(pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: HISTORIA LITERATURY WŁOSKIEJ 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/2013 4. Forma kształcenia: studia pierwszego stopnia 5. Forma studiów: studia stacjonarne 6. Kierunek studiów: FILOLOGIA 7. Profil studiów: ogólnoakademicki 8. Specjalność: JĘZYK WŁOSKI Specjalizacja: NAUCZYCIELSKA/TŁUMACZENIOWO - BIZNESOWA 9. Semestr: 3, 4, 5, 6 10. Jednostka prowadząca przedmiot: RKJO 11. Prowadzący przedmiot: dr Magdalena Szymura 12. Przynależność do grupy przedmiotów: MODUŁ1B PRZYGOTOWANIE KIERUNKOWE KOMPONENT 3:TEORIA I HISTORIA LITERATURY WŁOSKIEGO OBSZARU JĘZYKOWEGO 13. Status przedmiotu: obowiązkowy 14. Język prowadzenia zajęć: język włoski 15. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne: brak 2. Kod przedmiotu: WŁ_S_2012/13_13 16. Cel przedmiotu: Dostarczenie wiedzy w zakresie historii literatury włoskiej oraz kształtowanie umiejętności analizy tekstu literackiego. 17. Efekty kształcenia: N r Opis efektu kształcenia 1. Omawia najważniejsze aspekty kontekstu historycznego i społecznego epok od średniowiecza do współczesności. 2. Nazywa i opisuje najważniejsze nurty i zjawiska literatury włoskiej od średniowiecza do współczesności 3. Klasyfikuje autorów i dzieła literackie w kontekście historycznoliterackim poszczególnych epok. 4. Stosuje nabytą wiedzę teoretyczną podczas analizy wybranych dzieł lub fragmentów dzieł literackich. 5. Dokonuje podsumowania i wyprowadza konkluzje z analizy dzieł i fragmentów dzieł literackich. 6. Stosuje poprawnie specyficzną terminologię z obszaru historii literatury włoskiej. 7. Demonstruje świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego Włoch. Metoda sprawdzenia efektu kształcenia Ocena ciągła Forma prowadzenia zajęć Analiza tekstów z dyskusją Analiza tekstów z dyskusją / Analiza tekstów z dyskusją / Analiza tekstów z dyskusją Odniesienie do efektów dla kierunku studiów, K_U03, K_U04, K_U03, K_U04, K_W10, K_K04, K_K12 1
18. Formy zajęć dydaktycznych i ich wymiar (liczba godzin) Wykład: Sem. 3 15 godz., Sem 4 15 godz., Sem. 5 30 godz. Ćwiczenia: Sem. 3-30 godz., Sem. 4 30 godz., Sem.5 30 godz., Sem. 6 30 godz. 19. Treści kształcenia: Wykład, Semestr 3 15 zajęć : 15 godz.: 1. Średniowiecze chronologia epoki. Obraz społeczny i polityczny średniowiecznej Europy i Włoch. 2. Kształtowanie się języków romańskich. Pochodzenie włoskich volgare. 3. Początki literatury włoskiej. Wpływy literatury prowansalskiej i francuskiej. Literatura ludowa i kuglarska, poezja religijna i moralizatorska. Święty Franciszek z Asyżu i Jacopone da Todi. 4. Znaczenie dworu Fryderyka II w Palermo, jako ważnego ośrodka kultury. Szkoła sycylijska (tematy, gatunki, styl) i jej najważniejsi przedstawiciele: Jacopo da Lentini, Rinaldo d Aquino, Giacomino Pugliese, Cielo d Alcamo. Szkoła toskańska: Guittone d Arezzo, Chiaro Davanzati, Bonagiunta Orbicciani, Compiuta Donzella. 5. XIII-wieczna proza narracyjna (Il libro dei sette savi, Novellino, Milion Marca Pola). 6. Dolce stil novo: najważniejsze cechy poetyki. Przedstawiciele nurtu: Guido Guinizzelli, Guido Cavalcanti, Dino Frescobaldi, Cino da Pistoia, Dante Alighieri (Vita Nuova). 7. Cechy poezji realistyczno-mieszczańskiej. Przedstawiciele nurtu: Cecco Angiolieri, Rustico di Filippo, Folgore da San Gimignano. 8. Dante Alighieri: Boska Komedia - tytuł, temat, struktura, znaczenia symboliczne. 9. Francesco Petrarca: dzieła w języku łacińskim i w volgare. Canzoniere tematyka i struktura. 10. Giovanni Boccaccio: dzieła okresu neapolitańskiego i toskańskiego. Dekameron: geneza, ramy kompozycyjne, tematy i motywy, realizm. 11. Humanizm znaczenie pojęcia, treści filozoficzne, ośrodki rozpowszechniania nowych idei. Najważniejsi humaniści. 12. Florencja Medyceuszy, jako stolica humanizmu włoskiego. Zjawisko mecenatu. Jacopo Sannazaro i rozwój romansu pasterskiego. 13. Twórczość poetycka Wawrzyńca Wspaniałego i Angela Poliziana. 14. Rozkwit poematu rycerskiego: Luigi Pulci - Morgante, Matteo Maria Boiardo - Orlando innamorato (geneza, fabuła, tematyka, cechy stylu). Wykład, Semestr 4 15 zajęć : 15 godz.: 1. Renesans we Włoszech: tło społeczne i polityczne. Baldassar Castiglione i jego wzór człowieka renesansu (Dworzanin). Pietro Bembo i problem języka włoskiego. 2. Ludovico Ariosto: dworzanin mimo woli. Twórczość poetycka i teatralna, Satyry. Orland szalony geneza, fabuła, tematyka, postaci. 3. Myśl polityczna Niccolò Machiavellego. Książę: struktura i tematyka traktatu. 4. Francesco Guicciardini: rozważania polityczne i społeczne, dzieła historiograficzne. 5. Liryka XVI-wieczna. (petrarkizm). Poezja swawolna. Rozwój teatru. Nowelistyka. Poezja makaroniczna (Teofilo Folengo). Pietro Aretino i jego Paszkwile. Benvenuto Cellini: autobiografia Żywot własny. Giorgio Vasari i historiografia artystyczna. 6. Schyłek renesansu. Torquato Tasso: życie i twórczość literacka. Jerozolima wyzwolona, jako poemat heroiczny (geneza, fabuła, tematyka, postaci). 7. XVII wiek: tło polityczne, społeczne i ekonomiczne Włoch. Działalność kontrreformacji i konformizm religijny i kulturalny. Przedstawiciele myśli filozoficznej i naukowej: Giordano Bruno, Galileo Galilei, Tommaso Campanella. Historiografia: Paolo Sarpi. 8. Nowy, barokowy gust w literaturze. Giambattista Marino i marynizm. 9. Teatr XVII-wieczny: Federico Della Valle i Carlo de Dottori. Commedia dell arte. 10. Akademia Arkadyjska: program, przedstawiciele. Reforma melodramatu. Cechy melodramatu Pietra Metastasia. 11. Pisma historiograficzne i filozoficzne pierwszej połowy XVIII w. (Giambattista Vico, Lodovico Antonio Muratori, Pietro Giannone). 12. Najważniejsze cechy oświecenia włoskiego i jego przedstawiciele: Pietro i Alessandro Verri, Cesare Beccaria. Giuseppe Parini poezja przyjemna i pożyteczna. 13. Carlo Goldoni i jego reforma teatru komicznego. 14. Vittorio Alfieri dzieła polityczne i tragedie. Neoklasycyzm włoski. Ugo Foscolo, jako twórca z pogranicza dwóch epok neoklasycyzmu i romantyzmu. Wykład, Semestr 5 15 zajęć : 30 godz.: 1. Romantyzm we Włoszech tło historyczne, społeczne i kulturowe. Polemika klasyków z romantykami. 2. Twórczość literacka Alessandra Manzoniego. Narzeczeni, jako powieść historyczna (geneza, przesłanie, struktura, postaci). 3. Giacomo Leopardi cechy twórczości i najważniejsze dzieła. 4. Sytuacja polityczna i społeczna Włoch po zjednoczeniu - kryzys ideałów romantycznych. Ruch kontestacyjny Scapigliatura. Giosuè Carducci i powrót do klasycznych form poezji. 5. Giovanni Verga jako przedstawiciel weryzmu włoskiego. Obiektywizm literatury na przykładzie Rodziny Malavogliów. 6. Dekadentyzm najważniejsze aspekty nurtu. Giovanni Pascoli i poetyka fanciullina. Estetyzm i symbolizm w liryce i prozie Gabriele D Annunzia. 2
7. Sytuacja polityczna, społeczna i kulturalna w Europie i we Włoszech na początku XX w. Futuryzm jako awangarda literacka i artystyczna. Postać Filippa Tommasa Marinettiego i jego Manifest. 8. Luigi Pirandello: twórczość prozatorska i teatralna. Humoryzm, ironia, kryzys tożsamości, pojęcie masek. 9. Italo Svevo: psychoanaliza w literaturze i odejście od tradycyjnych form narracji. Federico Tozzi: poetyka fragmentu, literacka postać inetto. 10. Literatura okresu międzywojennego. Reżim faszystowski. Nowy realizm i jego przedstawiciele. Alberto Moravia: krytyka środowiska mieszczańskiego w powieści Obojętni. Antyfaszystowska wymowa Sycylijskiej rozmowy Elia Vittoriniego. 11. Liryka okresu międzywojennego Umberto Saba, Giuseppe Ungaretti, Eugenio Montale, Salvatore Quasimodo, hermetyzm. 12. Neorealizm w literaturze: nowa rola intelektualistów, tematyka, style. 13. Najważniejsze aspekty życia społecznego i kulturalnego Włoch po II wojnie światowej. Neoawangarda włoska. Gruppo 63. Postać Umberta Eco. Imię róży jako przykład powieści postmodernistycznej. 14. Powieść dwudziestowieczna: Pier Paolo Pasolini, Giuseppe Tomasi di Lampedusa, Dino Buzzati, Carlo Emilio Gadda, Elsa Morante, Leonardo Sciascia, Italo Calvino, Antonio Tabucchi, Pier Vittorio Tondelli. Ćwiczenia, Semestr 3 15 zajęć : 30 godz.: 1. Indovinello veronese, Postilla Amiatina, Placiti Campani. 2. San Francesco: Cantico delle creature. 3. Jacopone da Todi: Pianto della Madonna. 4. Novellino: Del vescovo Aldobrandino (XXXIX), La damigella di Scalot (LXXXII). 5. Jacopo da Lentini: Madonna dir vo voglio..., Io m agio posto in core... 6. Test 1. Guido Guinizzelli: Al cor gentile..., Io voglio del ver..., 7. Guido Cavalcanti: Voi che per li occhi mi passaste l core, Dante Alighieri: Tanto gentile..., A ciascun alma..., 8. Cecco Angiolieri: S i fosse foco..., Tre cose solamente m ènno in grado..., Becchin amor!... 9. Dante Alighieri - Divina Commedia: Inferno: Canto I, 1 54; Canto V, 73 142; 10. Dante Alighieri - Divina Commedia: Purgatorio: Canto XXIV, 49 63; Paradiso: Canto XXX, 61 114. 11. Test 2. Francesco Petrarca: Canzoniere: Voi ch ascoltate in rime sparse il suono..., Solo et pensoso i più deserti campi..., Benedetto sia l giorno, e l mese e l anno... 12. Giovanni Boccaccio - Decameron: II giornata, novella V Andreuccio da Perugia; V giornata, novella VIII Nastagio degli Onesti, V giornata, novella IX - Federigo degli Alberighi. 13. Luigi Pulci: Morgante - Canto I, ott. 39 69 14. Matteo Maria Boiardo: Orlando innamorato - Libro I, canto XVIII ott. 32 53, canto XIX, ott. 12 17, Libro II, canto I, ott. 1-3. 15. Test 3. Zaliczenie. Ćwiczenia, Semestr 4 15 zajęć : 30 godz.: 1. Ludovico Ariosto: Orlando furioso Canto I, ott. 1-4; Canto XXIII, ott. 100 136. 2. Ludovico Ariosto: Orlando furioso Canto XXXIV, ott. 72 86, Canto XXXV, ott. 1-2. 3. Test 1. Niccolò Machiavelli: Il Principe cap. XVIII. 4. Niccolò Machiavelli: Il Principe cap. XXV. 5. Niccolò Machiavelli: Il Principe cap. XXVI. 6. Torquato Tasso: Gerusalemme liberata Canto VII, I XXII. 7. Test 2. Giambattista Marino: Adone - Canto III, ott. 155-160. 8. Federico della Valle: La reina di Scozia atto V, scena IV. 9. Pietro Metastasio: Didone abbandonata atto I, scena XIX. 10. Giambattista Vico: Scienza Nuova Libro I, cap. III De Princìpi. 11. Carlo Goldoni: La locandiera. 12. Giuseppe Parini: Il Giorno Il Mattino, vv.765-786. 13. Vittorio Alfieri: Mirra atto V, scena II. 14. Ugo Foscolo: Ultime lettere di Jacopo Ortis (fragmenty). 15. Test 3. Zaliczenie. Ćwiczenia, Semestr 5 15 zajęć : 30 godz.: 1. Alessandro Manzoni: I promessi sposi. 2. Giacomo Leopardi: L infinito, A Silvia, Il sabato del villaggio. 3. Emilio Praga: Preludio. 4. Giosuè Carducci: San Martino, Pianto antico. 5. Giovanni Verga: I Malavoglia. 6. Giovanni Pascoli: Orfano, Tuono, Il gelsomino notturno. 7. Gabriele D Annunzio: Il piacere. 8. Gabriele D Annunzio: La pioggia nel pineto. 9. Test 1. Luigi Pirandello: La giara. 10. Luigi Pirandello: Il fu Mattia Pascal. 3
11. Luigi Pirandello: Sei personaggi in cerca d autore. 12. Italo Svevo: La coscienza di Zeno. 13. Federico Tozzi: Con gli occhi chiusi (fragmenty). 14. Salvatore Quasimodo: Ed è subito sera, Umberto Saba: La capra. 15. Test 2. Zaliczenie. Ćwiczenia, Semestr 6 15 zajęć : 30 godz.: 1. Giuseppe Ungaretti: Allegria di naufragi, Solitudine, Mattina. 2. Eugenio Montale: Non chiederci la parola, L anguilla. 3. Alberto Moravia: Gli indifferenti. 4. Elio Vittorini: Conversazione in Sicilia. 5. Italo Calvino: Il sentiero dei nidi di ragno. 6. Pier Paolo Pasolini: Ragazzi di vita (fragmenty). 7. Giuseppe Tomasi di Lampedusa: Il Gattopardo. 8. Dino Buzzati: Il deserto dei Tartari. 9. Carlo Emilio Gadda: La cognizione del dolore. 10. Leonardo Sciascia: Il giorno della civetta. 11. Elsa Morante: L isola di Arturo. 12. Umberto Eco: Il nome della rosa. 13. Antonio Tabucchi: Sostiene Pereira. 14. Pier Vittorio Tondelli: Camere separate (fragmenty). 15. Test zaliczeniowy. 20. Egzamin: tak, po 4 i 6 semestrze 21. Literatura podstawowa: Gibellini P., Oliva G., Tesio G.: Lo spazio letterario. Storia e geografia della letteratura italiana. Vol.1: Dalle Origini all Umanesimo. Vol. 2: Dal Rinascimento all Illuminismo. Vol.3: Dal Neoclassicismo al Decadentismo. Vol.4: Il Novecento. Editrice La Scuola, Brescia 1991. Gibellini P., Oliva G., Tesio G.: Lo spazio letterario. Antologia della letteratura italiana. Vol.1: Dalle Origini all Umanesimo. Vol. 2: Dal Rinascimento all Illuminismo. Vol.3: Dal Neoclassicismo al Decadentismo. Vol.4: Il Novecento.Editrice La Scuola, Brescia 1991. Ferroni G., Cortellessa A., Pantani I.: Storia e testi della letteratura italiana. Vol. 1 (A, B, C, D). Vol. 2 (A, B, C). Vol. 3 (A, B, C). Einaudi Scuola, Milano 2002. Segre C., Martignoni C.: Testi nella storia. La letteratura italiana dalle Origini al Novecento. Vol. 1: Dalle Origini al Quattrocento. Vol. 2: Dal Cinquecento al Settecento. Vol. 3: L Ottocento. Vol. 4: Il Novecento. Edizioni Scolastiche Bruno Mondadori, Pioltello 1991. 22. Literatura uzupełniająca: http://www.classicitaliani.it/ Heistein J.: Historia literatury włoskiej. Zarys. Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław 1987. Sapegno N.: Historia literatury włoskiej w zarysie. Podręcznik. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969. Historia literatury włoskiej XX wieku. Praca zbiorowa pod redakcją Joanny Ugniewskiej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001. 23. Nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia Lp. Forma zajęć Liczba godzin kontaktowych / pracy studenta 1 Wykład 60/90 2 Ćwiczenia 120/210 3 Laboratorium / 4 Projekt / 5 Seminarium / 6 Inne / Suma godzin 180/300 24. Suma wszystkich godzin: 480 25. Liczba punktów ECTS: 16 26. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego: 6 27. Liczba punktów ECTS uzyskanych na zajęciach o charakterze praktycznym (laboratoria, projekty) 4
28. Uwagi: Obecność na zajęciach*: Obecność na zajęciach jest obowiązkowa w wysokości 85%, ponadto student zobowiązany jest do obecności na testach cząstkowych i semestralnych. Zwolnienia lekarskie, sądowe i inne formalne usprawiedliwiające nieobecność muszą zostać przedłożone wykładowcy na następnych zajęciach. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na więcej niż dwóch zajęciach, studenci otrzymują dodatkową pracę do wykonania za każde nieusprawiedliwione zajęcia ponad przewidziany limit. Nieusprawiedliwione niestawienie się na więcej niż 40% zajęć oznacza utratę zaliczenia z przedmiotu z powodu braku możliwości oceny poczynionych postępów w nauce. Obecność na zaliczeniu / egzaminie: Zwolnienia lekarskie, sądowe i inne formalne są jedynymi zwolnieniami honorowanymi przy nieobecności na sprawdzianie zaliczeniowym / egzaminacyjnym. W przypadku nieobecności na którymkolwiek z terminów spowodowanej chorobą, wezwaniem sądowym lub poważnym wypadkiem losowym, w dzień sprawdzianu należy o tym poinformować wykładowcę lub Dziekanat RKJO (emailowo lub telefonicznie) i w ciągu siedmiu dni przedstawić odpowiednie zaświadczenie. Niedotrzymanie ww. warunków skutkuje utratą terminu zaliczenia / egzaminu. * na podstawie Regulaminu Studiów Politechniki Śląskiej 17 3. Obecność studenta na wykładach może być kontrolowana. Na pozostałych zajęciach obecność jest obowiązkowa. 4. Student zobowiązany jest, nie później niż na następnych zajęciach, do usprawiedliwienia nieobecności na zajęciach obowiązkowych. Prowadzący zajęcia określa sposób i termin wyrównania zaległości. O 3-krotnej (jeśli zajęcia są co tydzień) i 2-krotnej (jeśli zajęcia są co 2 tygodnie) nieusprawiedliwionej nieobecności studenta na zajęciach, na których obecność jest obowiązkowa, prowadzący przedmiot powiadamia dziekana/ dyrektora, który zajmie stanowisko w sprawie. Zatwierdzono: 1. 10.2012. (data i podpis prowadzącego) (data i podpis Dyrektora Kolegium Języków Obcych) 5