Projekt Ścieżki zawodowe. Gromadzenie i analizowanie ofert pracy.

Podobne dokumenty
Kompetencje dla przyszłości rozwój potencjału zawodowego studentów i absolwentów UMK

Kompetencje dla przyszłości rozwój potencjału zawodowego studentów i absolwentów UMK

Kompetencje społeczne w świetle badań Biura Karier UMK

WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu PROGRAM KSZTAŁCENIA. PEDAGOGIKA / Pedagogika doradztwo zawodowe i personalne z przedsiębiorczością

Przedmiot i cel raportu

REGULAMIN UCZESTNICTWA W PROJEKCIE. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Rozdział I. Informacje ogólne o projekcie

Losy zawodowe absolwentów Wyższej Szkoły Ekonomiczno- Humanistycznej, rocznik 2011/2012

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE SPECJALISTA DS. MARKETINGU I HANDLU (243106) ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE Z WYKSZTAŁCENIEM WYŻSZYM

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE NAUCZYCIEL JĘZYKA ANGIELSKIEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ (KOD ) ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY

Wyniki badao poziomu zadowolenia ze studiów oraz sugerowanych zmian w programie i organizacji kształcenia.

REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA W PROJEKCIE PT.: INNOVATIVE START

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie INFORMATYKA

Losy zawodowe absolwentów Akademii Górniczo Hutniczej Rocznik Centrum Karier, Ośrodek Monitorowania Kadry Zawodowej

Do zawodu specjalista ds. marketingu i handlu przygotowuje kierunek Zarządzanie lub Zarządzanie i marketing.

Uchwała Nr 4/2017 Rady Wydziału Fizyki i Astronomii Uniwersytetu Wrocławskiego podjęta dnia 17 stycznia 2017 r.

Warszawa, r. OFERTA PRACY

stanu na koniec okresu Bezrobotni według Osoby do 12 miesięcy nauki ogółem od dnia ukończenia

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI WYDZIAŁ MATEMATYKI, INFORMATYKI I EKONOMETRII PROGRAM STUDIÓW STACJONARNYCH. poziom: drugi stopień profil: ogólnoakademicki

ŚCIEŻKI KARIER ZAWODOWYCH ABSOLWENTÓW WYDZIAŁU MATEMATYKI I INFORMATYKI UMK

Model Kompetencji Zawodowych

Analityk ds. Zarządzania Cenami

Erasmus+ STAFF MOBILITY FOR TRAINING. Vrije Universiteit Brussel Career Center

Zadanie 9: Oferta edukacyjna na nowej specjalności Pomiary technologiczne i biomedyczne na kierunku Elektrotechnika, WEAIiE

Informatyczne fundamenty

SZKOLNY OŚRODEK KARIER PRZY I LO IM. 14 PUŁKU POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH W WODZISŁAWIU ŚLĄSKIM.

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE FILOLOG-FILOLOGIA POLSKA KOD ZAWODU

Szkolnictwo Wyższe i Nauka

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI WYDZIAŁ MATEMATYKI, INFORMATYKI I EKONOMETRII PROGRAM STUDIÓW STACJONARNYCH

REGULAMIN UCZESTNICTWA W PROJEKCIE Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Europie Rozdział I. Informacje ogólne o Projekcie

ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY

(Nie)równowaga popytu i podaży na kwalifikacje i kompetencje perspektywa sektorowa. Instytut Badań Edukacyjnych Szkoła Główna Handlowa

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE Z WYKSZTAŁCENIEM WYŻSZYM

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

PROJEKTANT APLIKACJI / DOKUMENTÓW PERSONALIZOWANYCH Miejsce pracy: Piotrków Trybunalski r ref. PA/2017

ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY

REGULAMIN PROJEKTU UMCS DLA RYNKU PRACY I GOSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY

Barometr zawodów to jednoroczna prognoza sytuacji w zawodach. Barometr dzieli zawody na trzy grupy: deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe.

ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY

Program Operacyjny Kapitał Ludzki

MAPA KOMPETENCJI W SEKTORZE IT JAKOŚCIOWA CHARAKTERYSTYKA PODAŻY I POPYTU NA KOMPETENCJE W SEKTORZE IT. Dr Agnieszka Wojtczuk-Turek

Akademia Pomorska w Słupsku

Strona1. Analiza rynku pracy dla kierunku. Farmacja

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE FILOLOG-FILOLOGIA POLSKA KOD ZAWODU

PRAKTYKI STUDENCKIE JAK ZNALEŹĆ DOBRYCH KANDYDATÓW?

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE. NAUCZYCIEL JĘZYKA POLSKIEGO (kod ) ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY

Szkolnictwo Wyższe i Nauka

Nabór na stanowisko: PSYCHOLOG

UDA-POKL /10 Ekonomia sukcesu - program rozwoju Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku. z III fali badań ilościowych

OD STAŻU DO ANGAŻU PROJEKT FUNDACJI REPUBLIKA KOBIET. Oferta:

Nazwa kierunku Przedsiębiorczość i inwestycje. Wydział Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania

Regionalne forum na rzecz rozwoju szkolnictwa zawodowego

PROJEKTANT APLIKACJI / DOKUMENTÓW PERSONALIZOWANYCH Miejsce pracy: Piotrków Trybunalski r ref. PA/2017

REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA W PROJEKCIE PT.: NEW

REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA W PROJEKCIE PT.: SWAN

Regulamin organizacji staży krajowych w ramach projektu pt.: Kompetentny informatyk rozwój kompetencji przyszłych specjalistów IT

Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży w Słupsku

Profesjonalny urząd gwarancją sukcesu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Prawda, że oferta projektu jest niezwykle atrakcyjna? Jej kolejną zaletą jest fakt, że uczestnictwo w projekcie jest całkowicie bezpłatne.

Pomysł na przyszłość. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Technik Informatyk. Prezentacja zawodu Technik Informatyk.

Analiza perspektyw zatrudnienia studentów i absolwentów kierunków technicznych i nauk ścisłych Stopień konkurencyjności absolwentów jest naturalną wer

Rektora Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 11 września 2013 roku

Projekt realizowany przez Stowarzyszenie TRATWA Wrocław

Mechatronika, co dalej?

MECHANIKA I BUDOWA MASZYN Wiedza i kreatywność to twój sukces.

Załącznik do zarządzenia nr 137 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 18 września 2018 r.

15 grudnia 2008 dr inż. Justyna Bugaj Uniwersytet Jagielloński

Doradztwo zawodowe. Szkoła Podstawowa nr 14 w Toruniu przygotowanie Monika Zwalińska

ABSL ACADEMY Cele i program kształcenia

Konkursy w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój - współpraca przemysłu i sektora nauki

Analiza potrzeb rynku pracy dla kierunku ZDROWIE PUBLICZNE

Kierunek studiów: EKONOMIA Specjalność: Analityka gospodarcza

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU, PROMOCJI ZATRUDNIENIA ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY - DO 2020 ROKU.

stanu na koniec okresu Bezrobotni według Osoby do 12 miesięcy nauki ogółem od dnia ukończenia

UCHWAŁA nr 7/JK/2017 Rady Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego podjęta na posiedzeniu w dniu 3 kwietnia 2017 roku

Współdziałanie pracodawców z edukacją dla rozwoju lokalnego rynku pracy

Raport z III fali bada

Podsumowanie projektu Pracujący absolwent

MISTRZ I UCZEŃ - model kształcenia praktycznego

WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW 2

Jakich pracowników CHCEMY rekrutowad? Tomasz Nalewajko

człowiek najlepsza inwestycja

RAPORT KOGO POSZUKUJĄ PRACODAWCY?

Wyniki z ankiety pracodawców

Serdecznie witamy. w roku szkolnym 2014/2015. w XXIII Liceum Ogólnokształcącym im. Nauczycieli Tajnego Nauczania w Lublinie

OFERTA 1. Dla koncernu naftowego poszukujemy osoby na stanowisko: Menadżer ds. Geologii/Rolnictwa/Geodezji Miejsce pracy: cała Polska.

Studia podyplomowe Metody Statystycznej Analizy Danych Społeczno-Ekonomicznych

Krajowy Fundusz Szkoleniowy w województwie kujawsko-pomorskim

Szansa dla młodych na rynku pracy! Broszura współfinansowana z Funduszu Pracy

Nowe możliwości rozwoju biur karier w praktyce- Program Operacyjny Kapitał Ludzki projekt:

PROJEKTY WSPÓŁFINANSOWANE Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH

Wydział Nauki o Żywności. Chcesz studiować w jednym z najpiękniejszych kampusów w Europie?

Oczekiwania profesjonalistów na rynku pracy. Konferencja prasowa Warszawa,

ul. Rawicka 7b, Krotoszyn, tel , tel./fax

REGULAMIN UCZESTNICTWA W PROJEKCIE

REKOMENDACJE MAŁGORZATA DRUCIAREK IZABELA PRZYBYSZ DZIAŁANIA NA RZECZ RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN W ŚREDNICH FIRMACH REKOMENDACJE

Projekt KUŹNIA PRACY współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Program. Wykładowca Akademicki, Trener, Superwizor (20h).

Inżynier Idealny praktyczne aspekty rekrutacji na stanowiska techniczne

Transkrypt:

Projekt Ścieżki zawodowe Gromadzenie i analizowanie ofert pracy.

Cel prac. Opracowanie przez seminarzystów ścieżek zawodowych absolwentów wybranych kierunków. Do ustalenia: Wybór kierunków studiów (czy tylko pedagogika)

Proponowany schemat ścieżki (za http://www.prospects.ac.uk) Job description Typical work activities Salary and conditions Entry requirements Training Career development Employers and vacancy sources Sources of vacancies Related jobs

Wersja angielska Propozycja w projekcie Job description Typical work activities Salary and conditions Entry requirements Training Career development Employers and vacancy sources Related jobs Opis stanowiska Typowe zadania i obowiązki Wynagrodzenie i warunki pracy Wymagania wstępne (w tym kompetencje) Szkolenia i nabywanie uprawnień zawodowych Perspektywy rozwoju zawodowego Pracodawcy i źródła ofert pracy Powiązane zawody

Wersja angielska Propozycja w projekcie Entry requirements Wymagania wstępne (w tym kompetencje) MYŚLENIE_ANALITYCZ NE Programista 7 najczęściej wybieranych kompetencjii % z N (224) KREATYWNOŚĆ PRACA_ZESPOŁOWA 100% 90% 80% 70% 64% 60% 50% 40% 30% 22% 20% 10% 0% 23% 25% 29% 32% 29% KOMUNIKATYWNOŚĆ DĄŻENIE_DO_ROZWO JU SUMIENNOŚĆ_I_DOKŁ ADNOŚĆ SAMODZIELNOŚĆ % z N (224)

Geneza projektu Trudności pojawiające się w komunikacji z firmami, instytucjami składającymi oferty dla studentów i absolwentów kierunków ścisłych w Biurze Karier UMK Potrzeba posiadania profesjonalnych narzędzi służących do oceny poziomu kompetencji studentów i pomagających w doborze dla nich szkoleo rozwijających te kompetencje Chęd rozwoju usług i zwiększenie ich dostępności dla studentów niepełnosprawnych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Okres realizacji projektu: 1.10.2009-30.09.2013 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

DO KOGO SKIEROWANY JEST PROJEKT Bezpośredni beneficjenci projektu to: studenci UMK; absolwenci UMK (do 6 mies. od daty ukooczenia studiów); pracownicy UMK; Ponadto projekt ma służyd: pracodawcom pragnącym zatrudniad studentów i absolwentów UMK uczelni, która uzyska lepszą wiedzę o wymaganiach rynku pracy Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Głównym celem projektu jest realizacja programu rozwojowego UMK, który zwiększy zatrudnienie absolwentów wydziałów Chemii, Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, Matematyki i Informatyki oraz ułatwi korzystanie z oferty UMK studentom niepełnosprawnym. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

DZIAŁANIA PRZEWIDZIANE W PROJEKCIE Zbudowanie Modelu Kompetencji Zawodowych (MKZ) z kluczowych dla pracodawców tzw. kompetencji miękkich. Akademia Rozwoju Kompetencji Profesjonalne sesje Assessment Center, rozmowy doradcze, szkolenia rozwijające kompetencje studentów Możliwośd precyzyjnego określania rodzaju i poziomu wymaganych kompetencji w zgłaszanych do Biura Karier ofertach pracy/praktyk/stażów Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

W jaki sposób możemy klasyfikowad potrzeby pracodawców, by w możliwie najlepszy sposób doradzad studentom w zakresie wyboru przyszłej ścieżki zawodowej?

Klasyfikacja zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy rok wydania klasyfikacji liczba zawodów i specjalności 2002 1636 2004 1707 2010 2360

Klasyfikacja zawodów i specjalności 2007 pozostali duchowni chrześcijańscy Klasyfikacja zawodów i specjalności 2010 Pozostali specjaliści do spraw religii

MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2009 ROKU W odniesieniu do poziomu kształcenia średniego prowadzone są analizy w podziale na zawody, zarówno w zakresie liczby osób bezrobotnych np.: Ale także w zakresie ZAWODÓW jakie posiadają osoby kooczące szkoły średnie np.:

W odniesieniu do poziomu kształcenia na poziomie wyższym pojawiają się już pewne problemy: O ile prowadzone są analizy w w podziale na zawody w zakresie liczby osób bezrobotnych kooczących edukacje na poziomie wyższym np.: O tyle istnieje problem by opisad zawody absolwentów opuszczających mury uczelni z konkretnym dyplomem.

Kierując się rozwiązaniami stosowanymi przez pracodawców w procesach rekrutacji, uznaliśmy, że to KOMPETENCJE mogą stanowid dobrą sposób klasyfikowania ofert pracy.

Młodszy specjalista ds. marketingu handlowego Toruo, Od kandydatów oczekujemy: wykształcenia wyższego, doświadczenia w pracy w dziale marketingu/sprzedaży w sektorze farmaceutycznym lub FMCG, znajomości podstawowych narzędzi z zakresu promocji i marketingu, bardzo dobrej znajomości pakietu MS Office (w szczególności Excel), wysoko rozwiniętej świadomości biznesowej i komunikatywności, kreatywności i umiejętności analitycznych.

Stanowisko: Technolog Szczecin Od kandydatów oczekujemy: wykształcenia wyższego, preferowane kierunki: inżynierskie, w dziedzinie włókiennictwa/przemysłu tekstylnego, chemii, biologii bardzo dobrej znajomości języka niemieckiego prawa jazdy kat. B i praktyki w prowadzeniu samochodu odpowiedzialności za podejmowane decyzje komunikatywności umiejętności pracy pod presją czasu umiejętności obsługi komputera (MS Office) silnej motywacji do pracy

Stosowanie kompetencji uszeregowanych wg. właściwie skonstruowanego modelu kompetencji zawodowych jest odpowiedzią na potrzebę klasyfikowania ofert pracy oraz ścieżek kariery.

Stworzony w ramach projektu Model Kompetencji Zawodowych ma byd językiem, zestawem pojęd, dzięki któremu będziemy mogli odpowiadad na potrzeby pracodawców.

MOTYWACJA NARZĘDZIA W jaki POTENCJAŁ sposób analizuję? Jak wykonuję ZADANIA zadania? Jak sobie radzę z ODPORNOŚD trudnościami? Jak współpracuję? LUDZIE Dlaczeg o działam? W jaki sposób działam?

POZIOM 1 Z lekkim opóźnieniem dostrzega obszary wymagające innowacyjnych rozwiązao. Zachęcony podejmuje wysiłek samodzielnego myślenia, w sprzyjających warunkach. Potrzebuje wsparcia, aby wygenerowad własne oryginalne rozwiązania. Zwraca uwagę na możliwośd praktycznego zastosowania swoich rozwiązao dopiero wtedy, gdy zostanie o to poproszony.

POZIOM 2 Aktywnie poszukuje i szybko dostrzega obszary wymagające zmian w organizacji. Dostrzega potrzeby już wtedy, gdy pojawiają się dopiero pierwsze symptomy konieczności zmian samodzielnie docieka przyczyn. Nie ulega wpływom autorytetów nawet w trudnych sytuacjach uwzględnia wiele różnych perspektyw. Samodzielnie generuje wiele ciekawych i oryginalnych rozwiązao.

POZIOM 3 Przewiduje, które obszary będą wymagały w organizacji innowacyjnych zmian w przyszłości. Uczy innych niestandardowego podejścia do zagadnieo. Kwestionuje status quo, podważa opinie autorytetów wskazuje innym różnorodne perspektywy patrzenia na problem. Wspiera innych, zachęca ich do generowania nowych rozwiązao, docenia ich wysiłki. Modyfikuje rozwiązania tak, aby można je było zastosowad w praktyce.

Model, który powstał w naszym Biurze skierowany jest do absolwentów Wydziału Chemii, Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej oraz Wydziału Matematyki i Informatyki Model ma byd funkcjonalny w wymiarach: 1) gromadzenia informacji o zapotrzebowaniu na kompetencje w archiwalnych i obecnych ofertach pracy. 2) oceny kompetencji absolwentów w/w Wydziałów

Gromadzenie informacji o zapotrzebowaniu w archiwalne i obecne oferty pracy pozwoli na: - Analizowanie zapotrzebowania na kompetencje z okresu np. kilku lat. - Zgłoszenie do bazy pytao o oferty, w których wystąpiły kompetencje w określonej konfiguracji - Zgłoszenie do bazy pytao o kompetencje wymagane na określonych stanowiskach.

Badanie ofert pracy Do zbiorczej bazy ofert pracy wprowadzono 1066 ofert pracy. Wprowadzono oferty które musiały spełniad następujące warunki: Pochodziły z lat 2004(5)-2010 Skierowane były do (wyłącznie lub m.in.) do studentów/absolwentów kierunków ścisłych W wymaganiach pracodawca wskazał kompetencje dające się przedstawid w modelu kompetencji zawodowych. Zostały zakwalifikowane jako oferty stałe (w przeciwieostwie do prac dorywczych/tymczasowych)

Tab. 1 Częstośd występowania poszczególnych kompetencji w archiwizowanych ofertach pracy Częstośd % z N (1066) PRACA_ZESPOŁOWA 459 43% KOMUNIKATYWNOŚD 418 39% MYŚLENIE_ANALITYCZNE 294 28% SAMODZIELNOŚD 285 27% KREATYWNOŚD 240 23% ORGANIZACJA_PRACY 238 22% DĄŻENIE_DO_ROZWOJU 227 21% SUMIENNOŚD_I_DOKŁADNOŚD 219 21% ZAANGAŻOWANIE 195 18% BRANIE_ODPOWIEDZIALNOŚCI 122 11% ODPORNOŚD_NA_STRES 117 11% ORIENTACJA_NA_KLIENTA 82 8% PLANOWANIE_I_KOORDYNOWANIE 78 7% ORIENTACJA_NA_CEL 69 6% ELASTYCZNOŚD 55 5% ZARZĄDZANIE_ZESPOŁEM 53 5% BUDOWANIE_RELACJI 49 5% WYTRWAŁOŚD_I_KONSEKWENCJA 44 4% UCZENIE_I_SZKOLENIE 41 4% ETYKA_I_PROFESJONALIZM 29 3% ASERTYWNOŚD 16 2%

Tab. 2 Częstośd występowania poszczególnych kategorii pracy w archiwizowanych ofertach pracy Częstośd % z N (918) Programista 224 24,4% IT Support/Serwisant/Konsultant/informatyk 94 10,2% Analityk projektowy/systemowy 30 3,3% Administrator sieci 29 3,2% Administrator baz danych 24 2,6% Grafik komputerowy 23 2,5% Specjalista ds. sprzedaży 23 2,5% Pracownik administracji centralnej 20 (Ministerstwa/inne) 2,2% Web master/zarządzanie stronami www 20 2,2% Tester systemów 19 2,0% Automatyk / Robotyk 13 1,4% Przedstawiciel handlowy 13 1,4%

Stanowiska z wyraźnie dominującą pierwszą kompetencją/stanowiska, na których nie wstępują wyraźne różnice pomiędzy częstością występowania kluczowych kompetencji. kategorie pracy z wyraźnie dominującą 1 kompetencją (ponad 20% różnicy w częstości występowania pierwszej kompetencji w stosunku do drugiej w kolejności kompetencji) Programista (praca zespołowa) Administrator sieci (praca zespołowa) Grafik komputerowy (kreatywnośd) Automatyk / Robotyk (komunikatywnośd) Przedstawiciel handlowy (komunikatywnośd) kategorie pracy z dominującą 1 kompetencją (11%-20% różnicy w częstości występowania pierwszej kompetencji w stosunku do drugiej w kolejności kompetencji) Administrator baz danych (praca zespołowa) Analityk projektowy/systemowy (myślenie analityczne) Tester systemów (praca zespołowa) kategorie pracy bez dominującej pierwszej kompetencji w stosunku do drugiej w kolejności kompetencji IT Support/Serwisant/Konsultant/in formatyk Specjalista ds. sprzedaży Pracownik administracji centralnej (Ministerstwa/inne) Web master/zarządzanie stronami www

W wyniku analiz wyodrębniono: Kompetencje występujące rzadko lub nie występujące w ogóle. (rzadko mają wpływ na specyfikę stanowiska pracy) Kompetencje faktycznie decydujące o różnicach pomiędzy kategoriami pracy, wstępujące bądź nie w różnych kategoriach pracy z różnym natężeniem. Istotne z punktu widzenia poradnictwa zawodowego, przygotowania absolwentów do wejścia na rynek pracy, gdyż wytyczają kierunek wyboru zawodu lub przyjętej ścieżki programu rozwojowego. Kompetencje wymagane niemal zawsze (niezbędne/podstawowe), które zawsze (prawie zawsze) powinny byd rozwijane i posiadane na wysokim poziomie.