ŚWIAT PONAD WYBROAŹNIĄ-czyli wyższe wymiary przestrzenne.

Podobne dokumenty
STEREOMETRIA CZYLI GEOMETRIA W 3 WYMIARACH

Graniastosłupy mają dwie podstawy, a ich ściany boczne mają kształt prostokątów.

XII. GEOMETRIA PRZESTRZENNA GRANIASTOSŁUPY

Spis treści. Wyrażenia wymierne. Prawdopodobieństwo. Stereometria

w jednym kwadrat ziemia powietrze równoboczny pięciobok

Stereometria bryły. Wielościany. Wielościany foremne

1.2. Ostrosłupy. W tym temacie dowiesz się: jak obliczać długości odcinków zawartych w ostrosłupach, jakie są charakterystyczne kąty w ostrosłupach.

Geometria. Rodzaje i własności figur geometrycznych:

GEOMETRIA PRZESTRZENNA (STEREOMETRIA)

BRYŁY PLATOŃSKIE W CZTERECH WYMIARACH

6. Notacja wykładnicza stosuje notację wykładniczą do przedstawiania bardzo dużych liczb

Czy pamiętasz? Zadanie 1. Rozpoznaj wśród poniższych brył ostrosłupy i graniastosłupy.

Temat: PRZEKROJE PROSTOPADŁOŚCIANÓW. Cel lekcji: kształcenie wyobraźni przestrzennej

Plan wynikowy, klasa 3 ZSZ

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE II W PUBLICZNYM GIMNAZJUM NR 2 W ZESPOLE SZKÓŁ W RUDKACH

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI KLASA II GIMNAZJUM Małgorzata Janik

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI DLA KLASY TRZECIEJ NA ROK SZKOLNY 2011/2012 DO PROGRAMU MATEMATYKA Z PLUSEM

Geometria wykreślna. 3. Równoległość. Prostopadłość. Transformacja celowa. dr inż. arch. Anna Wancław. Politechnika Gdańska, Wydział Architektury

Matematyka z kluczem. Układ treści w klasach 4 8 szkoły podstawowej. KLASA 4 (126 h) część 1 (59 h) część 2 (67 h)

Rzutowanie z 4D na 3D

XI Olimpiada Matematyczna Gimnazjalistów

XIII Olimpiada Matematyczna Juniorów

TWIERDZENIE TALESA W PRZESTRZENI

IX Olimpiada Matematyczna Gimnazjalistów

KRYTERIA OCEN Z MATEMATYKI DLA UCZNIÓW KL. II GIMNAZJUM

Wymagania edukacyjne z matematyki w klasie trzeciej zasadniczej szkoły zawodowej

O sięganiu głębiej CZWARTY WYMIAR

Grafika inżynierska geometria wykreślna. 4. Wielościany. Budowa. Przekroje.

Stożkiem nazywamy bryłę obrotową, która powstała przez obrót trójkąta prostokątnego wokół jednej z jego przyprostokątnych.

WYMAGANIE EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE II GIMNAZJUM. dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą celującą

Wymagania na poszczególne oceny szkolne z. matematyki. dla uczniów klasy IIIa i IIIb. Gimnazjum im. Jana Pawła II w Mętowie. w roku szkolnym 2015/2016

Co należy zauważyć Rzuty punktu leżą na jednej prostej do osi rzutów x 12, którą nazywamy prostą odnoszącą Wysokość punktu jest odległością rzutu

w najprostszych przypadkach, np. dla trójkątów równobocznych

WYMAGANIA PROGRAMOWE Z MATEMATYKI KLASA II

KRYTERIA WYMAGAŃ Z MATEMATYKI NA POSZCZEGÓLNE OCENY

Liczby geometryczne. Radosław Żak Katolickie Gimnazjum im. Świętej Rodziny z Nazaretu. Kraków Opieka: dr Jacek Dymel

Regionalne Koło Matematyczne

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE DRUGIEJ GIMNAZJUM

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI Szkoła Branżowa I Stopnia

Skrypt 19. Bryły. 14. Zastosowanie twierdzenia Pitagorasa do obliczania pól powierzchni ostrosłupów

GEOPLAN Z SIATKĄ TRÓJKĄTNĄ

PLAN REALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA MATEMATYKI W KLASIE III WRAZ Z PLANEM WYNIKOWYM (ZAKRES PODSTAWOWY)

Wymagania z matematyki na poszczególne oceny II klasy gimnazjum

MATEMATYKA KLASY III gimnazjum LICZBY I WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE

Wymagania na poszczególne oceny szkolne Klasa 8

SZCZEGÓŁOWY OPIS OSIĄGNIĘĆ NA POSZCZEGÓLNE OCENY MATEMATYKA KLASA DRUGA

Matematyka z plusem dla szkoły ponadgimnazjalnej. ZAŁOŻENIA DO PLANU RALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA MATEMATYKI W KLASIE III (zakres podstawowy)

Kurs ZDAJ MATURĘ Z MATEMATYKI - MODUŁ 13 Teoria stereometria

Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący

Rozdział VII. Przekształcenia geometryczne na płaszczyźnie Przekształcenia geometryczne Symetria osiowa Symetria środkowa 328

Przedmiotowy system oceniania z matematyki kl.ii

Matematyka z kluczem. Układ treści w klasach 4 8 szkoły podstawowej. KLASA 4 (126 h) część 1 (59 h) część 2 (67 h)

podstawowe (ocena dostateczna) rozszerzające (ocena dobra) wyrażenia tekstowe dotyczące kwadratowych

SPIS TREŚCI. PIERWIASTKI 1. Pierwiastki Działania na pierwiastkach Działania na pierwiastkach (cd.) Zadania testowe...

DZIAŁ 1. STATYSTYKA DZIAŁ 2. FUNKCJE

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI DLA KLASY II

Kryteria oceniania z matematyki Klasa III poziom podstawowy

Osiągnięcia ponadprzedmiotowe

Wymagania edukacyjne z matematyki dla klasy II gimnazjum wg programu Matematyka z plusem

Kryteria ocen z matematyki w klasie drugiej gimnazjum.

MATURA Przygotowanie do matury z matematyki

Kryteria ocen z matematyki w klasie 6 Matematyka z plusem DKOW /08

zestaw DO ĆWICZEŃ z matematyki

WYMAGANIA PROGRAMOWE Z MATEMATYKI KLASA II GIMNAZJUM( IIan1, IIan2, IIb) Na rok szkolny 2015/2016

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE DRUGIEJ GIMNAZJUM. rok szkolny 2016/2017

1. Potęgi. Logarytmy. Funkcja wykładnicza

XIV Olimpiada Matematyczna Juniorów Zawody stopnia pierwszego część korespondencyjna (1 września 2018 r. 15 października 2018 r.)

RAMOWY ROZKŁAD MATERIAŁU Z MATEMATYKI DLA KLAS I-III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO PRZY CKU NR 1

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych ocen śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z matematyki klasa 8

Wymagania z matematyki na poszczególne stopnie szkolne w klasie trzeciej gimnazjum

konieczne (ocena dopuszczająca) Temat podstawowe (ocena dostateczna) wykraczające (ocena celująca) DZIAŁ 1. PIERWIASTKI

wymagania programowe z matematyki kl. III gimnazjum

Matematyka z plusem Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II. Szczegółowe kryteria oceniania po pierwszym półroczu klasy I:

WYMAGANIA EDUKACYJN KRYTERIA OCENY Z MATEMATYKI W KLASIE II GIMNAZJUM

Wymagania edukacyjne z matematyki Klasa II program Matematyka z plusem Rok szkolny 2017/2018

Klasa II POTĘGI. Na ocenę dobrą: umie porównać potęgi sprowadzając do tej samej podstawy

Wymagania edukacyjne z matematyki dla klasy II gimnazjum wg programu Matematyka z plusem

Lista działów i tematów

Kryteria ocen z matematyki w Gimnazjum. Klasa I. Liczby i działania

PROGRAM KLASY Z ROZSZERZONĄ MATEMATYKĄ

Przedmiotowy system oceniania Wymagania na poszczególne oceny,,liczy się matematyka

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY MATEMATYKA KL.VII

Tomasz Tobiasz PLAN WYNIKOWY (zakres podstawowy)

ZAKRES WYMAGAŃ Z MATEMATYKI DLA KLASY II GIMNAZJUM

W. Guzicki Zadanie 28 z Informatora Maturalnego poziom rozszerzony 1

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE DRUGIEJ GIMNAZJUM

Dydaktyka matematyki (III etap edukacyjny) IV rok matematyki Semestr letni 2017/2018 Ćwiczenia nr 7

Wymagania edukacyjne z matematyki w klasie VII szkoły podstawowej

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI KLASA VII

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z MATEMATYKI W KLASIE IV TECHNIKUM.

Wymagania edukacyjne z matematyki w klasie 7 szkoły podstawowej

Przedmiotowe Zasady Oceniania

Kryteria oceniania osiągnięć uczniów z matematyki w kl. III gimnazjum. (Program Matematyka z plusem dla III etapu edukacyjnego)

Wymagania edukacyjne z matematyki w klasie VIII.

STEREOMETRIA. Poziom podstawowy

Osiągnięcia ponadprzedmiotowe

WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA KLASY II GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2010/2011

Transkrypt:

ŚWIAT PONAD WYBROAŹNIĄ-czyli wyższe wymiary przestrzenne.

Ilu wymiarowy jest ten obiekt?

Rzeczywistość Najlepiej popatrzeć pod całkiem innym kątem, aby dostrzec pełnię trzeciego wymiaru

Tylko przestrzeń Według Einsteina czwartym wymiarem jest czas (tzw. czasoprzestrzeń), jednak my skupiamy się na wymiarach przestrzennych tutaj Euklidesowych.

Od drugiego wymiaru Mamy tutaj przykładową istotę żyjącą w 2D, dla ułatwienia nazwiemy ją płaszczakiem Tak mogłoby wyglądać jej przykładowe otoczenie.

Świat jego oczami Pierwszy punkt widzenia Drugi punkt widzenia Ze światłem Tak nasz płaszczak interpretowałby świat i odróżniał kształty

Jak więc pokazać płaszczakom figury w 3D?

Zobaczmy więc kawałek filmu przedstawiający podobne przekroje

II sposób przedstawienia Możemy również pokazać im cień bryły I choć nam wydaje się to jasne pamiętajmy że one widzą tylko linie A tak ukazał by się cień obracającego się przeźroczystego sześcianu w ich świecie (nie mówiąc już że by musiały go obejść, by go dobrze dostrzec gdyż widzą tylko linie)

Wgląd w czwarty wymiar

Figury 4-wymiarowe foremne -Pentahedroid (5-komórkowiec) -Tesseract (8-komórkowiec) -Hexadecahedroid (16-komórkowiec) -Polyoctahedron (24-komórkowiec) -Hecatonicosahedroid (120-komórkowiec) -Hexacosidedroid (600-komórowiec) Ludwig Schläfli (1814-1895)- Szwajcarski matematyk, był głównym twórcą koncepcji wyższych wymiarów. Odkrył te figury opierając się na kolejnej współrzędnej, stworzył wiele grafów, symboli, itp. Ułatwiają one operacje na tym wymiarze.

Metoda 1. Metoda 3. Metoda 2. Aby przedstawić czwarty wymiar wykorzystujemy kilka sposobów: 1. Najprawdopodobniej najlepsza metoda: została ona pokazana wcześniej. Pokazujemy 3-wymiarowy rzut, a wymiar kolejny jest w tym przypadku ruchem w czasie z widoczną deformacją tejże bryły. Krawędzie o długości a Wydają się różne od siebie, Gdyż jest to tylko rzut. 2. metoda polega na przedstawieniu bryły 3D na płaszczyźnie wykorzystując rzut równoległy na płaszczyznę. Tak samo możemy przedstawić bryły 4D rzutując je na przestrzeń 3D (odcinki tracą swoją oryginalną długość) 3. Podobnie jak w metodzie 2, ale robimy to w 2D. b a W każdej z metod 4-wymiar jest swoistą deformacją, bo nigdy nie stykamy się z takimi obiektami.

Sympleks n-wymiarowy sympleks nazywamy n-wymiarowym wielościanem o n+1 wierzchołkach, który jest wypukłą otoczką. Przykłady: 0D 1D 2D 3D 4D

Pentahedroid(5)

Obliczenia objętość 4D Objętość n-wymiarowa, czyli największą możliwą liczoną wartość w danym wymiarze nazywa się objętością n-wymiarową, np. objętość 2-wymiarowa oznacza pole, objętość 3-wymiarowa to zwykła objętość, 1D to linie, a dla 0D niezmienny punkt Tak więc w 0D doliczmy się 1 punktu, w 1D największą wartością jest odcinek a, w 2D wymiarze mamy trójkąt o wzorze a2 3, w 3 a3 2, ciężko znaleźć tu bezpośrednią 4 4 zależność, łatwiej nam będzie spojrzeć na to skąd te wzory pochodzą. W 2D wymiarze liczymy wysokość i podstawiamy ją do wzoru ah, w 3D podobnie, bo P ph, 2 3 łatwe jest teraz zauważenie zależności jaką jest: V n = V n 1 h, gdzie n jest liczbą oznaczającą wymiar, V objętość danego wymiaru. Jednak potrzebujemy h, którym zajmiemy się w następnym slajdzie. n

Obliczenia II Robimy to oczywiście z twierdzenia Pitagorasa. W 2D wysokość liczymy a 2 ( 1 2 a)2,w 3D wygląda to tak: h 3 = (h 2 ) 2 ( 1 3 h 2) 2. Wzór przekształcamy kolejno: h 3 = (h 2 ) 2 1 3 2 h 22 = h2 1 1 3 2 Zależność jest już łatwiejsza do zauważenia, wysokość dla n-wymiaru równa się h n = h n 1 1 1 n 2 =h n 1 n 2 1 n 2 =h n 1 n+1 n n 1. Tak jak w przypadku objętości wykorzystujemy poprzednią wartość (wysokość lub objętość). Cały wzór ma więc postać V n = V n 1 h n 1 n+1 n 1 n 2, zakładając, że V 1 = a i h 1 =a: V n = V n 1 a n n+1 2n (a=x)

Obliczenia Wartość wymiarowo niższa Siatka 5-komórki Obiekt 1D -ilość punktów Obiekt 2D -długość Obiekt 3D -pole Dla 4D- zwykła objętość Liczymy ją mnożąc n+1 przez objętość wymiarowo niższą: (n+1)*v n 1. Co znaczy, że dla 5-komórkowca jest to 5 * a3 2 4.

Liczba ścian, czyli punktów dla 0D, odcinków w 1D, ścian dla 2D, itd. Są to liczby z trójkąta Pascala.

Sympleksy w n-wymiarach (rzuty)

Tesseract(8)

Cień rzucany na 2D

Obliczenia Objętość n wymiarowa: w 0D i 1D zaczynamy oczywiście od wartości 1 i a, w 2D Objętość n-wymiarową liczymy ze wzoru a 2, a w 3D: a 3, w 4D jasne jest że wzór ma postać a 4, a kolejnych wymiarach V n =a n. wartość o 1 wymiar niższa: W 1D mamy 2 punkty, w 2D wzór ma postać 4a, w 3D natomiast 6a 2. Z tych rozważeń wynika że czynnik zwiększa się o 2, a długość o kolejną potęgę, w 4D wzór mamy 8a 3.Wzór ogólny ma postać V n 1 =2*n*a n 1. Przekątna: Kwadrat ma też inną ciekawą własność, jego przekątna jest równa a 2, oczywiście dla 2D, przekątna sześcianu wynosi a 3. Dla odcinka w 1D teoretyczna przekątna równa by była a 1 Ogólny wzór dla n-wymiaru ma postać a n, zaś hipersześcian ma ją równą 2a.

Hipersześciany

Hexadecahedroid(16) 16-Komórkowiec to odpowiednik ośmiościanu, tylko w 4D. Możemy go otrzymać postępując analogicznie jak na poniższych rysunkach Tesserakt ma 8-komórek, zatem 16-komórkowiec tyle samo, czyli 8 wierzchołków (taka sam zależność występuje w 2D i 3D)

Polyoctahedron(24) Rzut 24-komórkowca w 3D

Hecatonicosahedroid(120)

Hexacosidedroid(600)

Przyszłość

KONIEC WYKONAŁ: Piotr Maliszewski Źródła: - https://www.youtube.com/watch?v=75zo3xtxp50 - https://www.youtube.com/watch?v=coo-pcwxwtc - https://en.wikipedia.org/wiki/tesseract - https://en.wikipedia.org/wiki/5-cell - https://en.wikipedia.org/wiki/16-cell - https://en.wikipedia.org/wiki/24-cell - https://en.wikipedia.org/wiki/120-cell - https://en.wikipedia.org/wiki/600-cell - https://www.quora.com/how-can-one-visualize-4- dimensional-space - https://www.google.com/imghp?hl=pl