INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY 60 318 Poznań, ul. Władysława Węgorka 20 ZAKŁAD MIKOLOGII SPRAWOZDANIE Tytuł badania: "Ocena skuteczności biologicznej zapraw nasiennych w kombinacjach ze stymulatorem wzrostu NANO GRO w uprawie jęczmienia ozimego Zleceniodawca: Zakłady Chemiczne Organika-Azot SA w Jaworznie 43-600 Jaworzno ul. Chopina 94 Rozpoczęcie części eksperymentalnej: 05.11.2008r. Zakończenie części eksperymentalnej: 30.07.2009r. Data sporządzenia sprawozdania: 10.10.2009r. Kierownik badania: Doc. dr hab. Marek Korbas Wykonawcy: pracownicy Zakładu Mikologii
SPIS TREŚCI strona 1. Cel badań...3 2. Metodyka 3 3. Charakterystyka doświadczeń 5 4. Zestawienie wyników doświadczeń 9 5. Omówienie wyników.13 6. Wnioski.. 14 2
1. CEL BADAŃ Celem prowadzonych doświadczeń polowych wg protokołu zlecenia nr ZR/1514/2008 była ocena skuteczności biologicznej zapraw nasiennych w kombinacjach ze stymulatorem wzrostu NANO GRO w uprawie jęczmienia ozimego. Ocenie podlegała zapobiegawcza i interwencyjna aktywność grzybobójcza badanych zapraw w ograniczaniu sprawców zgorzeli siewek (Fusarium spp.) oraz sprawców rynchosporiozy (Rynchosporium secalis). Doświadczenie przeprowadzono na odmianie jęczmienia ozimego Lomerit. 2. METODYKA Badania wykonano zgodnie z wytycznymi EPPO: PP 1/19(4), PP 1/181, PP 1/135, PP 1/152. 2.1.Charakterystyka zapraw zastosowanych w doświadczeniu Lp. 1. Obiekt doświadczenia Zaprawa nasienna T 75 2. Zaprawa Funaben T 3. 4. Zaprawa Oxafun T 75 Baytan Universal 19,5 WS 5. Nano-Gro Producent Zakłady chemiczne Organika Azot S.A. Jaworzno Zakłady chemiczne Organika Azot S.A. Jaworzno Zakłady chemiczne Organika Azot S.A. Jaworzno Bayer CS Agro Nanotechnology Corporation Dystrybutor w Polsce: Organika Agrariusz Sp. z o.o. Substancja aktywna Zawartość s.a. tiuram 75% karbendazym tiuram karboksyna tiuram triadimenol imazalil fuberidazol 20% 45% 37,5% 37,5% 15% 2,5% 2% siarczany Fe, Co, Al, Mg, Mn, Ni, Ag w stężeniach 0,000000001 mola, cukier oczyszczony alkoholem etylowym (1000 g cukru /20 ml alkoholu) 3
2.2. Schemat: L.p. Obiekt Nano-Gro Dawka zaprawy na 100 kg nasion 1. Zaprawa nasienna T 75 + 200 g + 800 ml wody 2. Zaprawa Funaben T + 200 g + 800 ml wody 3. Zaprawa Oxafun T 75 + 200 g + 800 ml wody 4. Nano-Gro + + 5. Baytan Universal 19,5 WS - 200 g + 900 ml wody 6. Zaprawa Oxafun T 75-200 g + 800 ml wody 7. Kontrola - - Wszystkie zaprawy zostały dostarczone przez Zakłady Chemiczne Organika Azot w Jaworznie bezpośrednio przed siewem. Na ziarno w początkowym etapie naniesiono Nano-Gro (stymulator wzrostu i plonowania roślin) wg instrukcji dołączonej do środka, a następnie po przeschnięciu, określone zaprawy wg. powyższego schematu. 2.3. Sposób przeprowadzania obserwacji, pomiarów oraz obliczeń statystycznych Skuteczność grzybobójczą fungicydów badano oceniając procent porażonych roślin przez sprawców chorób na pochwach liściowych roślin i liściach. Obserwacje porażenia wykonano na wyrwanych i oczyszczonych 25 roślinach z każdego poletka. Ocenę wizualną potwierdzano obserwacjami mikroskopowymi. Na każdym poletku ocenie podlegały również wschody roślin licząc liczbę roślin na 10-1 - metrowych długościach rzędu po przekątnej poletka. Wykonano pomiar plonu i masy 1000 ziaren. Plon ziarna zebrano kombajnem poletkowym. Ziarno z poletek doświadczalnych ważono i mierzono jego wilgotność. Uzyskany plon przeliczano na tony z hektara, przyjmując wilgotność ziarna 14%. Z 4
plonu zebranego z poletek pobierano 1,5 litrowe próbki ziarna, z których odliczano trzy razy po 200 ziaren, a po ich zważeniu wynik przeliczano na masę 1000 ziaren w gramach. Doświadczenia były założone jako jednoczynnikowe w układzie kompletnie losowanych bloków. Wyniki pomiarów procentu porażenia roślin przez patogeny, wschody, plon ziarna, MTZ poddano analizie wariancji i w teście T-studenta określano najmniejszą istotną różnicę na poziomie istotności 0.05. Wyniki oceny skuteczności grzybobójczej obliczono wg wzoru Abbotta. 2.4. Badanie fitotoksyczności zastosowanych zapraw w jęczmieniu ozimym. Podczas oceny wzięto pod uwagę ogólną kondycję roślin, ewentualne skarłowacenia, chlorozy lub deformacje roślin. 3. CHARAKTERYSTYKA DOŚWIADCZENIA 3.1. Lokalizacja i układ doświadczenia Lokalizacja PSD Winna Góra (Wielkopolska) Liczba powtórzeń 4 Układ doświadczenia doświadczenie ścisłe w układzie bloków losowych Liczba obiektów 7 Długość poletek 11 m Szerokość poletek 1,5 m Powierzchnia poletek 16,5 m 2 Przedplon Pszenica ozima 3.2. Charakterystyka rośliny uprawnej i siedliska Gatunek Odmiana Jęczmień ozimy Lomerit Data siewu 05.11.2008 Rozstaw rzędów 12,5 cm Data zbioru 30.07.2009 Typ gleby brunatna, wyługowana wytworzona z piasków gliniastych mocnych do gliny lekkiej 5
Klasa bonitacyjna gruntu III a Odczyn gleby (ph) 5,4 Zawartość substancji organicznej (%) 1,24 3.3. Uprawa gleby, nawożenie, inne zabiegi ochrony roślin Zabiegi uprawowe Nawożenie Zabiegi ochrony roślin Data Rodzaj zabiegu uprawowego 23.09.08 Brona talerzowa 1x na skos 04.10.08 Orka 08.10.08 agregat 1x na skos 14.10.08 agregat 1x na skos 24.10.08 agregat 1x do siewu Data Nazwa handlowa składniki pokarmowe 07.10.08 Polifoska P 2 O 5 13, K 2 0-13, magnezowana CuO 11, MgO 4, SO 3-9 Dawka (l, kg/ha) 400 09.03.09 Saletra amonowa 34% + Mg 2% 195 27.03.09 Saletra amonowa 34% + Mg 2% 125 05.05.09 Saletra amonowa 34% + Mg 2% 125 Data Rodzaj ś.o.r. Nazwa Dawka (l, kg/ha) 07.05.09 Herbicyd Starane 250 EC 0,8 18.06.09 Insektycyd Karate Zeon 050 CS 0,1 6
3.4. Rozlosowanie obiektów schemat doświadczenia MK 7 Blok 4 Obiekty 5 3 7 6 2 1 4 Nr poletka 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 Blok 3 Obiekty 2 1 6 7 4 5 3 Nr poletka 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 Blok 2 Obiekty 7 6 4 2 1 3 5 Nr poletka 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 Blok 1 Obiekty 2 3 6 4 7 5 1 Nr poletka 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 3.5. Terminy obserwacji Ocena Data Faza rozwojowa roślin Ocena wschodów 7.04.2009 BBCH 14-15 Ocena porażenia 13.04.2009 BBCH 15-16 Ocena fitotoksyczności 13.04.2009 BBCH 15-16 3.6. Organizmy szkodliwe oceniane w doświadczeniu: - Fusarium spp. Zgorzel siewek - FUSASP - Rynchosporium secalis - rynchosporioza zbóż - RYNCSE 7
3.7. Warunki metrologiczne w czasie trwania doświadczenia Lokalizacja stacji meteorologicznej: Winna Góra miesiąc/rok 09-2008 10-2008 11-2008 12-2008 01-2009 02-2009 03-2009 04-2009 05-2009 06-2009 07-2009 08-2009 Parametry pogodowe Dekady I II III śr./suma śr. temp. [ o C] 17,99 10,23 10,34 12,85 śr. wilgotność powietrza [%] 80,83 81,77 90,37 84,32 suma opadów [mm] 4,60 0 13,4 18,00 śr. temp. [ o C] 9,57 10,49 6,96 9,01 śr. wilgotność powietrza [%] 88,21 93,44 93,62 91,76 suma opadów [mm] 1,80 12,00 47,90 61,70 śr. temp. [ o C] 8,78 5,66 0,97 5,14 śr. wilgotność powietrza [%] 96,16 93,01 96,07 95,08 suma opadów [mm] 0,70 11,80 6,30 18,80 śr. temp. [ o C] 2,35 2,10-1,36 1,02 śr. wilgotność powietrza [%] 96,27 98,78 96,80 97,28 suma opadów [mm] 3,00 5,40 3,00 11,40 śr. temp. [ o C] -7,55-2,77 0,17-3,38 śr. wilgotność powietrza [%] 96,36 92,59 98,76 95,90 suma opadów [mm] 2,70 13,10 6,50 22,30 śr. temp. [ o C] 0,47-1,72 0,72-0,17 śr. wilgotność powietrza [%] 97,86 95,67 93,72 95,75 suma opadów [mm] 4,60 8,40 17,20 30,20 śr. temp. [ o C] 3,96 2,41 3,76 3,37 śr. wilgotność powietrza [%] 93,17 90,58 86,80 90.18 suma opadów [mm] 15,60 9,30 19,50 44,40 śr. temp. [ o C] 11,05 9,93 13,69 11,55 śr. wilgotność powietrza [%] 71,48 72,63 50,36 64,82 suma opadów [mm] 0,60 1,10 0 1,70 śr. temp. [ o C] 12,24 12,36 14,49 13,03 śr. wilgotność powietrza [%] 69,24 70,04 82,66 73,98 suma opadów [mm] 5,70 5,70 57,80 69,20 śr. temp. [ o C] 13,05 14,68 18,03 15,25 śr. wilgotność powietrza [%] 85,47 79,96 90,17 85,20 suma opadów [mm] 29,4 22,00 71,90 123,30 śr. temp. [ o C] 19,23 19,15 18,65 19,01 śr. wilgotność powietrza [%] 84,81 81,88 76,13 80,94 suma opadów [mm] 48,60 41,10 9,70 99,40 śr. temp. [ o C] 19,92 18,34 18,82 19,03 śr. wilgotność powietrza [%] 72,43 74,48 71,67 72,86 suma opadów [mm] 9,60 10,20 10,10 29,90 8
4. ZESTAWIENIE WYNIKÓW DOŚWIADCZEŃ Nasilenie występowania i skuteczność zwalczania sprawców chorób grzybowych na jęczmieniu ozimym Choroby podstawy źdźbła Tabela 1. Zgorzel siewek (Fusarium spp.) Miejscowość/Uprawa/nr doświadczenia: PSD Winna Góra/ jęczmień ozimy Lomerit - MK 7 L.p Obiekt Nano Dawka zaprawy na 100 kg Średni % -Gro nasion Porażonych źdźbeł skuteczności 1. Zaprawa nasienna T 75 + 200 g + 800 ml wody 6,50 64 2. Zaprawa Funaben T + 200 g + 800 ml wody 8,75 51 3. Zaprawa Oxafun T 75 + 200 g + 800 ml wody 8,25 54 4. Nano-Gro + + 10,00 44 5. Baytan Universal 19,5 WS - 200 g + 900 ml wody 6,50 64 6. Zaprawa Oxafun T 75-200 g + 800 ml wody 14,25 21 7. Kontrola - - 18,00 - NIR (0,05) 4,514 9
Tabela 2. Rynchosporioza zbóż (Rynchosporium secalis) Miejscowość/Uprawa/nr doświadczenia: PSD Winna Góra/ jęczmień ozimy Lomerit - MK 7 L.p Obiekt Nano Dawka zaprawy na 100 kg Średni % -Gro nasion Porażonych źdźbeł skuteczności 1. Zaprawa nasienna T 75 + 200 g + 800 ml wody 0,50 91 2. Zaprawa Funaben T + 200 g + 800 ml wody 1,00 83 3. Zaprawa Oxafun T 75 + 200 g + 800 ml wody 0,75 87 4. Nano-Gro + + 0,00 100 5. Baytan Universal 19,5 WS - 200 g + 900 ml wody 0,00 100 6. Zaprawa Oxafun T 75-200 g + 800 ml wody 2,50 57 7. Kontrola - - 5,75 - NIR (0,05) 1,713 10
Wschody Tabela 3. Wschody roślin jęczmienia ozimego Miejscowość/Uprawa/nr doświadczenia: PSD Winna Góra/ jęczmień ozimy Lomerit - MK 7 L.p Obiekt Nano -Gro Dawka zaprawy na 100 kg nasion Średnia ilość roślin na Różnica w stosunku do kontroli 1 mb szt. % 1. Zaprawa nasienna T 75 + 200 g + 800 ml wody 28,30 1,90 107,20 2. Zaprawa Funaben T + 200 g + 800 ml wody 24,93-1,48 94,41 3. Zaprawa Oxafun T 75 + 200 g + 800 ml wody 26,15-0,25 99,05 4. Nano-Gro + + 25,75-0,65 97,54 5. Baytan Universal 19,5 WS - 200 g + 900 ml wody 24,80-1,60 93,94 6. Zaprawa Oxafun T 75-200 g + 800 ml wody 26,28-0,13 99,53 7. Kontrola - - 26,40 - - NIR (0,05) r.n. 11
Ocena masy tysiąca ziaren i plonu jęczmienia ozimego Tabela 4. MTZ Miejscowość/Uprawa/nr doświadczenia: PSD Winna Góra/ jęczmień ozimy Lomerit - MK 7 L.p Obiekt Nano -Gro Dawka zaprawy na 100 kg nasion MTZ (g) Różnica w stosunku do kontroli 1. Zaprawa nasienna T 75 + 200 g + 800 ml wody (g) (%) 45,08 1,22 102,77 2. Zaprawa Funaben T + 200 g + 800 ml wody 45,83 1,97 104,49 3. Zaprawa Oxafun T 75 + 200 g + 800 ml wody 45,58 1,71 103,90 4. Nano-Gro + + 45,66 1,80 104,10 5. Baytan Universal 19,5 WS - 200 g + 900 ml wody 45,90 2,04 104,64 6. Zaprawa Oxafun T 75-200 g + 800 ml wody 46,51 2,65 106,03 7. Kontrola - - 43,87 - - NIR (0,05) r.n. Tabela 5. Plon Miejscowość/Uprawa/nr doświadczenia: PSD Winna Góra/ jęczmień ozimy Lomerit - MK 7 L.p Obiekt Nano Dawka zaprawy na Różnica w stosunku do PLON -Gro 100 kg nasion kontroli (t/ha) (t/ha) (%) 1. Zaprawa nasienna T 75 + 200 g + 800 ml wody 3,38 0,70 126,17 2. Zaprawa Funaben T + 200 g + 800 ml wody 3,68 1,00 137,38 3. Zaprawa Oxafun T 75 + 200 g + 800 ml wody 3,25 0,58 121,50 4. Nano-Gro + + 3,50 0,83 130,84 5. Baytan Universal 19,5 WS - 200 g + 900 ml wody 3,10 0,43 115,89 6. Zaprawa Oxafun T 75-200 g + 800 ml wody 3,70 1,03 138,32 7. Kontrola - - 2,68 - - NIR (0,05) 0,412 12
5. OMÓWIENIE WYNIKÓW Celem prowadzonych doświadczeń polowych była ocena skuteczności biologicznej zapraw nasiennych w kombinacjach ze stymulatorem wzrostu NANO GRO w uprawie jęczmienia ozimego odmiany Lomerit. Ocenie podlegała aktywność grzybobójcza badanych zapraw w ograniczaniu zgorzeli siewek (Fusarium spp.) oraz sprawców rynchosporiozy (Rynchosporium secalis). Choroby podstawy źdźbła Zgorzel siewek (Fusarium spp.) (Tab. 1) Połączenie Zaprawy nasiennej T 75 z Nano-Gro w zadawalającym stopniu wpływało na zmniejszenie występowania zgorzeli siewek (Fusarium spp.). Skuteczność w tym przypadku wynosiła 64%. Również pozytywne działanie uzyskano łącząc Nano-Gro z Zaprawą Funaben T i Zaprawą Oxafun T 75. Skuteczność w tych kombinacjach wynosiła 51 i 54%. Wyniki uzyskane w kombinacjach z omawianymi zaprawami istotnie różniły się od wielkości uzyskanych w kombinacji gdzie stosowano samą (bez Nano-Gro) Zaprawę Oxafun T 75 i w kontroli (bez zaprawy). Rynchosporioza zbóż (Rynchosporium secalis) (Tab. 2) Zaprawy z Nano-Gro skutecznie ograniczały występowanie sprawcy rynchosporiozy zbóż na liściach jęczmienia. Skuteczność ta w tych kombinacjach wynosiła 83-91%. W kombinacji z Zaprawą Oxafun T 75 bez Nano-Gro uzyskano skuteczność zwalczania sprawcy rynchosporiozy niższą od omawianych wyżej kombinacji i wynosiła ona 57%. Wschody (Tab. 3) Tylko Zaprawa nasienna T 75 z Nano-Gro wpłynęła w omawianym doświadczeniu na wzrost ilości roślin na metrze bieżącym. Wzrost ten w porównaniu do kontroli wynosił 7,2%. W pozostałych kombinacjach badanych w doświadczeniu nie uzyskano wzrostu ilości roślin w porównaniu do kontroli bez zaprawy. 13
Fitotoksyczność Na badanych obiektach badawczych nie stwierdzono objawów fitotoksyczności. Masa tysiąca nasion (MTZ) (Tab. 4) Zastosowanie samego środka z Nano-Gro z zaprawami korzystnie wpłynęło na wzrost dorodności ziarna w porównaniu do kontroli. Plon (Tab.5) We wszystkich badanych kombinacjach z zaprawami uzyskano wysoki wzrost plonu ziarna jęczmienia ozimego. W kombinacji zaprawa + Nano-Gro wzrost ten wynosił od 21,5% do 37,4%. W kombinacji, w której ziarno zaprawione było tylko przy pomocy Nano-Gro wzrost ilości plonu wynosił 30,8%, a po zastosowaniu samej Zaprawy Oxafun T 75 wzrost ten wynosił 38,3% i był najwyższy z pośród wszystkich badanych kombinacji. 6. WNIOSKI Zastosowanie Nano-Gro w omawianym doświadczeniu powodowało wzrost dorodności i plonu ziarna. Skuteczność zastosowanych zapraw z Nano-Gro była porównywalna lub wyższa w porównaniu do skuteczności, jaką uzyskano dla kombinacji bez omawianej substancji. Nie wykazano różnic w obsadzie roślin pomiędzy kombinacjami z zaprawami z Nano-Gro a kontrolą, w której nie stosowano zapraw. 14
15