Takie świadczenie stanowi nieodpłatny przychód pracownika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W ramach stosunku pracy niektóre firmy gwarantują swoim pracownikom dowóz do siedziby pracodawcy. Takie świadczenie stanowi nieodpłatny przychód pracownika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (dalej: PIT). Finansowanie przez pracodawcę dojazdów do pracy nie jest obowiązkiem nałożonym bezpośrednio przez przepisy Kodeksu pracy (dalej: KP). Takie świadczenie może wynikać z wewnętrznych przepisów w danym zakładzie pracy. Finansowanie wydatków na dojazd do pracy będzie zatem wynikać z wzajemnych uregulowań między pracodawcą a pracownikiem. Jeżeli świadczenie w postaci finansowania dojazdu do pracy zostanie zawarte w: - umowie o pracę (jako składnik wynagrodzenia), - układzie zbiorowym pracy, - regulaminie wynagradzania, - regulaminie pracy, wówczas takie koszty powinny zostać potraktowane nie jako realizacja obowiązków pracowniczych, lecz element polityki personalnej, czyli jako element wynagrodzenia (art. 29 par 1 pkt 3 KP) lub jako inne świadczenia (art. 77² par 2 KP). Unormowania zawarte w układach zbiorowych pracy czy regulaminach pracy nie mogą w 1 / 5
żadnym zakresie oddziaływać i wywierać skutków w sferze obowiązków publicznoprawnych, a w szczególności w zakresie zobowiązań podatkowych. Akty te są zaliczane do źródeł prawa pracy jako kategoria aktów wewnątrzzakładowych. Obowiązują one jedynie na terenie konkretnego zakładu pracy. Dlatego nie mogą zawierać regulacji niezgodnych z obowiązującymi przepisami prawa. Zdarza się jednak, iż pracodawca niezależnie od regulacji wewnątrzzakładowych decyduje się na finansowanie dojazdów do pracy swoim pracownikom. W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: UPDOF) finansowanie przez pracodawcę dojazdów do pracy stanowi nieodpłatne świadczenie dla pracownika. Zgodnie z art. 12 UPDOF za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na ich źródło finansowania, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za nadgodziny, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak też wartość innych nieodpłatnych lub świadczeń częściowo odpłatnych. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21 UPDOF i zwolnionych od podatku na podstawie odrębnych przepisów. Z kolei zgodnie z art. 11 ust. 1 UPDOF do przychodów podatnika zaliczone są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zatem wartość otrzymanego od pracodawcy świadczenia w postaci sfinansowania przewozu pracownika do pracy stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 UPDOF, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. 2 / 5
Kwestia finansowania przez pracodawców przewozów pracowników była niejednokrotnie przedmiotem interpretacji wydawanych przez organy podatkowe oraz przedmiotem sporów rozstrzyganych przez sądy. Zdaniem organów skarbowych finansowanie przez pracodawcę przewozu pracowników to świadczenie, które polega na samym zakupieniu możliwości korzystania przez pracowników z przewozu i to wartość owej możliwości powinna stanowić przychód dla poszczególnych pracowników. Takie stanowisko zaprezentował m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 29 kwietnia 2008 r., sygn. ILPB1/415-85/08-2/RP: (...) o powstaniu obowiązku podatkowego po stronie pracownika nie decyduje to, ile razy pracownik faktycznie skorzystał z przewozu zorganizowanego przez zakład pracy (w ramach umowy z przewoźnikiem) ale sam fakt otrzymania od pracodawcy świadczenia w postaci możliwości korzystania z wykupionej u przewoźnika usługi. Nie ma zatem problemu z ustaleniem wartości przychodu przypadającego imiennie na pracownika. Z przytoczonej interpretacji wynika, iż pracodawca bez problemu jest w stanie zidentyfikować pracowników korzystających z przewozów, natomiast okoliczność czy pracownicy ci w równym stopniu będą korzystać z wykupionego przez pracodawcę świadczenia pozostaje bez znaczenia dla powstania po ich stronie przychodu z tego tytułu. Wartość otrzymanego od pracodawcy nieodpłatnego świadczenia stanowi przychód dla pracownika z tytułu stosunku pracy pod warunkiem, iż możliwe jest ustalenie wartości tego świadczenia przypadającego na poszczególnych pracowników. Udowodnienie jednak, iż niemożliwe jest przypisanie poszczególnym pracownikom kwoty przychodu jest niezwykle trudne przed organami skarbowymi. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 czerwca 1998 r., sygn. akt I SA/Ka 1719/96 (...) ewentualne trudności towarzyszące 3 / 5
indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego. Dlatego obowiązkiem pracodawcy organizującego przewóz pracowników jest dołożenie wszelkich starań w celu przypisania poszczególnych pracownikom kwot przychodu z tego tytułu. W przypadku usług zakupionych przez pracodawcę na rzecz pracowników, w tym także usług transportowych, wartość pieniężną tych świadczeń dla celów podatkowych ustala się według ceny ich zakupu. Wartość takiego świadczenia ustala się na podstawie dokumentów potwierdzających poniesienie przez pracodawcę wydatków na przewóz pracowników. W interpretacji indywidualnej dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 29 kwietnia 2008 r., sygn. ILPB1/415-85/08-2/RP czytamy: (...) w przypadku usług zakupionych przez pracodawcę na rzecz pracowników, w tym usług transportowych - wartość pieniężną tych świadczeń dla celów podatkowych ustala się wg ceny ich zakupu (art. 11 ust. 2a pkt 2 UPDOF). Rozważając problem opodatkowania dojazdów do pracy należy jednak uściślić, iż jeżeli pracownik sam dojeżdża do siedziby firmy i dopiero stamtąd jest przewożony do miejsca wykonywania pracy poza siedzibą wskazaną w umowie o pracę jako miejsce pracy, taki dowóz nie jest świadczeniem na rzecz pracowników (również nieodpłatnym). Taką interpretację przepisów potwierdza wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 lutego 2004 r., sygn. akt III SA 1150/02: (...) skarżący własnym transportem dowoził zatrudnionych pracowników z miejsca wskazanego w umowie o pracę jako miejsca zatrudnienia do miejsca świadczenia pracy w danym dniu. Z miejsca zamieszkania do miejsca pracy wskazanego w umowie o pracę pracownicy dojeżdżali na własny koszt. Taka organizacja dowozu pracowników podyktowana była rodzajem świadczonych przez skarżącego usług z zakresu robót budowlanych. (... ) dowóz pracowników do miejsc wykonywania pracy nie był świadczeniem na ich rzecz /również nieodpłatnym/. Wiązał się on bowiem z realizacją robót budowlanych prowadzonych z natury rzeczy poza siedzibą pracodawcy i stanowił świadczenie usług na rzecz zamawiającego. 4 / 5
Dofinansowanie do biletów autobusowych bądź kolejowych stanowi dopłatę do ceny zakupu tych biletów. Tak więc w przypadku częściowego dofinansowania do dojazdów, kwota takiego dofinansowania również stanowi przychód pracownika podlegający opodatkowaniu PIT. Wszelkiego rodzaju świadczenia z tytułu stosunku pracy stanowią przychód pracownika z tego tytułu. Jeżeli pracodawca zapewnia pracownikom transport do pracy i z pracy, opodatkowaniu podlega wartość rynkowa tego świadczenia. W przypadku świadczeń częściowo odpłatnych (np. dopłaty do biletu miesięcznego) przychodem pracownika jest różnica między wartością tych świadczeń a odpłatnością ponoszoną przez pracownika. 5 / 5