Katarzyna Młynarczyk Agnieszka Mikołajczyk Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wroclaw University of Economics Długoterminowe decyzje w zakresie finansów przedsiębiorstw, na przykładzie przedsiębiorstwa z branży handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi. Long-term decisions on corporate finance, on the example of company in the retail trade, with the exception of retail trade motor vehicles. Working paper Kod JEL: L67 JEL Code: L67 Słowa kluczowe: finanse przedsiębiorstw, decyzje długoterminowe, kapitał przedsiębiorstwa Streszczenie: Praca zawiera opis sytuacji finansowej dwóch przedsiębiorstw działających w tym samym sektorze. Porównanie danych oraz propozycje długoterminowych działań. Mających na celu polepszenie działalności spółek oraz efektywną alokacje kapitału.
1. Wstęp Celem tej pracy jest zapoznanie się z sprawozdaniem finansowym przedsiębiorstw z branży handlu detalicznego. Obie przedstawiane firmy zajmują się sprzedażą detaliczną obuwia Kolejnym etapem jest sprawdzenie, jakie decyzje długoterminowe przedsiębiorstwo jest zdolne podjąć w przyszłym okresie jak również zaproponowanie decyzji długoterminowych dających możliwość zmaksymalizowania zysku tych dwóch spółek. Na podstawie ogólnodostępnych wiadomości spróbujemy ocenić, w jakim stopniu jednostką udało się zrealizować decyzje podjęte w ostatnim czasie i jaki miały one skutek dla całego przedsiębiorstwa. 2. Opis teoretyczny Decyzje długoterminowe są ściśle związane z rodzajem działalności gospodarczej, z zakresem wykonywanych działań oraz przynależnością do określonego sektora. Decyzje te związane są głównie z planami jednostki, co do wysokości zysku operacyjnego osiągniętego w przyszłym okresie, przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej, stanu aktywów obrotowych i źródeł ich finansowania. Decyzje długoterminowe są obarczone dużym ryzykiem. Istnieją jednak teorie, że im dłuższy czas planowania tym ryzyko jest mniejsze, a tym samym występują większe szanse na osiągnięcie zamierzonego efektu. Decyzje dotyczące struktury kapitału, które wpływają na poziom ryzyka finansowego, związane są z wyborem relacji: kapitał własny- kapitał pożyczkowy, jako efekt optymalizacji struktury kapitału. W zakresie tym do problemów decyzyjnych należą: Określenie progu opłacalności osiągania korzyści z danego zadłużenia, Wybór poziomu dźwigni finansowej, Dobór instrumentów niezbędnych do otrzymania kapitału i ich rezultatów finansowych Wyznaczenie kosztu kapitału. Należy zaznaczyć tu, iż jest to parametr decyzyjny, który tworzy jednocześnie łącznik pomiędzy wpływami, a decyzjami długoterminowymi właścicieli. Decyzje inwestycyjne odnoszą się głównie do kierunku rozwoju i służą realizacji przyjętych strategii rynkowych. Dotyczy to w szczególności następujących sytuacji związanych z różnym wykorzystaniem kapitału: Przeznaczenia kapitału na finansowanie procesów rozwojowych związanych z przyjętą strategią rozwoju przedsiębiorstwa, zwiększeniem jego konkurencyjności i utrzymaniem pozycji rynkowej; Przeznaczenia kapitału na realizację inwestycji finansowych, Przeznaczenia kapitału na restrukturyzację przedsiębiorstwa, w tym sanacyjne finansowanie, ograniczające skutki kryzysu finansowego. 3. Opis sytuacji przedsiębiorstw X i Y w latach 2011 i 2010 Przed podjęciem każdej długoterminowej decyzji związanej z inwestycjami przedsiębiorstwo powinno się zastanowić nad źródłami finansowania danego przedsięwzięcia. Każda jednostka ma wiele różnych możliwości zaczynając od kapitału własnego sponsora przedsięwzięcia aż po różnego rodzaju kredyty oferowane dla przedsiębiorstw. Jednak druga forma wiąże się z kosztami pozyskania i obsługi kapitału. Dlatego też musimy sprawdzić, jaki aktualnie udział długu w kapitale posiadają analizowane przedsiębiorstwa. Jest to konieczne, gdyż wysoka wartość tych współczynników przy jednoczesnej stracie może być barierą do podjęcia inwestycji. Może również zmusić jednostki do podjęcia radykalnych działań np. zamknięcia lub konsolidacji spółki.
Tabela 1. Udział zestawienie udziałau kapitału własnego i kapitału obcego w kapitale ogólem FIRMA X Firma Y 2010 2011 2010 2011 Udział długu w kapitale 5,88% 6,28% 47,37% 59,65% Udział kapitału własnego w kapitale ogółem 94,12% 93,72% 52,63% 40,35% Źródło : Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych oraz wzorów zawartych www.strateo.pl/pomoc/bazawiedzy:analiza_finansowa/analiza_pasyw%c3%b3w_bilansu Z wykonanych obliczeń widzimy, że firma X nie posiada dużego zadłużenia, daje możliwość do podjęcia nowych długoterminowych decyzji. W firmie X z dostępnych wiadomości wiemy, że podejmuje ona aktualnie przedsięwzięcia dotyczące budowy nowych sklepów. Jednostka zamierza rozszerzyć działalność o ok. 18 sklepów nie tylko w dużych miastach, ale również w małych miejscowościach jest to sposób na rozpowszechnienie marki, pozyskanie nowych klientów. Spółka ma również w planach kampanie reklamowe, działania te wymagają nakładów. Lecz aktualna sytuacja przedsiębiorstwa, pokazuję na przestrzeni dwóch lat całkowity przychód z działalności operacyjnej wzrósł o 3.01%, z PLN 596 326tys. do 614 282tys. Jednak zysk netto przedsiębiorstwa zmalał o ponad 50% może być to wynikiem złego zarządzania przedsiębiorstwem, mniejszej konkurencyjności oraz złego sezonu sprzedaży. Gdyż na ten rodzaj działalności duży wpływ maja warunki pogodowe, które są wyznacznikiem decyzji podejmowanych przez klientów. Większość założeń na rok 2011 została osiągnięta. Wiceprezes spółki twierdzi, że rentowność jest na satysfakcjonującym poziomie. W przypadku Firmy Y zauważamy, że zdecydowanie większe zadłużenie niż w przypadku poprzedniego przedsiębiorstwa. Nie musi to świadczyć jednak o złej, czy pogarszającej się sytuacji jednostki. Powszechnie wiadomo, że zwiększenie udziału kapitału obcego, może być bardzo pozytywnym zjawiskiem. Mamy tutaj na myśli przypadek, w którym istnieją możliwości zwiększenia rozmiarów przedsiębiorstwa, co pociąga za sobą zwęszenie zysku w wyniku pozytywnego efektu dźwigni finansowej. Z informacji publikowanych przez spółkę, wiadomo, iż w roku 2011 IV kwartał miał być rekordowy w historii spółki. Może być to właśnie wynikiem większego udziału kapitału obcego. Szacowano wtedy, że zysk netto miał zwiększyć się o blisko 25%, natomiast przychody o 15-20%. Czego efektem miała być tak znacząca poprawa sytuacji spółki? Otóż wzrost obrotów miał wynikać ze zwiększenia powierzchni handlowej, a pozostałe 5-10 proc. to spodziewane zwiększenie sprzedaży w dotychczasowych placówkach. W wyniku szybszego wzrostu zysku netto niż obrotów jednostka planuje zwiększenie skali działania a jednocześnie obniżenia kosztów logistyki dzięki uaktywnieniu nowoczesnej bazy logistyczno- magazynowej. Spółka jest obecnie w trakcie poszerzania oferty produktowej i rozwojów sieci w Rosji. Dzięki tak zadowalającym efektom prezes spółki zdecydował, że zarząd w przyszłym roku będzie rekomendował wypłatę wyższej dywidendy niż w roku ubiegłym. Jeżeli chodzi o plany rozwoju do 10 lat, spółka planuje zwiększyć się o ok.140-150 sklepów, gdzie około 100 punktów handlowych ma powstać poza granicami naszego kraju. Jednocześnie przewiduje się, że powierzchnia handlowa ma wzrosnąć o blisko 60 tys. Mkw. Głównym celem na najbliższe lata jest rozwój sieci w Polsce, Czechach, Węgrzech, Rumuni oraz na Słowacji. Na podstawie analizy zauważamy, że zarówno firma X oraz Y są w dobrym kierunku, jeżeli chodzi o polepszenie sytuacji finansowej jednostki. Decyzje, jakie jednostki mogą podjąć w okresie długoterminowym to właśnie: zwiększenie punktów handlowych, tak, aby dotrzeć do krajów, w których ich produkty są jeszcze mało dostępne. Zwiększenie nakładów na kampanie reklamowe, zakup lub dzierżawa powierzchni handlowych,
zwiększenie emisji akcji, zwiększenie konkurencyjności poprzez wprowadzenie nowych technologii, zainwestowanie w środki transportu (jest to konieczne w momencie, gdy jednostka chce poszerzać swoją działalność) ulepszenie magazynów oraz ich organizacji. Jednostki mogą zdecydować się na udzielanie pożyczek. Jeżeli chodzi o niematerialne inwestycje, przedsiębiorstwa mogą nabyć prawa autorskie, licencje, patenty, rozszerzyć różnego rodzaju badania. Podjąć działania mające na celu badanie opinii, oczekiwań klientów, oraz dostosowywanie się do nich, tak, aby zwiększyć zadowolenie. Firmy mogą pozwolić sobie na najlepszye agencje PR. 4. Podsumowanie: Decyzje długoterminowe dotyczące wyborów umożliwiających efektywne funkcjonowanie przedsiębiorstwa w dłuższej perspektywie. Przedsiębiorstwa na tle całej branży prosperują bardzo dobrze, można stwierdzić nawet, że są liderem, jeżeli chodzi o tę grupę produktów, tak, więc mogą pozwolić sobie na odważne działania. Obie firmy, stanowią dla siebie duże zagrożenie, gdyż są to dwie konkurencyjne jednostki. Być może dobry pomysłem byłoby połączenie sił przez obie jednostki, tak, aby zaczęły razem współpracę, lub nawet przekształciły się w jedną spółkę, np. produkty firmy X były dostępne w placówkach firmy Y i odwrotnie. Pozwoliłoby to na zmniejszenie kosztów a tym samym na zwiększenie zysków każdego z właścicieli.
BIBLIOGRAFIA: Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008. Grzegorz Michalski (2012), FINANCIAL LIQUIDITY MANAGEMENT IN RELATION TO RISK SENSITIVITY: POLISH FIRMS CASE, Proceedings of the International Conference Quantitative Methods in Economics (Multiple Criteria Decision Making Xvi), 141-160 Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk 2009. Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp. 42-53, 2007. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081269 Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, 12 19 Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, 187-192. Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, 213-222. Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Frame-work. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1839367, 177-262. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, 42-53. Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, 82-90. Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, 141-160. Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, 130-137. Michalski Grzegorz (2010), Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment, Romanian Journal of Economic Forecasting, vol: 13 iss: 1 pp.198-214. Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1971158 Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century - Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp. 428-429. Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec.
Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, 352-358. Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, 319-339 Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, 141-161. Kopa Milos, D'Ecclesia RL, Tichy Tomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, 104-105. Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081276 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1081276 Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague. Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp. 108-114. Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp. 31-38, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1844306 Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2189488 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2189488 Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, 2013. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715 Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)):83-96. ICID: 1031935, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2193352 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2193352 Tichý, T. (2011), Lévy Processes in Finance: Selected applications with theoretical background. SAEI, vol. 9. Ostrava: VŠB-TU Ostrava, ISBN 978-80-248-2536-6. Tichý, T. (2008), Lattice models Pricing and Hedging at (In)complete Markets. VŠB-TU Ostrava, ISBN 978-80- 248-1703-3 M. Kopa & T. Tichý (2012), Concordance measures and second order stochastic dominance portfolio efficiency analysis, E & M Economics and Management 4, 110-120 MPB - Dane dla lat 2009-2010, http://dx.doi.org/10.6084/m9.figshare.92633 ŹRÓDŁA INTERNETOWE: https://www.strateo.pl/pomoc/bazawiedzy:analiza_finansowa/analiza_pasyw%c3%b3w_bilansu http://firma.ccc.eu/pl/relacje-inwestorskie http://wiadomosci.nf.pl