BOBIK Doświadczenia z bobikiem prowadzono w Głubczycach na jednym poziomie agrotechniki. W 2014 roku badano 7 odmian w 3 grupach (1 odmiana niesamokończąca wysokotaninowa, 5 odmian niesamokończących niskotaninowych i 1 odmiana samokończąca wysokotaninowa). W latach 2012-2014 wszystkie doświadczenia były prawidłowe. Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczenia w 2014 roku, pochodzenie odmian i zbiorcze wyniki przedstawiono w tabelach 126-128, a wyniki plonowania i ważniejszych właściwości rolniczych w tabelach 129-131 i na wykresie 84. Średni plon nasion w latach 2012-2014 wynosił 44,7, w latach 2013-2014 49,8, a w 2014 roku 69,6 dt/ha. Najwyżej plonowały odmiany Bobas i samokończąca Granit oraz Albus i Amulet. W 2014 roku szczególnie wysoko plonowała Granit. Do najniżej plonujących należały Leo i Olga. W Polsce, w tym czasie najlepiej plonującymi były odmiany Bobas, Albus i Granit, a w ostatnim roku również najwyżej plonowała samokończąca Granit (tabela 129). Przy średniej wysokości roślin 122 cm w 3-leciu i 140 cm w ostatnim roku najwyższymi odmianami były Bobas i Leo, a najniższą samokończąca Granit. Wyleganie bobiku było średnie, większe w 2014 roku. Bardziej podatną była odmiana Leo, a większą odpornością cechowały się Albus, Olga i Granit. Przy średniej masie 1000 nasion 423,2 g w 3-leciu i 496,1 g w ostatnim roku większą odznaczały się Granit, Bobas i Albus, a niską Leo, Olga i Kasztelan (tabela 130). Choroby grzybowe występowały na bobiku w niedużym nasileniu. Bardziej podatną na wszystkie choroby była odmiana samokończąca Granit. Odmiany tradycyjne nie różniły się porażeniem między sobą w większym stopniu. Do bardziej odpornych na plamistość czekoladową i rdzę bobiku należały Leo i Bobas. Przy średnim porażeniu nasion przez strąkowca bobowego 2,9-3,0%, nie stwierdzono większych różnic między odmianami (tabela 131).
Tab. 126. Bobik. Warunki agrotechniczne doświadczenia. Rok zbioru 2014 Miejscowość Powiat Głubczyce Głubczyce Kompleks rolniczej przydatności gleby 1 Klasa bonitacyjna gleby ph gleby w KCl 6,8 Przedplon II Pszenica ozima Data siewu (dzień, m-c, rok) 21.03 Obsada roślin (szt./m 2 50- odmiany tradycyjne ) 70- odmiana samokończąca Data zbioru (dzień, m-c, rok) 28.08 Nawożenie mineralne N (kg/ha) 45 P 2 O 5 (kg/ha) 100 K 2 O (kg/ha) 150 Mikronawozy ADOB Mg -10 + ADOB B -1,5 + Basfoliar 6-12-6-8 ADOB Mg -10 + ADOB Zn -1 + Basfoliar 6-12-6-8 Zaprawa nasienna (nazwa) Środki ochrony roślin Dithane NeoTec 75 WG Nitragina Bio Food Wałcz Herbicydy (l/ha) Stomp 330 EC - 4,0 Insektycydy (l/ha) Dursbane 0,6 l/ha Pirimor 500 WG 0,5 Decis Mega 50 EW 0,1
Tab. 127. Bobik - Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - - pełnomocnika w Polsce 1 Bobas NW 2002 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 2 Albus NN 2002 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 3 Amulet NN 2008 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 4 Kasztelan NN 2006 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 5 Leo NN 2004 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 6 Olga NN 2003 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 7 Granit SW 2006 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR NW - odmiana niesamokończąca wysokotaninowa NN - odmiana niesamokończąca niskotaninowa SW - odmiana samokończąca wysokotaninowa Tab. 128. Bobik. Zbiorcze wyniki doświadczenia. Rok zbioru 2014 Lp. Cecha Głubczyce 1 Termin kwitnienia (dzień, m-c) 28.05 2 Termin dojrzałości technicznej (dzień, m-c) 26.07 3 Wysokość roślin (cm) 140 4 Wyleganie w kwitnieniu (skala 9 o ) 9,0 5 Wyleganie przed zbiorem (skala 9 o ) 5,6 6 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Plamistość czekoladowa 7,2 Rdza bobiku 7,9 Askochytoza 7,7 Strąkowiec bobowy (%) 3,0 7 Masa 1000 nasion (g) 496,1 8 Wilgotność nasion podczas zbioru (%) 18,7 9 Plon nasion (dt z ha) 69,6
Tab. 129. Bobik. Plon nasion przy 15 % wilgotności (% wzorca). Lata zbioru 2014, 2012-2014 Lp. Odmiana 2014 2013 2012 2013-2014 2012-2014 Polska 2014 2012-2014 Wzorzec dt/ha 69,6 29,9 34,5 49,8 44,7 52,1 47,2 Odmiany niesamokończące wysokotaninowe 1 Bobas 100 114 124 107 113 104 105 Odmiany niesamokończące niskotaninowe 2 Albus 107 112 98 110 106 104 104 3 Amulet 106 89 116 98 104 106 102 4 Kasztelan 94 97 96 96 96 91 93 5 Leo 81 84 91 83 85 89 93 6 Olga 101 82 97 92 93 99 103 Odmiany samokończące - wysokotaninowa 7 Granit 112 122 97 117 110 108 104 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 12 29 Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian
Lp. Odmiana Tab. 130. Bobik. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2014, 2012-2014 Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Masa 1000 nasion (g) 2014 2012-2014 2014 2012-2014 2014 2012-2014 Wzorzec 140 122 5,6 7,4 496,1 423,2 Odmiany niesamokończące- wysokotaninowe 1 Bobas 12 10 0,2 0,0 30,5 39,5 Odmiany niesamokończące niskotaninowe 2 Albus -4-3 0,9 0,7 36,8 25,0 3 Amulet 7 4-0,1 0,0-21,2-3,5 4 Kasztelan 5 4-0,1 0,0-17,6-14,3 5 Leo 13 6-3,8-1,3-86,0-49,6 6 Olga 1 0 1,2 0,4-13,9-22,8 Odmiany samokończące-wysokotaninowe 7 Granit -32-16 1,9 0,4 71,4 52,4 Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian
Lp. Tab. 131. Bobik. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby i szkodniki (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2014, 2012-2014 Odmiana Plamistość czekoladowa (skala 9 o ) Askochytoza (skala 9 o ) Rdza bobiku (skala 9 o ) Strąkowiec bobowy(%) 2014 2012-2014 2014 2012-2014 2014 2012-2014 2014 2012-2014 Wzorzec 7,2 7,4 7,7 7,7 7,9 7,9 3,0 2,9 Odmiany niesamokończące-wysokotaninowe 1 Bobas 0,6 0,3 0,3 0,1 0,4 0,3-1,0-0,2 Odmiany niesamokończące-niskotaninowe 2 Albus -0,7-0,1-0,9 0,0-0,1-0,1 1,0 0,0 3 Amulet 0,1 0,3 0,6 0,3 0,1 0,0 0,0 0,1 4 Kasztelan -0,9 0,0-0,4-0,2 0,1 0,0 0,0-0,4 5 Leo -0,2 0,1 0,3 0,2 0,4 0,4 1,0 0,0 6 Olga 0,6 0,5 0,1 0,2-0,1 0,0-1,0 0,3 Odmiany samokończące wysokotaninoowe 7 Granit 0,3-0,6 0,1-0,3-0,6-0,5 0,0 0,5 Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 1 3 Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian
Wykres 84. Bobik. Plon nasion przy 15% wilgotności (% wzorca). Głubczyce, Polska. Lata zbioru 2012-2014 % wzorca 114 112 110 108 106 104 102 100 98 96 94 92 90 88 86 84 82 80 Bobas Albus Amulet Kasztelan Leo Olga Granit Wzorzec Głubczyce - 44,7 dt/ha Wzorzec Polska - 47,2 dt/ha