SKŁADNIK TRZECI JAKI JEST TWÓJ STYL UCZENIA SIĘ JĘZYKA OBCEGO? Chyba zgodzisz się ze mną, że wszystko co robimy cechuje odrębny styl. Każda osoba mówi, ubiera się, porusza w indywidualny i charakterystyczny tylko dla siebie sposób. No dobrze - powiesz, ale przecież mówi się o różnych stylach ubierania się, weźmy za przykład styl biznesowy. Tak - odpowiem, to pewne ogólne wzorce, utarte społeczne uzusy, w które wpisuje się nasz indywidualny wybór, świadoma decyzja co do materiału, kroju, koloru I nawet jeden i ten sam strój na dwóch innych osobach nie będzie identycznie się prezentował, bo przecież każdy ma inną figurę i inny typ urody. Chciałabym przez to powiedzieć, że podobnie jest ze stylem uczenia się. Tak jak temperament o którym pisałam w składniku pierwszym wpływa na to, w jaki sposób reagujemy w danej sytuacji, w tym i również w sytuacji uczenia się języka obcego, tak samo odmiennie przyswajamy dochodzące do nas informacje. Nasz mózg rejestruje je i przetwarza w indywidualny dla każdego sposób. Znajomość siebie i tego jak przyswajamy wiedzę oraz w jaki sposób rozwijamy swoje kompetencje może sprawić, że nauka języka obcego stanie się bardziej efektywna. To o czym piszę to nic innego jak, mówiąc potocznie, czyli Twoja wewnętrzna organizacja poznawcza (nazwa dla wtajemniczonych). No dobrze, poniżej prezentuję przepis, który pozwoli Ci na poznanie Twojego stylu uczenia się czyli asymilowania treści. I podobnie jak w temperamencie mamy tu kilka schematów stylu (jak widzisz w każdej dziedzinie życia dążymy do segregowania, systematyzowania informacji, nie po to, by je szufladkować, lecz Autor: Hanna Skrivanek 1
by móc opisać, uchwycić, zanalizować, poznać i zrozumieć rzeczywistość, sposób działania, otaczający nas świat) Podobnie style uczenia się możemy sklasyfikować, natomiast ich realizacja wpisuje się w każdą osobę indywidualnie. Zastanów się przez chwilę w kontekście poniższych informacji i spróbuj proszę rozpoznać swój styl uczenia się według następującej klasyfikacji: JESTEŚ ZALEŻNY OD POLA JESTEŚ NIEZALEŻNY OD POLA Postrzegasz sytuację globalnie, nie dostrzegasz szczegółów Potrafisz szybko dostrzec szczegóły, myślisz analitycznie, widzisz strukturę całości jako zespół cech indywidualnych Masz bardziej rozwinięte uczucia, empatię i jesteś mniej samodzielny Jesteś zazwyczaj pewny siebie, samodzielny i lubisz rywalizację Osoby zależne / niezależne od pola Wyniki eksperymentów (Naiman, Frohlich i Stern, 1975) dowodzą, iż osoby niezależne od pola osiągają lepsze wyniki w klasie. Wynika to z tego, iż klasowe uczenie się wymaga cechy analityczności wykorzystywanych w ćwiczeniach, testach i w analizowaniu reguł gramatycznych Cecha zależności od pola jest prawdopodobnie bardziej przydatna w naturalnym przyswajaniu języka Różne aspekty języka wymagają różnych stylów uczenia się np. w przypadku uczenia się wymowy analityczność jest mniej przydatna niż w przypadku uczenia się gramatyki Wiedza na temat tego stylu może okazać się przydatna w przypadku jeśli uczenie się danego aspektu JO sprawia szczególną trudność, można wtedy odpowiednio dostosować jakąś strategię uczenia się, zmobilizować i nakierować odpowiednio uwagę lub poprosić kogoś o pomoc. Autor: Hanna Skrivanek 2
CECHUJE CIĘ REFLEKSYJNOŚĆ CECHUJE CIĘ IMPULSYWNOŚĆ Mówisz wolniej, robisz przez to mniej błędów Dajesz szybsze i bardziej ryzykowne pod względem poprawności odpowiedzi Uczysz się języka wolniej, ale przez to bardziej dokładnie, przechodzisz do następnego stadium uczenia się JO dopiero jak przyswoisz poprzednie zagadnienie Przechodzisz szybko do następnego stadium uczenia się JO często pozostawiając nieprzyswojone treści, do których trzeba potem wracać aby je przyswoić Osoby, które cechuje refleksyjność / impulsywność Świadomość tego stylu pomaga dobrać odpowiednią strategię uczenia się. Np. w komunikacji ustnej jeśli jestem osobą, którą cechuje impulsywność mówisz szybko i robisz przez to dużo błędów to pracujesz nad świadomym zmniejszeniem tempa mówienia CECHUJE CIĘ TOLERANCJA WOBEC NIEJASNOŚCI I WIELOZNACZNOŚCI PRZYSWAJANIA STRUKTUR JO CECHUJE CIĘ NIETOLERANCJA WOBEC NIEJASNOŚCI I WIELOZNACZNOŚCI PRZYSWAJANIA STRUKTUR JO Posiadasz dużo tolerancji co do akceptacji nielogiczności wyjątków od reguł, bez trudu godzisz się z różnicami pomiędzy Twoją ojczystą kulturą a kulturą JO Cechuje cię mała tolerancja co do nielogiczności i wyjątków od reguł, często powtarzasz Ten język składa się z samych wyjątków, No nie znowu wyjątek, Ten język to kompletna czarna magia, itd, dziwią cię i szokują różnice kulturowe Autor: Hanna Skrivanek 3
Osoby, które cechuje tolerancja / nietolerancja co do niejasności struktur JO Logiczne i ważne jest, że osoba, która uczy się JO musi zaakceptować nielogiczność i wyjątki od reguł oraz pogodzić się z nowym systemem kulturowym. ALE zbyt wiele tolerancji prowadzi też do bezkrytycznego przyswajania JO bez próby widzenia relacji pomiędzy strukturami. Na wpływa również INTELIGENCJA, MODALNOŚĆ, PAMIĘĆ, SAMOOCENA, MOTYWACJA I POSTAWY, ale o tym szerzej w kolejnych składnikach, bo od nadmiaru informacji jeszcze się zniechęcisz do samopoznania Podsumujmy zatem dotychczasowe rozważania. Niektórzy autorzy twierdzą, jak choćby J. Arabski (1997), że niektóre style uczenia się są bardziej l ub mniej przydatne w nauce języka obcego. Moje zdanie jest nieco odmienne Uważam, że podobnie jak z temperamentem nie ma dobrego i złego stylu uczenia się. Dobre i ważne jest to, by być świadomym swego stylu ponieważ: pozwoli to w pełni wykorzystać Twój niepowtarzalny potencjał uczeniowy. Po drugie, pozwoli Ci w sposób świadomy kierować Twoją nauką języka obcego. Pozwoli Ci w sposób świadomy, a przez to bardziej efektywny, asymilować wiedzę. Pozwoli Ci to również wyrównywać braki (jeśli wiesz, że masz styl impulsywny w uczeniu się języka obcego to świadomie dobierasz strategię uczenia się, która ma na celu zwolnienie np. mówienia, żeby robić mniej błędów. Jeśli wiesz, że cechuje Cię nietolerancja co do systemu reguł języka obcego to świadomie pracujesz nad swoją POSTAWĄ w kierunku bardziej otwartej, itd.). No dobrze powiesz, ale w grupie uczących się osób, gdzie nauczyciel, i jest to absolutnie naturalne, również posiada swój styl uczenia się i prawdopodobnie wdraża go ucząc Cię danego języka, lub gorzej, narzuca go i wymaga byś pracował według tego stylu, gdzie jest miejsce na Twoją indywidualność uczeniową? Postawiłeś bardzo istotne pytanie. Powrócę tu do kwestii światłości nauczyciela. Idealne byłoby, żeby nauczyciel był świadomy różnic stylu uczenia uczniów, oczywiste jest również, że nie będzie w stanie, myślę też, że nawet nie Autor: Hanna Skrivanek 4
byłoby to konieczne, poznać styl każdego ze swoich podopiecznych Ważne jest, by potrafił wskazać, w danych aspektach uczenia się języka obcego, które ze stylów może być najbardziej pomocne w przyswajaniu języka i może wspólnie z uczniami zastanowić się lub zachęcić do refleksji nad strategiami uczenia się danego aspektu języka w oparciu właśnie o Twój styl. Przedstawiłam tu jedną z najbardziej optymistycznych wersji. Być może trafiłeś na mniej światłego nauczyciela. W takim przypadku, świadomość Twojego stylu uczenia się pozwoli Ci zaoszczędzić frustracji z powodu narzucania jakiegoś stylu przez nauczyciela i braku efektywności tego stylu w Twoim przypadku. Na zakończenie, życzę Ci jak najbardziej światłych nauczycieli i jak najwięcej świadomości co do stylu uczenia się języka obcego z Twojej strony. Autor: Hanna Skrivanek 5