GIMNAZJUM IM. KARD. STEFANA WYSZYŃSKIEGO W STARYM MIEŚCIE PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z FIZYKI Opracowała: Justyna Bąk - Górska ROK SZKOLNY 2016/2017
Podstawa prawna: Przedmiotowe zasady oceniania z fizyki zostały opracowane w oparciu o: - Wewnątrzszkolne Zasady Oceniania w Gimnazjum w Starym Mieście, - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, - Program nauczania fizyki dla trzeciego etapu edukacyjnego Spotkania z fizyką, wydawnictwa Nowa Era. Cele oceniania: 1. Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych oraz o postępach w tym zakresie, 2. Udzielanie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu jego rozwoju, 3. Motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce, 4. Dostarczenie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w nauce, zachowaniu oraz specjalnych uzdolnieniach ucznia; 5. Umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno wychowawczej, 6. Udzielanie uczniowi pomocy w nauce w postaci informacji o tym, co uczeń zrobił dobrze, co i jak powinien poprawić oraz jak powinien się dalej uczyć. W szkole stosuje się ocenianie sumujące oraz elementy oceniania kształtującego (OK). W ocenianiu OK jedną z najważniejszych kwestii jest ustalanie jasnych kryteriów oceniania wskazywanie na to, co jest najważniejsze i na co uczniowie powinni zwrócić szczególną uwagę. Podstawą oceny kształtującej jest informacja zwrotna. Ocenianie jest procesem ciągłym i dotyczy różnych obszarów aktywności ucznia. I. KONTRAKT MIĘDZY NAUCZYCIELEM I UCZNIEM 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Każdy uczeń ma obowiązek prowadzić zgodnie ze wskazówkami nauczyciela zeszyt przedmiotowy. 3. Prace klasowe, kartkówki i odpowiedzi ustne są obowiązkowe. 4. Prace klasowe są zapowiadane, z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiedzy. 5. Kartkówki obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji, nie muszą być zapowiadane. 6. Uczeń nieobecny na pracy klasowej lub kartkówce musi ją napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 7. Uczeń ma prawo do jednokrotnej próby poprawienia każdej oceny z pracy klasowej i kartkówki w trybie uzgodnionym z nauczycielem, jednak nie później niż w ciągu dwóch tygodni od daty jej wystawienia w przypadku pracy klasowej i tygodnia w przypadku kartkówki. 8. Poprawiona ocena odnotowana jest w dzienniku obok poprawianej, oddzielona od niej znakiem /. Nie wpisuje się jedynie takiej samej noty. 9. Po dłuższej nieobecności w szkole (powyżej 1 tygodnia) uczeń ma prawo nie być oceniany przez tydzień.
10. Nieobecność ucznia na lekcji zobowiązuje go do uzupełnienia materiału we własnym zakresie. 11. Uczeń ma prawo do jednokrotnego w ciągu półrocza zgłoszenia nieprzygotowania się do lekcji. Przez nieprzygotowanie się do lekcji rozumiemy: brak pracy domowej, niegotowość do odpowiedzi, brak pomocy potrzebnych do lekcji. Ponadto uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji z ważnych przyczyn losowych. 12. Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną. 13. Na koniec semestru nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych. 14. Aktywność na lekcji oraz rozwiązywanie zadań dodatkowych w domu nagradzana jest plusami. Za 5 zgromadzonych plusów uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie poprawnych odpowiedzi, rozwiązywanie zadań dodatkowych w czasie lekcji, aktywną pracę w grupach. 15. W razie stwierdzenia niesamodzielności pracy podczas wszelkiego rodzaju pisemnego sprawdzania wiedzy i umiejętności uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 16. Jeśli uczniowie w czasie lekcji nie pracują (nie wykonują poleceń nauczyciela, przeszkadzają, rozmawiają itp.) nauczyciel na tablicy zapisuje kolejne litery słowa kartkówka. Po utworzeniu całego słowa piszą kartkówkę z bieżącej lekcji. 17. Ocena śródroczna (roczna) wystawiana jest przede wszystkim w oparciu o oceny z prac klasowych, ale po uwzględnieniu postępów ucznia, aktywności, systematyczności i samodzielności pracy. 18. Uczeń na lekcji, za zgodą nauczyciela, może korzystać z kalkulatora, jeśli jego użycie jest zgodne z tematem lekcji. 19. Uczeń, który przygotowuje się do konkursów przedmiotowych, może być zwolniony z odpytywania, pisania prac klasowych, kartkówek, odrabiania prac domowych itd., na czas uzgodniony z nauczycielem. 20. W trakcie lekcji uczeń ma wyłączony lub wyciszony telefon komórkowy. 21. Odnosimy się do siebie z szacunkiem. 22. W toku lekcji uczeń wypowiada się po udzieleniu głosu przez nauczyciela, po uprzednim podniesieniu ręki. Pozostali uczniowie słuchają. 23. Podczas zajęć uczeń ma obowiązek wykonywać polecenia nauczyciela i maksymalnie wykorzystywać czas lekcyjny. 24. Uczeń stosuje się do powszechnie znanych zasad kultury. 25. Przy ocenianiu, nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia. 26. Nauczyciel jest zobowiązany do przedstawienia uczniom na każdych zajęciach celów ogólnych lekcji (w formie zrozumiałej dla gimnazjalistów) oraz do formułowania celów do poszczególnych etapów zajęć. 27. Nauczyciel ma obowiązek przedstawić uczniom kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy gimnazjalisty. 28. Nauczyciel sprawdza pod koniec lekcji, czy uczniowie osiągnęli zamierzony cel. Dokonuje wspólnie z uczniami podsumowania zajęć. II. WYMAGANIA EDUKACYJNE Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych),
- w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe, - umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, - osiąga sukcesy w konkursach fizycznych, - jest kreatywny w rozwiązywaniu problemów, samodzielnie szuka rozwiązań, Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe, - zdobytą wiedzę potrafi zastosować w nowych sytuacjach, - jest samodzielny, korzysta z różnych źródeł wiedzy, - potrafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenia fizyczne, - rozwiązuje samodzielnie zadania rachunkowe i problemowe, Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania, - poprawnie stosuje wiadomości do rozwiązywania typowych zadań lub problemów, - potrafi wykonać zaplanowane doświadczenie z fizyki, rozwiązać proste zadanie lub problem, Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania, - potrafi zastosować wiadomości do rozwiązywania zadań z pomocą nauczyciela, - potrafi wykonać proste doświadczenie fizyczne z pomocą nauczyciela, - zna podstawowe wzory i jednostki wielkości fizycznych, Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - ma niewielkie braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych programem nauczania, - zna podstawowe prawa i wielkości fizyczne, - potrafi z pomocą nauczyciela wykonać proste doświadczenie fizyczne, Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, - nie potrafi rozwiązać zadań praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela, - nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych. III. WYMAGANIA DLA UCZNIÓW Z DYSFUNKCJAMI Wobec uczniów z dysfunkcjami stosuje się zalecenia zawarte w opiniach i orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznej. IV. NARZĘDZIA, CZAS POMIARU I OBSERWACJI OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 1. Formy i sposoby sprawdzania osiągnięć ucznia:
1) ocenianie sumujące: a) praca domowa, b) kartkówki, c) odpowiedzi ustne, d) praca klasowa, e) aktywność na lekcji, f) sukcesy w konkursach przedmiotowych na etapach rejonowym i wojewódzkim, g) w całym cyklu kształcenia może nastąpić sprawdzenie wyników nauczania (na początku cyklu i na jego zakończenie) wyznaczone przez dyrektora Gimnazjum. 2) ocenianie kształtujące: a) projekt, b) praca refleksyjna, c) inne formy aktywności, po wcześniejszym uzgodnieniu z nauczycielem. 2. Narzędzia pomiaru dydaktycznego: 1) prace klasowe pisane przez uczniów indywidualnie, 2) prace klasowe pisane w parach lub grupach (nauczyciel może przeprowadzić pracę klasową w parach lub grupach jeden raz w półroczu, waga oceny za tę pracę klasową oraz zasady jej poprawy są takie same jak za prace klasowe pisane indywidualnie), 3) kartkówki z trzech ostatnich lekcji (mogą być niezapowiedziane), 4) odpowiedzi ustne, 5) prace domowe, 6) prace długoterminowe, projekty (minimum 1 w roku), 7) praca refleksyjna (minimum 1 w roku), 8) badania wyników nauczania np. a) testy diagnozujące (w klasie pierwszej: po szkole podstawowej oraz na zakończenie rocznej nauki), b) próbne egzaminy gimnazjalne, 9) inne formy aktywności np.: a) pomoc nauczycielowi w przygotowaniu zajęć (np. wystąpienie w roli asystenta nauczyciela), b) udział w konkursach fizycznych, c) wykonywanie prac dodatkowych (pokazy doświadczalne, pomoce dydaktyczne), 10) obserwacja ucznia: a) praca na lekcji (notatki w zeszycie przedmiotowym, rozwiązywanie zadań na tablicy, wypowiedzi ustne, przeprowadzanie doświadczeń, wypełnianie kart pracy, wykonywanie ćwiczeń w razie potrzeby z pomocą nauczyciela), b) przygotowanie do lekcji, c) kreatywność i samodzielność, d) twórczość własna, e) aktywność na lekcji, f) systematyczność i wkład pracy, g) samokształcenie,
h) praca w grupie, debaty. 11) samoocena ucznia, 12) ocena koleżeńska. Liczba i częstotliwość pomiarów jest zależna od realizowanego programu nauczania. V. OBSZARY AKTYWNOŚCI 1. Kształtowanie, rozumienie pojęć oraz praw i zasad fizycznych. 2. Opisywanie, dokonywanie analizy i syntezy zjawisk fizycznych. 3. Rozwiązywanie zadań problemowych (teoretycznych lub praktycznych) z wykorzystaniem znanych praw i zasad. 4. Rozwiązywanie zadań rachunkowych, a w tym: dokonywanie analizy zadania, znajomość wzorów, wielkości fizycznych i ich jednostek, przekształcanie wzorów, wykonywanie obliczeń na liczbach i jednostkach, analiza otrzymanego wyniku i sformułowanie odpowiedzi. 5. Stosowanie wiedzy przedmiotowej w sytuacjach praktycznych. 6. Planowanie i przeprowadzanie doświadczeń. 7. Analizowanie wyników, przedstawianie ich w tabelce lub na wykresie, wyciąganie wniosków, wskazywanie źródła błędów. 8. Odczytywanie oraz przedstawianie informacji za pomocą tabeli, wykresu, rysunku, schematu. 9. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. VI. KRYTERIA OCENY POSZCZEGÓLNYCH FORM AKTYWNOŚCI 1. Punkty uzyskane z prac klasowych i kartkówek przeliczane są na stopnie wg następującej skali: poniżej 35% - niedostateczny 35% - 49% - dopuszczający (K) 50% - 74% - dostateczny (K+P) 75% - 89% - dobry (K+P+R) 90% - 94% - bardzo dobry (K+P+R+D) 95% - 100% - celujący (K+P+R+D+W) 2. W odpowiedzi ustnej oceniane są następujące elementy: 1) zawartość rzeczowa, 2) argumentacja, 3) stosowanie języka fizycznego, 4) sposób prezentacji, 5) umiejętność formułowania myśli. 3. Ocenianie projektów uczniowskich odbywa się wg zasad oceniania kształtującego. W realizacji projektu podlegają ocenie: 1) wytwory materialne wykonane przez uczniów w projekcie, o ile takie były planowane i powstały, 2) sposób prezentacji projektu, 3) praca zespołowa i indywidualna ucznia, 4) systematyczność pracy uczniów,
5) aktywność i twórczość w realizacji projektu na poszczególnych jego etapach. 4. W pracy grupowej uczniów podlegają ocenie: 1) akceptowanie powierzonych ról i przydzielonych prac, 2) akceptowanie zasad pracy w grupie, 3) planowanie wspólnych działań, 4) udział w dyskusji: umiejętność słuchania innych, zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi, 5) uzasadnienie swojego zdania, 6) prezentowanie rezultatów pracy grupy. 5. Ocenianie uczniowskich pokazów doświadczalnych odbywa się wg zasad oceniania kształtującego. W realizacji pokazu doświadczalnego podlegają ocenie: 1) wykonanie pomocy dydaktycznych potrzebnych w danym doświadczeniu (samodzielność, staranność, działanie), 2) sposób prezentacji doświadczenia: a) umiejętność posługiwania się językiem fizycznym, b) znajomość zagadnień wykorzystywanych w prezentowanym doświadczeniu (wiedza fizyczna), 3) umiejętność udzielania odpowiedzi na pytania odbiorców pokazu. 6. Aktywność fizyczna: 1) na lekcjach - częste zgłaszanie się na lekcji i udzielenie prawidłowych odpowiedzi premiowane jest + (pięć + - ocena bardzo dobra), 2) poza lekcjami - udział i bardzo dobre wyniki w konkursach fizycznych (osiągnięcie tytułu laureata - ocena celująca). 7. Wszystkie formy aktywności są oceniane przez nauczyciela z wykorzystaniem samooceny ucznia, a w miarę możliwości również oceny koleżeńskiej. 8. Nauczyciel może oceniać również inne formy aktywności uczniowskiej wg zasad OK., po wcześniejszym uzgodnieniu takiego zamiaru z uczniem. Tak ocenione wytwory prac mogą zostać odnotowane w dzienniku lekcyjnym z adnotacją zal.. VII. KRYTERIA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ 1. Na miesiąc przed rocznym (śródrocznym) klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej nauczyciel informuje ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów) o przewidywanej dla niego rocznej (śródrocznej) ocenie klasyfikacyjnej. 2. Ocenę śródroczna (roczną) wystawia nauczyciel najpóźniej na trzy dni przed terminem klasyfikacji śródrocznej (rocznej). 3. O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia oraz wychowawcę klasy (wychowawca przekazuje informację rodzicom) na miesiąc przed klasyfikacją. 4. Ocena śródroczna wystawiana jest przede wszystkim w oparciu o oceny z prac klasowych, ale po uwzględnieniu postępów ucznia, aktywności, systematyczności i samodzielności pracy. 5. W przypadku otrzymania przez ucznia śródrocznej oceny niedostatecznej, nauczyciel określa zakres materiału i wyznacza termin zaliczenia. Forma i sposób zaliczenia uzgadniana jest z nauczycielem. 6. Ocena roczna wystawiana jest z uwzględnieniem oceny śródrocznej.
7. Ustalona przez nauczyciela roczna ocena niedostateczna może zostać zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego. 8. Wszystkie sprawy sporne, nieujęte w PZO, rozstrzygane będą zgodnie z WZO oraz Rozporządzeniem MEN. VIII. WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ OCENY KLASYFIKACYJNEJ Z FIZYKI 1. Jeżeli uczeń lub jego rodzice nie zgadzają się z przewidywaną roczną/śródroczną oceną klasyfikacyjną z przedmiotu, z którą zostali zapoznani przez wychowawcę klasy, to zgłaszają swoje zastrzeżenia do dyrektora szkoły. 2. Warunki i tryb uzyskania wyższej oceny klasyfikacyjnej określone są w WZO. 3. Ocena, o którą wnioskuje uczeń lub rodzie, nie może być podwyższona więcej niż o jeden stopień. IX. INFORMACJA ZWROTNA 1. Nauczyciel uczeń: 1) informuje uczniów o wymaganiach i kryteriach oceniania, 2) wspiera ucznia w codziennej pracy i w samodzielnym planowaniu rozwoju, 3) motywuje ucznia do dalszej pracy i nagradza jego wysiłek, 4) jest zobowiązany do udzielania informacji zwrotnej, zawierającej 4 elementy: a) informację na temat tego, co uczeń zrobił dobrze, b) wskazanie, co w swej pracy uczeń powinien poprawić, c) podpowiedź, w jaki sposób uczeń ma poprawić swoją pracę, d) wskazówki dla ucznia na przyszłość, Informacja zwrotna może mieć formę pisemną lub ustną, z zastrzeżeniem, że każda praca klasowa musi zawierać informację zwrotną w formie pisemnej. 5) udostępnia do wglądu sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne. 2. Nauczyciel rodzice: 1) informuje o wymaganiach i kryteriach oceniania, 2) informuje o aktualnym stanie rozwoju, postępach i trudnościach w nauce dziecka, 3) dostarcza informacji o uzdolnieniach ucznia, 4) daje wskazówki do pracy z dzieckiem, 5) jest zobowiązany do udzielania informacji zwrotnej, zawierającej 4 elementy (j.w.), 6) udostępnia do wglądu sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne. 3. Nauczyciel - wychowawca klasy - pedagog - dyrektor: 1) nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach ucznia oraz na miesiąc przed klasyfikacją śródroczną (roczną) o przewidywanych ocenach niedostatecznych, 2) nauczyciel informuje pedagoga i dyrektora o sytuacjach wymagających jego zdaniem interwencji. 4. Rodzice i uczniowie są zobowiązani do zapoznania się z wymaganiami edukacyjnymi oraz ze sposobami oceniania na fizyce i potwierdzić ten fakt własnoręcznym podpisem.
X. PROCEDURY INFORMOWANIA UCZNIA I RODZICÓW O WYMAGANIACH EDUKACYJNYCH I SPOSOBACH OCENIANIA 1. Uczeń jest informowany o PZO na pierwszej lekcji fizyki w danym roku szkolnym. 2. Wystawiane oceny będą odnotowywane w dzienniku lekcyjnym oraz na pracach pisemnych. Nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do wystawionej oceny (zasady oceniania holistycznego lub punktacja) ze wskazówkami do dalszej pracy. 3. W zeszycie przedmiotowym nauczyciel wpisuje informacje: o uzyskanej przez ucznia ocenie lub o pracy na lekcji, a także o wynikach testów diagnozujących. Rodzic zobowiązany jest taką informację podpisać. 4. W dniu oddania pracy pisemnej uczeń otrzymuje ją do wglądu i oddaje nauczycielowi. 5. Z odpowiedzi ustnej uczeń jest informowany o otrzymanej ocenie na danej lekcji. 6. Rodzice monitorują oceny i adnotacje nauczyciela w zeszycie dziecka. Mają wgląd do prac pisemnych swoich dzieci na terenie szkoły w czasie wywiadówki, zebrania, konsultacji lub w dniu ustalonym indywidualnie z nauczycielem. 7. Rodzice spotykają się z nauczycielem przedmiotu w czasie zebrań, konsultacji lub indywidualnie po wcześniejszym umówieniu się z nauczycielem. 8. Rodzice kontaktują się z nauczycielem za pośrednictwem telefonu szkolnego lub listów (w tym w wersji elektronicznej). XI. EWALUACJA PRZEDMIOTOWYCH ZASAD OCENIANIA 1. PZO podlega ewaluacji na koniec roku szkolnego. 2. Swoje uwagi w sprawie PZO mogą przekazywać zainteresowani nauczyciele, uczniowie i rodzice. 3. Narzędzia ewaluacji: ankiety, wywiady, analiza dokumentów, rozmowy, obserwacje. Rodzice uczniów klasy zostali zapoznani z PZO w dniu Podpisy rodziców: