ANALIZY MAKROEKONOMICZNE KOMENTARZ BIEŻĄCY 3 czerwca 214 W I kw. 214 r. dalszy spadek deficytu w obrotach bieżących i zadłużenia zagranicznego Polski W I kw. 214 r. na rachunku obrotów bieżących wystąpił deficyt w wysokości jedynie,8, wobec deficytu na poziomie 1,4 mld EUR w IV kw. (korekta wobec szacunków wcześniejszych) oraz deficytu o wartości 2,3 w I kw. 213 r. W ujęciu 4-kwartalnym (rocznym) deficyt w obrotach bieżących obniżył się do 1,% PKB wobec 1,4% PKB odnotowanych po IV kw. 213 r. Zgodnie z danymi NBP w I kw. 214 r. kontynuowany był trend poprawy wyniku w obrotach bieżących, przy utrzymaniu umiarkowanego tempa tej poprawy. Wartość deficytu w relacji do PKB utrzymuje się na historycznie niskim poziomie (deficyt w wysokości jedynie 1,% PKB nie był notowany w historii danych NBP, tj. od 2 r.). W I kw. kontynuowana była poprawa wyniku w handlu zagranicznym, wyniki w pozostałych kategoriach kształtowały się na poziomie zbliżonym do wyniku sprzed roku, lepszy wynik w kategorii transfery bieżące był natomiast efektem nieco odmiennego kalendarza wypłat środków w ramach dopłat bezpośrednich dla rolników (i tym samym nieco innym kalendarzem napływów środków z UE w ramach rekompensaty poniesionych wydatków). BIURO ANALIZ MAKROEKONOMICZNYCH bosbank.analizy@bosbank.pl ŁUKASZ TARNAWA Główny Ekonomista 22-85-86-75 lukasz.tarnawa@bosbank.pl ALEKSANDRA ŚWIĄTKOWSKA Ekonomista 22-85-88-12 janina.swiatkowska@bosbank.pl W I kw. odnotowano wyraźne przyspieszenie dynamiki składowych (zarówno eksportu i importu) handlu zagranicznego. Roczna dynamika eksportu wzrosła do 9,1% r/r z 5,% r/r w IV kw., przy wzroście dynamiki importu do 5,6% r/r z 1,8% r/r w IV kw. ub.r. Porównując publikacje NBP oraz dane GUS dot. rachunków narodowych oceniamy, że opublikowane dane nie oznaczają tak wyraźnego wzrostu obrotów w handlu zagranicznym w ujęciu wolumenowym. Istotnym czynnikiem podwyższającym nominalną wartość szczególnie eksportu (importu w nieco mniejszym stopniu) była wyższa dynamika cen. Dynamika cen w handlu zagranicznym utrzymuje się na bardzo niskim poziomie biorąc pod uwagę globalne efekty niskiej inflacji i niskie poziomy cen surowców na rynkach globalnych, niemniej skala tej dezinflacji lekko wygasła, wobec silnego spadku cen w 213 r. (cen w ujęciu eurowym). W ujęciu danych wolumenowych w I kw. odnotowano zdecydowanie wolniejsze przyspieszenie wzrostu eksportu, silniejszy wzrost sprzedaży zagranicznej hamują zapewne słabsze dane z chińskiej gospodarki oraz
wyraźne spowolnienie popytu ze Wschodu. W przypadku importu, skala przyspieszenia wzrostu wolumenu była nieco silniejsza, co wynika z kontynuacji dalszego przyspieszenia popytu krajowego w warunkach wyższego wzrostu inwestycji i konsumpcji prywatnej. Podtrzymujemy oczekiwania wyhamowania dotychczasowego trendu systematycznej poprawy wyniku rachunku obrotów bieżących. W kolejnych kwartałach oczekujemy pogorszenia wyniku w handlu zagranicznym oraz dochodach. W przypadku handlu zagranicznego utrzymanie nieco wyższego tempa wzrostu popytu krajowego będzie stymulowało dalsze ożywienie importu (po jego tąpnięciu w l. 212 213). Jednocześnie wciąż brak sygnałów silniejszego odbicia gospodarki globalnej oraz utrzymanie wyraźnie słabszych wyników eksportu na Wschód (Rosja, Ukraina) będzie w naszej ocenie skutkować lekkim wyhamowaniem dynamiki wzrostu eksportu w kwartałach kolejnych. Ponadto kwestia eksportu na kierunek wschodni, o ile nie będzie skutkować gwałtownym załamaniem eksportu oraz wzrostu gospodarczego, to wpływa nieco silniej na bilans handlu zagranicznego, gdyż eksport do Rosji i na Ukrainę charakteryzuje się zdecydowanie niższą importochłonnością niż eksport do strefy euro. Zdominowanie sprzedaży na rynki Europy Zachodniej eksportu przez tzw. eksport uszlachetniający skutkuje powtarzającą się sytuacją równoległego silnego osłabienia eksportu i importu w warunkach spowolnienia popytu zagranicznego, w przypadku eksportu na rynki wschodnie ich wpływ na eksport ogółem jest zdecydowanie niższy (niski udział w eksporcie ogółem), jednak na wyniki bilansu handlu zagranicznego wpływa nieco silniej. Cały czas oczekujemy także wyższego deficytu w kategorii dochody w br. zakładając utrzymanie korzystniejszych wyników finansowych przedsiębiorstw, które będą implikowały wyższy niż w latach wcześniejszych poziom rozchodów z tytułu reinwestowanych zysków. W relacji do PKB oczekujemy wzrostu deficytu na rachunku obrotów bieżących w 214 r. do ok 1,7% - 2,% PKB, co cały czas pozostanie relatywnie niską wartością, zarówno w porównaniu z danymi krajowymi notowanymi w ostatnich latach jak i w perspektywie międzynarodowej. Opublikowane dane wskazują także na bardzo korzystną sytuację w zakresie finansowania deficytu obrotów bieżących, choć trudno byłoby oczekiwać trudności w finansowaniu historycznie niskich poziomów deficytu. Generalnie w I kw. dalszy spadek wartości deficytu (w ujęciu 4- kwartalnym) oraz poprawa wyniku po stronie napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (okresowo pogorszenie wyniku w IV kw. z 2 214-6-3
uwagi na jednostkowe transakcje związane z likwidacją podmiotów specjalnego przeznaczenia) poskutkowały dalszą poprawą wskaźnika finansowania deficytu w obrotach bieżących. Napływ kapitału z tytułu najbardziej bezpiecznych / stabilnych źródeł (tj. środki UE rejestrowane po stronie rachunku kapitałowego i właśnie bezpośrednie inwestycje zagraniczne) przewyższył wartość deficytu w rachunku obrotów bieżących. W efekcie zupełnie bez wpływu na ocenę stabilności zewnętrznej kraju pozostaje kwestia odnotowanego jeszcze w I kw. 214 r. relatywnie silnego odpływu kapitału portfelowego. Powyższe dane, jak również odnotwany w II kw. powrót inwestorów na rynek krajowy (niższe ryzyko z tytułu konfliktu Rosja Ukraina, wyhamowanie wcześniejszych obaw przed szybszymi zmianami polityki pieniężnej Fed, dodatkowo złagodzenie polityki pieniężnej EBC) wskazują na utrzymanie bezpiecznej sytuacji także w kwartałach kolejnych. Opublikowane dziś dane nt. poziomu oraz struktury zadłużenia zagranicznego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej Polski potwierdzają generalnie stabilną i korzystną na tle rynków wschodzących sytuację gospodarki polskiej postrzeganą przez pryzmat równowagi zewnętrznej. W I kw. 214 r. odnotowano lekki spadek wartości zadłużenia zagranicznego Polski o ok. 1,2 do poziomu 275,5. Lekka deprecjacja kursu złotego na koniec I kw. br. poskutkowała nieznacznym wzrostem wartości złotowej zadłużenia, skala tego wzrostu była jednak bardzo mała, co przy relatywnie silnym wzroście PKB w I kw. br. przełożyło się na spadek wartości zadłużenia w relacji do PKB do 69,5% z 7,2% odnotwanych na koniec IV kw. 213 r. Zmiany wartości zadłużenia na koniec I kw. były także bardzo małe w przypadku wszystkich głównych podmiotów. W I kw. nieco obniżyła się wartość długu NBP oraz sektora przedsiębiorstw (głównie niższa wartość kredytów handlowych poza kredytami udzielanymi przez inwestorów bezpośrednich), wzrosła natomiast wartość zadłużenia sektora publicznego. Pomimo zmniejszenia skali posiadania przez inwestorów obligacji złotowych, emisje obligacji zagranicznych z I kw. poskutkowały netto wyższą skalą zadłużenia sektora publicznego wobec inwestorów zagranicznych. Wartość zadłużenia sektora bankowego praktycznie nie zmieniła się w I kw. względem wyników na koniec ub.r. 3 214-6-3
Saldo obrotów bieżących i składowe 4-kw. suma krocząca 6-6 -12 rachunek bieżący towary - saldo -18 usługi - saldo dochody - saldo transfery - saldo -24 1q1 4q2 3q4 2q6 1q8 4q9 3q11 2q13 Dynamika składowych handlu zagranicznego 32 % r/r 16-16 dane w EUR, w ujęciu nominalnym eksport import -32 1q1 4q2 3q4 2q6 1q8 4q9 3q11 2q13 Saldo obrotów bieżących w relacji do PKB 4-kw. suma krocząca Finansowanie deficytu w obrotach bieżących 4-kw. suma krocząca, % PKB -2, 32 24 napływ netto inwestycji portfelowych - saldo rachunek kapitałowy (gł. fundusze UE) - saldo napływ netto inwestycji bezpośrednich - saldo rachunek bieżący (znak przeciwny) -4, -6, 16 8-8, 1q1 4q2 3q4 2q6 1q8 4q9 3q11 2q13, BOŚ Bank -8 1q1 4q2 3q4 2q6 1q8 4q9 3q11 2q13 4 214-6-3
Dług zagraniczny i aktywa rezerwowe NBP 3 Dług zagraniczny w relacji do PKB 8 24 długoterminowe krótkoterminowe % PKB 6 krótkoterminowe ogółem 18 aktywa rezerwowe NBP 4 12 6 2 1q 3q1 1q3 3q4 1q6 3q7 1q9 3q1 1q12 3q13 1q 3q1 1q3 3q4 1q6 3q7 1q9 3q1 1q12 3q13 Struktura podmiotowa zadłużenia zagranicznego 3 sektor pozarządowy i pozabankowy (s. przedsiębiorstw) 24 18 sektor bankowy sektor rządowy i samorządowy NBP Międzynarodowa pozycja inwestycyjna (aktywa pasywa) 1-1 12-2 6 1q 3q1 1q3 3q4 1q6 3q7 1q9 3q1 1q12 3q13-3 oficjalne aktywa rezerwowe derywaty finansowe pozostałe inwestycje inwestycje portfelowe -4 inwstycje bezpośrednie ogółem 1q4 1q5 1q6 1q7 1q8 1q9 1q1 1q11 1q12 1q13 1q14 2q11 3q11 4q11 1q12 2q12 3q12 4q12 1q13 2q13 3q13 4q13 1q14 saldo rachunku obrotów bieżących mln EUR -4 322-5 27-5 51-4 659-2 558-3 66-3 368-2 313 486-2 86-1 415-766 % PKB -5,6-5,3-5, -5,3-4,8-4,4-3,7-3,1-2,3-1,9-1,4-1, saldo obrotów towarowych mln EUR -3 157-2 342-2 611-2 65-1 641-419 -1 5-139 1 23 1 94 151 1 159 eksport % r/r 13, 1,7 6,7 5,3 2,1 6, 1,3 3,2 5,5 6,5 5, 9,1 import % r/r 17, 9,5 4, 5,4-2,,5 5,5-2, -2,2 2,4 1,8 5,6 saldo usług mln EUR 1 45 1 44 675 1 5 1 521 1 84 1 32 1 274 1 686 1 32 1 257 1 245 saldo docodów mln EUR -4 968-4 43-4 98-4 7-4 276-5 27-4 352-3 775-4 58-4 721-3 645-3 955 saldo transferów bieżących mln EUR 2 398 71 524 48 1 838 756 1 2 327 2 177 59 822 785 zadłużenie zagraniczne 255 75 248 19 25 138 261 669 265 788 273 95 277 299 279 48 274 16 279 936 276 759 275 58 mld PLN 1 19 389 1 94 466 1 14 89 1 88 962 1 132 61 1 126 784 1 133 667 1 165 688 1 186 65 1 18 34 1 147 785 1 149 222 % PKB 69,5 73,3 72,3 7,3 72,2 71, 71, 72,7 73,7 72,8 7,2 69,4 krótkoterminowe mln EUR 65 66 57 849 55 64 56 773 57 6 56 444 53 422 55 477 57 242 6 269 54 8 52 816 długoterminowe mln EUR 19 45 19 26 194 534 24 896 28 188 217 461 223 877 223 571 216 864 219 667 221 959 222 692 zadłużenie zagraniczne - NBP mln EUR 5 77 4 832 3 899 5 44 6 2 5 692 4 213 5 659 4 985 5 263 5 521 4 642 zadłużenie zagraniczne - s. rządowy i samorządowy mln EUR 88 19 88 777 89 729 97 545 12 5 19 751 113 952 114 336 19 19 11 48 111 595 112 422 zadłużenie zagraniczne - s. bankowy mln EUR 57 454 51 987 51 218 49 978 48 823 48 289 48 841 48 217 49 778 5 872 48 857 48 877 zadłużenie zagraniczne - s. przedsiębiorstw mln EUR 14 525 12 513 15 292 19 12 18 913 11 173 11 293 11 836 11 324 113 321 11 786 19 567 oficjalne aktywa rezerwowe NBP mln EUR 75 337 74 95 75 722 74 745 8 622 81 78 82 577 84 935 81 93 79 145 77 144 74 815 Niniejszy materiał został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym na potrzeby klientów BOŚ Bank i nie może być traktowany jako oferta lub rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Informacje zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak BOŚ Bank nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. BOŚ Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło. Bank Ochrony Środowiska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie ul. Żelazna 32-832 Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 15525 NIP: 527-2-33-13; kapitał zakładowy: 228 732 45 zł wpłacony w całości. 5 214-6-3