innych. Wiedza merytoryczna ma mniejsze znaczenie programy dla studentów i absolwentów są po to, by młode osoby mogły tę wiedzę zdobyć. ROBERT BĘBENEK Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji, Grupa Żywiec S.A. W przypadku absolwentów umiejętności twarde - jakkolwiek bardzo mile przez nas widziane - są mniej istotne w porównaniu do umiejętności miękkich. Elastyczność, umiejętność pracy zespołowej, czy zdolność do szybkiego uczenia się są kompetencjami kluczowymi i to właśnie one pozwalają nowym pracownikom szybko odnaleźć się środowisku biznesu. Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. Podstawy wiedzy merytorycznej oraz znajomość języka angielskiego są konieczne. Natomiast połączenie umiejętności miękkich i twardych jest kluczem do sukcesu. dr Tomasz Rostkowski Katedra Rozwoju Kapitału Ludzkiego, Szkoła Główna Handlowa Znajomość języków obcych rzeczywiście się poprawia. Jeśli chodzi o przygotowanie merytoryczne, to może oznaczać, iż wykładowcy lepiej wykonują swoją pracę. Słabo ocenione umiejętności miękkie uwidaczniają wady polskiego systemu edukacji nastawionego na teoretyczną wiedzę. Powszechnie uważa się, że pracę głównie pozyskuje się dzięki umiejętnościom twardym, a traci przez brak umiejętności miękkich. Twarde umiejętności są decydujące podczas początków na rynku pracy. A 19
Studenci uczelni ekonomicznych mają wiele możliwości do podjęcia aktywności poza zajęciami. Mogą być członkami wielu organizacji, kół naukowych czy stowarzyszeń. Działalność tego typu to szansa m.in. na rozwój osobisty i zdobycie cennych kontaktów. Jednak jak wynika z badania, stosunkowo niewielu studentów jest zainteresowanych tego typu aktywnością. Najmniej respondentów podjęło działalność w stowarzyszeniach studenckich i samorządach, zaś najwięcej w organizacjach studenckich typu AIESEC czy ZSP oraz w fundacjach. 3. Odsetek studentów podejmujących dodatkową działalność podczas studiów Rodzaj działalności Tak Wolontariat/fundacja 30,5% Organizacje studenckie (np. NZS, ZSP, AIESEC itd.) 28,5% Studenckie Koło Naukowe (SKN) 25,9% Samorząd studencki 11,7% Stowarzyszenia studenckie (np. ConQuest, YPI, PBDA, UniConsult itd.) 11,4% Sara Ślubowska Leadership Development Specialist CEE, Unilever Polska Sp. z o.o. Aktywność studentów podczas studiów jest jednym z trzech kluczowych aspektów, które są rozpatrywane podczas rekrutacji do Unilevera. Doświadczenie w organizacjach studenckich pozwala nabyć kompetencje, które pomagają później realizować projekty biznesowe. Ponadto, osoby z doświadczeniem w organizacjach studenckich potrafią szybciej odnaleźć się w tak różnorodnej i międzynarodowej organizacji, jaką jest Unilever. ROBERT BĘBENEK Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji, Grupa Żywiec S.A. Z naszej perspektywy wszystkie działania, które są dowodem na aktywność oraz zaangażowanie studentów są dla nas bardzo istotne. Chcemy pozyskiwać ludzi, którzy mają pasje i chcą się rozwijać, a takie umiejętności można nabyć właśnie poprzez aktywność m.in. w kołach naukowych i organizacjach studenckich. Doświadczenie zawodowe jest cenne, ale nie konieczne. Hanna Kinowska Dyrektor HR, Raiffeisen Bank Polska S.A. Wiedza teoretyczna jest ważna, jednak ważniejsza wydaje się być umiejętność połączenia zdobytej wiedzy z praktyką. To właśnie działalność w organizacjach, stowarzyszeniach czy fundacjach pozwala na pierwsze sprawdzenie w praktyce tego, czego student nauczył się na uczelni. A 20
Studenci uważają, że najbardziej przydatne doświadczenie zdobyli w stowarzyszeniach i organizacjach studenckich. Znaczna część (około 30%) żaków nie miała jeszcze możliwości sprawdzenia czy to, czego nauczyli się podczas działalności w organizacjach i stowarzyszeniach studenckich jest przydatne. Ponad 43% członków stowarzyszeń studenckich uważa, że dzięki takiej pracy ma przewagę nad innymi studentami na rynku pracy. 4. Rozkład odpowiedzi na pytanie: Jak oceniasz doświadczenie zdobyte podczas podejmowania poszczególnej działalności? (ostatnie dwie opcje były wielokrotnego wyboru) Rodzaj działalności Okazało się nieprzydatne Nie miałem jeszcze okazji sprawdzić czy się przyda Dzięki temu uważam, że mam przewagę nad innymi kandydatami Udało mi się wykorzystać zdobytą tam wiedzę w pracy Wolontariat/fundacja 19,8% 32,7% 32,0% 19,6% Organizacje studenckie (np. NZS, ZSP, AIESEC itd.) 21,3% 26,6% 36,5% 21,6% Studenckie Koło Naukowe (SKN) 17,5% 32,1% 35,5% 17,5% Samorząd studencki 20,6% 33,1% 30,0% 21,3% Stowarzyszenia studenckie (np. ConQuest, YPI, PBDA, UniConsult itd.) 9,7% 27,9% 43,5% 25,3% Anna Kulawiak Consultant, Antal International Sp. z o.o. Bez wątpienia, każda forma dodatkowej działalności podczas studiów jest bardzo cenna. Wskazuje to na zaangażowanie i chęć do działania danej osoby. Oprócz tego jest to szansa na zdobycie konkretnych umiejętności, których niestety nie daje udział w wykładach oraz ćwiczeniach. Jolanta Jakóbczyk Dyrektor Biura Rozwoju Zasobów Ludzkich, PKO Bank Polski Doświadczenie jest ważniejsze niż wyniki w nauce. Bardzo często oceny są wypadkową innych czynników niż wiedzy użytkowej. Pasje i aktywności są bardzo istotne, ponieważ jeżeli człowiek podchodzi z pasją do życia, to również przekłada się to na pracę. Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. Osoby, które działają w organizacjach studenckich nabywają bardzo cennego doświadczenia, które można przełożyć na rozwój własnej kariery zawodowej. Dodatkowym atutem jest również współpraca tych organizacji z biznesem, co daje możliwość przyjrzenia się mechanizmom działania dużych firm. A 21
CZEGO OCZEKUJĄ STUDENCI? Na przestrzeni 4 lat wymagania finansowe studentów kierunków ekonomicznych ulegały ciągłym zmianom. Od dwóch lat oczekiwania dotyczące miesięcznych zarobków w pierwszej pracy wzrastają. Porównując I edycję z tegorocznym badaniem, odnotowano ponad 11% wzrost wysokości oczekiwanej pensji. 20. Preferowane miesięczne zarobki netto studentów w pierwszej pracy na przestrzeni czterech edycji badania (PLN) Jednym z powodów takiej tendencji jest fakt, że studenci coraz wyżej oceniają umiejętności zdobyte podczas studiów. W stosunku do poprzedniej edycji, w tegorocznym badaniu absolwenci ocenili wyżej swoje przygotowanie merytoryczne, umiejętności miękkie, jak i znajomość języków obcych. Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. Kandydaci wiedzą, jaka jest sytuacja na rynku i są świadomi, ile zarabia się w ich wymarzonej pracy. Różnice w wymaganiach często są uzależnione od uczelni czy regionu, w którym prowadzono sondaż. dr Tomasz Rostkowski Katedra Rozwoju Kapitału Ludzkiego, Szkoła Główna Handlowa Studenci mają stosunkowo wysokie oczekiwania, porównując je chociażby do średniej krajowej. Pojawia się tutaj zasadnicze pytanie co pracodawca za to kupuje? Jeśli jest to potencjał rozwojowy, to zależy jak jest on duży. Jeśli jest to już gotowy produkt, to większość pracodawców gotowa jest zapłacić więcej za pracownika, który niemal od razu generuje wartość dla przedsiębiorstwa. Podobnie wygląda to ze strony studenta. Oferując siebie jako produkt i znając swoją wartość, studenci wiedzą na ile wyceniany jest czas poświęcony na naukę i rozwój. A 22
Wśród uczelni ekonomicznych z całej Polski największe wymagania finansowe mają absolwenci Szkoły Głównej Handlowej chcieliby, by ich pierwsza pensja po studiach wynosiła 3 331 PLN netto. Na drugim i trzecim miejscu znajdują się Akademia Leona Koźmińskiego oraz Uniwersytet Warszawski, a wymagania studentów tych szkół wynoszą odpowiednio 3 108 PLN i 3 093 PLN netto. 21. Oczekiwane miesięczne zarobki netto studentów w pierwszej pracy (PLN) z uwzględnieniem wybranych uczelni Anna Kulawiak Consultant, Antal International Sp. z o.o. Zarobki na takim poziomie są jak najbardziej do osiągnięcia. Są to rynkowe stawki, które rosną wraz z wymaganiami stawianymi kandydatom. Oczywiście im szerszy zakres obowiązków i większy zakres odpowiedzialności tym wyższe wynagrodzenie, na jakie może liczyć absolwent. IZABELLA MIKOŁAJCZYK Dyrektor HR, K2 Internet S.A. Niezmiennie dziwi mnie fakt, że ludzie bez doświadczenia mają wysokie wymagania. Za wymaganiami finansowymi powinny iść umiejętności. Śmiem wątpić, by człowiek prosto po studiach był w stanie dać mi to, co osoba z dwuletnim doświadczeniem. Dużo osób uważa, że należy im się wiele, bo skończyli wyższe studia. Według mnie 2 859 PLN netto jest to wysoka stawka jak na pierwszą pensję. Izabela Fijałkowska HR Manager, Cermag Sp. z o.o. Absolwenci mają dość zróżnicowane oczekiwania finansowe. Naturalne jest, że bardziej cenią się te osoby, które mogą więcej zaoferować, bądź mają większe doświadczenie. Jednak do pracodawcy będzie należeć ostateczna decyzja, z kim podpisze umowę i z kim będzie chciał współpracować. A 23
Sara Ślubowska Leadership Development Specialist CEE, Unilever Polska Sp. z o.o. Dla studentów, którzy w pełni wykorzystali czas studiów, zdobywając dodatkowe doświadczenie, takie zarobki są jak najbardziej realne. Najlepsi mogą liczyć na dużo większe wynagrodzenie np. na programach menedżerskich. ROBERT BĘBENEK Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji, Grupa Żywiec S.A. Uogólniając, oczekiwania studentów są adekwatne do zarobków proponowanych przez pracodawców. Osoby, które chciałyby pracować w przedziale 5-14 godzin tygodniowo, jako minimum podają wynagrodzenie wynoszące 2 683 PLN netto. Natomiast absolwenci, którzy chcą podjąć pracę w wymiarze powyżej 50 godzin tygodniowo, oczekują 4 033 PLN netto. 22. Zależność między oczekiwanymi zarobkami netto (PLN) a preferowanymi godzinami pracy tygodniowo A 24
Blisko 35% badanych chciałoby rozpocząć swoją karierę zawodową w branży finansowej. W ciągu ostatnich 3 lat popularność finansów malała, lecz IV edycja wykazała, że zainteresowanie danym obszarem znów wzrasta. Ponadto z roku na rok wzmacnia się pozycja doradztwa biznesowego w tym roku stanowiło ono ponad 12%. 23. Obszary, w których studenci chcą podjąć pierwszą pracę Hanna Kinowska Dyrektor HR, Raiffeisen Bank Polska S.A. Ważne jest, aby odpowiednio dobrać stanowisko i rodzaj pracy do kompetencji i potencjału danego kandydata tak, aby robił on to, co go interesuje i w czym czuje się dobry. Kluczem do sukcesu może być wykorzystanie w pracy i rozwijanie mocnych stron. Czyli jeśli student podczas studiów rozwinął tzw. umiejętności miękkie, to znaczy, po pierwsze, że w pewnym sensie się tym interesuje, a po drugie, że jest to kierunek, w którym powinien się rozwijać. Studenci najchętniej podjęliby pierwszą pracę w korporacji, instytucji publicznej oraz firmie z sektora MŚP odpowiednio otrzymały 58,1%, 11,4% i 9,4% poparcia. W tym roku wzrosło zainteresowanie pracą w korporacjach oraz instytucjach publicznych, natomiast spadła chęć podjęcia przez studentów pracy w sektorze MŚP. A 25
24. Typ organizacji, w jakiej studenci chcieliby podjąć pierwszą pracę Wielu studentów chce najpierw zdobyć doświadczenie na etacie, a dopiero potem otworzyć własną firmę. Zaraz po studiach jedynie 8,4% studentów chce prowadzić własną działalność, a rozpatrując przyszłą karierę taką chęć deklaruje już 30% ankietowanych. Pozostali studenci jako wymarzonego pracodawcę najczęściej wskazywali Google. Dużą popularnością cieszyły się również firmy konsultingowe takie jak: Ernst&Young, PwC czy KPMG. Jest to potwierdzenie tego, że firmy z branży doradztwa biznesowego wzmacniają swoją pozycję wśród studentów uczelni ekonomicznych stawiających pierwsze kroki na rynku pracy. 25. Źródła wiedzy studentów o ofertach praktyk i pracy (pytanie wielokrotnego wyboru) Studenci kierunków ekonomicznych, zanim postawią pierwsze kroki na rynku pracy, szukają ofert, które najlepiej spełniają ich oczekiwania. Żacy uczelni ekonomicznych wskazali, że najwięcej informacji o wakatach pozyskują z portali internetowych z ofertami pracy. Ponad 40% respondentów dowiaduje się o ofertach praktyk pracy od znajomych, z portali społecznościowych oraz forum uczelnianych. W odniesieniu do 3 poprzednich lat podium zajmują te same warianty, jednak można zauważyć, że z roku na rok coraz większą rolę odgrywają biura karier na uczelniach. A 26
26. Rozkład odpowiedzi na pytanie: Jakimi kanałami komunikacji firmy powinny się lepiej kontaktować ze studentami? (pytanie wielokrotnego wyboru) Potwierdzają to także tegoroczne oczekiwania studentów odnośnie kanałów komunikacji z pracodawcami. 52,3% żaków chciałoby otrzymywać oferty i informacje właśnie z biur karier. Wśród odpowiedzi inne studenci wskazali, że chcieliby dodatkowo nawiązywać kontakt z pracodawcami przez koła naukowe oraz organizacje studenckie. A 27
JAK ZMIENIAŁY SIĘ PREFERENCJE STUDENTÓW NA PRZESTRZENI OSTATNICH LAT 27. Rezultaty, jakich oczekują studenci po ukończeniu praktyki na przestrzeni 3 ostatnich edycji badania Studenci coraz częściej liczą na możliwość stałego zatrudnienia po odbytej praktyce w danej firmie. Ponadto żacy chcą podejmować praktyki, ponieważ mają możliwość rozbudowania swojej sieci kontaktów. Bardzo interesujący jest duży spadek (o prawie 10 p.p.) w przypadku chęci zdobycia doświadczenia. Z drugiej strony mamy do czynienia ze wzrostem w obszarze umiejętności twardych i miękkich. Może to oznaczać, że obecnie respondenci bardziej cenią sobie rozwój konkretnych umiejętności i kompetencji niż zdobywanie ogólnego doświadczenia. ROBERT BĘBENEK Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji, Grupa Żywiec S.A. Zależy nam na długofalowej współpracy z kandydatami. Poprzez praktyki i staże rozpoczynamy proces wdrożenia, a następnie zatrudnienia potencjalnego pracownika w naszej firmie. Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. Wychodzimy z założenia, że praktyka ma być okresem próbnym dla potencjalnego pracownika. Dzięki złożonemu procesowi rekrutacyjnemu oraz kilkumiesięcznym praktykom kandydaci poznają politykę firmy oraz uczą się współpracy z innymi, dlatego jak najbardziej chcemy, aby w przyszłości takie osoby nawiązywały z nami długofalową współpracę. A 28
28. Organizacje, w których studenci chcieliby podjąć pierwszą pracę (na przestrzeni 4 edycji badania) Coraz więcej studentów chce podjąć pierwszą pracę w instytucji publicznej. Natomiast z roku na rok spada popularność firm z sektora MŚP. Biorąc pod uwagę korporacje, po 3-letnim spadkowym trendzie można zauważyć powrót zainteresowania danym typem organizacji. 5. Źródła wiedzy studentów o ofertach praktyk i pracy (przedstawione w postaci rankingu im mniejsza liczba tym popularniejsze źródło) Źródło komunikacji I edycja II edycja III edycja IV edycja Portale z ofertami pracy 1 1 1 1 Znajomi 2 2 2 2 Portale społecznościowe i fora uczelniane 3 3 4 3 Plakaty na uczelni 4 4 6 6 Targi pracy/praktyk 5 5 3 5 Gazety studenckie 6 7 7 7 Biura karier na uczelniach 7 6 5 4 Zestawiając cztery edycje Badania Studentów można zauważyć zmiany dotyczące popularności kanałów komunikacji pracodawców ze studentami. Z roku na rok coraz popularniejszym kanałem komunikacji stają się biura karier na uczelniach. Z drugiej strony najmniejsze zainteresowanie związane jest z gazetami studenckimi oraz plakatami. Niezmiennie przez 4 lata dwa pierwsze miejsca zajmują odpowiednio portale internetowe z ofertami pracy oraz znajomi. A 29
ROBERT BĘBENEK Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji, Grupa Żywiec S.A. Biorąc pod uwagę możliwość dotarcia do studentów zdecydowanie najpopularniejsze są media społecznościowe. Biura karier oraz organizacje studenckie również pozwalają nam dotrzeć do konkretnej grupy potencjalnych pracowników. Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. Coraz częściej korzystamy z pomocy biur karier oraz prowadzimy program ambasadorski na uczelniach. Wszystkie wymienione powyżej źródła komunikacji są jak najbardziej skuteczne i z nich korzystamy. Tegoroczna edycja Badania Studentów pokazała, że zadowolenie studentów z warunków odbywanych praktyk wzrasta. Po wyraźnym spadku w ubiegłym roku dotyczącym czasu trwania, wymiaru i obowiązków podczas praktyk, przedsiębiorstwa obecnie oferują praktyki na ciekawszych warunkach. Warto również zauważyć, iż po dwuletniej stagnacji, rośnie liczba studentów zadowolonych z otrzymywanego wynagrodzenia. 29. Stopień zadowolenia z obszarów praktyki (1 bardzo niezadowolony, 5 bardzo zadowolony) Równie pozytywną tendencję można zauważyć przy ocenie przydatności zdobytej na uczelni wiedzy. W tegorocznej edycji badania respondenci lepiej ocenili przydatność zdobytej wiedzy. Największy wzrost zauważalny jest w ocenie znajomości języków obcych, następnie umiejętności miękkich i przygotowania merytorycznego. A 30
30. Przydatność zdobytej na uczelni wiedzy (1 całkowicie nieprzydatne, 5 bardzo przydatne) IZABELLA MIKOŁAJCZYK Dyrektor HR, K2 Internet S.A. Jeżeli chodzi o umiejętności miękkie mam wrażenie, że na studiach za mało pracuje się przy projektach grupowych. Na przykład w Stanach, na uczelniach dużo więcej pracuje się w zespołach przy projektach grupowych. I to jest dobre. U nas każdy działa osobno i dostarcza wyniki do profesora. Brakuje mi pewnego rodzaju kolektywu współpracy. Umiejętność pracy w grupie, z innymi ludźmi jest niezbędna w życiu zawodowym. Znajomość języków obcych jest lepsza. Umiejętność uczenia się języków dużo pokazuje o człowieku. Fakt, że student ma chęci żeby zgłębiać wiedzę i uczyć się 4 języków, jest dla mnie bardzo ważna. Taki człowiek czegoś chce. MAGDA GADOWSKA Specjalista w Biurze Usług Personalnych, PKO Bank Polski Obecnie lepsze przygotowanie merytoryczne wynika raczej z sytuacji na rynku niż działań podejmowanych przez uczelnię. Kandydaci są bardziej sprofilowani, wiedzą w jakich działach chcą pracować oraz mają większą świadomość, że muszą się wpasować w kompetencje, jakie są wymagane przez pracodawców i rynek pracy. Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. Studenci są coraz bardziej świadomi sytuacji na rynku pracy i potrafią lepiej wykorzystać możliwości, jakie dają im uczelnie. A 31
dr Tomasz Rostkowski Katedra Rozwoju Kapitału Ludzkiego, Szkoła Główna Handlowa To czego brakuje wielu studentom to brak planu na siebie. Są obszary, które należy kształcić cały czas wykorzystując każdą możliwą okazję. Zdecydowanie łatwiej mają studenci, którzy wiedzą, czego oczekują z pewnym wyprzedzeniem. Pewne procesy kształcenia można prowadzić bardzo szybko, ale zachowania i umiejętności muszą się utrwalić. Istotne jest, aby mieć wizję własnego rozwoju w dwuletniej perspektywie. W IV edycji badania studenci wypowiadali się również w odniesieniu do zmiany miasta lub kraju w celu zdobycia lepszej pracy. 67,2% badanych wskazało, że jest w stanie wyjechać za granicę w celu zdobycia lepszej posady, co świadczy o tym, że potencjalni pracownicy wykazują się dużą mobilnością i elastycznością. Analiza wyników w podziale na płeć pokazuje, że mężczyźni są bardziej skłonni opuścić kraj lub miasto rodzinne po to, by odnieść sukces zawodowy. 31. Odpowiedzi na pytanie: Czy wyjechałbyś podjąć pracę za granicą na korzystniejszych warunkach? Sara Ślubowska Leadership Development Specialist CEE, Unilever Polska Sp. z o.o. Na poziomie deklaracji większość studentów jest gotowych wyjechać do pracy za granicę, w praktyce natomiast mniej z nich faktycznie podejmuje takie wyzwanie. A 32
W zakresie mobilności, w porównaniu z rokiem poprzednim, studenci są mniej chętni i otwarci na zmianę miasta, aby pracować na lepszych warunkach. Jeszcze rok temu na taki krok zdecydowałoby się 77% badanych, natomiast teraz jest to 70%. Brak gotowości do zmiany miejsca zamieszkania w niektórych przypadkach może zdecydować o nieprzyjęciu danego kandydata. Wielu pracodawców ceni sobie mobilność pracowników. 32. Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy wyjechałbyś do innego miasta do pracy na korzystniejszych warunkach? 6. Porównanie uczelni ekonomicznych Uczelnia Miesięczne zarobki netto podczas praktyki (w PLN netto) Oczekiwane zarobki w pierwszej pracy (w PLN netto) Przydatność zdobytej wiedzy na uczelni (1 b. mała przydatność, 5 b. duża przydatność) Liczba podjętych praktyk podczas studiów Czas trwania ostatniej praktyki (w m-c) Oczekiwany czas znalezienia pracy (w m-c) Oczekiwany czas awansu (w m-c) Ocena działalności biura karier (1 najgorzej, 5 najlepiej) SGH 1 496 3 331 3,50 2,14 5,81 2,21 9,5 3,87 ALK 1 327 3 108 3,79 2,52 5,58 3,59 9 3,68 UE we Wrocławiu 1 147 2 410 3,29 2,73 4,3 4,08 12,4 3,7 UW (WZ + WNE) 1 052 3 093 3,21 3,50 5,57 3,06 11,10 3,27 UE w Poznaniu 1 039 2 383 2,96 2,63 4,77 3,02 11 3,56 Uniwersytet Szczeciński 867 2 228 2,48 2,73 7,13 3,80 11 3,38 SGGW 844 2 595 2,74 2,13 4,06 3,92 9,10 3,22 UE w Krakowie 788 2 330 3,42 2,14 4,67 3,47 11,7 3,71 UE w Katowicach 652 2 173 3,32 2,30 4,21 3,93 12,9 3,26 Jak wynika z syntetycznego zestawienia uczelni ekonomicznych najpewniej na rynku pracy czują się studenci Szkoły Głównej Handlowej. Ocenili oni również wysoko swoją uczelnię świadczy o tym wysoka ocena wiedzy zdobytej na uczelni oraz ocena biura karier. A 33
IZABELLA MIKOŁAJCZYK Dyrektor HR, K2 Internet S.A. Uważam, że studia są najważniejsze. Fakt ukończenia uczelni wyższej jest konieczny, aby w ogóle poważnie rozważyć CV kandydata. Im większa i lepsza uczelnia tym lepiej. Studia otwierają serca i głowy HRowców. Dużo osób kończy naukę na jakichkolwiek uczelniach, żeby tylko mieć w CV studia. To też nie jest dobre. Warto rozważnie dobierać kierunki i uczelnie, tak by miały realny wpływ na nasz rozwój zawodowy. Trzeba pamiętać, że studiowanie otwiera przede wszystkim nowy sposób myślenia, zbierania informacji, analizy, patrzenia na świat, daje szeroką wiedzę ogólną oraz kontakty. Sara Ślubowska Leadership Development Specialist CEE, Unilever Polska Sp. z o.o. Kierunek studiów i uczelnia nie są najważniejsze, każdego kandydata rozpatrujemy indywidualnie, biorąc pod uwagę jego dodatkowe doświadczenie, projekty, udzielanie się w organizacjach studenckich, kołach naukowych, wymiany studenckie. Przy ocenie nie zwracamy uwagi na uczelnię, ale co roku sprawdzamy, na jakich uczelniach studiują absolwenci, którzy zostają przez nas zatrudnieni i tam nawiązujemy współpracę z Biurem Karier oraz ambasadorem, który reprezentuje naszą firmę. Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. Jest kilka renomowanych szkół ekonomicznych w Polsce, z których mamy najwięcej zgłoszeń na praktyki i z nimi zazwyczaj nawiązujemy współpracę. Natomiast jest też sporo uczelni, o których ciężko nam coś powiedzieć, ponieważ otrzymujemy od ich studentów bardzo mało aplikacji. A 34
PROFIL IDEALNEGO KANDYDATA Pracodawcy zostali poproszeni również o przedstawienie profilu idealnego kandydata. Mamy nadzieję, że ta część będzie niezwykle cenna dla wszystkich studentów i pokaże im, jakie cechy cenią sobie ich przyszli pracodawcy. Sara Ślubowska Leadership Development Specialist CEE, Unilever Polska Sp. z o.o. Idealny kandydat dla nas to osoba, która nie boi się wyzwań i jest gotowa na realizację dużych projektów biznesowych. Taki kandydat płynnie mówi w języku angielskim, efektywnie komunikuje się z innymi, jest mobilny, posiada umiejętności miękkie oraz doświadczenie w zawodowej realizacji dodatkowych projektów. ROBERT BĘBENEK Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji, Grupa Żywiec S.A. Po pierwsze, ważna jest pasja i wytrwałość w tym, co się robi, bo właśnie one pozwalają każdego dnia mierzyć się z kolejnymi wyzwaniami i mieć z tego mnóstwo satysfakcji. Po drugie, bardzo istotna jest umiejętność współpracy i współdziałania w zróżnicowanym, często bardzo zmiennym środowisku. Po trzecie wreszcie, niezwykle przydatna jest zdolność do szybkiego uczenia się i związana z nią otwartość na nowe doświadczenia. Natomiast w procesie rekrutacji studenci powinni przede wszystkim być sobą i prezentować się takimi, jakimi są naprawdę, a nie jakimi jak im się wydaje - chcieliby zobaczyć ich pracodawcy. Magdalena Kruk-Pielesiak HR Senior Coordinator, Deloitte Polska Sp. z o.o. Idealny kandydat to osoba, która wie, czym chce się zajmować, ma potrzebę uczenia się nowych rzeczy, patrzenia na coś, co wydaje się oczywiste z innej perspektywy. To wszystko zaskutkuje tym, że będzie lubił/a swoją pracę. Jolanta Jakóbczyk Dyrektor Biura Rozwoju Zasobów Ludzkich, PKO Bank Polski Ważnym aspektem są kompetencje miękkie i wiedza merytoryczna. Idealny kandydat do pracy w naszym Banku dodatkowo powinien podzielać wartości Banku: 1. Ciągłe doskonalenie dbanie o rozwój i nieustanne samodoskonalenie się, 2. Przedsiębiorczość wykazywanie się zaradnością i wychodzenie z inicjatywami, 3. Wiarygodność uczciwość wobec siebie i innych, prawdomówność, 4. Satysfakcja klienta chęć do współpracy i współdziałania. A 35
IZABELLA MIKOŁAJCZYK Dyrektor HR, K2 Internet S.A. Najważniejsze są umiejętności interpersonalne i organizacyjne. Charyzma, zainteresowania oraz umiejętność poszukiwania i przetwarzania informacji są bardzo istotne. Samodzielność myślenia, działania, podejmowania decyzji jest również wartością dodaną i tego oczekuję od kandydatów. Hanna Kinowska Dyrektor HR, Raiffeisen Bank Polska S.A. Kandydat powinien wyznawać wartości zgodne z wartościami organizacji. Powinien być osobą, która w trosce o interes biznesowy firmy działa odważnie i realizuje wyznaczone cele. Ma to być osoba, która rozumie, na czym polega działalność biznesowa czym są aktywa, pasywa, jak generowany jest zysk przedsiębiorstwa, jak funkcjonują podstawowe produkty bankowe. Ważna jest również gotowość brania na siebie odpowiedzialności za realizację celów oraz nastawienie na współpracę. I nie ma tu znaczenia, czy poszukujemy studenta, absolwenta czy kandydata na menedżera. Anna Kulawiak Consultant, Antal International Sp. z o.o. Niestety, moim zdaniem idealny kandydat nie istnieje. Skupiając się jednak na cechach, jakie powinien posiadać, to przede wszystkim powinien być elastyczny i otwarty. Moim zdaniem nie da się określić jednego standardowego profilu idealnego kandydata. Wynika to z faktu, że na różne stanowiska potrzebne są różne predyspozycje, kompetencje i doświadczenie. Skupiając się jednak na cechach, jakie powinien posiadać kandydat na obecnym rynku pracy, to przede wszystkim elastyczność i otwartość. Chodzi zarówno o kontakt z klientem, jak i ze współpracownikami. Ponadto kandydat powinien być zorientowany na cele i mieć motywację, by do nich dążyć. Oczywiście ważna jest także umiejętność kreatywnego myślenia, gdyż stanowi ona podstawę działania. Równie istotna jest znajomość przynajmniej jednego języka obcego na poziomie zaawansowanym A 36
RAPORT PRZYGOTOWALI A 37
CONQUEST CONSULTING ConQuest Consulting od 15 lat świadczy najwyższej jakości usługi z zakresu doradztwa biznesowego obejmujące między innymi analizy rynku i konkurencji, badania marketingowe czy poszukiwanie partnerów handlowych. Posiadamy szeroką wiedzę i doświadczenie, które zdobywaliśmy w trakcie realizacji projektów dla najbardziej niszowych branż (specjalna łączność wojskowa, biotechnologiczna, cloud computing) w Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Nasza oferta skierowana jest zarówno do największych korporacji jak i firm z sektora MSP. Wspieramy naszych klientów na wszystkich płaszczyznach działania i umożliwiamy im wykorzystanie pełnego potencjału. Kreatywność i indywidualne podejście do każdego klienta będzie gwarancją sukcesu i rozwoju dla Państwa firmy. A 38