JĘZYK NORWESKI DLA POLAKÓW NORSK FOR POLAKKER ELWIRA PAJĄK 1
JĘZYK NORWESKI DLA POLAKÓW NORSK FOR POLAKKER Elwira Pająk Zdjęcia, grafiki i rysunki: Elwira Pająk Zdjęcie na okładce: Elwira Pająk Projekt okładki: redakcja i autor Wszelkie prawa zastrzeżone Copyright by Level Trading Wydanie I Rok wydania: 2011 Wszelkie prawa zastrzeżone. Jakakolwiek reprodukcja lub adaptacja całości bądź nawet niewielkiej części niniejszej publikacji, niezależnie od stosowanej techniki reprodukcji (drukarskiej, fotograficznej, komputerowej i innej), wymaga pisemnej zgody autora i wydawcy. Żadna część publikacji nie może być reprodukowana i przechowywana w jakimkolwiek systemie przechowywania danych bez pisemnej zgody autora i wydawcy. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or/and stored in a retrieval system or transmitted in any form by any means; printing, electronic, and any other photocopying, recording or otherwise, without the written permission of the publisher and the author. 2
SPIS TREŚCI Rozdział strony Tytuł Gramatyka Tematy s. 7 Przedmowa 1 8-16 Ortografia a wymowa Alfabet, zasady wymowy. Tonem 1 i 2. 2 17-24 Jak się nazywasz? Zaimek osobowy. Czasownik w czasie teraźniejszym. Pytania i przeczenia Przedstawianie się i poznawanie innych - dialogi 3 25-28 Co słychać? Czasownik być. Zasady pisowni dużą literą Przelotne spotkanie - dialog 4 29-33 Ile to kosztuje? Liczebnik główny 5 34-37 Która jest godzina? Liczebnik główny - c.d. Zegar 6 38-46 Co robisz każdego dnia? Przysłówki: po, przed, najpierw, poczym, potem. Czasowniki nieregularne gjøre i si. Dni tygodnia. Zaimek zwrotny Codzienne czynności - tekst 7 47-54 Co dzisiaj robisz? Okolicznik miejsca. Czasowniki modalne skal i må. Wyrażanie przyszłości. Plany na wieczór - tekst 8 55-65 To twój pokój? Rodzajnik nieokreślony. Rzeczownik w formie nieokreślonej i określonej w liczbie pojedynczej i mnogiej Opis pokoju - dialog. Opis domu: tekst. Jak mieszkają Norwegowie? - tekst 9 66-71 Gdzie jest pilot od telewizora? Rzeczownik w formie określonej - c.d. Zaimki den, det i de. Tryb rozkazujący Pytania o rzeczy - dialogi 10 72-76 Jak mieszkasz? Rzeczownik z przymiotnikiem w formie nieokreślonej. Przyimki. Zaimek liczebny: mye, mange Opis mieszkania - tekst 11 77-80 Co potrafisz? Czasowniki modalne kan, vil i bør Umiejętności - tekst 3
12 81-85 Co robisz w wolnym czasie? Konstrukcja z dwoma czasownikami. Rzeczownik odczasownikowy Twoje hobby - tekst. Sport w Norwegii - tekst 13 86-90 Pójdziesz ze mną na imprezę? Czasownik modalny vil. Wyrażanie przyszłości - c.d. Zaimek w formie dopełnienia Dialog 14 91-97 Jesteśmy w pracy Nieregularna liczba mnoga rzeczownika. Spójniki derfor i fordi. Zawody i obowiązki w pracy - tekst 15 98-106 Co się stało? Czas przeszły Preteritum Wypadek samochodowy - tekst 16 107-112 Co robisz w weekend? Czas przeszły; Da i når. Czasowniki bli, være, få i ha Rozmawiamy o przyszłości 17 113-120 Jaka jest pogoda? Wyrażanie celu Pogoda i pory roku - tekst 18 121-130 Twoja rodzina jest super! Nieregularna liczba mnoga rzeczownika. Zaimek dzierżawczy. Dopełniacz Prezentacja rodziny - tekst i dialogi 19 131-137 Jacy oni są? Przymiotnik Opis osób 20 138-147 Nareszcie jesteśmy w Norwegii! Czas przeszło-teraźniejszy Perfektum Jak długo mieszkasz w Norwegii - tekst 21 148-159 Kupujemy ubrania Przymiotnik z rzeczownikiem w formie określonej. Nieregularne przymiotniki: liten - mały, annen - inny W sklepie odzieżowym - dialog. Co oni mają na sobie - dialog 22 160-167 Kupujemy jedzenie Zaimek liczebny - c.d. Przysłówki częstotliwości W sklepie spożywczym i kiosku - dialogi 23 168-172 Idziemy do restauracji Zaimki nieokreślone noe/noen i przeczące ingen/ingenting. Spójniki złożone: zarówno..., jak i...; ani... ani...; albo... albo... W restauracji - dialogi 24 173-180 Jedziemy na urlop Tryb warunkowy I W biurze podróży i na lotnisku - dialogi. Formularz reklamacji bagażu 4
25 181-189 Po urlopie Zaimek pytajny. Zaimek dzierżawczy sin, sitt, sine Jaki minął urlop - tekst 26 Które miejsce? Liczebnik porządkowy 190-193 27 194-209 Co robisz w pracy? Spójniki for / fordi. Zdania przydawkowe. Perfektum - c.d. Zakres obowiązków w pracy i cechy osobowe. Piszemy CV. Jesteśmy na rozmowie kwalifikacyjnej 28 210-217 Idziemy do lekarza Zdania podrzędnie złożone U lekarza i w aptece - dialogi. Usprawiedliwienie własne w pracy. Rozmowa telefoniczna z miejscem pracy - tekst i dialog 29 218-224 Pójdziemy do kina? Odpowiedzi skrótowe Dialog 30 225-235 Święta w Polsce i Norwegii Rzeczowniki złożone Święta Bożego Narodzenia i Wielkanocy, Dzień Konstytucji, Noc Kupały, urodziny - tekst. Przepis kulinarny na piernikową chatkę 31 236-242 Mieszkasz w stolicy? Konstrukcja det finnes. Tryby warunkowe Oslo moim miastem - tekst 32 243-254 Polska i Norwegia Stopniowanie przymiotnika. Zdania porównawcze. Przyimki Polska i Norwegia - tekst 33 255-259 Gdzie jesteśmy? Nieregularna liczba mnoga przymiotnika Pytania o drogę - dialogi 34 260-272 Kupujemy prezenty Tryb warunkowy II Coś dla niego, dla niej i do domu. Jak pisać maila i sms? 5
35 273-280 Wysyłamy pieniądze Banki w Norwegii, przelewy internetowe, wysyłanie pieniędzy do Polski - tekst. Na poczcie - dialog 36 281-290 Kupujemy mieszkanie Imiesłów czynny i bierny. Zaimek dzierżawczy z przymiotnikiem i rzeczownikiem. Zaimki begge to / begge deler Mieszkanie własnościowe a spółdzielcze, rodzaje pożyczek, kredyt mieszkaniowy - tekst. Wprowadzamy się razem - dialog 37 291-297 Idziemy do ZUS-u Strona bierna Idziemy do ZUS-u - tekst. Norweskie urzędy użyteczności publicznej: ZUS, Państwowa Inspekcja Pracy, Urząd Podatkowy - tekst. 38 298-360 Kilka słów o słówkach Rzeczowniki złożone. Wybrane idiomy i wyrażenia. Słowniczek słów podobnych. Homografy 39 361-366 Praktyczne informacje 40 367-368 Norweskie poczucie humoru Wybrane dowcipy 369-394 Klucz 6
Drodzy Czytelnicy, Język norweski jest jednym z najłatwiejszych języków z rodziny indoeuropejskich. Należy do grupy języków germańskich zatem ci, którzy znają bądź kiedykolwiek mieli styczność z niemiecką gramatyką, będą mieli bardzo ułatwione zadanie. Gramatyka języka norweskiego ma kilka podobieństw, ale jest znacznie uproszczona. I tak, np: czasownik norweski ma tylko jedną odmianę, tzn. we wszystkich osobach ma tę samą formę, a nie jak w przypadku języka niemieckiego czy też polskiego, czasownik ma inną formę w każdej osobie. Poza tym język norweski nie ma przypadków. Tylko kilka czasów - tu pocieszenie dla uczących się języka angielskiego. Składnia jest również prosta i uporządkowana - każdy element w zdaniu ma swoje ustalone miejsce. Jedyne, co może nam sprawiać troszkę trudności, to wymowa i intonacja. Język norweski jest językiem melodyjnym charakteryzującym się dwoma akcentami tonalnymi, tzw. tonemem 1 i 2. Nie posiada jednak ogólnie przyjętego standardu wymowy, której różnorodność możemy dostrzec w bogactwie dialektów. Poza tym istnieją dwie oficjalne odmiany języka norweskiego bokmål i nynorsk, rózniące się pod względem wymowy, gramatyki i słownictwa. Bardziej powszechną jest bokmål, nynorsk dominuje tylko w niektórych częściach Norwegii, np: na Vestlandet, jednak obie odmiany traktowane są równorzędnie. Nie zrażajmy się jednak! Podstawą nauki jakiegokolwiek języka jest komunikacja, zatem nie bójmy się mówić - czasem nas poprawią, czasem zrobią wielkie oczy, ale w taki sposób też się uczymy. Nadstawiajmy uszy i miejmy oczy szeroko otwarte - słuchajmy i czytajmy - czy to na stacji metra, w sklepie czy na ulicy. Zwracajmy uwagę na informacje na ulotkach, banerach, w sklepowych gazetkach reklamowych, a zawsze zakodujemy jakieś nowe słowo. Dzięki znajomości języka ułatwimy sobie i innym życie, a także poznamy mentalność tubylców w chwilowo bądź na stałe przybranej ojczyźnie. Wszystkim podejmującym walkę z nowym językiem życzę sukcesów i zachęcam do niniejszej lektury. Elwira Pająk Niniejszą książkę dedykuję mojej Mamie i Córeczce. 7
KAPITTEL 1 STAVING OG UTTALE CZYLI Ortografia a wymowa A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Æ Ø Å Wiele liter czytamy podobnie do polskich: b, d, e, f, g, i, j, l, m, n, p, s, t. Niektóre czytamy nieco inaczej: LITERA JĘZYK POLSKI JĘZYK NORWESKI (POLSK) (NORSK) C ce se H ha ho K ka ko R er ar O o u Norweskie å czytamy jak polskie o a polskie o czytamy po norwesku jak nasze u. Wszystkie typowe litery alfabetu polskiego jak: ą, ę, ć, ł, ó, ś, ż, ź zastępujemy po norwesku odpowiednio: a, e, c, l, o, s, z. Typowo norweskie litery to: æ - (czyli a przytulone do e ), które wymawiamy między polskim a i e ; ø - układamy usta do o, ale wymawiamy e å - wymawiamy jak polskie o Kolejne samogłoski o odmiennej wymowie: u - układamy usta do u, ale mówimy i y - przygotowujemy się do wymowy y, ale wymawiamy i. 8
Przećwiczmy teraz wymowę różnych samogłosek na przykładzie wyrazów: i bli (pozostać) ni (dziewięć) nisse (skrzat) si (powiedzieć) sin (swój) ski (narty) Stig (imię męskie) trikk (tramwaj) a bar (bar) har (ma) klar (jasny, zrozumiały) lar (pozwala) svart (czarny) vaske (myć) o (polskie u ) bor bot (mandat) do hos (u kogoś) mor (matka) Tor (imię męskie) ø bør (powinien) dø (umierać) møte (spotkanie) rødt (czerwone) ø bør sør (południe jako kierunek) øke (wzrastać) y bly (ołów) ny (nowy) nyse (kichać) sy (szyć) synd /syn/ (grzech, szkoda w zn. jaka szkoda) sky (chmura) stygg (brzydki) trykk (druk) æ (w zapisie æ lub er ) bær (nieś) her (tutaj), hær (wojsko) klær (ubrania) lær (ucz się) svært (dosyć) væske (płyn) u bur (klatka) bud (oferta przetargowa) du (ty) hus (dom) mur (mur) tur (wycieczka, tura) o (polskie u ) bor (mieszka) do (toaleta) mote (moda) rot (bałagan) u bor sur (kwaśny) uke (tydzień) 9
KAPITTEL 2 HVA HETER DU? CZYLI JAK SIĘ NAZYWASZ? Bohaterami niniejszej książki są: Eulalia, Magda i Eustachy - Polacy, którzy mieszkają i pracują w Norwegii oraz Ola i Magne - rodowici Norwegowie (płci męskiej, Ola bowiem to w Norwegii imię męskie!) DIALOGER I Magne: Hei, Magda! Magda: Hei! Eustachy: Hei! Magne: Hei. Hva heter du? Eustachy: Jeg heter Eustachy og du? Magne: Jeg heter Magne. Dette er Ola. Eustachy: Og dette er Eulalia. Magne og Eulalia: Hei! Magne: EUstachy og EUlalia! Alle polakkene er i EU nå! Ola: Magne: Ola: Magne: ***** Hva heter hun? Eu... Jeg husker ikke. Nei, den andre. Magda. ***** Eulalia: Hva heter han? Magma? Magda: Nei! Magne. Eulalia: Ok. 17
SŁOWNICTWO - VOKABULAR dette er - oto jest, to jest (przy przedstawianiu nowych osób i rzeczy) alle polakkene er i EU - wszyscy Polacy są w UE jeg husker ikke - nie pamiętam den andre - ta druga, ten drugi GRAMATYKA - GRAMMATIKK 1 Na początku zajmiemy się podstawowym pytaniem w każdym języku: Jak się nazywasz? Nazywam się Olek. Hva heter du? Jeg heter Ola Jak on się nazywa? Jak ona się nazywa? Jak to się nazywa? Jak my się nazywamy? Jak wy się nazywacie? Jak oni się nazywają? Hva heter han? Hva heter hun? Hva heter det? Hva heter vi? Hva heter dere? Hva heter de? CZASOWNIK - VERB Moi Drodzy, czasownik w języku norweskim jest bardzo prosty; nie ma skomplikowanej odmiany jak w polskim (i chwała za to!) a w czasie teraźniejszym kończy się na r we wszystkich osobach: Ja się nazywam Ty się nazywasz On się nazywa Ona się nazywa Ono się nazywa My się nazywamy Wy się nazywacie Oni / One się nazywają Jeg heter Du heter Han heter Hun heter Det heter Vi heter Dere heter De heter Bor czytamy jak /bór lub bur/: Ja mieszkam Ty mieszkasz Jeg bor Du bor 18
On mieszka Ona mieszka Ono mieszka My mieszkamy Wy mieszkacie Oni / One mieszkają Ja pochodzę z Ty pochodzisz z On pochodzi z Ona pochodzi z Ono pochodzi z My pochodzimy z Wy pochodzicie z Oni/ One pochodzą z Jestem Jesteś On jest Ona jest Ono jest Jesteśmy Jesteście Oni /one są Han bor Hun bor Det bor Vi bor Dere bor De bor Jeg kommer fra Du kommer fra Han kommer fra Hun kommer fra Det kommer fra Vi kommer fra Dere kommer fra De kommer fra Jeg er Du er Han er Hun er Det er Vi er Dere er De er Jak widzimy powyżej, czasownik w języku norweskim ma jedną formę we wszystkich osobach. Żeby zatem wiadomo było do kogo się odnosi, nie możemy zapomnieć o zaimku. Po polsku możemy powiedzieć: Ja jestem lub po prostu jestem, ty jesteś lub jesteś, ale po norwesku nie możemy powiedzieć tylko er - nie wiadomo byłoby o kogo nam chodzi. Musimy zatem dodać Jeg er lub du er, itd. A teraz podelektujmy się wszystkimi zaimkami osobowymi: ja - jeg ty - du on - han ona - hun ono - det my - vi wy - dere oni, one - de 19
VOKABULAR hva /wa/ hvor /wór/ også /osso/ - jak (tylko w pytaniu: Jak się nazywasz), co - gdzie - także, też TEKST Ola: Jeg kommer fra Trondheim, men bor i Oslo. Magne kommer fra Bergen. Han, Magda, Eulalia, Andreas og Eustachy bor også i Oslo. Andreas bor i Thereses gate på Bislett, og Eustachy bor på Tøyen. Jeg bor på Storo, og Magne bor på Majorstuen. Jeg kommer ikke fra Polen, og Andreas kommer ikke fra Norge. GRAMMATIKK 2 Przyimek i czyli polskie w używamy przy większych miejscowościach i krajach: i Bergen, i Oslo, i Trondheim, i Tromsø, i Warszawa; i Norge, i Polen, i Tyskland, i England. Natomiast på czyli na stawiamy przed: - dzielnicami: na Tøyen - på Tøyen, na Mokotowie - på Mokotow, - mniejszymi miejscowościami norweskimi w głębi lądu: w Lillehammer - på Lillehammer, - wyspami: na Filipinach - på Philipinene, na Helu - på Hel. MAŁE CONIECO czyli spójniki NORSK POLSK men ale Jeg bor i Oslo, men hun bor i Bergen. Ja mieszkam w Oslo, ale ona mieszka w Bergen. og /o/ i, a Jeg bor i Oslo, og hun bor i Bergen. Ja mieszkam w Oslo a ona mieszka w Bergen. Jeg bor i Oslo, og de bor i Oslo. Ja mieszkam w Oslo i ona mieszka w Oslo. 21
PYTANIA - SPØRSMÅL W pytaniach mamy inwersję czyli czasownik stawiamy na pierwszym miejscu, przed podmiotem. Po polsku pytania często tworzymy dodając na początku słówko czy ; w języku norweskim w pytaniach czy nie ma, zamiast mamy czasownik: Han heter Ola. Heter han Ola? Czy on nazywa się Ola? Han bor i Oslo. Bor han i Oslo? Czy on mieszka w Oslo? Han er norsk. Er han norsk? Czy on jest Norwegiem? PRZECZENIA - NEGASJONER Całe zdanie zaprzeczamy słówkiem: nei. Ikke zaprzecza nam poszczególne elementy zdania. W języku polskim nie stoi przed czasownikiem, w norweskim za czyli na odwrót: ikke chowa się za czasownik - jest małe i tchórzliwe: POLSK Ja nie jestem z Norwegii On nie mieszka w Oslo Oni nie mówią po polsku Nie jest lekko To nie jest trudne Nie tutaj NORSK Jeg er ikke fra Norge Han bor ikke i Oslo De snakker ikke polsk Det er ikke lett Det er ikke vanskelig Ikke her Ikke w zdaniu głównym stoi zawsze za czasownikiem. PRZECZENIA W PYTANIACH Jeśli podmiot jest zaimkiem czyli ja, ty, oni, itd. przeczenie ikke może stać zarówno za zaimkiem: Heter du ikke Magda? Kommer hun ikke fra Polen? Er du ikke polsk? Bor han ikke i Oslo? Nie nazywasz się Magda? Ona nie pochodzi z Polski? Nie jesteś Polakiem? On nie mieszka w Oslo? jak i przed zaimkiem. Jeśli stoi przed zaimkiem, w centrum uwagi jest zaimek i w mowie akcentujemy zarówno ikke jak i zaimek: 22
Heter ikke du Magda? Kommer ikke hun fra Polen? Er ikke du polsk? Bor ikke han i Oslo? To ty się nie nazywasz Magda? To ona nie pochodzi z Polski? To ty nie jesteś Polakiem, Polką? To on nie mieszka w Oslo? Jeśli podmiotem jest nazwa własna lub rzeczownik, przeczenie stoi zawsze przed podmiotem: Bor ikke Ola i Oslo? Kommer ikke sjefen fra Norge? Er ikke Ola og Magda fra Polen? Czy Ola nie mieszka w Oslo? Czy szef nie pochodzi z Norwegii? Czy Olek i Magda nie są z Polski? OPPGAVER 1. Utwórz pytania i przeczenia do podanych zdań - Lag spørsmål og negasjoner: 1. Han kommer fra Tyskland. 2. De bor i Polen nå. 3. Dere kommer fra Polen. 4. Hun er norsk. 5. Han heter Marek. 6. Hun heter Eva. 7. Dere bor i Bergen. 8. Jeg kommer fra Polen. 2. Opowiedz o sobie: jaki się nazywasz, gdzie mieszkasz, skąd jesteś - Fortell om deg selv. 3. Wstaw brakujące słowa - Sett inn manglende ord: 1. Hun... Eulalia og... fra Polen, men... i Norge. 2. Han heter Magne og... fra Norge. Han... i Oslo. 3. Leif...norsk,... fra Norge, men... i USA. 4. Hun...ikke i Bergen, men i Tromsø. 5. Han bor... Tøyen... Oslo. 6. Vi kommer... Polen, og hun kommer... Tyskland. 7. De bor... Sofies gate... Oslo. 23
KAPITTEL 8 ER DET DITT ROM? CZYLI TO TWÓJ POKÓJ? et bilde et vindu et gulv en lenestol en sofa et bord et teppe ei bokhylle en blomstervase DIALOG Ola: Så hvor bor du, Magda? Magda: Nå bor jeg på Tøyen. Ola: Bor du alene? Magda: Ja. Ola: Hvordan bor du? Liker du deg der? Magda: Ja, jeg leier en toroms leilighet. Jeg har ei stue og et soverom. Og selvfølgelig et kjøkken og et bad. Ola: Trenger du møbler? Magda: Nei. Jeg har en lenestol og to sofaer. Også ei bokhylle. Ola: Trenger du et bord? Magda: Nei, jeg har et glassbord. Men jeg trenger et teppe og en blomstervase. Ola: Jeg drar til IKEA i morgen så vi kan dra dit sammen. Magda: Flott! 55
VOKABULAR alene - sama (w znaczeniu bez towarzystwa) hvordan bor du - jak mieszkasz liker du deg der - podoba ci się tam en toroms leilighet - dwupokojowe mieszkanie ei stue - salon, pokój dzienny et soverom - sypialnia et kjøkken - kuchnia et bad - łazienka å trenge - potrzebować møbler - meble så - więc flott - świetnie OPPGAVE Po przeczytaniu gramatyki poniżej rozgryź pytanie: Hva ser du på bildet? - Co widzisz na obrazku (powyżej)? GRAMMATIKK RODZAJNIK + RZECZOWNIK = RZECZOWNIK W FORMIE NIEOKREŚLONEJ W języku norweskim, tak jak w polskim, możemy mieć 3 rodzaje - męski, żeński i nijaki. W języku polskim rodzaj rzeczownika odróżniamy po końcówkach: dziewczynka; lampa, torebka - rodzaj żeński; krzesło, dziecko, wiadro - rodzaj nijaki. W języku norweskim, żeby poznać rodzaj musimy postawić małe conieco przed rzeczownikiem, tzw. rodzajnik: rodzajnik en stoi przed rzeczownikami rodzaju męskiego: en bil - samochód, en tv - telewizor; rodzajnik ei stoi przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego: ei lampe - lampa, ei jente - dziewczynka; rodzajnik et stoi przed rzeczownikami rodzaju nijakiego: et eple - jabłko, et vindu - okno. 56
UWAGA! - NB! W konserwatywnej odmianie bokmålu, jednej z oficjalnych odmian języka norweskiego, mamy jedynie dwa rodzaje: męski i nijaki. Wszystkie zatem rzeczowniki rodzaju żeńskiego będą mieć formę rodzaju męskiego: ei lampe = en lampe, ei jente = en jente. Większość rzeczowników w języku norweskim ma rozdzaj męski, te rodzaju żeńskiego też możemy używać w formie męskiej - wtedy będziemy brzmieć bardziej konserwatywnie, ale będziemy mieć ułatwioną naukę. Ci, którzy wolą być postrzagani jako liberałowie mogą na początek opanować rzeczowniki, których rodzaj żeński pokrywa się z językiem polskim. Oto najważniejsze rzykłady: ei jente ei lampe ei bokhylle ei bok ei pølse ei pære ei plomme ei lue ei skjorte ei jakke ei veske ei flaske ei hånd - dziewczyna - lampa - półka - książka - kiełbasa, parówka - gruszka - śliwka - czapka - koszula - kurtka - torebka - butelka - ręka Pozostałe rzeczownikowe niedobitki to rzeczowniki w rodzaju nijakim. Ale i wśród nich możemy znaleźć pewne podobieństwa do naszego języka ojczystego: et eple et vindu - jabłko - okno 57
KAPITTEL 10 HVORDAN BOR DU? CZYLI JAK MIESZKASZ? Poniższy rozdział zaczniemy dla odmiany od solidnej porcji gramatyki. Hurra!!! GRAMMATIKK RZECZOWNIK W FORMIE NIEOKREŚLONEJ Z PRZYMIOTNIKIEM Rodzajnik nieokreślony stawiamy przed rzeczownikiem w liczbie pojedyczej: en lenestol, ei bokhylle, et bord. Jeśli przed rzeczownikiem stoi przymiotnik, rodzajnik wychodzi na prowadzenie czyli stoi na początku całości: RODZAJNIK PRZYMIOTNIK RZECZOWNIK EN STOR SOFA EI STOR BOKHYLLE ET STORT BORD Przymiotnik musi zgadzać się z rodzajem i liczbą rzeczownika tak, jak w języku polskim. Nie możemy powiedzieć mały dziewczynka, mała chłopiec czy duża osioł. To samo w języku norweskim, ale trochę prościej, bo przymiotnik w rodzaju męskim i żeńskim ma taką samą formę: 72
en lenestol - en stor lenestol; en fin lenestol ei lampe - ei stor lampe; ei fin lampe W rodzaju nijakim do przymiotnika dodajemy końcówkę t : et stort bord, et fint bord, et stort vindu, et fint vindu. Przymiotniki z rzeczownikiem w rodzaju nijakim zakończone na samogłoskę å lub y otrzymują podwójne t na końcu: et blått teppe, et grått skap, et nytt vindu. W liczbie mnogiej we wszystkich rodzajach dodajemy do przymiotnika końcówkę e : duże fotele - store lenestoler; duże lampy - store lamper; ł adne fotele - fine lenestoler ładne lampy - fine lamper duże stoły - fine bord; ładne stoły - fine bord duże okna - store vinduer; ładne okna - fine vinduer Przymiotniki zakończone na samogłoskę å w liczbie mnogiej pozostają bez zmian czyli nie dodajemy do nich końcówki e : blå sofaer, grå tepper, blå biler, grå lenestoler. TEKST Huset har et rødt tak og hvite vegger. Døra er brun. Huset er stort: Det er fire soverom, to baderom, et stort kjøkken og en stor stue. I stua er det et langt trebord og seks stoler. I hjørnet står det en høy brun lampe. Det er en blå sofa ved hovedveggen. Bak sofaen er det et høyt vindu. Foran sofaen står det et lite salongbord. Under salongbordet ligger det et teppe. Teppet er blått og grått. På teppet ligger det mange aviser og leker. På rommet er det også et lite skap. På skapet står det to små planter. Soverommet er også stort. På soverommet står det en stor og lang seng. Ved sengen står det to nattbord. På nattbordene står det to små lamper. På gulvet ligger det et gult og brunt teppe. Ved siden av soverommet er det et stort baderom. På baderommet er det en liten dusj og et stort badekar. Foran dusjen er det en hvit vask. På veggen henger det tre røde håndklær. Toalettet står mellom veggen og badekaret. 73
VOKABULAR et rom - pokój et soverom - sypialnia et baderom, et bad - łazienka et badekar - wanna et toalett - toaleta et håndkle - ręcznik; håndklær - ręczniki et kjøkken - kuchnia en dusj - prysznic en vask - zlew en / ei seng - łóżko et trebord - stół drewniany et nattbord - stolik nocny et salongbord - stolik do salonu GRAMMATIKK PRZYIMKI - STEDSPREPOSISJONER 74
Pełna oferta Wydawnictwa Level Trading jest dostępna na stronie: www.leveltrading.pl W ofercie słowniki do ponad 20 języków! Copyright by Level Trading www.leveltrading.pl www.lev.pl tel. 50 209 82 40 Druk: Legis 400