Rozwój instytucji gwarantujących depozyty (explicite) 100 90 80 70 60 50 40 30 Wielka Recesja Kryzysy w Europie Kryzys Tequila Kryzys Azjatycki FDIC 1934 w odpowiedzi na kryzys 1929 roku - 20 10 0 1930 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 i kompetencji Źródło: Znaczenie resolution w działaniach antykryzysowych, bfg.pl
SYSTEM GWARANTOWANIA DEPOZYTÓW 1.Modele: Ø wąski (paybox) przyjęty w większości krajów Unii, Ø szeroki (risk minimizer) przyjęty w Polsce. 2. Zarządzanie: Ø publiczne, prywatne, mieszane (Polska). 3. Finansowanie: Ø ex ante, ex post, mieszane (Polska). 4. Ustalanie składek: Ø względne, bezwzględne.
BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY Ustawa z 14.12.1994 o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym Zadania BFG: - gwarantowanie środków pieniężnych zgromadzonych w bankach objętych obowiązkowym systemem gwarantowania do wysokości określonej ustawą, - udzielanie zwrotnej pomocy finansowej bankom, w tym także spółdzielczym oraz SKOK, - gromadzenie i analizowanie informacji o bankach objętych systemem gwarantowania.
BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY Źródła finansowania BFG: - kwoty przekazane z funduszu ochrony środków gwarantowanych pochodzące z wpłat banków, służące finansowaniu działalności gwarancyjnej, - opłaty roczne wnoszone przez banki (oraz NBP) służące finansowaniu działalności pomocowej, - dochody z oprocentowania pożyczek udzielanych przez Fundusz bankom, - dochody z oprocentowania papierów wartościowych, - pomoc zagraniczna, dotacje, kredyty w NBP, inne.
ZASADY GWARANTOWANIA DEPOZYTÓW do 1000 Euro 100% powyżej 1000 Euro do 22 500 Euro 90% USTAWA z dnia 23 października 2008 r. o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz o zmianie innych ustaw USTAWA z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz o zmianie innych ustaw 50 000 Euro 100% 100 000 Euro 100%
ZASADY GWARANTOWANIA DEPOZYTÓW Ochronie podlegają imienne depozyty złotowe i walutowe: ü osób fizycznych, ü osób prawnych, ü jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną, ü szkolnych kas oszczędności i pracowniczych kas zapomogowo pożyczkowych. Czyje depozyty nie podlegają ochronie? ü skarbu państwa, ü instytucji finansowych takich jak: banki, domy maklerskie, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne, NFI, podmioty świadczące usługi ubezpieczeniowe, ü podmiotów, które nie są uprawnione do sporządzania uproszczonego bilansu oraz rachunku zysków i strat, ü kadry zarządzającej bankiem oraz głównych akcjonariuszy (posiadających co najmniej 5 % akcji banku).
BFG ex post i ex ante Źródła finansowania typu ex post finansowanie polegające na wpłatach członków systemu gwarantowania po spełnieniu warunku gwarancji (np. fundusz ochrony środków gwarantowanych, fundusz stabilizacyjny Kasy Krajowej). Źródła finansowania typu ex ante fundusze systemu gwarantowania depozytów gromadzone z regularnych, np. corocznych wpłat członków systemu gwarantowania.
BFG Składki w 2015 roku FOŚG 0,55% dla sumy środków pieniężnych zgromadzonych w banku na wszystkich rachunkach stanowiącej podstawę obliczania kwoty rezerwy obowiązkowej Działalność pomocowa (tzw. opłata ostrożnościowa) 0,189% 12,5 krotności sumy wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka oraz wymogów kapitałowych z tytułu przekroczenia limitów i naruszenia innych norm określonych w ustawie Prawo bankowe.
BFG Pozostałe fundusze Fundusz stabilizacyjny 0,05% 12,5 krotności sumy wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka oraz wymogów kapitałowych z tytułu przekroczenia limitów i naruszenia innych norm określonych w ustawie Prawo bankowe Fundusz gwarancyjny kas Tworzony z obowiązkowych opłat rocznych wnoszonych przez SKOK
Wskaźnik zabezpieczenia Ułamek, którego licznikiem są dostępne do wykorzystania zasoby finansowe BFG, a mianownikiem suma środków gwarantowanych przez fundusz we wszystkich podmiotach objętych systemem. Na koniec 2015 r. łączne zasoby ex-ante zgromadzone przez BFG wynosiły 11 634 mln zł. Wskaźnik zabezpieczenia depozytów w bankach środkami exante zgromadzonymi w systemie gwarantowania wyniósł 1,84% na koniec 2015 r., a po uwzględnieniu również środków ex-post 2,41%.
UPADŁOŚCI BANKÓW W POLSCE Rok 1995* 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002-2010 RAZEM Banki komercyjne 2 1 - - 1 1 - - 5 Banki spółdzielcze 48 30 6 4 - - 1-89 Agrobank SA Bank Promocji Eksportu Animex Bank Bydgoski Bank Budownictwa Savim Bank SA Bank Staropolski SA
BFG 1995-2015
ZGROZA
Narzędzia antykryzysowe aktywami Bank holidays poprzednie kryzysy* ostatni kryzys** Rekapitalizacja z publicznych Rozszerzenie gwarancji Nacjonalizacje dodatkowe gwarancje Gwarantowanie Crisis Management and Resolution: Early Lessons from the Financial Crisis, IMF 2011 Źródło: Znaczenie resolution w działaniach antykryzysowych, bfg.pl Gwarancje na *Poprzednie kryzysy (1991-2002) 17 : Finlandia, Norwegia, Szwecja, Brazylia, Meksyk, oraz Jamajka, Indonezja, Japonia, Korea, Malezja, Tajlandia, Kolumbia, Ekwador, Rosja, Turcja, Argentyna i Urugwaj **Ostatni kryzys (2007-2009) 12 : Austria, Belgia, Dania, Niemcy, Islandia, Irlandia,, Luksemburg, Holandia, Ukraina, Wielka Brytania i USA
LITERATURA OBOWIĄZKOWA DO WYKŁADU 6. 1. Zaleska M., Współczesna bankowość, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2007, Tom I, Rozdział 4. 2. Raport roczny BFG za 2014 rok. https://www.bfg.pl/wp-content/uploads/2016/10/raport_roczny_2015.pdf 3. Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym http://www.bfg.pl/strefa-dokumentow/ustawa-z-dnia-14-grudnia-1994-r-o-bankowym-funduszu-gwarancyjnym 4. Inne materiały informacyjne dostępne na stronie internetowej BFG.