Kuratorium Oświaty w Lublinie Punktacja Kod ucznia KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ROKU SZKOLNYM 2012 / 2013 ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu! Witaj na I etapie konkursu polonistycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. Arkusz liczy 7 stron i zawiera 8 zadań. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Odpowiedzi udzielaj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem. Nie używaj korektora. Czas pracy: 60 minut Pracuj samodzielnie. POWODZENIA! Liczba punktów możliwych do uzyskania: 40 1
1. Przeczytaj zamieszczone poniżej teksty i wykonaj związane z nimi polecenia. Tekst I Zdarzyło się, że po długiej wędrówce poprzez piaski, skały i śniegi Mały Książę odkrył drogę. A drogi prowadzą zawsze do ludzi. Dzień dobry powiedział. Był w ogrodzie pełnym róż. Dzień dobry odpowiedziały róże. Mały Książę przyjrzał się im. Bardzo były podobne do jego róży. Kim jesteście? zapytał zdziwiony. Jesteśmy różami odparły róże. Ach... westchnął Mały Książę. I poczuł się bardzo nieszczęśliwy. (Antoine de Saint Exupery: Mały Książę) Tekst II Chciałabyś mieć kota? zapytała Babcia, wyplątując z jej kędziorów kolejny listek. Dziewczynka kiwnęła głową,.(...) Tylko pamiętaj, że jeśli jest twój, jesteś za niego odpowiedzialna. Rozumiesz, co to znaczy? Stajesz się już na zawsze odpowiedzialny za to, co oswoiłeś Ela wyrecytowała zdanie z Małego Księcia, kładąc prawą rękę na sercu i podnosząc dwa palce drugiej, jak do przysięgi. Tekst III Usiadła nad rozłożonym zeszytem i próbowała zebrać myśli.(...) Dlaczego Mały Książę opuścił swoją planetę? temat wypracowania pani dała w zeszłym tygodniu po omówieniu lektury. Książka nie podobała się nikomu w klasie, za to Ela zachwyciła się opowieścią na nowo. (...) Pierwszy raz oglądała obrazki w książce o chłopcu z jasnymi włosami i długim szalem na szyi, kiedy dawno temu znalazła ją na jednej z dolnych półek Babcinej biblioteki. Ilustracje nie były może najpiękniejsze, ale zaciekawiły Elę, więc poprosiła Babcię, żeby przeczytała jej tę książkę. Potem, kiedy nauczyła się czytać, sama wybierała opowiastki i czytała je Babci.(...) Opowieść o jasnowłosym chłopcu przeczytała znowu w zeszłym roku i nauczyła się na pamięć niektórych zdań, bo wydawało jej się, że są bardzo mądre. Niekiedy myślała, że te słowa mówią o niej. Teraz dowiedziała się, że miała rację. Była to historia trochę o niej i trochę o wszystkich ludziach, którzy potrzebują miłości i swobody, przyjaźni i samotności, chcą do kogoś należeć i żeby ktoś do nich należał. I o tym, że wszyscy żyjemy na osobnych planetach i jeżeli nie będziemy podróżować i poszukiwać, nigdy się nie spotkamy, żeby poznać siebie i innych... i odnaleźć to, co ważne. Tekst IV... Wtedy też zauważyła wiszące w szkole ogłoszenie kółka teatralnego o zapisach dla chętnych do udziału w przedstawieniu Mały Książę. Wszystko to sprawiło, że poszła na spotkanie do teatru.(...) Teatr przyciągał ją z magnetyczną siłą.(...) Skulona w fotelu, obgryzała paznokcie, zapatrzona poprzez mrok w oświetlony prostokąt sceny. Wszyscy obecni po chwili zajęli się wykonywaniem różnych dziwacznych czynności.(...) Każdy co chwilę był kimś innym lub czymś innym. Istniały tam niewidzialne drzwi, przez które trzeba było przejść, zostawiając za progiem smutek i znajdując po drugiej stronie radość, lub zdumieć się na widok niewidzialnej niespodzianki albo wspiąć się po linie, której nie było. Ela wyobrażała sobie, że robi te wszystkie rzeczy równie dobrze jak dzieciaki na scenie.(...) Elu, czy będziesz naszym Lisem? zapytała pani Monika, podnosząc do góry ostatni trzymany w ręku egzemplarz scenariusza. Ela bez słowa wstała i za chwilę była już Lisem. Dostała tę rolę, scenariusz i poczuła się szczęśliwa.(...)próby wypadały coraz lepiej, scenografia zapowiadała się interesująco, a każdy szczegół światła i dźwięku dopełniał całości. Nowy telefon Eli często dzwonił. Miała teraz wielu znajomych i przyjaciół. (teksty II, III, IV na podstawie powieści Katarzyny Pranić: Ela Sanela ) 2
a) Jaki motyw łączy wszystkie teksty? 1 punkt b) Jaką rolę odegrała książka Mały Książę w życiu Eli? c) Watro czy nie warto sięgać wielokrotnie po tę samą książkę? Swoje stanowisko uzasadnij trzema argumentami. 3 punkty d) Jak rozumiesz przemyślenia Eli zawarte w słowach...wszyscy żyjemy na osobnych planetach i jeżeli nie będziemy podróżować i poszukiwać, nigdy się nie spotkamy, żeby poznać siebie i innych... i odnaleźć to, co ważne. Twoja wypowiedź powinna zawierać co najmniej trzy zdania. 3 punkty 3
e) Określ rodzaj narracji występujący w tekście II. 1 punkt f) Wypisz z tekstu I przykład komentarza narratora i relacji o zdarzeniach. relacja o zdarzeniach:... komentarz narratora:... g) Wymień środki stylistyczne (artystyczne) zastosowane w wypowiedzeniu Teatr przyciągał ją z magnetyczną siłą i wyjaśnij ich znaczenie.... h) Jaką funkcję w tekście II spełniają myślniki, a jaką cudzysłów? 1 punkt Myślniki... Cudzysłów... i) Przeredaguj tekst I w taki sposób, by powstał fragment scenariusza teatralnego. 4
j) Co zostało przedstawione w podkreślonym fragmencie tekstu IV. 1 punkt k) Które cechy pomagają wspinać się po linie, której nie ma? Podkreśl trzy wybrane. odwaga, wyobraźnia, sprawność fizyczna, szybkość, talent, poczucie równowagi, bystrość, spostrzegawczość, zręczność, poczucie humoru, siła, cierpliwość l) Wypisz z tekstu IV trzy terminy związane z teatrem i wyjaśnij ich znaczenie. 2. Wymień 4 różnice między dramatem ( sztuką teatralną) a utworem epickim (powieść, opowiadanie). 4 punkty Cechy utworu epickiego Cechy dramatu 5
3. Jak nazywa się przystosowanie tekstu epickiego ( np. opowiadania) dla potrzeb teatru? 1 punkt 4. Uzasadnij wieloznaczność wyrazu scena, układając trzy zdania, w których wystąpi on w różnych znaczeniach.... 5. Od wyrazu tragedia utwórz wyrazy pokrewne, będące wskazanymi częściami mowy. rzeczownik przymiotnik przysłówek czasownik 6. Uzupełnij zdania właściwymi związkami frazeologicznymi z ramki. Zdradził kolegom swoje plany, gdyż lubi.... Przyciśnięty przez wychowawcę uczeń zdradził.... Dostał główną rolę, więc będzie w przedstawieniu..... grać pierwsze skrzypce, grać na dwa fronty, robić komuś sceny, grać w otwarte karty, kulisy sprawy, aktor 7. Podaj tryb, w jakim występuje czasownik w zdaniu: Chciałabyś mieć kota? Określ rodzaj tego zdania, uwzględniając wskazane kryteria. 3 punkty Tryb... kryteria liczba orzeczeń obecność określeń cel wypowiedzi rodzaj zdania 6
8. Ułóż pięciopunktowy kodeks (instrukcję) widza teatralnego. Nie używaj czasowników z przeczeniem. 4 punkty...... 7