Jak motywować dziecko by chciało się dobrze uczyć i zachowywać. Refleksje pedagoga
Nie da się sformułować gotowej recepty, jak pomagać dziecku. Do każdego należy podchodzić indywidualnie. Rodzice i nauczyciele muszą ze sobą partnersko współpracować, starać się być dla ucznia autorytetem. Ścisła, dojrzała i rzetelna współpraca rodziców i nauczycieli uwzględniająca możliwości dziecka i troskę o jego rozwój jest najbardziej skuteczną formą mobilizowania dziecka do nauki. Uczeń musi wiedzieć, że zdobywanie nauki jest jego szansą na rozwój, oknem na świat, przygotowuje do umiejętności wykonywania zawodu w życiu dorosłym.
Dziecko potrzebuje uwagi Największy wpływ na motywację dzieci ma wychowanie i podejście do nauki i pracy samych rodziców największych autorytetów. Zainteresowanie rodzica szkolnymi poczynaniami dziecka to znak, że jego nauka i osiągnięcia szkolne są ważne, że nauka jest pozytywną wartością. Jak rodzic może pokazać swoje zainteresowanie nauką szkolną? przez pomoc dziecku w lekcjach sprawdzanie jak dziecko sobie radzi z samodzielnym odrabianiem lekcji czy odrabia zadane prace domowe przez codzienną kontrolę i docenianie wysiłku dziecka pochwały, dostrzeganie starania i wysiłku dziecka.
Sama obecność rodziców na zebraniu w szkole jest dla dziecka bardzo istotna, świadczy o zainteresowaniu problemami syna, czy córki, o tym, że są dla rodziców ważni. Ważne jest również przekazanie informacji samemu dziecku, które oczekując na powrót przeżywa duży stres i to nie tylko to, które ma coś na sumieniu. Po powrocie do domu spróbujmy: powstrzymać emocje, Przekraczając próg domu nie krzyczmy np. " Koniec z telewizją dopóki nie poprawisz ocen" znajdźmy czas na rozmowę nie zaczynajmy od informacji negatywnych mówmy o swoich odczuciach, np. Miło mi było, gdy pani Cię pochwaliła lub zmartwiło mnie twoje zachowanie w szkole gdy są problemy wspólnie ustalajmy rozwiązanie
Wspieraj nie wyręczaj. Rodzice nie muszą na nowo uczyć się tego co ma dziecko w szkole. Rodzice mają dziecko wspierać. Rodzice często za bardzo się angażują wykonując pracę, którą dziecko może samo wykonać i wykazać się swoimi umiejętnościami. Pomagając dziecku w zadań domowych nie należy wyręczać dziecka. Należy przyzwyczajać dziecko do podejmowania wysiłku, do pokonywania trudności ma szansę wtedy uwierzyć we własne możliwości, a także nauczy się rozwijać swoje uzdolnienia, a przede wszystkim nauczy się odpowiedzialności za swoje postępowanie.
Doceniaj osiągnięcia dziecka Często pytamy dziecka po powrocie do domu: co dziś dostałeś, a powinniśmy zapytać: czego się dziś nauczyłeś. O ile łatwo jest doceniać osiągnięcia dziecka, które otrzymuje dobre stopnie, to gorzej jest z dzieckiem, które ma kłopoty w nauce. Na początku warto się zastanowić, czy niepowodzenia w nauce nie są objawem jakiejś przyczyny. Jest różnica między dzieckiem, które nie chce się uczyć, a takim, które uczy się wolno i nie jest w stanie zrobić tego, co się od niego wymaga. W rozpoznaniu problemu może pomóc rozmowa z wychowawcą, czy pedagogiem szkolnym, a także badanie w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Gdy rozpoznamy naturę trudności, wspólnie zastanówmy się nad rozpoznaniem problemu Warto rozróżnić tu dwa pojęcia: osiągnięcia a nie stopnie.
Nie pozwól dziecku źle mówić o sobie Często mamy okazje słyszeć, że dziecko źle mówi o sobie: jestem głupi, nie dam rady, i tak mi się nie uda. Są to głosy, które są wrogami sukcesu. Zastanówmy się skąd się to bierze. Czasem nieświadomie nadajemy dziecku etykietkę i tak o nim myślimy: ten jest zdolny, ten powolny, ten zapominalski. Sprawiamy, że dziecko tak zaczyna myśleć o sobie. A przecież każde dziecko może być postrzegane jako osoba o wielorakich cechach: raz nieśmiała, raz hałaśliwa, raz powolna i zamyślona, a raz szybka i zdecydowana, ale nigdy niejednakowa, zawsze mająca szansę rozwoju. Opatrywanie dzieci etykietami ogranicza ich nadzieję, marzenia i możliwości. Przyczynami lęku przed niepowodzeniem są również uogólnienia wynikające z wcześniejszych doświadczeń. Lek przed niepowodzeniem powoduje u tych dzieci występowanie tendencji do rezygnacji, formułowanie niskich aspiracji i niskich oczekiwań, do unikania zadań czy wręcz wagarowania.
Buduj w dziecku poczucie własnej wartości Dziecko będzie myślało pozytywnie o sobie, gdy będzie miało poczucie własnej wartości. Rolą rodziców jest pomóc wykształcić w dziecku energię i inicjatywę by zrekompensować poczucie niskiej wartości, by znaleźć sposób zrównoważenia swojej słabości aby dziecko myślało: " może nie jestem najlepszym uczniem w klasie, ale najlepiej śpiewam czy gram w piłkę". Jest to szczególnie ważne w okresie dojrzewania, gdyż wzrasta znaczenie grupy rówieśniczej
Motywacja nie trwa wiecznie, jest procesem ciągłym Aby mieć motywacje i aby mieli ją uczniowie trzeba do czegoś dążyć, mieć ustalony cel. Motywacja wymaga nagrody. Gdy coś uczeń zrobi dobrze trzeba go pochwalić. W procesie szkolnego uczenia się motywacja odgrywa dużą rolę. Jest siłą pobudzającą do nauki, zdobywania wiedzy, rozszerzania zainteresowań. Od kar lepsze są nagrody, ale stosowanie ich musi być ostrożne. Złotym środkiem jest drobna nagroda, np. w postaci uznania rodziców, pochwały. Dziecko będzie miało poczucie, że rodzice interesują się jego życiem.
Nie tłum złości ale nie działaj pod jej wpływem czyli sprawy wychowawcze omawiamy z dzieckiem kiedy nie jesteśmy pod wpływem silnych, zwłaszcza negatywnych emocji. Nic nie zastąpi spokojnej szczerej rozmowy. Każda zmiana utrwala się, gdy zostanie dostrzeżona, zatem pochwała i dostrzeżenie pozytywnej zmiany jest najlepszym gwarantem zmiany. Mądrze chwalmy, uważnie obserwujmy, patrzmy przez pryzmat drugiego człowieka i starajmy się zrozumieć emocje i uczucia dziecka.