Znaczenie wczesnej interwencji we wspomaganiu rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i strategie terapii.

Transkrypt

1 Michał Wroniszewski Fundacja SYNAPSIS Znaczenie wczesnej interwencji we wspomaganiu rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i strategie terapii. Otrębusy, r.

2 SKALA ZJAWISKA 1. Epidemiologa w USA (Centers for Disease Control and Prevention): Do 1990r.: 1/2000 dzieci z ASD Lata 90-te: 1/500 dzieci z ASD Lata 2000-te: 1/150 dzieci z ASD Aktualnie: niektóre badania wskazują, Ŝe 1% populacji ma ASD! 1. Epidemiologa w UK (National Institute for Health and Clinical Excellence): 1%

3 DIAGNOZA -> TERAPIA PRZYSZŁOŚĆ => ZINDYWIDUALIZOWANA I OPTYMALIZOWANA JAK NAJWCZEŚNIEJSZA INTERWENCJA uzyskanie moŝliwości szczegółowego monitoringu ujawniania się i rozwoju zaburzeń w kaŝdym indywidualnym przypadku tworzenie i realizacja indywidualnych programów terapeutycznych dostosowanych do potrzeb dziecka na kaŝdym etapie dziecięcego rozwoju psycho-sensomotorycznego i do aktualnie obserwowanych zaburzeń tego rozwoju

4 OBECNY CZAS OCZEKIWANIA NA DIAGNOZĘ 5 4 Podjęcie terapii; wiek >4 Diagnoza; wiek 4 lata NajwaŜniejszy okres rozwojowy 3 2 Zgłoszenie do diagnozy; wiek 3 lata Obserwowanie objawów przez rodziców; wiek 1-3 lat 1 MoŜliwe pierwsze objawy 0

5 WCZESNA DIAGNOZA 1. Diagnoza postawiona dziecku w wieku 2 lat jest rzetelna, trafna i stabilna (badania prospektywne na dzieciach 2 i 9-letnich C.Lord i in., 2006) 67% utrzymało diagnozę, 8% poprawa (autyzm nie w spektrum), 18% pogorszenie (PDDNOS autyzm).

6 WCZESNE DIAGNOZOWANIE AUTYZMU DZIECIĘCEGO i innych całościowych zaburzeń rozwojowych (ASD): CEL: Diagnozowanie w stadium pojawiania się objawów 1-3 rok Ŝycia => UmoŜliwienie jak najwcześniejszej interwencji terapeutycznej => Zmniejszenie stopnia niepełnosprawności powodowanej przez autyzm dziecięcy i inne całościowe zaburzenia rozwojowe (ASD)

7 Postępowanie diagnostyczne Diagnoza wstępna: W 6-12 m.ŝ. u dzieci z objawami CZR od pierwszych miesięcy Ŝycia W 3 miesiące od wystąpienie załamania rozwoju (zaburzenia kontaktu, zahamowanie lub regres rozwoju mowy) u dzieci do 3 r.ŝ. W 6-12 miesięcy od wystąpienia pierwszych objawów u dzieci z powolnym ujawnianiem się objawów CZR u dzieci do 3 r.ŝ.

8 PROCES DIAGNOSTYCZNY 1. Kryteria diagnostyczne ICD Wiek dziecka 3. Dynamika występowania objawów

9 ZESPÓŁ DIAGNOSTYCZNY 1. Lekarz psychiatra 2. Psycholog 3. Pedagog lub pedagog specjalny 4. Ewent. lekarz pediatra 5. Ewent. logopeda lub terapeuta mowy

10 PROCEDURY 1. Zebranie wywiadu wstępnego z rodzicami dziecka: Wywiad prowadzi 1 osoba (psycholog lub pedagog); Czas trwania: ok. 3 godzin; rodzice sami, bez dziecka.

11 ZNACZENIE WCZESNEJ INTERWENCJI Przykładowe wyniki programu wczesnej interwencji dzieci (wiek do 36 m. Ŝ.) godzinny tygodniowy program terapii w domu 3. 4,5 miesiąca średni czas terapii Liczba punktów CARS I badanie II badanie 15-29,5 nieautystyczne ,5 autyzm lekki -średni autyzm głęboki 10 3 Wyniki w skali CARS

12 ETAPY POSTĘPOWANIA DIAGNOSTYCZNEGO Ustalenie przynaleŝności do grup ryzyka Screening: Ustalenie stanu zagroŝenia ASD Ustalenie stanu podejrzenia ASD Diagnoza szczegółowa

13 ETAPY POSTĘPOWANIA DIAGNOSTYCZNEGO ew. badanie przesiewowe neurologiczne Ustalenie przynaleŝności do grup ryzyka Monitoring grup ryzyka Ustalanie i monitoring grup zagroŝonych ASD Wczesna stymulacja rozwoju Wstępne rozpozanie CZR i stopniowa weryfikacja rozpoznań Wczesna intensywna interwencja terapeutyczna Ostateczna rozpoznanie zgodne z kryteriami ICD-10 j.w.

14 GRUPA RYZYKA ASD (CZR) Dzieci mające bliskich krewnych z rozp. a.dz i in. CZR Dzieci z opóźnieniem rozwoju sensomotorycznego Dzieci z obciąŝonym wywiadem z okresu płodowego i okołoporodowego Wcześniaki Dzieci z cechami wskazującymi na zab. Genetyczne Dzieci z cięŝkimi problemami zdrowotnymi Dziecko o mniejszej sprawności niŝ stwierdzono o rówieśników (Volkmar, Chawarska) Dzieci bardzo niespokojne, płaczliwe z zaburzeniami snu od pierwszych m-cyŝycia lub nadmiernie spokojne

15 BADANIA PRZESIEWOWE Najsilniejsze wskaźniki zagroŝenia ASD Osłabiony kontakt wzrokowy Brak reakcji na imię Brak wspólnej uwagi Brak zabawy na niby Brak wskazywania informacyjnego Brak zainteresowania innymi dziećmi Wycofanie się z mowy wokalizacji Osłabienie kontaktu wzrokowego

16 AUTYZM DZIECIĘCY czas występowania pełnoobjawowego autyzmu (spełniającego kryteria ICD-10) ICD-10 a.dz +

17 AUTYZM DZIECIĘCY (ASD) Typ przebiegu od początku rozwoju norma zab. koordynacji ruchowej zab. odbioru bodźców sensorycznych objawy opóźnienia rozwoju sensorycznego (napięcia mięśniowego, koordynacji, regulacji odbioru bodźców sensorycznych)

18 AUTYZM DZIECIĘCY przebieg regresywny dyskretne objawy objawy zagroŝenia CZR

19 KaŜde dziecko prędzej czy później da się rozbawić, równieŝ to z autyzmem. Unikanie kontaktu fizycznego nie jest objawem kryteryjnym autyzmu.

20 . Dziękuję za uwagę Michał Wroniszewski Fundacja SYNAPSIS Copyright by Michał Wroniszewski