TWÓJ KOD do elektronicznego zeszytu ćwiczeń ZNAJDUJE SIĘ W ŚRODKU
Autorzy: praca zbiorowa Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o. Warszawa 2011 Wydanie I ISBN 978-83-02-12072-5 Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Agnieszka Drzazgowska (redaktor cyklu, redaktor merytoryczny), Agata Dębska (redaktor merytoryczny) Redakcja językowa: Jolanta Kucharska, Milena Schefs Redakcja techniczna: Agnieszka Ziemkiewicz Projekt okładki: Artur Matulaniec, Ewa Pawińska Projekt graficzny: Ewa Pawińska Opracowanie graficzne: Ewa Pawińska, Anna Przygodzka Skład i łamanie: Paleta-Art, Katarzyna Paszkowska Fotoedycja: Grażyna Bryk Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 02-305 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 136 Tel.: 22 576 25 00 Telecentrum: 800 220 555 www.wsip.pl Druk i oprawa: DROGOWIEC Sp. z o.o., Kielce
Spis tre ci O zeszycie wicze... 6 * I. wiat zyki 1. Czym zajmuje si fizyka, czyli o mia o ci stawiania pyta... 8 2. Pomiary w fizyce... 10 3. Oddzia ywania i ich skutki... 12 4. Wzajemno oddzia ywa. Si a jako miara oddzia ywa... 14 5. Równowaga si. Si a wypadkowa... 16 6. Masa i ci ar cia a... 18 7. Ruch. Wzgl dno ruchu... 19 8. Rodzaje energii i jej przemiany 21 9. Naturalne zasoby energii. Energia alternatywna... 23 * 16. Budowa wewn trzna i w a ciwo ci cieczy i gazów... 38 17. Rozszerzalno temperaturowa cia sta ych... 40 18. Rozszerzalno temperaturowa cieczy i gazów... 42 19. Ci nienie... 44 20. Ci nienie w cieczach i w gazach... 46 21. Prawo Pascala... 48 22. Prawo Archimedesa... 50 23. Zastosowanie prawa Archimedesa... 52 24. Aerodynamika... 54 II. W a ciwo ci materii 10. Budowa cz steczkowa materii... 26 11. Stany skupienia materii... 28 12. G sto materii... 30 13. Wyznaczanie g sto ci cia sta ych... 32 14. Wyznaczanie g sto ci cieczy... 34 15. Budowa wewn trzna i w a ciwo ci cia sta ych... 36 * Gwiazdk oznaczono lekcje nadobowi zkowe
O zeszycie wicze Ten zeszyt, podobnie jak podr cznik, jest podzielony na dwa rozdzia y ka dy z nich zaczyna si barwn stron dzia ow. Kolejny numer i tytu lekcji taki sam jak w podr czniku Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane! " określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. I. Oznaczenie lekcji, równie w elektronicznym zeszycie wicze Rozciągnięto sprężynę. Po ustaniu oddziaływania sprężyna wróciła do pierwotnej długości. Jej odkształcenie było A / B. II. Z kawałka plasteliny w postaci walca ulepiono kulkę. Odkształcenie plasteliny było A / B. III. Ściśnięto gąbkę. Jej odkształcenie było A / B. A. sprężyste B. niesprężyste Wskaż poprawne dokończenie zdania. Siłomierz służy do pomiaru A. czasu. C. oddziaływań. B. długości. D. temperatury. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane ='$1,( określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. 3 ) 6Lï\ Z]DMHPQHJR RGG]LDï\ZDQLD SRPLÚG]\ 6ïRñFHP DbSODQHWÈ 0HUNXU\ PDMÈ MHGQDNRZH NLHUXQNL I. Przed oddaniem strzału łucznik napiął łuk. Odkształcenie łuku było A / B. II. Rozwałkowano ciasto na pierogi. Odkształcenie ciasta było A / B. III. Rozbiła się bombka choinkowa. Jej odkształcenie było A / B. 6Lï\ Z]DMHPQHJR RGG]LDï\ZDQLD SRPLÚG]\ 6ïRñFHP DbSODQHWÈ 0HUNXU\ PDMÈ MHGQDNRZH ]ZURW\ A. trwałe B. nietrwałe 6Lï\ Z]DMHPQHJR RGG]LDï\ZDQLD SRPLÚG]\ 6ïRñFHP DbSODQHWÈ 0HUNXU\ PDMÈ MHGQDNRZH ZDUWRĂFL Wskaż wszystkie poprawne odpowiedzi. Dobrze widoczne polecenie do zadania Które przedmioty spośród podanych mogą posłużyć do zademonstrowania oddziaływań elektrycznych? A. młotek D. szpilki stalowe B. magnes E. gwoździe C. bursztyn F. skrawki papieru Rozbity talerz okazał się II. Złamany nóż okazał się działającej siły. B. Wydłużenie sprężyny siłomierza jest niezależne od wartości działającej siły.. Wskaż poprawne dokończenie zdania.. IV. Napompowany balonik okazał się A. sprężysty C. Wydłużenie sprężyny siłomierza jest odkształceniem sprężystym.. III. Skrzywiony gwóźdź okazał się Zadania typu egzaminacyjnego, skutecznie sprawdzaj ce wiedz i umiej tno ci Obserwujemy ciężarek zawieszony na siłomierzu. Które z poniższych stwierdzeń mogą być poprawnymi wnioskami z tej obserwacji? A. Wydłużenie sprężyny siłomierza jest wprost proporcjonalne do wartości Wpisz w lukę literę przyporządkowaną poprawnemu dokończeniu zdania. I. Wskaż wszystkie poprawne odpowiedzi.. B. plastycznyy C. kruchy A. kierunkiem, wartością i zwrotem. C. kierunkiem i zwrotem. B. kierunkiem i wartością. D. zwrotem i wartością. %& '! ( Uzupełnij poniż szy tekst, zaznaczając określeniom, tak odpowiednie litery aby zdania były przyporządkowa prawdziwe. ne Jeśli wypadkowa dwóch działających sił ma wartość zero, to, że mają one taki to siły te A / B. Ozna sam kierunek, C / D zwrot y i taką cza A. równoważą samą E / F. się B. nie równoważą się C. zgodne D. przeciwne E. trwałość F. wartość na każde ciało. C. działa w specja lnych okolicznośc iach. D. powoduje taki sam skutek jak działa nie kilku sił składo wych. Wskaż poprawne dokończenie zdani a. Na klocek działa ją siły pokazane na rysunku. A. 2 N B. 4 N C. 6 N D. 10 N NVLÈĝND OHĝÈFD QD 2'32:,('½ VWROH Aby klocek ten pozos tał w stanie równo wagi, należy zadzia siłą o wartości łać A. 5 N zwróconą w prawo. B. 5 N zwróconą w lewo. C. 9 N zwróconą w prawo. D. 9 N zwróconą w lewo. ma wartość # $ Kolejno ponumerowane strony zeszytu Oznaczenie stopnia trudno ci zadania: atwe 6 3 ) ]HV]\W VSDGDMÈF\ ] ïdznl G]LHFNR KXĂWDMÈFH VLÚ QD KXĂWDZFH NDZDïHN GUHZQD X QRV]ÈF\ VLÚ QD ZRG ]LH A. działa krótko. B. działa zawsze, Siła wypadkowa Oceń prawdziwoś ć każdej odpow iedzi. Wpisz w komó wiedź jest prawd ziwa, lub F, jeśli rkę tabeli P, jeśli jest fałszy wa. odpoco jest przyk ładem ciała w stanie równo wagi? Wskaż poprawne dokończenie zdani a. Na klocek działa ją siły pokazane na rysunku. Wskaż poprawne dokończenie zdani a. Siła wypadkowa to siła, która Rysunki niezb dne do wykonania polecenia Siły F1 i F2 przedstawione na rysunku różnią się rednio trudne trudne. na niego dodatkowo
I wiat fizyki Czym zajmuje si fizyka, czyli o mia o ci stawiania pyta Pomiary w fizyce Oddzia ywania i ich skutki Wzajemno oddzia ywa. Si a jako miara oddzia ywa Równowaga si. Si a wypadkowa Masa i ci ar cia a Ruch. Wzgl dno ruchu Rodzaje energii i jej przemiany * Naturalne zasoby energii. Energia alternatywna
1 Czym zajmuje si fizyka, czyli o mia o ci stawiania pyta 1. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Fizyka jest dziedziną wiedzy o prawach przyrody. Jest to nauka doświadczalna, ponieważ jej podstawą są wnioski z A / B / C otaczającego świata i przeprowadzonych A / B / C. Do opisu A / B / C są używane wielkości fizyczne. Językiem fizyki jest matematyka. A. zjawisk B. doświadczeń C. obserwacji 2. Wskaż wszystkie poprawne dokończenia zdania. Przyrządem umożliwiającym obserwację przyrody jest A. B. teleskop. C. termometr. mikroskop. D. lornetka. 3. Dobierz nazwy zjawisk fizycznych do opisanych sytuacji. Wpisz w komórkę tabeli literę przyporządkowaną odpowiedniemu zjawisku. SYTUACJA Powstawanie cienia Zmiana dnia i nocy Dzia anie termometru rt ciowego ZJAWISKO A. prostoliniowe rozchodzenie się światła B. zjawisko odbicia światła C. ruch obrotowy Ziemi D. rozszerzalność objętościowa cieczy 8
Czym zajmuje si fizyka, czyli o mia o ci stawiania pyta 4. Wskaż wszystkie poprawne dokończenia zdania. Przykładami zjawisk elektrycznych w przyrodzie A. B. C. D. jest powstawanie tęczy. jest działanie kompasu. są wyładowania atmosferyczne. jest przyciąganie włosów do grzebienia podczas czesania. 5. Uzupełnij poniższy tekst, podkreślając odpowiednie litery przyporządkowane imionom i nazwiskom uczonych, tak aby informacje były prawdziwe. Odkrywcą prawa powszechnego ciążenia jest A / B / C. Autorem teorii względności jest A / B / C. Zasady dynamiki sformułował A / B / C. Twórcą teorii heliocentrycznej jest A / B / C. A. Mikołaj Kopernik B. Izaac Newton C. Albert Einstein Notatki 9
2 Pomiary w fizyce 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. ZDANIE P/F Jednostk podstawow masy w uk adzie SI jest kilogram. Jednostk podstawow czasu w uk adzie SI jest sekunda. Jednostk podstawow d ugo ci w uk adzie SI jest kilometr. 2. Wskaż poprawne dokończenie zdania. W tabeli zapisano wyniki pięciu pomiarów czasu zjazdu narciarza. POMIAR 1 2 3 4 5 Czas (s) 110,5 120,8 118,7 120,2 105,8 Średni czas zjazdu narciarza wynosił A. 110,7 s B. 115,2 s C. 117,3 s D. 118,4 s 3. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Długość kawałka drutu zmierzono taśmą z podziałką centymetrową i otrzymano wynik 50 cm. Niepewność tego pomiaru ma wartość A. B. 1 cm C. 49 cm 2 cm D. 51 cm 4. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Długość kawałka drutu zmierzono taśmą z podziałką centymetrową i otrzymano wynik 50 cm. Niepewność względna tego pomiaru ma wartość A. 0,01 C. 0,1 B. 0,02 D. 0,2 10
Pomiary w fizyce 5. Oceń prawdziwość każdego zdania. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. ZDANIE P/F Niepewno pomiaru zale y od dok adno ci przyrz dów u ytych w do wiadczeniu. Dobry pomiar to taki, który pozwala wyznaczy w do wiadczeniu badan wielko z absolutn dok adno ci. B d pomiarowy powstaje np. wskutek nieprawid owego odczytu wielko ci na skali miernika. Notatki 11
3 Oddzia ywania i ich skutki 1. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Rozciągnięto sprężynę. Po ustaniu oddziaływania sprężyna wróciła do pierwotnej długości. Jej odkształcenie było A / B. Z kawałka plasteliny w formie walca ulepiono kulkę. Odkształcenie plasteliny było A / B. Ściśnięto gąbkę. Jej odkształcenie było A / B. A. sprężyste B. niesprężyste 2. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Zanim łucznik wystrzelił, napiął łuk. Odkształcenie łuku było A / B. Rozwałkowano ciasto na pierogi. Odkształcenie ciasta było A / B. Rozbiła się bombka choinkowa. Jej odkształcenie było A / B. A. trwałe B. nietrwałe 3. Wskaż wszystkie poprawne odpowiedzi. Które przedmioty spośród podanych mogą posłużyć do zademonstrowania oddziaływań elektrycznych? A. B. C. młotek D. szpilki stalowe magnes E. gwoździe bursztyn F. skrawki papieru 12
Oddzia ywania i ich skutki 4. Wpisz w wyznaczone miejsce literę przyporządkowaną poprawnemu dokończeniu zdania. Rozbity talerz okazał się. Złamany nóż okazał się. Skrzywiony gwóźdź okazał się. Napompowany balonik okazał się. A. sprężysty B. plastyczny C. kruchy 5. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Działanie kompasu jest skutkiem oddziaływań A / B. Ruch planet wokół Słońca jest skutkiem oddziaływań A / B. Zjawisko pływów morskich jest skutkiem oddziaływań A / B. Niszczenie opon samochodu w czasie jazdy jest skutkiem oddziaływań A / B. A. na odległość B. bezpośrednich Notatki 13
5 Równowaga si. Si a wypadkowa 1. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając odpowiednie litery przyporządkowane określeniom, tak aby zdania były prawdziwe. Jeśli wypadkowa dwóch działających sił ma wartość zero, to siły te A / B. Oznacza to, że mają one taki sam kierunek, C / D zwroty i taką samą E / F. A. równoważą się B. nie równoważą się C. zgodne D. przeciwne E. trwałość F. wartość 2. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Siła wypadkowa to siła, która A. działa krótko. B. działa zawsze, na każde ciało. C. działa w specjalnych okolicznościach. D. powoduje taki sam skutek, jak działanie kilku sił składowych. 3. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Na klocek działają siły pokazane na rysunku. 4 N 6 N Siła wypadkowa ma wartość A. 2 N C. 6 N B. 4 N D. 10 N 16
Równowaga si. Si a wypadkowa 4. Oceń prawdziwość każdej odpowiedzi. Wpisz w komórkę tabeli P, jeśli odpowiedź jest prawdziwa, lub F, jeśli jest fałszywa. Co jest przykładem ciała w stanie równowagi? ODPOWIED Ksi ka le ca na stole Zeszyt spadaj cy z awki Dziecko hu taj ce si na hu tawce Kawa ek drewna unosz cy si na wodzie P/F 5. Wskaż poprawne dokończenie zdania. Na klocek działają siły pokazane na rysunku. 2 N 4 N 3 N Aby klocek ten pozostał w stanie równowagi, należy zadziałać na niego dodatkowo siłą o wartości A. B. C. D. 5 N zwróconą w prawo. 5 N zwróconą w lewo. 9 N zwróconą w prawo. 9 N zwróconą w lewo. Notatki 17
Nowa przygoda w nauce fizyki Wejdź na www.wsipnet.pl i skorzystaj z elektronicznej wersji swojego zeszytu ćwiczeń. Skutecznie przygotujesz się do kartkówek, sprawdzianów i egzaminu gimnazjalnego. Rozwiążesz ćwiczenia samodzielnie, a system od razu poda ci wynik. Dowiesz się, co robisz dobrze, a co jeszcze musisz powtórzyć. I to wszystko przy komputerze, online, tak jak lubisz. wsipnet pl dobry sposób na egzamin PRZYDA CI SIĘ TAKŻE Dziennik badawczy, dzięki któremu poznasz zjawiska i pojęcia fizyczne poprzez eksperymenty i codzienne obserwacje. WYDAWNICTWA SZKOLNE I PEDAGOGICZNE wsip.pl infolinia: 800 220 555