Wykład 7 Instytucje wspierające sektor bankowy

Transkrypt

1 BANKOWOŚĆ dr Adam Nosowski/Katedra Bankowości/UE Wrocław 09 Wykład 7 Instytucje wspierające sektor bankowy. Bankowy Fundusz Gwarancyjny - system gwarantowania depozytów - przymusowa restrukturyzacja. Krajowa Izba Rozliczeniowa. Biuro Informacji Kredytowej 4. Związek Banków Polskich Plan wykładu

2 Jerzy Pruski, Znaczenie resolution w działaniach antykryzysowych, BFG 0 Jerzy Pruski, Znaczenie resolution w działaniach antykryzysowych, BFG 0 Jerzy Pruski, Znaczenie resolution w działaniach antykryzysowych, BFG 0 4 Układ instytucjonalny sieci bezpieczeństwa finansowego 5 Potrzeba wzmocnienia sieci bezpieczeństwa finansowego 6 Potrzeba wzmocnienia sieci bezpieczeństwa finansowego

3 Jerzy Pruski, Znaczenie resolution w działaniach antykryzysowych, BFG 0 Jerzy Pruski, Znaczenie resolution w działaniach antykryzysowych, BFG 0 do 000 Euro 00% powyżej 000 Euro do 500 Euro 90% USTAWA z dnia października 008 r. o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz o zmianie innych ustaw Euro 00% USTAWA z dnia 6 grudnia 00 r. o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz o zmianie innych ustaw 7 A jak to u nas było 8 Potrzeba wzmocnienia sieci bezpieczeństwa finansowego 9 Układ instytucjonalny sieci bezpieczeństwa finansowego

4 Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest instytucją podejmującą działania na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, w szczególności poprzez zapewnienie funkcjonowania obowiązkowego systemu gwarantowania środków pieniężnych oraz przeprowadzanie przymusowej restrukturyzacji podmiotów zagrożonych upadłością. 0 BFG czym jest No najważniejszych zadań BFG należy: gwarantowanie deponentom wypłaty środków pieniężnych zgromadzonych w banku lub kasie do wysokości ustawowego limitu, kontrola prawidłowości danych zawartych w systemach wyliczania podmiotów objętych systemem gwarantowania, restrukturyzacja podmiotów krajowych, przygotowanie i aktualizacja planów przymusowej restrukturyzacji oraz ocena ich wykonalności, prowadzenie przymusowej restrukturyzacji, gromadzenie i analizowanie informacji o bankach, kasach i firmach inwestycyjnych, opracowywanie analiz i prognoz służących wczesnej identyfikacji zagrożeń w sektorze bankowym i sektorze kas, prowadzenie innych działań na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego. BFG zadania Gwarancjami Funduszu objęte są środki od dnia ich wniesienia na rachunek, lecz nie później niż w dniu poprzedzającym dzień spełnienia warunku gwarancji, do wysokości równowartości w złotych euro (łącznie z odsetkami naliczonymi do dnia spełnienia warunku gwarancji). W szczególnych przypadkach, określonych w art. 4 ust. i 4 ustawy o BFG, środki deponenta, w terminie miesięcy od dnia ich wpływu na rachunek lub powstania należności, są objęte gwarancjami w wysokości przekraczającej równowartość w złotych euro. Wyższe gwarancje dotyczą np. środków na rachunku pochodzących ze sprzedaży wybranego rodzaju nieruchomości, wypłaty sumy ubezpieczenia lub wypłaty odszkodowania czy zadośćuczynienia. BFG gwarantowana kwota 4

5 Fundusz zobowiązany jest ustawowo do zaspokajania roszczenia z tytułu gwarancji w terminie 7 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji. Proces przygotowania wypłaty środków gwarantowanych 4 BFG realizacja wypłat środków gwarantowanych w latach Przymusowa restrukturyzacja jest to restrukturyzacja zagrożonego podmiotu, który nie spełnia warunków prowadzenia działalności, dokonywana w przypadku, gdy upadłość takiego podmiotu, ze względu na jej skutki, mogłaby poważnie, negatywnie wpłynąć najego klientów, funkcjonowanie rynków finansowych lub gospodarki. Działania są podejmowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, w sytuacji gdy spełnione zostały łącznie następujące przesłanki: podmiot jest zagrożony upadłością, dostępne działania nadzorcze lub działania podmiotu nie pozwalają na usunięcie tego zagrożenia we właściwym czasie, podjęcie działań jest konieczne w interesie publicznym. 5 BFG przymusowa restrukturyzacja i jej przesłanki 5

6 EFEKTY INSTRUMENTY Uruchomienie procedury przymusowej restrkturyzacji zbycie całego banku instytucja pomostowa cdn zbycia wyodrębnionej części banku wydzielenie aktywów umorzenie lub konwersja dokumentów kapitałowych uniknięcie znaczących negatywnych skutków dla stabilności finansowej ochrona finansów publicznych ochrona deponentów objętych systemem gwarantowania depozytów Zaprzestanie działalności Kontynuacja działalności 6 instrumenty i efekty przymusowej restrukturyzacji 7 instytucja pomostowa Systemy finansowania typu ex post finansowanie polegające na wpłatach członków systemu gwarantowania po spełnieniu warunku Systemy finansowania typu ex ante fundusze systemu gwarantowania depozytów gromadzone z regularnych, np. corocznych wpłat członków systemu gwarantowania. Systemy mieszane zarówno ex post, jak i ex ante 8 modele finansowania systemów gwarantowania depozytów 6

7 Źródła finansowania BFG: składki na obowiązkowy system gwarantowania depozytów wnoszone przez banki, oddziały banków zagranicznych oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, składki na finansowanie przymusowej restrukturyzacji wnoszone przez banki, oddziały banków zagranicznych, firmy inwestycyjne oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, składki nadzwyczajne wnoszone przez banki, oddziały banków zagranicznych oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe na obowiązkowy system gwarantowania w przypadku, gdy środki systemu gwarantowania depozytów są niewystarczające do dokonania wypłat środków gwarantowanych, składki nadzwyczajne wnoszone przez banki, oddziały banków zagranicznych, firmy inwestycyjne oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe na finansowanie przymusowej restrukturyzacji w przypadku, gdy środki na finansowanie przymusowej restrukturyzacji są niewystarczające do jej finansowania. 9 BFG źródła finansowania Źródła finansowania BFG ciąg dalszy: wpływy z aktywów finansowych Funduszu, w tym z pożyczek i gwarancji udzielanych przez Fundusz, środki uzyskane w ramach bezzwrotnej pomocy zagranicznej, środki z dotacji udzielonych na wniosek Funduszu z budżetu państwa na zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych, środki z kredytu krótkoterminowego udzielonego przez Narodowy Bank Polski, środki z pożyczek udzielonych z budżetu państwa, pożytki uzyskane z instytucji pomostowej i podmiotu zarządzającego aktywami, w tym dywidendy i odsetki, a także przychody z tytułu zbycia lub likwidacji instytucji pomostowej i podmiotu zarządzającego aktywami, środki uzyskane w wyniku zaspokojenia roszczeń Funduszu z tytułu wypłaty środków gwarantowanych i wsparcia udzielanego podmiotowi przejmującemu, 0 BFG źródła finansowania Fundusz gwarancyjny banków zasilają składki wnoszone kwartalnie przez banki, a fundusz gwarancyjny kas składki wnoszone kwartalnie przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Natomiast fundusz przymusowej restrukturyzacji banków zasilają składki wnoszone raz w roku przez banki i firmy inwestycyjne, a fundusz przymusowej restrukturyzacji kas odpowiednio przez kasy. wysokość składek BFG - jako % środków gwarantowanych 7

8 Izba rozliczeniowa to podmiot odpowiedzialny za sprawne i bezpieczne dokonywanie rozliczeń międzybankowych. Funkcjonowanie izb rozliczeniowych umożliwia istotną redukcję kosztów rozliczeń poprzez wprowadzenie standaryzacji oraz eleminację dwustronnych rozliczeń pomiędzy bankami. Dodatkowo mechanizm kompensaty trasferów realizowanych pomiędzy bankmi (system netto) umożliwia redukcję płynności niezbędnej do rozrachunku płatności nawet o 70% Izba rozliczeniowa czym jest Art. 67 PB. Skarb Państwa lub banki wspólnie z bankowymi izbami gospodarczymi mogą tworzyć izby rozliczeniowe w formie spółek handlowych w celu wymiany zleceń płatniczych oraz ustalania wzajemnych wierzytelności wynikających z tych zleceń. Udziałowcem lub akcjonariuszem izby rozliczeniowej może być Skarb Państwa. Dla zabezpieczenia przeprowadzania rozrachunku izba rozliczeniowa może tworzyć ze środków banków fundusz gwarancyjny; środki tego funduszu nie podlegają egzekucji z majątku banku. Krajowa Izba Rozliczeniowa (KIR) instytucja infrastrukturalna polskiego sektora bankowego, działającą na podstawie art. 67 ustawy Prawo bankowe, której priorytetowym obszarem działania są usługi z zakresu rozliczeń i płatności, realizowane w ramach systemów elektronicznych. KIR czym jest Działalność KIR opiera się na czterech głównych filarach: zapewnianiu kompletnych i niezawodnych rozliczeń międzybankowych w złotych i euro; dostarczaniu usług wspierających płatności bezgotówkowe, m.in. kartowe, mobilne, internetowe oraz wygodne płatności faktur; dostarczaniu usług wspólnych oraz badań i rozwoju (R&D) dla sektora bankowego; dostarczaniu usług wspierających uczestnictwo sektora bankowego w programach dla administracji publicznej. 4 KIR charakterystyka 8

9 Usługi (systemy) udostępniane przez KIR: Elixir kluczowy dla funkcjonowania polskiego sektora bankowego system rozliczeń międzybankowych w złotych. System posiada status systemowo ważnego systemu płatności (Systemically Important Payment System). Euro Elixir międzybankowy system rozliczeń w euro. Od 005 r. umożliwia realizację płatności zarówno w relacjach krajowych, jak i międzynarodowych[4]. System spełnia wymogi standardów europejskich, funkcjonuje w ramach zintegrowanej infrastruktury Jednolitego Obszaru Płatności w Euro (Single Euro Payments Area SEPA). Express Elixir system rozliczeń płatności natychmiastowych. 5 KIR zakres usług Usługi (systemy) udostępniane przez KIR: Ognivo aplikacja, która od 007 r. usprawnia elektroniczną wymianę informacji pomiędzy bankami, ZUS, Pocztą Polską, urzędami skarbowymi, izbami celnymi, administracyjnymi organami egzekucyjnymi oraz komornikami sądowymi, zgodnie z ich uprawnieniami. Usługa umożliwia również obsługę zgód i odwołań poleceń zapłaty. Szafir Centrum Obsługi Podpisu Elektronicznego utworzone przez KIR w 994 r., oferujące usługi wydawania kwalifikowanych i niekwalifikowanych certyfikatów oraz znakowania czasem. Invoobill to jedyna w Polsce usługa umożliwiająca klientom banku dostęp do rachunków za cyklicznie dostarczane usługi masowe i opłacanie ich bezpośrednio z konta w bankowości online. 6 KIR zakres usług 7 ELIXIR harmonogram 9

10 W systemie Elixir w 06 r. rozliczono,7 mld komunikatów o,8 proc. więcej niż w roku poprzednim. Ich wartość przekroczyła 4,4 bln zł i była o,7 proc. wyższa niż w 05 r. Największą miesięczną liczbę komunikatów 5,5 mln zarejestrowano w grudniu 06 r. 8 ELIXIR skala działania Biuro Informacji Kredytowej to instytucja obsługująca największy w kraju zbiór danych o klientach indywidualnych i przedsiębiorcach, także w obszarze pożyczek pozabankowych. Posiada w swojej bazie informacje o 40, mln rachunków należących do 4 mln klientów indywidualnych oraz informacje o historii kredytowej łącznie, mln firm i innych podmiotów, z których czynne zobowiązania kredytowe ma 760 tys. podmiotów. 9 Biuro Informacji Kredytowej 0 Biuro Informacji Kredytowej 0

11 Związek Banków Polskich to samorządowa organizacja banków działająca na podstawie ustawy o izbach gospodarczych z 0 maja 989 roku, powołana do życia w styczniu 99 roku. Członkostwo w ZBP ma charakter dobrowolny i obejmuje banki działające na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej, utworzone i działające na podstawie prawa polskiego. Związek Banków Polskich No najważniejszych zadań ZBP należy: tworzenie sprzyjających warunków organizacyjnych i prawnych rozwoju sektora bankowego poprzez współdziałanie z organami Państwa, organizowanie współdziałania banków na rzecz rozwoju sektora bankowego i infrastruktury międzybankowej, w tym zwłaszcza w zakresie: rozliczeń pieniężnych, obrotu czekowego i kartowego, standaryzacji instrumentów rynków finansowych, zbierania, przetwarzania i wymiany informacji bankowej i gospodarczej, kształcenia kadr bankowych i upowszechniania wiedzy bankowej, bezpieczeństwa banków i przeciwdziałania wykorzystywaniu banków w działalności przestępczej, prowadzenia działalności informacyjnej i promocyjnej, tworzenia forum dyskusji i spotkań środowiska bankowego, kształtowania zasad dobrej praktyki bankowej, Związek Banków Polskich zadania No najważniejszych zadań ZBP należy (ciąg dalszy): podejmowanie działań na rzecz tworzenia i rozwoju instytucji obsługujących sektor bankowy, zwłaszcza w zakresie: rozliczeń pieniężnych, organizacji izb rozliczeniowych, wymiany informacji bankowej i gospodarczej, podpisu elektronicznego i certyfikacji, szkolnictwa bankowego i badań nad bankowością, postępowania pojednawczego i sądownictwa polubownego, arbitrażu bankowego na rzecz klientów banków (konsumentów). Związek Banków Polskich zadania

12 Z inicjatywy i przy współudziale Związku powstały takie instytucje infrastruktury bankowej jak: Krajowa Izba Rozliczeniowa, Biuro Informacji Kredytowej, Centrum Prawa Bankowego i Informacji /m.in. wydawca miesięcznika BANK/, Exatel S.A., MTS-CeTO S.A., First Data Polska S.A., Fundacja Warszawski Instytut Bankowości. Związek jest również udziałowcem i ściśle współpracuje z Międzynarodową Szkołą Bankowości i Finansów w Katowicach oraz Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych S.A. Dodatkowo z inicjatywy ZBP powstały takie inicjatywy jak: arbitraż bankowy Kodeks Etyki Bankowej System Analiz Rynku Finansowania Nieruchomości (SARFIN) i System Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościam (AMRON) System Standardów Kwalifikacyjnych 4 Związek Banków Polskich działania i inicjatywy Stopnie zawodowe w ramach systemu: Certyfikowany Konsultant ds. Finansowych = egzamin pisemno-ustny CKF, min. 6 miesięczny staż pracy w sektorze bankowo-finansowym, pozytywna ocena pracodawcy dot. umiejętności i postaw pracownika Dyplomowany Pracownik Bankowy (po egzaminie na Europejski Certyfikat Bankowca EFCB E)= egzamin testowy ECB EFCB E + minimum letni staż pracy w sektorze bankowo-finansowym, pozytywna ocena pracodawcy dot. umiejętności i postaw pracownika Dyplomowany Pracownik Bankowy (po egzaminie Studium Bankowości) = egzamin pisemno-ustny + kilkuletni staż pracy w sektorze bankowo-finansowym, potwierdzenie przez pracodawcę umiejętności praktycznych pracownika 5 Związek Banków Polskich System Standardów Kwalifikacyjnych Stopnie zawodowe w ramach systemu (ciąg dalszy): Specjalista z zakresu Analizy Kredytowej Podmiotu Gospodarczego = egzamin pisemnoustny, staż pracy określa pracodawca, zalecane min. lata pracy w sektorze bankowofinansowym, pozytywna ocena pracodawcy dot. umiejętności i postaw pracownika Specjalista z zakresu Operacji i Rozliczeń Bankowych = egzamin pisemno-ustny, staż pracy określa pracodawca, zalecane min. lata pracy w sektorze bankowo-finansowym, pozytywna ocena pracodawcy dot. umiejętności i postaw pracownika Menedżer ds. Zarządzania Procesami i Jakością = egzamin testowy i obrona projektu, min. -letni staż pracy w sektorze bankowo-finansowym, pozytywna ocena pracodawcy dot. umiejętności i postaw pracownika Senior Menedżer ds. Zarządzania Procesami i Jakością = egzamin testowy i obrona projektu, min. -letni staż pracy w sektorze bankowo-finansowym, pozytywna ocena pracodawcy dot. umiejętności i postaw pracownika 6 Związek Banków Polskich System Standardów Kwalifikacyjnych

13 dr Adam Nosowski Katedra Bankowości/UE Wrocław 09 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ BANKOWOŚĆ