Nowe kryteria diagnostyczne DSM V. Zaburzenia ze spektrum autyzmu. ASD - Autism Spectrum Disorders

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Nowe kryteria diagnostyczne DSM V. Zaburzenia ze spektrum autyzmu. ASD - Autism Spectrum Disorders"

Transkrypt

1 Nowe kryteria diagnostyczne DSM V Zaburzenia ze spektrum autyzmu ASD - Autism Spectrum Disorders

2 Autyzm w DSM-IV-TR i ICD- 10 Zaburzenia autystyczne Zespół Aspergera Zaburzenia dezintegracyjne Całościowe zaburzenia rozwojowe inaczej nie określone Zespół Retta

3 ASD w DSM V autyzm zespół Aspergera Obejmuje: PDD-NOS (całościowe zaburzenie rozwoju nie zdiagnozowane inaczej)

4 Kryteria DSM-V Zaburzenie autystycznego spektrum obejmują dwa obszary: A) deficyty społeczno/komunikacyjne B) uporczywe zainteresowania i powtarzalne zachowania Cztery kryteria diagnozy (A, B, C, D) A. Stałe deficyty w zakresie komunikacji społecznej i społecznej interakcji w różnych kontekstach, niewyjaśnione przez ogólne opóźnienia rozwojowe i manifestujące się przez wszystkie trzy rodzaje: 1. Deficyty w zakresie społeczno-emocjonalnej wzajemności; ich stopień może obejmować anormalne podejście społeczne i niepowodzenie w normalnej dwustronnej konwersacji, przez zredukowanie dzielenia zainteresowań, emocji i afektu oraz reakcji, po całkowity brak inicjowania interakcji społecznej.

5 Kryteria DSM-V 2. Deficyty w zakresie zachowań o charakterze komunikacji niewerbalnej, używanych w celu interakcji społecznej; począwszy od słabo zintegrowanej komunikacji werbalnej i niewerbalnej, przez anormalności kontaktu wzrokowego i języka ciała lub deficytów w zakresie rozumienia i stosowania komunikacji niewerbalnej, do całkowitego braku ekspresji twarzy lub gestów. 3. Deficyty dotyczące rozumienia i utrzymywania relacji, odpowiednio do poziomu rozwojowego (oprócz tych związanych z opiekunami); stopień ich może być różny, począwszy od trudności w doborze zachowania do zastosowania w odpowiednich kontekstach społecznych, przez trudności w dzieleniu zabawy wyobrażeniowej i nawiązywaniu przyjaźni, po widoczny brak zainteresowania ludźmi.

6 Kryteria DSM V B. Ograniczone, powtarzalne wzorce zachowania, zainteresowań lub aktywności, manifestujące się przynajmniej przez dwa spośród wymienionych poniżej: 1. Stereotypowa lub powtarzalna mowa, ruchy lub posługiwanie się przedmiotami (jak proste stereotypie ruchowe, echolalia, powtarzalne używanie przedmiotów lub idiosynkratyczne frazy). 2. Nadmierne wykorzystanie rutyny, zrytualizowanych wzorców zachowań werbalnych lub niewerbalnych lub nadmierny opór wobec zmiany (jak rytuały ruchowe, naciskanie na tą samą drogę lub jedzenie, powtarzanie tego samego pytania lub skrajny distres w odpowiedzi na małe zmiany).

7 Kryteria DSM-V 3. Wysoce ograniczone, uporczywe zainteresowania, anormalne pod względem intensywności lub przedmiotu uwagi; (takie jak silne przywiązanie do lub zajmowanie się niezwykłymi obiektami, zainteresowania, które są nadmiernie zawężone lub powtarzające się/persewerujące) 4. Hiper-lub hipo-reaktywność na sensoryczny bodziec lub niezwykłe zainteresowanie sensorycznymi aspektami otoczenia (jak widoczna obojętność na ból/gorąco/zimno, negatywna reakcja na specyficzne dźwięki lub powierzchnie, intensywne wąchanie lub dotykanie przedmiotów, fascynowanie się błyskami światła lub wirującymi przedmiotami).

8 Kryteria DSM-V C. Symptomy muszą być obecne we wczesnym dzieciństwie (ale mogą się nie manifestować przed czasem, w którym społeczne wymagania ujawnią ograniczone możliwości). D. Symptomy razem wzięte ograniczają i upośledzają codzienne funkcjonowanie. E. Zaburzenie spektrum autyzmu jest zaburzeniem neurorozwojowym i musi być obecne od niemowlęctwa lub wczesnego dzieciństwa, ale może nie być rozpoznane w tym okresie, z powodu minimalnych wymagań społecznych i wsparcia ze strony rodziców oraz opiekunów dostarczanego we wczesnych latach życia dziecka Określenie czy: Z lub bez towarzyszącego upośledzenia intelektualnego Z lub bez towarzyszącego osłabienia mowy Obecność chorób, lub genetycznych zaburzeń lub czynników środowiskowych

9 Klasyfikacja DSM V Nazwa: zaburzenia ze spektrum autyzmu Cel: określenie kryteriów ASD umożliwiających rozpoznanie w każdym wieku i przy każdym poziomie rozwoju poznawczego Z 3 do 2 wymiarów interakcje/ komunikacja oraz stereotypowe zachowania Dla rozpoznania ASD: 3 z 3 objawów zab. interakcji oraz 2 z 4 stereotypowych zachowań

10 DSM V Nasilenie objawów ASD Poziomy: 1. Level 1 - wymaga wsparcia pacjent i rodzina 2. Level 2 - znacznego wsparcia 3. Level 3 - bardzo dużego wsparcia

11 Klasyfikacja DSM V Nowe- nadmierna lub zbyt mała wrażliwość sensoryczna Ocena ciężkości zaburzenia w oparciu o poziom rozwoju językowego i intelektualnego Nowa kategoria diagnostyczna zaburzenia komunikacji społecznej zaburzenia relacji, bez stereotypowych zachowań

12 Diagnoza - Współchorobowość ASD Niepełnosprawność intelektualna: 60% ADHD: 50% Zaburzenia lękowe: % Epizod depresji: do 40% Zaburzenia afektywne dwubiegunowe: 10% Jakiekolwiek zaburzenia psychiczne poza ASD: %

13 Kryteria DSM IV a DSM V

14 Co wprowadziło DSM V 1.rezygnację z terminu całościowe zaburzenia rozwoju 2. wykluczenie zespołu Retta i dziecięcych zaburzeń dezintegracyjnych 3. zastąpienie trzech jednostek chorobowych: zaburzeń autystycznych, zespołu Aspergera i PDD-NOS jedną jednostką spektrum zaburzeń autystycznych (ASD) 4. połączenie dwóch grup objawów z dotychczasowej triady diagnostycznej: zaburzeń interakcji społecznych i zaburzeń komunikacji w jedną domenę diagnostyczną 5. wprowadzenie trójstopniowej klasyfikacji ASD od L1 do L3, w zależności od nasilenia objawów oraz stopnia ich wpływu na codzienne funkcjonowanie 6. wykluczenie kryterium opóźnienia rozwoju mowy

15 Co wprowadziło DSM V 7. zastąpienie dotychczas obowiązującego kryterium wieku, w jakim pojawiają się pierwsze objawy choroby, określeniem początek we wczesnym dzieciństwie oraz zasygnalizowanie, że objawy mogą nie manifestować się w pełni do czasu, gdy wymagania społeczne przekroczą umiejętności osoby 8. zalecenie uszczegóławiania diagnozy w oparciu o dodatkowe informacje: początek i przebieg kliniczny, czynniki etiologiczne zdolności poznawcze zdolności językowe nasilenie objawów w dwóch głównych domenach diagnostycznych choroby współistniejące

16 Historia diagnozy autyzmu Bleuler 1911 : termin autyzm - we własnym świecie, oddzielenie od otoczenia - przejaw schizofrenii Kanner 1943 :11 przypadków dziecięcy autyzm autystyczna izolacja i dążenie do powtarzalności Asperger 1944, język niemiecki : 4 przypadki autystyczna psychopatia opis zacytowany przez Wing 1981, ang.tłum Opis cięższych objawów u Kannera, lżejsze u Aspergera.! odróżniali autyzm od schizofrenii uważając, że dzieci te przychodzą na świat już z niemożnością nawiązywaniu kontaktu (Kanner) 1966 Rett: 22 dziewczynki - opis ciężkich zaburzeń autystycznych po 5-6 m. prawidłowego rozwoju

17 Historia diagnozy autyzmu 1999 Zoghbi - przyczyna zespołu Retta- mutacja w genie MECP Rutter wyodrębnienie grupy objawów autyzmu w 3 kategorie ograniczenie wieku początku zaburzeń przed 3 r. z.: Wing - termin kontinuum autystyczne opisała triadę zaburzeń (defektów) w autyzmie: 1. Osłabienie społecznej interakcji 2. Osłabienie komunikacji 3. Osłabienie wyobraźni i myślenia Kamień milowy w rozumieniu klasyfikacji autyzmu Wing -! zaburzenie rozwojowe! różne manifestacje objawów częścią jednego spectrum zaburzeń

18 Historia diagnozy autyzmu DSM-I psychotyczna reakcja, zakodowany w : schizofreniczne reakcje w dzieciństwie DSM-II 1968 autystyczne zachowanie DSM-III 1980 po raz pierwszy określenie 6 kryteriów diagnostycznych, termin dziecięcy autyzm, początek przed 3 r.ż.,! po raz pierwszy oddzielenie od schizofrenii Pierwsze nazwanie całościowe zaburzenia rozwojowe (PDD- childhood onset pervesive developmental disorder) DSM IIIR 1987 kryteria pogrupowane w 3 główne obszary zaburzeń początek objawów przed 36 m.ż. Bogatszy i dokładniejszy opis zachowań, bardziej kompletny obraz funkcjonowania autystycznego. Próba zaznaczenia ciężkości objawów i zmienności z wiekiem. Dołączenie - całościowe zaburzenia rozwojowe, nie określone

19 DSM-IV 1994 Objawy w triadzie kategorii Historia diagnozy autyzmu do całościowych zaburzeń rozwoju należały 5 różne jednostki: autyzm, zespół Retta, zespół Aspergera, zaburzenia dezintegracyjne i całościowe zaburzenia rozwojowe, nie określone -rozumienie konceptu zaburzeń w ramach całościowych zaburzeń rozwojowych ze specyficznymi różnicami między jednostkami DSM-IVR 2000! zaburzenia ze spektrum autyzmu po raz pierwszy użyte jako synonim całościowych zaburzeń rozwoju Objawy pogrupowane w triadę kategorii zaburzeń rozwojowych autyzm atypowy jako synonim zaburzeń inaczej nie określonych Te same objawy u dzieci i dorosłych. 5 zaburzeń wspólnie zaliczono do całościowych zaburzeń rozwojowych wspólne podłoże objawów, szeroka różnorodność i znaczące różnice w ciężkości objawów

20 Historia diagnozy autyzmu DSM-V DSM V :spektrum zaburzeń autystycznych dodanie nowych kryteriów dotyczących sensorycznej wrażliwości, skupieniu na bodźcach sensorycznych, silne awersje. Model 2 czynnikowy Objawy we wczesnym okresie rozwoju, ale pełne ujawnienie może być w kolejnych etapach rozwoju Większe skupienie na opisie specyfiki i deficytach w funkcjonowaniu, na potrzebach wsparcia pacjenta i rodziny i stopnia wymaganej opieki, na nasileniu i liczbie objawów, postępu w ich rozwoju. Obecne kryteria odpowiadają na pytanie jak bardzo a nie co a. Wg DSM-V - kontinuum nasilenia objawów autyzmu b. wg DSM IV kilka postaci autyzmu.

21 Diagnozy wg DSM-IV a DSM-V Różnice między zaburzeniami ze spektrum autyzmu a prawidłowym rozwojem lub innymi zaburzeniami rzetelne i istotne Granice między poszczególnymi diagnozami DSM-IV całościowych zaburzeń rozwojowych niestałe w czasie DSM-IV = 91%DSM-V Rozpowszechnienie autyzmu wg DSM-IV 21,6/10000 Rozpowszechnienie spektrum autystycznego wg DSM-V 62/10000

Renata Stefańska-Klar Uniwersytet Śląski w Katowicach, WEiNoE w Cieszynie 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu psychika@gmail.

Renata Stefańska-Klar Uniwersytet Śląski w Katowicach, WEiNoE w Cieszynie 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu psychika@gmail. Renata Stefańska-Klar Uniwersytet Śląski w Katowicach, WEiNoE w Cieszynie 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu psychika@gmail.com Streszczenie Spektrum autyzmu obejmuje dzieci, u których zdiagnozowano

Bardziej szczegółowo

Autyzm i zespół Aspergera. Kryteria diagnostyczne.

Autyzm i zespół Aspergera. Kryteria diagnostyczne. Autyzm i zespół Aspergera. Kryteria diagnostyczne. W Polsce autyzm i Zespół Aspergera rozpoznaje się w oparciu o obowiązującą od 1996 roku Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych

Bardziej szczegółowo

Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju

Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju Może to autyzm? Kiedy rozwój dziecka budzi niepokój rodziców zwłaszcza w zakresie mowy i komunikacji, rozwoju ruchowego oraz/lub w sferze emocjonalno

Bardziej szczegółowo

AUTYZM W ASPEKCIE KLASYFIKACJI DSM-5. LEK. SABINA MICOREK KLINIKA PSYCHIATRII I PSYCHOTERAPII WIEKU ROZWOJOWEGO CENTRUM PEDIATRII W SOSNOWCU

AUTYZM W ASPEKCIE KLASYFIKACJI DSM-5. LEK. SABINA MICOREK KLINIKA PSYCHIATRII I PSYCHOTERAPII WIEKU ROZWOJOWEGO CENTRUM PEDIATRII W SOSNOWCU AUTYZM W ASPEKCIE KLASYFIKACJI DSM-5. LEK. SABINA MICOREK KLINIKA PSYCHIATRII I PSYCHOTERAPII WIEKU ROZWOJOWEGO CENTRUM PEDIATRII W SOSNOWCU DIAGNOSTIC AND STATISTICAL MANUAL OF MENTAL DISORDERS WERSJA

Bardziej szczegółowo

Infantylny autyzm. prof. MUDr. Ivo Paclt, CSc.

Infantylny autyzm. prof. MUDr. Ivo Paclt, CSc. Infantylny autyzm prof. MUDr. Ivo Paclt, CSc. Infantilny autyzm Podstawowy symptom: niezdolność do ukazywania przyjacielskiej mimiki, unikanie kontaktu wzrokowego, zaburzenia komunikacji społecznej, dziwne

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia ze spektrum autyzmu Autism Spectrum Disorders (ASD) dr Danuta Kossak

Zaburzenia ze spektrum autyzmu Autism Spectrum Disorders (ASD) dr Danuta Kossak Zaburzenia ze spektrum autyzmu Autism Spectrum Disorders (ASD) dr Danuta Kossak Kim jest osoba niepełnosprawna Biomedyczne podejście cechuje przywiązywanie dużej wagi do systematyzacji wszelkich stanów

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ ASPERGERA -charakterystyka. Opracowała: Karolina Dyrda Bydgoszcz 15.03.2014 r.

ZESPÓŁ ASPERGERA -charakterystyka. Opracowała: Karolina Dyrda Bydgoszcz 15.03.2014 r. ZESPÓŁ ASPERGERA -charakterystyka Opracowała: Karolina Dyrda Bydgoszcz 15.03.2014 r. Zespół Aspergerai inne zaburzenia ze spektrum autyzmu Jakościowe nieprawidłowości w zakresie: rozwoju społecznego, zwłaszcza

Bardziej szczegółowo

Terapia funkcjonalna dziecka z autyzmem. Definicje, różnice, perspektywy

Terapia funkcjonalna dziecka z autyzmem. Definicje, różnice, perspektywy Terapia funkcjonalna dziecka z autyzmem Definicje, różnice, perspektywy Początki Jest rok 1943 r., amerykański psychiatra Leo Kanner publikuje artykuł Autistic Disturbances of Affective Contact, w którym

Bardziej szczegółowo

Przewodnik po autyzmie. Materiał doszkalający dla wolontariuszy

Przewodnik po autyzmie. Materiał doszkalający dla wolontariuszy Przewodnik po autyzmie 1 Czym jest autyzm? Autyzm jest zaburzeniem neurorozwojowym, związanym z nieprawidłowym rozwojem i funkcjonowaniem mózgu we wczesnym dzieciństwie. Symptomy nieprawidłowości rozwoju

Bardziej szczegółowo

Aby zrozumieć czym różni się autyzm od zespołu Aspergera (ZA), należy cofnąć się nieco w historii.

Aby zrozumieć czym różni się autyzm od zespołu Aspergera (ZA), należy cofnąć się nieco w historii. Autyzm a zespół Aspergera Aby zrozumieć czym różni się autyzm od zespołu Aspergera (ZA), należy cofnąć się nieco w historii. Dzieci z zaburzeniami rozwoju pojawiały się już w bardzo dawnych czasach, za

Bardziej szczegółowo

Monika Szewczuk - Bogusławska

Monika Szewczuk - Bogusławska Monika Szewczuk - Bogusławska Co nowego w: Klasyfikacji Epidemiologii Etiologii Leczeniu Klasyfikacja stara czy nowa? Zaburzenia neurorozwojowe 1. Niepełnosprawność intelektualna/ Zaburzenia rozwoju intelektualnego

Bardziej szczegółowo

Małgorzata Marszałek Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym w Gdańsku PORADNIA RUBIKON

Małgorzata Marszałek Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym w Gdańsku PORADNIA RUBIKON Autyzm. Jak rozpoznać wczesne symptomy i dlaczego im wcześniej tym lepiej. Małgorzata Marszałek Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym w Gdańsku PORADNIA RUBIKON Zaburzenie neurobiologiczne o niejasnej

Bardziej szczegółowo

ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1. dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna

ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1. dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna EPIDEMIOLOGIA DYSFUNKCJI POZNAWCZYCH U DZIECI Z NF1 Dysfunkcje poznawcze

Bardziej szczegółowo

Przewodnik po autyzmie. Materiał doszkalający dla wolontariuszy

Przewodnik po autyzmie. Materiał doszkalający dla wolontariuszy Przewodnik po autyzmie O autyzmie 3-11 Cechy charakterystyczne osób z autyzmem 12-16 Jak pomóc osobie z autyzmem? 17-18 Najczęściej zadawane pytania 19-20 Kontakt 21 2 O autyzmie 3 Czym jest autyzm? Autyzm

Bardziej szczegółowo

Różne ścieżki edukacyjne dzieci ze spektrum autyzmu

Różne ścieżki edukacyjne dzieci ze spektrum autyzmu Różne ścieżki edukacyjne dzieci ze spektrum autyzmu B E A T A B L O K, Z O F I A B R Z E S K A S O R W D L A D Z I E C I I M Ł O D Z I E Ż Y Z A U T Y Z M E M W G D A Ń S K U S T O W A R Z Y S Z E N I

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia neurorozwojowe u dzieci i młodzieży - autyzm dziecięcy i Zespół Aspergera. Renata Nowakowska-Siuta

Zaburzenia neurorozwojowe u dzieci i młodzieży - autyzm dziecięcy i Zespół Aspergera. Renata Nowakowska-Siuta Zaburzenia neurorozwojowe u dzieci i młodzieży - autyzm dziecięcy i Zespół Aspergera Renata Nowakowska-Siuta 1 Autyzm wczesnodziecięcy, autyzm głęboki, zespół Kannera, Zespół Aspergera. Leo Kanner (1943)

Bardziej szczegółowo

utrudnienia we współpracy lekarza i poradni psychologicznopedagogicznych doświadczenia własne Izabela Gorzkowska

utrudnienia we współpracy lekarza i poradni psychologicznopedagogicznych doświadczenia własne Izabela Gorzkowska utrudnienia we współpracy lekarza i poradni psychologicznopedagogicznych doświadczenia własne Izabela Gorzkowska różne wzory zaświadczeń brak w zaświadczeniu rubryki, w której należy wpisać uzasadnienie

Bardziej szczegółowo

Dziecko z zespołem Aspergera w przedszkolu. Dorota Kalinowska - psycholog

Dziecko z zespołem Aspergera w przedszkolu. Dorota Kalinowska - psycholog Dziecko z zespołem Aspergera w przedszkolu Dorota Kalinowska - psycholog Zespół Aspergera vs Autyzm Podobieństwa: Nieprawidłowości w zakresie interakcji społecznych; Stereotypowy, ograniczony repertuar

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnej interwencji we wspomaganiu rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i strategie terapii.

Znaczenie wczesnej interwencji we wspomaganiu rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i strategie terapii. Michał Wroniszewski Fundacja SYNAPSIS Znaczenie wczesnej interwencji we wspomaganiu rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i strategie terapii. Otrębusy, 8.11.2011 r. SKALA ZJAWISKA 1. Epidemiologa

Bardziej szczegółowo

Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu Filia w Śremie PROPONUJE

Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu Filia w Śremie PROPONUJE Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu Filia w Śremie PROPONUJE Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w szkołach ogólnodostępnych Autyzm Zespół Aspergera Ewa Pisula: Autyzm - przyczyny, symptomy,

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia psychiczne w dzieciństwie. Iwona A. Trzebiatowska

Zaburzenia psychiczne w dzieciństwie. Iwona A. Trzebiatowska Zaburzenia psychiczne w dzieciństwie co będzie b w życiu dorosłym Iwona A. Trzebiatowska Schizofrenia Brak możliwości rozpoznanie poniżej 6 rż Wcześniejsze zachorowania u chłopców Udział czynnika organicznego

Bardziej szczegółowo

blaski i cienie pracy nauczyciela, terapeuty. mgr Paulina Kroszczyńska- Brągiel wicedyrektor PPP nr 7 ds. autyzmu, psycholog, terapeuta S.I.

blaski i cienie pracy nauczyciela, terapeuty. mgr Paulina Kroszczyńska- Brągiel wicedyrektor PPP nr 7 ds. autyzmu, psycholog, terapeuta S.I. Uczeń z Zespołem em Aspergera blaski i cienie pracy nauczyciela, terapeuty. mgr Paulina Kroszczyńska- Brągiel wicedyrektor PPP nr 7 ds. autyzmu, psycholog, terapeuta S.I. Jaka jest często stość występowania,

Bardziej szczegółowo

Diagnoza autyzmu. Ewa Pisula Uniwersytet Warszawski Wydział Psychologii

Diagnoza autyzmu. Ewa Pisula Uniwersytet Warszawski Wydział Psychologii Diagnoza autyzmu Ewa Pisula Uniwersytet Warszawski Wydział Psychologii Przebieg procesu diagnostycznego 1. Zespół przeprowadzający diagnozę 2. Wybrane metody diagnostyczne 1.Wywiad z rodzicami 2. Obserwacja:

Bardziej szczegółowo

Historia (2) Historia (1) Historia (3) Malbork 13 październik 2015 roku 2015-10-09. www.poza-schematami.pl 1

Historia (2) Historia (1) Historia (3) Malbork 13 październik 2015 roku 2015-10-09. www.poza-schematami.pl 1 Większość osób dotkniętych całościowymi zaburzeniami rozwojowymi ma trudności z odczytywaniem wyrazu twarzy oraz mowy ciała. Obraz kliniczny oraz skala występowania Zespołu Aspergera Dr n. med. Artur Kołakowski

Bardziej szczegółowo

AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi

AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi GENETYCZNIE UWARUNKOWANA, NEUROLOGICZNA DYSFUNKCJA, CHARAKTERYZUJĄCA SIĘ NIEADEKWATNYMI

Bardziej szczegółowo

Jeśli nie Zespół Aspergera to co? Różne potrzeby terapeutyczne.

Jeśli nie Zespół Aspergera to co? Różne potrzeby terapeutyczne. Jeśli nie Zespół Aspergera to co? Różne potrzeby terapeutyczne. Małgorzata Dąbrowska-Kaczorek Lekarz specjalizujący się w psychiatrii i psychoterapeuta poznawczo-behawioralny Centrum Diagnozy i Terapii

Bardziej szczegółowo

KONTEKSTY PSYCHOPATOLOGII I PSYCHIATRII MŁODZIEŻOWEJ.. 3

KONTEKSTY PSYCHOPATOLOGII I PSYCHIATRII MŁODZIEŻOWEJ.. 3 SPIS TREŚCI CZĘŚĆ OGÓLNA KONTEKSTY PSYCHOPATOLOGII I PSYCHIATRII MŁODZIEŻOWEJ.. 3 1. Rozwój i specyfika psychiatrii dzieci i młodzieży... 3 Maria Orwid CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ROZWÓJ PSYCHICZNY DZIECI I

Bardziej szczegółowo

Konferencja naukowa zorganizowana w ramach obchodów Światowego Dnia Autyzmu. Lublin, 2 kwietnia 2014r

Konferencja naukowa zorganizowana w ramach obchodów Światowego Dnia Autyzmu. Lublin, 2 kwietnia 2014r Konferencja naukowa zorganizowana w ramach obchodów Światowego Dnia Autyzmu Lublin, 2 kwietnia 2014r - prof. dr hab. Zbigniew Gaś WSEI w Lublinie Uczniowie z autyzmem są w wiodącej grupie uczniów ze specjalnymi

Bardziej szczegółowo

Orzecznictwo w procesie diagnozy FASD

Orzecznictwo w procesie diagnozy FASD Orzecznictwo w procesie diagnozy FASD Barbara Woszczyna Tomaszowice 2015r. Według brytyjskiego raportu Warnocka, około 20% populacji uczniów to dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Children with

Bardziej szczegółowo

Dorota Prażmowska Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej IMiD. Diagnostyka zaburzeń. spektrum Autyzmu

Dorota Prażmowska Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej IMiD. Diagnostyka zaburzeń. spektrum Autyzmu Dorota Prażmowska Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej IMiD ze Diagnostyka zaburzeń spektrum Autyzmu Całościowe zaburzenia rozwojowe F84 wg ICD -10 Kryteria: - Nieprawidłowości w interakcjach społecznych

Bardziej szczegółowo

Wszyscy ludzie mają jedną wspólną cechę są różni

Wszyscy ludzie mają jedną wspólną cechę są różni Wszyscy ludzie mają jedną wspólną cechę są różni Uczeń z Zespołem Aspergera. Uczeń z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim. rzuca się w oczy, jak bardzo są oni różni. Nie są świadomi olbrzymiego wysiłku,

Bardziej szczegółowo

Rozpoznawanie zagrożeń neurorozwojowych małego dziecka

Rozpoznawanie zagrożeń neurorozwojowych małego dziecka Rozpoznawanie zagrożeń neurorozwojowych małego dziecka dr n. med. Anna Rozetti psychiatra dzieci i młodzieży Klinika Zaburzeń Neurorozwojowych w NAVICULA - Centrum Łódź Zaburzenia neurorozwojowe (neurodevelopmental

Bardziej szczegółowo

METODY AKTYWIZUJĄCE W PRACY Z DZIECKIEM Z AUTYZMEM I Z KLAS MŁODSZYCH

METODY AKTYWIZUJĄCE W PRACY Z DZIECKIEM Z AUTYZMEM I Z KLAS MŁODSZYCH METODY AKTYWIZUJĄCE W PRACY Z DZIECKIEM Z AUTYZMEM I Z KLAS MŁODSZYCH CZYM JEST AUTYZM? Autyzm należy do grupy całościowych zaburzeń rozwojowych, które zostały wyodrębnione spośród innych form zaburzeń

Bardziej szczegółowo

OŚWIATA AUTYZM PRACA Z UCZNIEM ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI

OŚWIATA AUTYZM PRACA Z UCZNIEM ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI OŚWIATA AUTYZM PRACA Z UCZNIEM ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI www.magazynnauczyciela.pl AUTYZM PRACA Z UCZNIEM ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI AUTYZM PRACA Z UCZNIEM ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI

Bardziej szczegółowo

Wykrywanie autyzmu u dzieci z zaburzeniami w rozwoju. Różnicowanie diagnostyczne dr Barbara Winczura Uniwersytet Wrocławski Instytut Pedagogiki

Wykrywanie autyzmu u dzieci z zaburzeniami w rozwoju. Różnicowanie diagnostyczne dr Barbara Winczura Uniwersytet Wrocławski Instytut Pedagogiki Wykrywanie autyzmu u dzieci z zaburzeniami w rozwoju. Różnicowanie diagnostyczne dr Barbara Winczura Uniwersytet Wrocławski Instytut Pedagogiki Bieruń 6. 11. 2014 r. Trudności definicyjne i diagnostyczne.

Bardziej szczegółowo

DZIECKO Z AUTYZMEM W PRZEDSZKOLU

DZIECKO Z AUTYZMEM W PRZEDSZKOLU DZIECKO Z AUTYZMEM W PRZEDSZKOLU Autyzm dziecięcy należą do grupy tzw. całościowych zaburzeń neurorozwojowych, do których zaliczane są również specyficzne trudności szkolne oraz specyficzne zaburzenia

Bardziej szczegółowo

Magdalena Smoczyńska, Ewa Haman Funkcjonowanie dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym (SLI) w systemie edukacji szkolnej

Magdalena Smoczyńska, Ewa Haman Funkcjonowanie dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym (SLI) w systemie edukacji szkolnej Magdalena Smoczyńska, Ewa Haman Funkcjonowanie dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym (SLI) w systemie edukacji szkolnej Plan wystąpienia Diagnoza zaburzeń językowych w Polsce Perspektywa badawcza

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Lek. Dariusz Galanty

Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Lek. Dariusz Galanty Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u dzieci w wieku wczesnoszkolnym Lek. Dariusz Galanty Rodzina z dziećmi w wieku szkolnym Konieczność przystosowania całej rodziny do pójścia dziecka do szkoły

Bardziej szczegółowo

Czym jest autyzm? Jaki świat widzi osoba autystyczna?

Czym jest autyzm? Jaki świat widzi osoba autystyczna? Czym jest autyzm? Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym, które najczęściej ujawnia się w ciągu pierwszych trzech lat życia jako rezultat zaburzenia neurologicznego, które oddziałuje na funkcje pracy mózgu.

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) Fizjoterapia kliniczna w psychiatrii

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) Fizjoterapia kliniczna w psychiatrii SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Fizjoterapia kliniczna w psychiatrii Kod przedmiotu/ modułu* Wydział

Bardziej szczegółowo

F84.0 [299.00] Zaburzenie ze spektrum autyzmu

F84.0 [299.00] Zaburzenie ze spektrum autyzmu Na podstawie książki: James Morrison, DSM-V bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów, tłum. Robert Andruszko, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016 F84.0 [299.00] Zaburzenie

Bardziej szczegółowo

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Fazy reakcji emocjonalnej rodziców w sytuacji pojawienia się niepełnosprawnego dziecka mgr Katarzyna Kowalska Dziecko niepełnosprawne w rodzinie Według

Bardziej szczegółowo

Jacek Jarosław Błeszyński. Analiza różnicująca wybranych zespołów zaburzeń autystycznych Zarys rewalidacji

Jacek Jarosław Błeszyński. Analiza różnicująca wybranych zespołów zaburzeń autystycznych Zarys rewalidacji Jacek Jarosław Błeszyński Analiza różnicująca wybranych zespołów zaburzeń autystycznych Zarys rewalidacji Toruń 2010 Spis treści Wstęp.... 9 Rozdział 1 Analiza różnicująca autyzmu i innych głębokich zaburzeń

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Nazwa w j. ang. Psychology of disorders of children and adolescents. Punktacja ECTS*

KARTA KURSU. Nazwa w j. ang. Psychology of disorders of children and adolescents. Punktacja ECTS* KARTA KURSU Nazwa Psychologia zaburzeń dzieci i młodzieży (III rok, pedagogika; psychoprofilaktyka zaburzeń i wspomaganie rozwoju) Nazwa w j. ang. Psychology of disorders of children and adolescents Kod

Bardziej szczegółowo

UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU

UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU Dystymia ICD 10 niejednoznaczność terminu, grupa zaburzeń (obejmuje nerwicę depresyjną, depresyjne zaburzenie osobowości, depresję nerwicową, depresję lękową przewlekłą) Dystymia

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ ASPERGERA. Zakres tematyczny dotyczy specyfiki funkcjonowania i metod pracy z osobami z ZA:

ZESPÓŁ ASPERGERA. Zakres tematyczny dotyczy specyfiki funkcjonowania i metod pracy z osobami z ZA: Termin: 8-9 września 2018 roku ZESPÓŁ ASPERGERA Zakres tematyczny dotyczy specyfiki funkcjonowania i metod pracy z osobami z ZA: - kryteria diagnostyczne ZA, - specyfika funkcjonowania poznawczego, społecznego

Bardziej szczegółowo

Żabno, dnia r.

Żabno, dnia r. Żabno, dnia 07.03.2014r. EUROPEJSKI DZIEŃ LOGOPEDY PPPP W TARNOWIE, FILIA ŻABNO NIEDOSŁUCH LUB GŁUCHOTA UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE ALALIA ALALIA PROLONGATA NIEDOKSZTAŁCENIE MOWY O TYPIE AFAZJI AFAZJA (DYZFAZJA)

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 015/016 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 134/2013 z dnia 20 maja 2013r. o projekcie programu Wczesne wykrywanie zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci

Bardziej szczegółowo

Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Siemiatyczach

Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Siemiatyczach Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Siemiatyczach Dziecko z całościowymi zaburzeniami rozwoju formy wsparcia realizowane przez PPP-P w Siemiatyczach I. Działania podejmowane na rzecz dziecka

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 135/2013 z dnia 20 maja 2013 r. o projekcie programu Program profilaktyczno-terapeutyczny dla dzieci i młodzieży

Bardziej szczegółowo

Zespół Aspergera. vademecum nauczyciela

Zespół Aspergera. vademecum nauczyciela Zespół Aspergera vademecum nauczyciela Co to jest Zespół Aspergera? Dziecko z Zespołem Aspergera po raz pierwszy opisał psychiatra wiedeński Hans Asperger, w swojej pracy doktorskiej opisał czterech chłopców

Bardziej szczegółowo

Małgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice

Małgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice SPECJALNE POTRZEBY EDUKACYJNE DZIECI I MŁODZIEŻY Małgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice Specjalne potrzeby edukacyjne - SPE Specjalne potrzeby edukacyjne to takie potrzeby,

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF a diagnoza funkcjonalna

Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF a diagnoza funkcjonalna Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF a diagnoza funkcjonalna mgr Aneta Żurek zurek@womczest.edu.pl Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja autyzmu wg ICD 10 (1994) zakłada, że jest to całościowe zaburzenie rozwojowe (F84)- autyzm dziecięcy (F.84.0) charakteryzujące się:

Klasyfikacja autyzmu wg ICD 10 (1994) zakłada, że jest to całościowe zaburzenie rozwojowe (F84)- autyzm dziecięcy (F.84.0) charakteryzujące się: Co to jest autyzm? Autyzm to całościowe, rozległe zaburzenie rozwojowe charakteryzujące się licznymi nieprawidłowościami w rozwoju, uwidaczniającymi się przed ukończeniem trzeciego roku życia w co najmniej

Bardziej szczegółowo

Program terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children

Program terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children Program terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children Elementy programu TEACCH w pracy z uczniem z umiarkowaną lub znaczną niepełnosprawnością

Bardziej szczegółowo

Certyfikowana Akademia Multidyscyplinarnej Diagnozy i Terapii Autyzmu

Certyfikowana Akademia Multidyscyplinarnej Diagnozy i Terapii Autyzmu Jedyny w Polsce kurs kompleksowego programowania terapii dzieci autystycznych w oparciu o najnowsze doniesienia naukowe! Certyfikowana Akademia Multidyscyplinarnej Diagnozy i Terapii Autyzmu w formie intensywnych

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania psychofizyczne funkcjonowania ucznia z autyzmem

Uwarunkowania psychofizyczne funkcjonowania ucznia z autyzmem Autyzm Uwarunkowania psychofizyczne funkcjonowania ucznia z autyzmem Słowo autyzm wywodzi się z języka greckiego: autos znaczy sam. Autyzm to złożone zaburzenie związane z upośledzeniem zdolności odczytywania

Bardziej szczegółowo

Halina Flisiak - Antonijczuk Diagnostyka i leczenie całościowych zaburzeń rozwoju

Halina Flisiak - Antonijczuk Diagnostyka i leczenie całościowych zaburzeń rozwoju Halina Flisiak - Antonijczuk Diagnostyka i leczenie całościowych zaburzeń rozwoju Badanie przeprowadzono w ramach Programu Rządowego Wczesna, wielospecjalistyczna, kompleksowa i ciągła pomoc dziecku zagrożonemu

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 6. Lp. Profil oraz rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego

Załącznik nr 6. Lp. Profil oraz rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil oraz rodzaj komórki

Bardziej szczegółowo

DZECI ZE SPEKTRUM AUTYZMU W SZKOLE INTEGRACYJNEJ NATALIA TRELA

DZECI ZE SPEKTRUM AUTYZMU W SZKOLE INTEGRACYJNEJ NATALIA TRELA DZECI ZE SPEKTRUM AUTYZMU W SZKOLE INTEGRACYJNEJ NATALIA TRELA Szkoła Podstawowa nr 6 Integracyjna Bielsko-Biała ORGANIZACJA NAUKI Każda klasa: 15 uczniów bez niepełnosprawności + 5 uczniów niepełnosprawnych:

Bardziej szczegółowo

Komunikacja. Ewa Pisula Wydział Psychologii Uniwersytet Warszawski. Ewa.Pisula@psych.uw.edu.pl

Komunikacja. Ewa Pisula Wydział Psychologii Uniwersytet Warszawski. Ewa.Pisula@psych.uw.edu.pl Komunikacja Ewa Pisula Wydział Psychologii Uniwersytet Warszawski Ewa.Pisula@psych.uw.edu.pl Leo Kanner (1943) Osoby z autyzmem nie mówią lub też występuje u nich taki rodzaj mowy, który nie służy międzyosobowej

Bardziej szczegółowo

INFORMATOR REGIONALNEGO STOWARZYSZENIA. NA RZECZ OSÓB AUTYSTYCZNYCH i ICH RODZIN. Zespół redagujący numeru: Liliana Bujała, Monika Sokołowska

INFORMATOR REGIONALNEGO STOWARZYSZENIA. NA RZECZ OSÓB AUTYSTYCZNYCH i ICH RODZIN. Zespół redagujący numeru: Liliana Bujała, Monika Sokołowska Informator nr 3/05.2001 czwartek, 10 maja 2001 20:20 Redakcja: Liliana Bujała INFORMATOR REGIONALNEGO STOWARZYSZENIA NA RZECZ OSÓB AUTYSTYCZNYCH i ICH RODZIN PRZEDMOWA Zespół redagujący numeru: Liliana

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

Załącznik nr 1 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Część 1. Szkolenie z zakresu wczesnej profilaktyki dziecka i wczesnej interwencji terapeutycznej, szkolnie z zakresu wczesnej interwencji logopedycznej kurs z zakresu wczesnej interwencji logopedycznej

Bardziej szczegółowo

RAMOWE PROGRAMY MODUŁÓW DLA PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNYCH I OŚRODKÓW TERAPEUTYCZNYCH

RAMOWE PROGRAMY MODUŁÓW DLA PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNYCH I OŚRODKÓW TERAPEUTYCZNYCH RAMOWE PROGRAMY MODUŁÓW DLA PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNYCH I OŚRODKÓW TERAPEUTYCZNYCH Blok szkoleniowy obejmuje 40 godzin dydaktycznych zajęć. W zależności od potrzeb konkretnej placówki, można

Bardziej szczegółowo

SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI DYSKALKULIA

SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI DYSKALKULIA SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI DYSKALKULIA DEFINICJA DYSKALKULII Dyskalkulia rozwojowa jest strukturalnym zaburzeniem zdolności matematycznych, mającym swe źródło w genetycznych lub wrodzonych

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Czym jest autyzm?

Rozdział 1. Czym jest autyzm? Rozdział 1. Czym jest autyzm? 1.1.Spojrzenie na problem autyzmu kiedyś. Autyzm krótkie, niczym nie wyróżniające się słowo, które jednak ma wielką moc. Słowo które w rodzicach budzi przerażenie i złość,

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz wywiadu diagnostycznego (rodzice, opiekunowie prawni)

Kwestionariusz wywiadu diagnostycznego (rodzice, opiekunowie prawni) Kwestionariusz wywiadu diagnostycznego (rodzice, opiekunowie prawni) Prosimy o wypełnienie SZARYCH PÓL przed pierwszą wizytą i wydrukowanie kwestionariusza Imię i nazwisko dziecka: Data urodzenia: Opiekunowie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI

PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Pedagogiki i Psychologii Katedra Psychologii Klinicznej Psychologia. jednolite studia magisterskie stacjonarne

OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Pedagogiki i Psychologii Katedra Psychologii Klinicznej Psychologia. jednolite studia magisterskie stacjonarne OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Praktyczna diagnoza kliniczna dziecka w relacji z opiekunem wypełnia instytut/katedra Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalizacja/specjalność Poziom

Bardziej szczegółowo

SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU. Psychopatologia rozwoju dzieci i młodzieży./ Moduł 100.: Psychopatologia rozwoju dzieci i młodzieży

SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU. Psychopatologia rozwoju dzieci i młodzieży./ Moduł 100.: Psychopatologia rozwoju dzieci i młodzieży SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Psychopatologia rozwoju dzieci i młodzieży./ Moduł 100.: Psychopatologia rozwoju dzieci i młodzieży 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Konsultacyjna Stanowisko Rady Konsultacyjnej nr 50/2011 z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie zakwalifikowania świadczenia opieki zdrowotnej Świadczenia dzienne

Bardziej szczegółowo

Edukacja i wspieranie rozwoju dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera oraz innymi zaburzeniami

Edukacja i wspieranie rozwoju dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera oraz innymi zaburzeniami Edukacja i wspieranie rozwoju dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera oraz innymi zaburzeniami WSB Bydgoszcz - Studia podyplomowe Opis kierunku Studia przygotowują słuchaczy do pracy z dziećmi i młodzieżą

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia nastroju u dzieci i młodzieży

Zaburzenia nastroju u dzieci i młodzieży Zaburzenia nastroju u dzieci i młodzieży Zaburzenia nastroju u dzieci i młodzieży: pojedynczy epizod dużej depresji nawracająca duża depresja dystymia mania lub submania stan mieszany zaburzenia afektywne

Bardziej szczegółowo

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. I J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2017/ /22 r.

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. I J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2017/ /22 r. Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. I J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2017/18-2021/22 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień

Bardziej szczegółowo

Metody diagnostyczno-terapeutyczne w pracy z dziećmi ze spektrum autyzmu

Metody diagnostyczno-terapeutyczne w pracy z dziećmi ze spektrum autyzmu Metody diagnostyczno-terapeutyczne w pracy z dziećmi ze spektrum autyzmu Jedyny w Polsce kurs kompleksowego programowania terapii dzieci autystycznych w oparciu o najnowsze doniesienia naukowe CERTYFIKOWANA

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 6. Porada lekarska diagnostyczna

Załącznik nr 6. Porada lekarska diagnostyczna Załącznik nr 6 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych psychiatrycznych i leczenia środowiskowego (domowego) oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia

Bardziej szczegółowo

Rodzice dzieci z ASD Radości i rozterki

Rodzice dzieci z ASD Radości i rozterki Rodzice dzieci z ASD Radości i rozterki O D M I E N N O Ś Ć W F U N K C J O N O WA N I U R O D Z I N Y D Z I E C K A Z E S P E K T R U M A U T Y Z M U O D R O D Z I N P O S I A D A J Ą C Y C H Z D R O

Bardziej szczegółowo

Historia poszukiwań odpowiedzi na pytanie o istotę autyzmu

Historia poszukiwań odpowiedzi na pytanie o istotę autyzmu PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, 2014 * tom 19, nr 1, s. 9 29 doi:10.4467/20843879pr.14.001.1723 www.ejournals.eu/psychologia-rozwojowa ANNA RYBKA Instytut Psychologii, Uniwersytet Jagielloński, Kraków Institute

Bardziej szczegółowo

Znaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi

Znaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi Znaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi Agnieszka Zdzienicka Chyła LUBLIN 27.11.2018r O teorii integracji sensorycznej

Bardziej szczegółowo

Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka

Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Szczecinie Dzienny Ośrodek Terapeutyczno Edukacyjny dla Osób z Autyzmem w Szczecinie Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka Jeżeli twoje dziecko po 2 roku życia: nie

Bardziej szczegółowo

mgr Joanna Stefaniak Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 7

mgr Joanna Stefaniak Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 7 mgr Joanna Stefaniak Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 7 pedagog specjalny Uczeń z Zespołem Aspergera w szkole masowej jako wyzwanie pedagogiczne ogólna charakterystyka problemu Jeżeli uczeń jest

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 6 do Uchwały nr 18/2012/2013 Senatu Akademickiego Ignatianum dnia 21 maja 2013 r.

Załącznik nr 6 do Uchwały nr 18/2012/2013 Senatu Akademickiego Ignatianum dnia 21 maja 2013 r. Specjalności w ramach studiów na kierunku psychologia studia jednolite magisterskie Program kształcenia przewiduje dwie specjalności do wyboru przez studentów począwszy od 6 semestru (3 roku studiów).

Bardziej szczegółowo

Title: Znaczenie technik muzykoterapeutycznych we wsparciu rozwoju dziecka z autyzmem

Title: Znaczenie technik muzykoterapeutycznych we wsparciu rozwoju dziecka z autyzmem Title: Znaczenie technik muzykoterapeutycznych we wsparciu rozwoju dziecka z autyzmem Author: Sara Knapik-Szweda Citation style: Knapik-Szweda, Sara. (2018). Znaczenie technik muzykoterapeutycznych we

Bardziej szczegółowo

Dziecko autystyczne w przedszkolu

Dziecko autystyczne w przedszkolu Co to jest autyzm? Dziecko autystyczne w przedszkolu z greckiego autos sam, opisuje izolację tej grupy osób wobec przyjętych zachowań społecznych całościowe zaburzenie rozwojowe (w grupie zaburzeń rozwoju

Bardziej szczegółowo

Edukacja włączająca w szkole ogólnodostępnej

Edukacja włączająca w szkole ogólnodostępnej Edukacja włączająca w szkole ogólnodostępnej ...Dobra edukacja to edukacja włączająca, zapewniająca pełne uczestnictwo wszystkim uczniom, niezależnie od płci, statusu społecznego i ekonomicznego, rasy,

Bardziej szczegółowo

Moduł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz

Moduł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz Moduł IIIb Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz (prezentacja wykorzystana na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji

Bardziej szczegółowo

Jadwiga Laliczyńska nauczyciel, terapeuta autyzmu SOSW nr2. w Skarżysku-Kam.

Jadwiga Laliczyńska nauczyciel, terapeuta autyzmu SOSW nr2. w Skarżysku-Kam. Jadwiga Laliczyńska nauczyciel, terapeuta autyzmu SOSW nr2. w Skarżysku-Kam. 1 Klasyczny autyzm autyzm zespół Aspergera autyzm atypowy autyzm inteligentny całościowe zaburzenia rozwoju (PDD) całościowe

Bardziej szczegółowo

Nazwa przedmiotu: Rok studiów: Forma zajęć: Liczba godzin: PROGRAM ZAJĘĆ 1. Problemy rozwoju, nauczania i wychowania dziecka niesłyszącego.

Nazwa przedmiotu: Rok studiów: Forma zajęć: Liczba godzin: PROGRAM ZAJĘĆ 1. Problemy rozwoju, nauczania i wychowania dziecka niesłyszącego. Nazwa przedmiotu: Pedagogika specjalna Rok studiów: II rok, pierwszego stopnia, pedagogika, WSE UAM Forma zajęć: konwersatoria Liczba godzin: 15 PROGRAM ZAJĘĆ 1. Problemy rozwoju, nauczania i wychowania

Bardziej szczegółowo

Mózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA

Mózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA Mózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA Podziały Patofizjologiczna: spastyczność, atetoza, ataksja, atonia, drżenie Topograficzna: monoplegia, paraplegia, hemiplegia,

Bardziej szczegółowo

SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU. Spektrum Autyzmu. Zagadnienia diagnozy i terapii./ Moduł 190.:Niepełnosprawność intelektualna i zaburzenia wieku rozwojowego.

SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU. Spektrum Autyzmu. Zagadnienia diagnozy i terapii./ Moduł 190.:Niepełnosprawność intelektualna i zaburzenia wieku rozwojowego. SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Spektrum Autyzmu. Zagadnienia diagnozy i terapii./ Moduł 190.:Niepełnosprawność intelektualna i zaburzenia wieku rozwojowego. 2. Nazwa

Bardziej szczegółowo

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Instytut Psychologii/Uniwersytet Medyczny, Katedra i Klinika Psychiatrii 4. Kod przedmiotu/modułu

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Instytut Psychologii/Uniwersytet Medyczny, Katedra i Klinika Psychiatrii 4. Kod przedmiotu/modułu 1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychopatologia - aspekt medyczny 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychopathology - medical perspective 3. Jednostka prowadząca przedmiot

Bardziej szczegółowo

OFERTA SZKOLENIOWA OŚRODKA KSZTAŁCENIA KADR QUERCUS W BYDGOSZCZY

OFERTA SZKOLENIOWA OŚRODKA KSZTAŁCENIA KADR QUERCUS W BYDGOSZCZY OFERTA SZKOLENIOWA OŚRODKA KSZTAŁCENIA KADR QUERCUS W BYDGOSZCZY Uwaga! Przy zamówieniu szkolenia dla rady pedagogicznej lub innej grupy zorganizowanej istnieje możliwość negocjacji ceny szkolenia. DOSKONALENIE

Bardziej szczegółowo

Wokół autyzmu. Przyczyny, objawy, fakty i mity. Gdzie szukać pomocy?

Wokół autyzmu. Przyczyny, objawy, fakty i mity. Gdzie szukać pomocy? Wokół autyzmu. Przyczyny, objawy, fakty i mity. Gdzie szukać pomocy? W ostatnich latach znacznie wzrosła częstość występowania zaburzeń rozwojowych należących do tzw. autystycznego spektrum, a termin autyzm

Bardziej szczegółowo

Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego

Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ Lp. Nazwa świadczenia

Bardziej szczegółowo

Manifestowanie obojętności. Jednostronna aktywność. Wyrażanie potrzeb przez używanie ręki dorosłego. Brak zabawy z innymi dziećmi.

Manifestowanie obojętności. Jednostronna aktywność. Wyrażanie potrzeb przez używanie ręki dorosłego. Brak zabawy z innymi dziećmi. PODSTAWOWE PRZEJAWY AUTYZMU 1. Trudności w relacjach społecznych 2. Trudności w komunikacji werbalnej 3. Trudności w komunikacji niewerbalnej 4. Trudności w rozwoju zabawy i wyobraźni 5. Niechęć do zmiany

Bardziej szczegółowo

& / &!!!& ODOWS&A-»ZD\ChJCJC. Metoda integracji. sensorycznej. we wspomaganiu rozwoju mi. \dzieci z uszkodzeniami ^ lu nerwowego m

& / &!!!& ODOWS&A-»ZD\ChJCJC. Metoda integracji. sensorycznej. we wspomaganiu rozwoju mi. \dzieci z uszkodzeniami ^ lu nerwowego m & / &!!!& ODOWS&A-»ZD\ChJCJC Metoda integracji sensorycznej we wspomaganiu rozwoju mi \dzieci z uszkodzeniami ^ lu nerwowego m i - i \ \ 'Ą \ A H/?fi U Metoda integracji sensoryczniej we wspomaganiu

Bardziej szczegółowo

METODY OPARTE NA DOWODACH W TERAPII ZABURZEŃ ZE SPEKTRUM AUTYZMU

METODY OPARTE NA DOWODACH W TERAPII ZABURZEŃ ZE SPEKTRUM AUTYZMU National Standards Project - raport 2015 METODY OPARTE NA DOWODACH W TERAPII ZABURZEŃ ZE SPEKTRUM AUTYZMU PODSTAWA RAPORTU analiza 361 badań naukowych dotyczących terapii osób z ASD, opublikowanych między

Bardziej szczegółowo

Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc?

Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc? Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc? Prowadzenie i opracowanie: Katarzyna Siwek Węgrów, 15.11.2010r. Autyzm a funkcjonowanie językowe Zaburzenia porozumiewania

Bardziej szczegółowo