04--7 Wykład Zarządzanie projektami Zajęcia 7 Zarządzanie ryzykiem dr Stanisław Gasik s.gasik@vistula.edu.pl www.sybena.pl/uv/04-wyklad-eko-zp-9-pl/wyklad7.pdf Budowa autostrady Możliwe sytuacje Projekt Co może się zdarzyć? Dowolny projekt Budowa systemu IT. Zakup sprzętu w USA. Utworzenie systemu informatycznego Wdrożenie produkcji samochodu Wyjazd na wakacje na Filipiny Dowolny projekt Uruchomienie hipermarketu Może być bardzo ciężka zima Może nie być zimy Ludzie mogą się zwolnić Kurs dolara może wzrosnąć Kurs dolara może spaść Wymagania mogą być niepełne. Konkurencja może wyprodukować analogiczny model Może wybuchnąć wulkan Prace mogą być wykonywane wolniej niż w planie Może być za mało klientów Takie sytuacje, dopóki rzeczywiście się nie wydarzą, możemy przewidywać. Z zagrożeniami możemy walczyć, zapobiegać, przeciwdziałać Szanse możemy wspomagać, zachęcać, sprzyjać im Typ niepewności Szansa Szansa
04--7 Sytuacje, które się zdarzyły Projekt Budowa autostrady Dowolny projekt Budowa systemu IT. Zakup sprzętu w USA. Utworzenie systemu informatycznego Wdrożenie produkcji samochodu Wyjazd na wakacje na Filipiny Dowolny projekt Uruchomienie hipermarketu Zdarzyło się Jest bardzo ciężka zima Nie ma zimy Ludzie się zwolnili Kurs dolara wzrósł Kurs dolara spadł Wymagania są niepełne. Konkurencja wyprodukowała analogiczny model Wybuchł wulkan Prace są wykonywane wolniej niż w planie Jest za a mało klientów Sytuacja Sytuacja korzystna Sytuacja korzystna Skoro coś się zdarzyło, to nie możemy próbować wpłynąć, żeby się zdarzyło albo żeby się nie zdarzyło. Ryzyko Ryzyko jest to przyszłe zdarzenie, którego wystąpienie nie jest pewne, a które może wpłynąć na przebieg realizacji projektu. Wpływ negatywny: zagrożenie Wpływ pozytywny: szansa Jeżeli pewne jest, że zagrożenie (sytuacja korzystna) wystąpi lub zdarzenie to już wystąpiło, to mamy do czynienia z problemem. y i sytuacje korzystne nie są ryzykami. 4
04--7 Korzyści z zarządzania ryzykiem Podejście proaktywne a nie reaktywne Zmniejsza zaskoczenie i negatywne konsekwencje Przygotowuje kierownika projektu do wykorzystania niektórych ryzyk Umożliwia lepszą kontrolę nad przyszłością Zwiększa prawdopodobieństwo osiągnięcia celów projektu w zakresie budżetu i czasu. 5 Poszukiwanie ryzyk Gdzie mogą być ryzyka? Wszędzie: W otoczeniu projektu W planach projektu W założeniach W zespole projektu U klienta W używanych narzędziach.. 6
04--7 Przykłady ryzyk Jakie ryzyka? Przykładowe przyczyny niepowodzeń projektów:. Niekompletne, zmienne wymagania. Nierealistyczne oczekiwania klienta. Brak zaangażowania klienta w realizację projektu 4. Brak wsparcia kadry zarządzającej 5. Zmiana warunków biznesowych 6. Brak planowania 7. Niesprawne zarządzanie 8. y z komunikacją 9. Brak zasobów 0. Brak kompetencji technicznych 7 Struktura podziału ryzyk 8 4
04--7 Którymi ryzykami musimy się zająć? Narażenie na ryzyko Niewielki Wpływ Znaczący Katastrofa Prawdopodobieństwo Mało prawdopodobne Prawdopodobne 4 6 Prawie pewne 6 9 Narażenie na ryzyko = Prawdopodobieństwo * Wpływ N = P * W 9 Przykład ocena ryzyka Wyjazd na zimowe wakacje do ciepłych krajów (Filipiny) Id RZ RZ RZ RZ4 RZ5 RZ6 RZ7 RZ8 RZ9 RZ0 RZ Opis Zmiana ceny biletów lotniczych Zła pogoda na miejscu Brak materiałów informacyjnych Nieprzyjemny personel hotelu Brak miejsc na wybraną imprezę Zarażenie się chorobą tropikalną Wypadek komunikacyjny w trakcie imprezy Zagubienie bagażu Niska jakość hotelu Nieciekawy program rozrywkowy Niepokoje społeczno-polityczne P W N = P * W 4 6 9 4 4 0 5
04--7 Przykłady reakcji na zagrożenia Wyjazd na zimowe wakacje do ciepłych krajów (Filipiny) Id RZ RZ RZ5 Opis Zmiana ceny biletów lotniczych Zła pogoda na miejscu Brak miejsc na wybraną imprezę Reakcja Wczesny zakup Zabranie książek; Zmiana miejsca Wczesny zakup; Zakup innej imprezy RZ6 Zarażenie się chorobą tropikalną RZ7 Wypadek komunikacyjny w trakcie imprezy RZ Niepokoje społeczno polityczne Szczepienie; Ubezpieczenie Ubezpieczenie Zmiana celu na Hiszpanię Rodzaje reakcji na zagrożenia Łagodzenie ryzyka Zmniejszenie prawdopodobieństwa lub skutków wystąpienia ryzyka Zabranie książek; Zmiana miejsca Unikanie ryzyka Całkowite eliminowanie zagrożenia Wczesny zakup biletu; Szczepienie Przeniesienie Powodowanie, że inny podmiot będzie zagrożony ryzykiem Ubezpieczenie Akceptacja Powstrzymanie się od działań związanych z ryzykiem Zakup innej imprezy 6
04--7 Rodzaje reakcji na okazje Podjęcie (wykorzystanie) okazji Zapewnienie wykorzystania szansy Przydział lepszych ludzi; zmniejszanie zaplanowanych kosztów Wzmocnienie ryzyka Zwiększenie prawdopodobieństwa lub skutku okazji Sprawdzanie ofert wyprzedaży Dzielenie się okazją Powodowanie, że inny podmiot będzie mógł wykorzystać okazję Założenie spółki mogącej wykorzystać niszę rynkową Akceptacja Brak działań powodujących wykorzystanie okazji Nie wykonywanie działań marketingowych Analiza oczekiwanej wartości pieniężnej Drzewa decyzyjne A. Nowa (0 mln) 60%. Duży popyt (00 mln) +80 mln Nowa fabryka czy modernizacja istniejącej? 40%. Mały popyt (90 mln) -0 mln B. Modernizacja (50 mln) 60%. Duży popyt (0 mln) +70 mln 4 Oczekiwana wartość pieniężna (OWP): A: 0.6 * 80 + 0.4 * -0 = 48 = 6 B: 0.6 * 70 + 0.4 * 0 = 4 + 4 = 46 40% 4. Mały popyt (60 mln) +0 mln Ponieważ OWP wariantu B jest większa od OWP wariantu A, należy zmodernizować istniejącą fabrykę 7
04--7 Szacowanie czasu trwania PERT Opt Oczek Pes C 4 5 7 C 4 6 C 4 5 6 Łączny czas 4 9 Łączny czas Liczba Procent 0% 6% 4 7 4% 5 94 79% 6 48 96% 7 499 00% 8 500 00% Modele symulacyjne Metoda Monte Carlo Jakie jest prawdopodobieństwo poszczególnych łącznych czasów trwania projektu? Czas trwania jest zmienną losową tutaj mającą rozkład PERT. Dla każdej czynności 500 razy wykonano losowanie liczb zgodnie z rozkładem PERT. Otrzymano następujące łączne wyniki: Z prawdopodobieństwem 79% możemy oczekiwać, że projekt będzie trwał nie więcej niż 5 dni. Z prawdopodobieństwem 96% możemy oczekiwać, że projekt będzie trwał nie więcej niż 6 dni. 5 Wpływ zarządzania ryzykiem na inne obszary SPP Konieczność zmiany zestawu wykonywanych czynności Harmonogram Czynności zarządzania ryzykiem mogą wpłynąć na terminy realizacji innych czynności Budżet Zarządzanie ryzykiem kosztuje. Mogą się zmienić koszty innych działań Jakość Zmiana kryteriów jakościowych Kontrakty Zmiana dostawców lub kryteriów dla produktów Zasoby ludzkie Zmiana osób wykonujących czynności 6 8
04--7 Co może się dziać z ryzykami? W wyniku reakcji: Może pozostać ryzyko rezydualne W wyniku działania nie całe ryzyko zostanie wyeliminowane Zmiana miejsca wycieczki ale w każdym kraju może wystąpić zła pogoda. Może pojawić się ryzyko wtórne Reakcja na ryzyko może spowodować inne ryzyka. Zakup ubezpieczenia nie starczy nam pieniędzy na inne wydatki. Zabranie książek będziemy musieli zapłacić za nadbagaż. 7 Rejestr ryzyk Opis ryzyka Status ryzyka zidentyfikowane, obsługiwane, odrzucone, zamknięte Prawdopodobieństwo Wpływ Narażenie Właściciel ryzyka Rodzaj reakcji na ryzyko (U, Ł, T, A) Opis działań związanych z ryzykiem Data przeglądu 8 9
04--7 Procesy zarządzania ryzykiem Reakcje na Ryzyka Modyfikacja Planu Projektu Planowanie Zarządzania Ryzykiem Identyfikacja Ryzyk Analiza Ryzyk Opracowanie Reakcji na Ryzyka Monitorowanie Ryzyk Plan Zarządzania Ryzykiem Lista Ryzyk Lista Ważnych Ryzyk Obsłużone Ryzyka 9 Dziękuję! (na dzisiaj) 0 0