Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju Może to autyzm? Kiedy rozwój dziecka budzi niepokój rodziców zwłaszcza w zakresie mowy i komunikacji, rozwoju ruchowego oraz/lub w sferze emocjonalno - społecznej, możemy podejrzewad występowanie autyzmu czyli tzw. całościowych zaburzeo rozwoju (CZR). Zaburzeniu ulegają podstawowe funkcje psychiczne, jak uwaga, percepcja, motoryka, które upośledzają codzienne funkcjonowanie i kontakt z innymi ludźmi. Wczesna diagnostyka całościowych zaburzeo rozwoju pozwala dostosowad warunki życia i rozwoju dziecka do jego potrzeb, ukierunkowad terapię i dad wiedzę rodzicom, jak wspierad dziecko w przezwyciężaniu trudności i stymulacji rozwoju sfer deficytowych. Do CZR zalicza się obecnie takie jednostki chorobowe, jak: autyzm wczesnodziecięcy, autyzm atypowy, zespół Aspergera i in.
Jakie zachowania dziecka powinny zaniepokoić rodziców? powtarzanie określonych niefunkcjonalnych ruchów ciała (stereotypie), niechęć i opór wobec zmian ( trudności adaptacyjne), problemy z nawiązaniem kontaktu i utrzymaniem relacji z innymi ludźmi, nietypowe używanie przedmiotów i zabawek, tendencja do powtarzających się i schematycznych zabaw, trudności w rozumieniu znaczenia słów i kontekstu wypowiedzi, zaburzenia komunikacji werbalnej i niewerbalnej, trudności w rozwoju mowy, brak umiejętności naśladowania, niechęć do kontaktu fizycznego, dziwaczne reakcje na bodźce słuchowe,smakowe i/lub wzrokowe Rodzaje całościowych zaburzeń rozwoju krótka charakterystyka Autyzm wczesnodziecięcy Autyzm rozwija się do trzeciego roku życia, częściej u chłopców niż dziewczynek. Podstawowe objawy autyzmu to:
zaburzenia rozwoju mowy: całkowity brak mowy lub opóźniona mowa, czasem normalny rozwój mowy, a potem zanik nabytych wcześniej umiejętności mówienia; niezdolność do tworzenia i czerpania satysfakcji z interakcji społecznych, preferowanie samotności, silna potrzeba niezmienności otoczenia, unikanie kontaktu wzrokowego, niechęć do bliskości i przytulania się, wąskie zainteresowania; zaburzenia komunikacji werbalnej i niewerbalnej (nierozróżnianie zaimków, np. ja od ty, powtarzanie zasłyszanych słów, całych zdań często niezgodnie z kontekstem wypowiedzi - echolalia, trudności w utrzymywaniu kontaktu wzrokowego i in.), dosłowne odczytywanie komunikatów, nierozumienie aluzji, metafor, ironii, żartów,brak uśmiechu; powtarzanie rytualnych, stereotypowych ruchów, kompulsywne układanie przedmiotów; nadwrażliwość na bodźce w otoczeniu; nadmierne reakcje emocjonalne, w tym tendencja do reagowania agresją i/lub autoagresją; niezdolność do odczytywania emocji innych; łatwość mechanicznego zapamiętywania; brak reakcji na własne imię; niezdolność do naśladowania innych, bawienie się zabawkami w sposób niezgodny z ich przeznaczeniem; Uwaga - nie wszystkie dzieci autystyczne przejawiają wszystkie wyżej wymienione cechy. Każdy autysta jest inny i poszczególne nasilenie objawów też może być inne. Kiedy dziecko nie przejawia wszystkich objawów spełniających kryteria do postawienia diagnozy
autyzmu albo kiedy choroba ujawnia się później (po trzecim roku życia), a obserwuje się specyficzne trudności w podstawowych sferach funkcjonowania - wówczas mówi się o autyźmie atypowym Zespół Aspergera To zaburzenie ujawniające objawy podobne, jak w przypadku autyzmu wczesnodziecięcego, ale rozwój mowy i rozwój intelektualny są znacznie mniej upośledzone niż w przypadku zwykłego autyzmu. Główne symptomy zespołu Aspergera, to: upośledzenie umiejętności społecznych, problemy ze współpracą z innymi ludźmi, problemy z rozumieniem języka niedosłownego, zawężone zainteresowania (izolowana dziedzina wiedzy), przywiązanie do rutyny, problemy z mimiką i niewerbalnym okazywaniem uczuć, unikanie kontaktu wzrokowego i bliskości fizycznej, dziwaczne zachowania, Zespół Aspergera najczęściej diagnozuje się dopiero w wieku szkolnym, kiedy dziecko zaczyna mieć największe problemy w sferze społecznej.
Diagnoza i terapia całościowych zaburzeń rozwoju Diagnoza całościowych zaburzeń rozwojowych w większości przypadków może być przeprowadzona już w pierwszych latach życia dziecka. Rozpoznanie ustala się w oparciu o dokładną obserwację dziecka, wywiad z rodzicami, badanie psychiatryczne, badanie psychologiczne, konsultacje specjalistyczne/ neurolog,genetyk,audiolog/ oraz inne badania dodatkowe - zależnie od potrzeb indywidualnych. Im wcześniej postawiona diagnoza, tym szybsza interwencja i większe szanse na to, że dziecko w życiu dorosłym będzie mogło sobie całkiem dobrze radzić z codziennymi obowiązkami i wymaganiami społecznymi. Wczesna terapia jest też profilaktyką innych zaburzeń, wtórnych do CZR.W naszym ośrodku diagnostykę całościowych zaburzeń rozwoju prowadzimy kompleksowo tzn. diagnozę stawia zespół specjalistów : psychiatra, psycholog, pedagog i/lub logopeda - z możliwością konsultacji neurologicznej i fizjoterapeutycznej w zależności od indywidualnych potrzeb.
Proponujemy: 5 spotkań diagnostycznych w okresie 2 tygodni./ok.6 godzin/ Spotkania odbywają się w zaplanowanym porządku /indywidualnie oraz wspólnie z rodzicami i zespołem specjalistów/. Obserwacja kończy się podsumowaniem / w tym pisemną opinią / zawierającym rozpoznanie oraz zalecenia dalszych oddziaływań. W naszym ośrodku prowadzimy także terapię całościowych zaburzeń rozwoju, w różnej formie, w zależności od indywidualnych potrzeb: zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju w postaci: terapii indywidualnej i/lub grupowej, terapii logopedycznej, zajęć korekcyjno-kompensacyjnych terapię pedagogiczną oraz psychoedukację rodziców.