Decyzje konsumenta I WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI 1. Dobrami podrzędnymi nazywamy te dobra: a. które nie mają bliskich substytutów b. na które popyt maleje w miarę wzrostu dochodów konsumenta, przy pozostałych warunkach niezmiennych c. których zakupy maleją w miarę wzrostu ich ceny, ceteris paribus d. które zostały wadliwie wykonane 2. Teoria konsumenta zakłada: a. możliwość występowania niezgodności wyborów konsumenta z jego interesami b. istnienie tylko częściowej informacji o produktach i usługach na danym rynku c. brak możliwości wyboru między alternatywami konsumpcji d. istnienie substytucyjności między dobrami w procesach wyboru konsumenta 3. Które stwierdzenie w stosunku do użyteczności jest nieprawdziwe? a. dobra użyteczne to takie, na które popyt maleje w miarę wzrostu dochodów konsumenta, ceteris paribus b. użyteczność jest synonimem popytu na dane dobro c. użyteczność całkowita z konsumpcji danego dobra nie zmienia się wraz ze zmiana ilości konsumowanych jednostek d. użyteczność jest miarą zadowolenia konsumenta z konsumpcji dóbr i usług 4. Prawo malejącej użyteczności krańcowej stwierdza, że: a. zadowolenie z pierwszej konsumowanej jednostki dobra lub usługi jest znacznie mniejsze niż z kolejnych jednostek b. przy konsumpcji kolejnych jednostek dobra ich cena rośnie c. popyt zwiększa się wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra d. wraz ze wzrostem konsumpcji, użyteczność marginalna dodatkowych jednostek maleje 5. Krzywa obojętności przedstawia: a. zmniejszającą się użyteczność kolejnych konsumowanych jednostek danego dobra b. maksymalną ilość jednego dobra, którą możemy kupić przy określonej nabywanej ilości drugiego dobra c. wartościowanie różnych koszyków dóbr d. wszystkie kombinacje konsumpcji dwóch dóbr, które dają konsumentowi takie samo zadowolenie 6. Które stwierdzenie jest nieprawdziwe: a. konsument jest suwerennym podmiotem gospodarczym b. najważniejszymi ograniczeniami wyboru konsumenta są wahania jego subiektywnego odczucia użyteczności c. konsument będzie zawsze na najwyższej krzywej obojętności, bez względu na linię budżetową d. linia budżetowa oddziela kombinacje użyteczne od nieużytecznych 7. Prawo malejącej użyteczności krańcowej nie wyraża treści, że: a. w miarę jak rośnie konsumpcja danego dobra, popyt na to dobro maleje, b. w miarę jak rośnie konsumpcja danego dobra, cena tego dobra rośnie, c. użyteczność krańcowa dodatkowo konsumowanych jednostek tego dobra rośnie. d. użyteczność krańcowa dodatkowo konsumowanych jednostek tego dobra maleje. e. żadna 8. Wszystkie pozostałe kombinacje dóbr leżące na krzywej obojętności, na której znajduje się punkt optimum konsumenta, są dla niego: a. osiągalne, ale mniej użyteczne niż kombinacja optymalna b. tak samo użyteczne, ale nieosiągalne, c. osiągalne i tak samo użyteczne, d. bardziej użyteczne, lecz nieosiągalne. e. żadna 9. Krzywa obojętności przedstawia: a. różne kombinacje dwóch dóbr, które przynoszą konsumentowi ten sam poziom zadowolenia, b. różne kombinacje dwóch dóbr, które konsument może nabyć przy danym poziomie dochodu, c. ilość jednego dobra, jaką konsument musi poświęcić (przy danym poziomie dochodu), aby otrzymać dodatkową jednostkę drugiego dobra, d. kombinację dwóch dóbr, która zapewni konsumentowi maksymalną użyteczność przy danym poziomie dochodu. e. Żadna 1
10. Użyteczność całkowita z konsumpcji danego dobra spada, gdy: a. użyteczność krańcowa spada, b. użyteczność krańcowa rośnie, c. użyteczność krańcowa jest równa zeru, d. użyteczność krańcowa jest ujemna. e. żadna 11. Jeżeli krzywe obojętności przecinają się to: a. jest to zgodne z założeniem, że konsumentowi jest obojętne ile dóbr zakupi, b. jest to zgodne z założeniem, że konsument woli więcej niż mniej, c. jest to sprzeczne z założeniem, że konsument woli więcej niż mniej, d. całkowite wydatki konsumenta nie zmienią się wraz ze zmianą ceny danego dobra. 12. Kiedy określimy dobro jako dobro wyższego rzędu: a. gdy wzrost ceny spowoduje spadek jego konsumpcji, b. kiedy wzrost dochodu spowoduje szybszy wzrost konsumpcji niż innych dóbr, c. kiedy spadek dochodu spowoduje szybsze zmniejszenie jego konsumpcji niż innych, d. kiedy wzrost dochodu spowoduje obniżenie jego konsumpcji. II KTÓRE ZDANIA SĄ PRAWDZIWE, A KTÓRE FAŁSZYWE? 1. Jeśli ceny obu dóbr X i Y podwoją się, a dochód nominalny pozostanie niezmieniony, dochód realny zmniejszy się o 100%. 2. Użyteczność krańcowa jest związana z dodatkową satysfakcją ze wszystkich konsumowanych jednostek 3. Konsument nie powinien zmieniać struktury konsumpcji, gdy tylko osiągnie równowagę. 4. Jeżeli dochód konsumenta rośnie, jego krzywe obojętności przesuwają się w prawo (w górę). 5. Jeżeli ceny obu dóbr podwoją się, a dochód wzrośnie trzykrotnie, linia ograniczenia budżetowego stanie się bardziej stroma. 6. Jeśli ceny obu dóbr X i Y wzrosną, linia ograniczenia budżetowego musi stać się bardziej stroma. 7. Spadek dochodu konsumenta, przy podniesionych cenach obu dóbr, powoduje zmianę kąta nachylenia linii ograniczenia budżetowego. 8. Użyteczność całkowita rośnie wraz ze wzrostem poziomu konsumpcji, ale jej przyrosty są malejące. 9. Użyteczność krańcowa zwiększa się wraz ze wzrostem konsumpcji danego dobra. 10. Krzywe obojętności nie mogą się przecinać. 11. Jeżeli cena dobra X jest równa cenie dobra Y, to linia budżetowa ma nachylenie równe -1. 12. Linia budżetowa pokazuje koszyki dóbr, które mogą być nabywane przy danych cenach i dochodzie. 13. Wraz ze zmianą dochodu nominalnego zmienia się położenie oraz nachylenie linii budżetowej. 14. Użyteczność całkowita jest sumą zadowolenia, jaką osiąga konsument z konsumowania (ewentualnie z posiadania) określonej ilości danego dobra. 15. Jeżeli rośnie użyteczność całkowita, rośnie również użyteczność krańcowa. 16. Racjonalny konsument dąży do osiągnięcia maksymalnego zadowolenia z konsumpcji. III WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI 1. Użyteczność jest: a. miarą przydatności danego dobra, b. funkcją określającą zależność między przedmiotem a korzyściami z jego stosowania, c. miarą zadowolenia wynikającego z użytkowania dóbr i usług, d. kategorią socjologiczną, określającą relacje między przedmiotami a ludźmi, e. żadną z nich. 2. Prawo malejącej użyteczności krańcowej stwierdza, że : a. wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra TU ze spożycia tego dobra rośnie, b. wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra MU ze spożycia tego dobra rośnie, c. wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra TU ze spożycia tego dobra maleje, d. wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra MU ze spożycia tego dobra maleje. 2
3. Jeżeli krzywe obojętności przecinają się to: a. jest to zgodne z założeniem, że konsumentowi jest obojętne ile dóbr zakupi, b. jest to zgodne z założeniem, że konsument woli więcej niż mniej, c. jest to sprzeczne z założeniem, że konsument woli więcej niż mniej, d. całkowite wydatki konsumenta nie zmienią się wraz ze zmianą ceny danego dobra. 4. Kiedy określimy dobro jako dobro wyższego rzędu: a. gdy wzrost ceny spowoduje spadek jego konsumpcji, b. kiedy wzrost dochodu spowoduje szybszy wzrost konsumpcji niż innych dóbr, c. kiedy spadek dochodu spowoduje szybsze zmniejszenie jego konsumpcji niż innych, d. kiedy wzrost dochodu spowoduje obniżenie jego konsumpcji. 5. Zmiana dochodu konsumenta, przy pozostałych czynnikach bez zmian, spowoduje: a. zmianę nachylenia krzywej obojętności, b. zmianę nachylenia linii budżetu, c. równoległe przesunięcie linii budżetu, d. równoległe przesunięcie krzywej obojętności. 6. Użyteczność marginalna jest: a. użytecznością z konsumpcji dobra w dodatkowym czasie, b. użytecznością dóbr luksusowych ponad konieczne potrzeby, c. dodatkowym zadowoleniem wynikającym z konsumpcji kolejnej jednostki dóbr lub usługi, d. przyrostem zadowolenia wynikającym z przyrostu konsumpcji dóbr lub usług, e. żadną z tych możliwości. 7. Jeżeli maleje użyteczność marginalna drugiego jabłka w stosunku do pierwszego jabłka, to można to określić jako: a. prawo nadmiernej konsumpcji, b. nieracjonalne podejście konsumenta, c. prawo malejącej użyteczności krańcowej, d. trudno odpowiedzieć. 8. Krzywa obojętności jest definiowana jako: a. krzywa skupiająca kombinacje spożycia dobra A i B możliwe do nabycia przy określonym dochodzie i cenach tych dóbr, b. krzywa skupiająca kombinacje spożycia dobra A i B dające ten sam poziom zadowolenia, c. krzywa skupiająca kombinacje spożycia dobra A i B możliwe do zrealizowania przy danych możliwościach produkcyjnych, d. krzywa paraboliczna skupiająca wszystkie optymalne kombinacje zakupu dobra A i B. 9. Jeżeli kombinacja dwóch dóbr, która chciałby mieć konsument, znajduje się powyżej jego linii budżetu (przy danym dochodzie i cenach tych dóbr) oznacza to, że: a. zgromadził oszczędności, które pozwolą mu na zakup tej kombinacji dóbr, b. osiągnął tylko niewielkie zadowolenie przy danym dochodzie, c. obecnie "wymarzona" kombinacja przekracza jego możliwości finansowe, d. może jeszcze wydawać swoje dochody. 10. Co się stanie, jeżeli spadnie cena dobra X, przy stałej cenie dobra Y i nie zmienionym dochodzie nominalnym nabywcy: a. zaistnieje efekt dochodowy, b. zaistnieje efekt substytucyjny, c. wzrośnie wielkość popytu na dobro X, d. spadnie dochód realny nabywcy. 11. Użyteczność krańcowa dobra to: a. to użyteczność całkowita z krańcowej jednostki dóbr, b. przyrost użyteczności całkowitej z krańcowej jednostki dobra, c. najniższy poziom użyteczności z konsumowanych dóbr, d. najwyższy przyrost użyteczności całkowitej z określonej jednostki dobra. 12. Do analizy racjonalnego zachowania się gospodarstwa domowego teoria ekonomii przyjmuje kilka założeń. Gospodarstwo domowe: a. jest podstawowym podmiotem podejmowania decyzji konsumpcyjnych, b. dąży do maksymalizacji zadowolenia, c. dąży do maksymalizacji wydatków na utrzymanie, d. wszystkie powyższe. 3
13. Równowaga konsumenta ma miejsce, gdy: a. dodatkowe zadowolenie z ostatniej wydanej złotówki jest takie samo dla wszystkich konsumowanych dóbr i usług, b. całkowite zadowolenie z ostatniej wydanej złotówki jest takie samo dla wszystkich konsumowanych dóbr, c. korzyści przekraczają koszty w przypadku dokonywanych wyborów, d. wszystkie powyższe. 14. Linia budżetu konsumenta jest konstruowana w oparciu o: a. poziom dochodów konsumenta, b. poziom cen dóbr, c. relacje między cenami dóbr wybieranych, d. punkt optimum konsumenta, krzywą obojętności. 15. Jeżeli cena dobra A spada i zarazem rośnie konsumpcja tego dobra, zmniejsza się konsumpcja dobra B, to dobra są: a. komplementarne, b. Giffena, c. Veblena, d. substytucyjne. 16. Krańcowa stopa substytucji: a. to miernik z jakiej ilości dobra konsument musi zrezygnować aby pozyskać dodatkową jednostkę innego dobra, b. to wskaźnik jaka ilość innego dobra jest w stanie spowodować, że konsument zrezygnuje z konsumpcji ostatniej jednostki jakiegoś dobra, c. to miernik jaki jest przyrost satysfakcji z konsumpcji dodatkowej jednostki dobra, d. to miernik mówiący jaka jest użyteczność całkowita konsumowanych dóbr. 17. Które z czynników nie zmienią położenia linii budżetu: a. zmiana cen usług, b. zmiana preferencji konsumenta, c. zmiana dochodów konsumenta, d. zmiana upodobań konsumenta. 18. Prawo Engla mówi o: a. % wzroście udziału wydatków na żywność w całości wydatków konsumpcyjnych, na skutek wzrostu dochodu konsumenta, b. % spadku udziału wydatków na żywność w całości wydatków konsumpcyjnych, na skutek wzrostu dochodu konsumenta, c. % wzroście udziału wydatków na żywność w całości wydatków konsumpcyjnych, na skutek spadku dochodu konsumenta, d. % wzroście udziału wydatków na żywność w całości wydatków konsumpcyjnych, na skutek wzrostu cen dóbr konsumpcyjnych. 19. Gdy użyteczność całkowita jest rosnąca to MU: a. rośnie, b. maleje, c. jest stała, d. jest równa zero. 20. Jeżeli użyteczność całkowita TU rośnie, to: a. marginalna użyteczność MU również rośnie, b. marginalna użyteczność MU przyjmuje wartości dodatnie, c. marginalna użyteczność MU przyjmuje wartości ujemne, d. marginalna użyteczność MU równa jest zero. 21. Jeżeli rośnie dochód to konsument może nabyć: a. więcej jednego dobra a mniej drugiego, b. więcej obu dóbr, c. mniej obu dóbr, d. krzywa budżetu przesuwa się w lewo. IV UZUPEŁNIJ ZDANIA 1. Konsument maksymalizuje użyteczność, gdy 2. Miarą zadowolenia konsumenta z konsumpcji pewnej ilości dobra lub usługi jest.. Natomiast zmiany zadowolenia wynikające ze zwiększenia/zmniejszenia konsumpcji o dodatkowa jednostkę wyraża... 4
3. Jeśli rośnie.. całkowita, to... Dla maksymalnej użyteczności.., użyteczność..... jest... 4. Użyteczność.. może być ujemna, ponieważ...... 5. Krzywe obojętności nie mogą się przecinać, ponieważ byłoby to niezgodne z założeniem dotyczącym preferencji konsumenta, a mówiącym, że... 6. I prawo Gossena dotyczy.. i mówi, że.., a II prawo Gossena dotyczy... 7. Konsument dokonuje wyborów w oparciu o preferencje, odnośnie których przyjmuje się założenia: a)..... b)..... c). 8. Dobra, na które popyt rośnie wraz ze wzrostem dochodu, ceteris paribus, to dobra Natomiast dobra, na które popyt maleje wraz ze wzrostem dochodu, ceteris paribus, to dobra.. (Prawdziwe/Nieprawdziwe) są zależności odwrotne. 9. Konsument czerpie dochody z.,,, które przeznacza na bieżącą... oraz na.. czyli na poczet przyszłej... 10. Konsument znajduje się w równowadze, gdy... Graficzną interpretacją równowagi konsumenta jest... 11. Efekt substytucyjny zmiany ceny polega na...., a efekt dochodowy... 12. Dla dóbr normalnych elastyczność dochodowa popytu ma znak..., ponieważ.... Natomiast wartość współczynnika elastyczności dochodowej jest większa od 1 dla dóbr.. oraz mniejsza od 1 dla dóbr... 13. Efekt Veblena, inaczej nazywany efektem polega na.. i dotyczy dóbr. oraz konsumentów o dochodach. Natomiast efekt snobizmu polega na........ 14. W miarę wzrostu dochodu konsument wydaje coraz mniejszą część tego dochodu na dobra., np.:,..,. oraz coraz większą część na dobra.., np..,, Zatem w długim okresie czasu wraz ze wzrostem dochodu zmienia się.. konsumpcji. 5
V ROZWIĄŻ ZADANIA Zadanie 1 Dochód konsumenta wynosi 1000 zł. Kupuje on tylko dwa dobra: dobro X w cenie 10 zł/ sztukę oraz dobro Y w cenie 25 zł/sztukę. Wykonaj adekwatne wykresy oraz dokonaj interpretacji i charakterystyki poniższych sytuacji: A. Jaką postać ma linia ograniczenia budżetowego? B. Co stanie się z linią budżetową, jeśli dochód wzrośnie do 1500 zł, ceteris paribus? C. Co stanie się z linią budżetową, jeśli dochód spadnie do 800 zł, ceteris paribus? D. Co stanie się z linią budżetową, jeśli: - cena dobra X wzrośnie do 20 zł, ceteris paribus E. Co stanie się z linią budżetową, jeśli: - cena dobra X spadnie do 8 zł, ceteris paribus F. Co stanie się z linią budżetową, jeśli: - cena dobra Y wzrośnie do 30 zł, ceteris paribus G. Co stanie się z linią budżetową, jeśli: - cena dobra Y spadnie do 20 zł, ceteris paribus 6
parówki cebulka buty szynka Cena rośnie, to popyt. Dochód maleje, popyt.. Dobro normalne Dobro podrzędne Dobro Veblena Współczynnik elastyczność dochodowej popytu jest dodatni/ujemny oraz większy/mniejszy od 1 Przykład dobra s substytucyjnego Przykład dobra komplementarnego Przykład dobra niezależnego Dobro o wyższym współczynniku elastyczności dochodowej popytu Dobro o niższym współczynniku elastyczności dochodowej popytu Zadanie 2 Zaklasyfikuj dobra do jednej z grup. Określ prawdopodobną elastyczność dochodu. Uzupełnij tabelę wg przykładu, określając zmiany cen i dochodu, ceteris paribus. Dobro kaszanka E<1? Dżinsy Levis 501 Maybach powidła zielona herbata telewizor LCD 7