O DWUJĘZYCZNOŚCI NASZYCH DZIECI MAGDALENA BOGUSŁAWSKA PARYŻ, GRUDZIEŃ 2016 R.
Granice mojego języka wyznaczają granice mojego świata Ludwik Wittgenstein
PLAN WYSTĄPIENIA ü Dlaczego warto przekonywać do dwujęzyczności? ü Dwujęzyczność jako wyzwanie dla rodziców ü Jak kształtować dwujęzyczność naszych Pociech?
DLACZEGO WARTO WALCZYĆ O DWUJĘZYCZNOŚĆ? Dzieci dwujęzyczne prędzej zyskują tzw. metaświadomość językową, rozumieją, że język to zbiór elementów i zespół relacji (zależności), które zachodzą między tymi elementami. Widzą w języku kod podlegający określonym regułom. Dzięki tej świadomości będą mogły w sposób szybszy i bardziej skuteczny uczyć się kolejnych języków, szybciej także nabywają umiejętność czytania.
DLACZEGO WARTO WALCZYĆ O DWUJĘZYCZNOŚĆ? Dzieci dwujęzyczne posiadają wyższy niż ich jednojęzyczni rówieśnicy poziom myślenia dywergencyjnego. (rozbieżnego). To zdolność, która ułatwia wyodrębnianie i elementów rzeczywistości, nieco inaczej nazywanej w każdym z języków. Dzięki temu łatwiej jest znajdować niekonwencjonalne rozwiązania, czy też postrzegać rzeczywistość/problem z różnych punktów widzenia. Są więc bardziej twórcze, mają także silniej rozwiniętą zdolność selektywnej uwagi, pozwalającej wybrać z licznych sygnałów otoczenia, te, które są w danej sytuacji najistotniejsze..
DLACZEGO WARTO WALCZYĆ O DWUJĘZYCZNOŚĆ? Dzieci dwujęzyczne wykorzystują szersze obszary kory mózgowej w porównaniu do osób jednojęzycznych. Ich mózg wytwarza też nowe neurony oraz połączenia miedzy nimi (synapsy). Elastyczność synaptyczna stanowi podstawę uczenia się i zapamiętywania. Ostatnie wyniki badań pokazują, że dwujęzyczność chroni przed spadkiem sprawności intelektualnej osób starszych.
CO JESZCZE OFERUJE DWUJĘZYCZNOŚĆ? ü Bliższy kontakt emocjonalny z rodzicami ü Zachowanie autorytetu rodziców ü Kontakt z rodziną i rówieśnikami w Polsce ü Kształtowanie się tożsamości w oparciu o takie wartości jak szacunek dla różnorodności, tolerancja dla inności, otwartość na zmiany ü Możliwość czerpania z polskich zasobów kulturowych ü Możliwość podjęcia studiów, pracy w obu krajach ü
DWUJĘZYCZNOŚĆ JAKO WYZWANIE DLA RODZICÓW
STRATEGIE DWUJĘZYCZNOŚCI ümetody naturalne: Mój dom moja twierdza (językowa) Strategie sytuacyjne (określone sytuacje codzienne, w których zawsze mówimy po polsku, wakacje w Polsce itp.) üperspektywa kształtowania języka polskiego jako drugiego/dziedziczonego: przyswajanie języka w warunkach naturalnych dziecko jest nauczane języka (przez rodzica, nauczyciela, logopedę).
TRUDNOŚCI JĘZYKOWE ü trudności z opanowaniem artykulacji niektórych głosek (np. samogłoski e, głosek dzia słowych, zwartoszczelinowych) ü uzẏwanie głównie pojedynczych wyrazów i równoważników zdan (trudności z odmiana wyrazów i budowa zdan ) ü mały zasób słownictwa ü trudności z odpowiadaniem na pytania poza kontekstem i konsytuacja ü trudności z opowiadaniem o minionych wydarzeniach ü brak lub mała liczba samodzielnie formułowanych pytan
NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ? DIALOG z druga osoba jako główna metoda budowania systemu je zykowego w umyśle dziecka ü Kształtowanie umieje tności budowania zdan gramatycznie poprawnych podczas rozmowy ü Rozwijanie umiejętności czytania Człowiek czytaja cy ma możliwośc przetwarzania świata, rozumienia go, i ponownego odtwarzania, a nawet tworzenia. Dzie ki pismu człowiek i jedynie człowiek ogarnia świat, a nie tylko sytuacje (Ricoeur 1989: 110). ü Znaczenie pisania dla utrwalania rozumienia relacji zachodzących pomiędzy poszczególnymi elemetami systemu, jaki stanowi język.
JAK PRACOWAĆ Z DZIECKIEM W DOMU? üwyznaczmy cele, np. inny na każdy miesiąc/tydzień np. poznajmy wspólnie polską kuchnię (przepisy, słownictwo, kulturę jedzenia) np. przygotowujemy się do podróży do Dziadków ü Ustalmy, kiedy będziemy wspólnie bawić się i pracować uczmy się RAZEM! ü Bawmy się wspólnie po polsku (gry, wykreślanki, memory, scrabble) ü Utrwalajmy w różny sposób (słówka na lodówce, słówko dnia, bajka tygodnia, pocztówki) ü Nieoceniona rola czytania! ü Wierszyki, śpiewanki, piosenki
INTERNET NIEOCENIONE ŹRÓDŁO MATERIAŁÓW I INSPIRACJI
Źródło: www.yummy.pl [dostęp: 23.09.16] ZABAWY JĘZYKOWE ONLINE www.yummy.pl Co na stronie? ü różnorodne atrakcyjne gry i zabawy językowe dostępne w czterech wersjach językowych ü podział na kategorie (uczniaki, przedszkolaki) ü bajki ü pocztówki ü ćwiczenia logopedyczne
GRY I ZABAWY www.zyraffa.pl Co na stronie? ü gry i zabawy ü quizy ü krzyżówki ü żyraffa TV Źródło: www.zyraffa.pl [dostęp: 8.10.2016]
GRY I ZABAWY www.buliba.pl Co na stronie? ü piosenki i zabawy muzyczne ügry językowe üserwis częściowo płatny (wskazane logowanie) Źródło: https://www.buliba.pl/nasze-gry/gry-edukacyjne.html [dostęp: 8.10.2016]
POEZJA DLA NAJMŁODSZYCH Źródło: http://www.wierszedladzieci.pl/ [dostęp 23.09.2016] www.wierszedladzieci.pl Co na stronie? ü wiersze z animacjami ü bajki edukacyjne w formie animacji ü gry memory ü piosenki ü quizy
BAJKI DLA DZIECI Źródło: http://bajkidladzieci.net [dostęp 8.10.2016] www.bajkidladzieci.net Co na stronie? ü zbiór bajek o do czytania o do oglądania
PISANIE, SŁOWNICTWO, ORTOGRAFIA, GRAMATYKA www.pisupisu.pl Źródło: http://pisupisu.pl [dostęp: 8.10.16] Co na stronie? ügry i zabawy dla dzieci w różnym wieku üćwiczenia doskonalące sprawność pisania übaza wiedzy ciekawe teksty
ORTOGRAFIA www.ortografka.pl Źródło: www.ortografka.pl [dostęp: 23.09.16] Co na stronie? ü dyktanda ü testy z ortografii ü gry ü karty pracy z ćwiczeniami
ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE www.logofigle.pl Co na stronie? üćwiczenia wspierające poprawną wymowę üćwiczenia ortograficzne üczytanie ze zrozumieniem Źródło: http://www.logofigle.pl/zasoby/gry-logopedyczne [dostęp 23.09.16]
WIEDZA O POLSCE DLA NAJMŁODSZYCH http://kula.gov.pl Co na stronie? Źródło: http://kula.gov.pl/ [dostęp 23.09.2016] ü animowane spacery po różnych miejscach w Polsce ü fragmenty legend ü gry, zabawy ü liki dla nauczycieli ü kolorowanki do wydruku
MATERIAŁY Z ZAKRESU HISTORII, GEOGRAFII, KULTURY
GEOGRAFIA Źródło: http://pl.globalquiz.org/ciekawostki-geografia-polski/ [dostęp: 23.09.16] WWW.GLOBALQUIZ.ORG Co na stronie? ü ciekawostki w formie pytań ü quiz o geografii Polski
GEOGRAFIA DLA TROCHĘ STARSZYCH WWW.GEOSFERA.PL Co na stronie? Źródło: http://geosfera.pl [dostęp: 8.10.16] ü testy ü mapy ü galerie zdjęć ü ciekawostki ü gry ü humor
HISTORIA WWW.HISTORIADLAPOLONII.PL Co na stronie? ü platforma edukacyjna dostępna po zalogowaniu ü po 15 lekcji z multimediami dla szkoły podstawowej i gimnazjum ü scenariusze zajęć dla nauczycieli Źródło: http://historiadlapolonii.pl [dostęp 8.10.2016]
HISTORIA WWW.BELFER.MUZHP.PL Co na stronie? ü pomysły na lekcje ü quizy interaktywne ü mapy Źródło: http://belfer.muzhp.pl/ [dostęp 8.10.2016]
GDZIE JESZCZE SZUKAĆ INSPIRACJI?
HTTP://SCHOLARIS.PL [dostęp 8.10.2016]
HTTP://WWW.SUPERBELFRZY.EDU.PL [dostęp 8.10.2016]
WWW.ZAMIASTKSEROWKI.EDU.PL [dostęp 8.10.2016]
Dziękuję za uwagę! magdalena.e.boguslawska@gmail.com magdalena.boguslawska@fed.org.pl +48 600 31 33 31