Obserwując małe dzieci, łatwo zauważyć, że są one żądne wiedzy, ciekawe świata i pełne pomysłów, które powinny być rozwijane. Postaraj się, aby wiedzę dziecka rozwijać w miłej i swobodnej atmosferze. Stwórz mu środowisko, w którym codziennie będzie mogło poznawać świat i ludzi, i bądź dla niego inspiracją i zachętą do zaznajamiania się z otaczającą go rzeczywistością. W tej książce znajdziesz propozycje zabaw i zajęć z dziećmi, które pomogą rozwijać ich ciekawość, zwiększać wiedzę o świecie i zachęcą do wspólnego eksperymentowania. Co to jest przyroda?...2 Czego potrzebuje......3 Roślina czy zwierzę?...4 małe potwory...5 zielnik...6 iglaste I liściaste...7 drzewo mój przyjaciel...8 bardzo ważny spacer...9 w wodzie czy w powietrzu?...10 gdzie mieszkasz?...11 gdzie moja mama?...12 życie w ziarenku...13 Domowa hodowla...14 skąd to się wzięło?...15 skrzynia skarbów...16 przyjaciele ptaków...17 dziś znowu pochmurno...18 poszukiwacze pór roku...19 dzień i noc...20 wielki świat...21 ile się zmieści?...22 woda czarodziejka...23 segregujemy odpady...24 śmieciosztuka...25 tu mam serce...26 słodkie, kwaśne, słone o czym myślę?...28 wycieczki...27...29 mały konstruktor...30 jestem mechanikiem...31 zabawy tematyczne...32 1
Bardzo ważny spacer Spacery na świeżym powietrzu stanowią ważny element pielęgnacji dzieci. Są one korzystne o każdej porze roku zarówno dla starszych dzieci, jak i niemowląt. Nawet jeżeli pogoda nie pozwala na korzystanie z placu zabaw, podczas spaceru możesz pobawić się z dzieckiem w przyrodników-poszukiwaczy. Nadaj sens waszej wyprawie. Latem po deszczu możecie wyjść na poszukiwanie ślimaków i dżdżownic, a jesienią kasztanów, żołędzi i kolorowych liści. Zimą sprawdźcie, ile ptaków zimuje w parku, a wiosną szukajcie pączków na drzewach lub największych kałuż. Bawiąc się tak z dzieckiem, zachęcasz je do aktywności na świeżym powietrzu, rozbudzasz ciekawość świata i zwiększasz zainteresowanie środowiskiem naturalnym. Aktywność ruchowa pobudza układ przedsionkowy, stymulując w ten sposób rozwój mózgu. Każde wrażenie zmysłowe, obserwacja czy myśl dziecka kształtują strukturę jego mózgu. 9
Gdzie mieszkasz? Zapoznanie dziecka z miejscami występowania jego ulubionych zwierząt jest doskonałym wstępem do nauki geografii. Do tej zabawy potrzebne wam będą zdjęcia waszych ulubionych zwierząt i mapa świata (najlepiej z wyraźnie zaznaczonymi kontynentami). Przygotuj karty ze zdjęciami zwierząt, możesz wyciąć je ze starego albumu lub kupić gotowe. Karty ze zwierzętami oznaczcie odpowiednimi kolorami, np: Słonie żyją w Afryce i Azji, więc oznaczymy je kolorami czerwonym i żółtym. Na mapie zaznaczcie kontynenty kolorami, np.: Afryka czerwonym Ameryka Południowa pomarańczowym Ameryka Północna zielonym Antarktyda białym Australia różowym Azja żółtym Europa fioletowym. Bawiąc się tak z dzieckiem, zwiększasz jego wiedzę o innych krajach i rozwijasz ciekawość poznawczą. Zachęcaj dziecko do poszerzania zainteresowań i pogłębiania wiedzy na interesujące je tematy. Naukę geografii (kontynenty, oceany, państwa) można rozpocząć już z trzyletnim dzieckiem. 11
Woda czarodziejka Przy każdej okazji zachęcaj dziecko do przeprowadzania eksperymentów. W ciepły dzień wystaw do ogrodu lub na balkon naczynie z wodą. Sprawdźcie, które materiały toną, a które utrzymują się na powierzchni wody. Przed zanurzeniem każdego przedmiotu w wodzie zachęć dziecko, aby spróbowało przewidzieć rezultat. Możecie również wykonywać różne eksperymenty z wodą w domu. Oto kilka pomysłów: Ocean w butelce Szklaną butelkę napełnijcie do połowy wodą, następnie uzupełnijcie do pełna bezbarwną oliwką kosmetyczną. Dodajcie kilka kropli niebieskiego barwnika spożywczego lub rozpuszczonej farbki. Szczelnie zakręćcie butelkę. Hodowla miśków Do słoika z zimną wodą wrzućcie żelkowego miśka lub węża. Warto najpierw go zmierzyć i zapisać wyniki pomiarów. Zostawcie miśka w kąpieli na kilka dni, codziennie obserwując, jak rośnie. Bawiąc się w ten sposób z dzieckiem, zwiększasz jego ciekawość poznawczą, rozwijasz umiejętność przewidywania i wnioskowania oraz zachęcasz do przeprowadzenia eksperymentów. Podczas gotowania pokaż dziecku, które produkty rozpuszczają się w wodzie, które ją barwią, a które tworzą zawiesinę. 23
Niespełna roczne maluchy uczą się pokazywać, gdzie mają oko, nos, pępek itd. Kiedy dziecko jest starsze (w wieku przedszkolnym), możesz rozwinąć tę wiedzę. Powiedz dziecku, jak nazywają się jego narządy wewnętrzne i niektóre kości. Przygotuj wycięte z kolorowego papieru lub wydrukowane kształty oznaczające serce, mózg, wątrobę, nerki i płuca. Powiedz dziecku, jak się nazywają, do czego są nam potrzebne i gdzie się znajdują. Na dużym arkuszu papieru odrysujcie kontur ciała dziecka i ułóżcie narządy w odpowiednich miejscach. Możecie również markerem narysować ważniejsze kości i stawy. serce Mów: To są płuca. Napełniają one krew tlenem, który dostaje się do płuc podczas każdego oddechu. Zwróć uwagę dziecka na unoszącą się klatkę piersiową podczas oddechu. To jest serce. Taka pompa, która rozprowadza po całym ciele krew. Zwróć uwagę dziecka na bicie jego serca i tętno w różnych miejscach ciała. mózg! serce! Takie zabawy pokazują dziecku, jak funkcjonuje jego ciało, rozwijają słownictwo związane z budową ciała oraz zwiększają jego samoświadomość. Bawiąc się z dzieckiem, używaj określeń: góra, dół. Staraj się unikać pojęć: prawa, lewa strona ciała, gdyż przeniesienie ich na obrys ciała może dostarczyć dziecku wiele trudności. 26