W długim okresie: W krótkim okresie: Załoenia modelu: model neoklasyczny wszystkie ceny zmienne, produkcja na poziomie potencjalnym, pełne zatrudnienie (naturalna stopa bezrobocia) płaca = kracowy produkt pracy poda jako ograniczenie produkcji model Keynesowski niektóre ceny sztywne popyt jako ograniczenie produkcji wszystkie ceny i płace stałe G = 0, NX = 0 AD = C + I; AD popyt zagregowany Popyt zagregowany (globalny) suma jak planuj wyda przedsibiorstwa i gospodarstwa domowe na dobra i usługi przy kadym poziomie dochodu.
Konsumpcja zalezy od rozporzdzalnych dochodów osobistych Funkcja konsumpcji: planowana konsumpcja przy kadym poziomie dochodów rozporzdzalnych; C = a + b*y a konsumpcja egzogeniczna/autonomiczna (niezalena od poziomu dochodu) b kracowa skłonno do konsumpcji: zmiana konsumpcji przy jednostkowej zmianie dochodu rozporzdzalnego, Jeeli I = S to: S = - a + (1-b)*Y Popyt inwestycyjny poziom planowanych inwestycji czyli zwiekszenia zasobów kapitału trwałego i zapasów. Krzywa popytu globalnego: AD = [a + b*y] + I zakładamy e a i I s egzogeniczne, niezalene od poziomu dochodu Płace i ceny s stałe, poziom produkcji jest wyznaczany przez popyt. Jeeli popyt jest mniejszy ni produkcja potencjalna w gospodarce powstaje przymusowe bezrobocie
Równowaga gospodarcza w krótkim okresie przy stałych cenach i płacach: planowane wydatki (planowany popyt zagregowany) = wytworzona produkcja, rewolucja Keynesowska: równowaga przy niepełnym zatrudnieniu jest moliwa (negacja prawa Saya); popyt globalny AD linia 45 o krzywa popytu globalnego AD* funkcja konsumpcji a + b*y autonomiczny popyt inwestycyjny I Y* dochód Y
Procesy dostosowawcze: gdy AD > Y nieplanowane zmniejszenie zapasów zwikszenie produkcji w nastpnym okresie gdy AD < Y nieplanowane zwikszenie zapasów zmniejszenie produkcji w nastpnym okresie gdy AD = Y równowaga, brak bodców do zmian produkcji Planowane zakupy = planowana produkcja planowane oszczdnoci = planowane inwestycje S,I S = -a + (1-b)*Y Io Y, AD
W punkcie równowagi: Zawsze: PLANOWANE oszczdnoci = PLANOWANE inwestycje brak bodców do zmiany stanu PLANOWANE oszczdnoci = ZREALIZOWANE inwestycje w nastpnym okresie zmiana stanu Przykład: C = 4 + 0,7*Y I = 20 Y = AD = 24 + 0,7*Y 0,3*Y = 24 AD = Y = 80 co si stanie gdy planowane inwestycje spadn do 15: 1. Y = 80 I = 15 C = 4 + 0,7*Y C = 60 AD = 75 nieplanowane zapasy +5 2. Y = 75 I = 15 C = 4 + 0,7*Y C = 56,5 AD = 71,5 nieplanowane zapasy +3,5 3. Y = 71,5 I = 15 C = 4 + 0,7*Y C = 54,1 AD = 69,1 nieplanowane zapasy +2,5 4. Y = 69,1 I = 15 C = 4 + 0,7*Y C = 52,4 AD = 67,4 nieplanowane zapasy +1,7 5.... 6. Y = 63,3 I = 15 C = 4 + 0,7*Y C = 48,3 AD = 63,3 nieplanowane zapasy 0
Spadek wydatków autonomicznych wywołał efekt mnonikowy. Mnoznik: zmiana produkcji odpowiadajcej stanowi równowagi spowodowana zmian poziomu wydatków autonomicznych Mnonik = 1/(1-kracowa skłonno do konsumpcji) lub = 1/(kracowa skłonno do oszczdnoci) Załómy, e C = 4 + 0,7*Y C = 10 + 0,7*Y : gospodarstwa domowe planuj wyda wicej przy kadym poziomie dochodu planowane oszczdnoci gospodarstw s mniejsze przy kadym poziomie dochodu Jeeli jak poprzednio: I = 20 a = 4 Y = AD = 80 C = 60 S = 20 po wzocie planowanych wydatków /spadku planowanych oszczdnoci I = 20 a = 10 Y = AD = 100 C = 80 S = 20 pomimo zmian wielkoci planowanych ich poziom zrealizowany nie uległ zmianie! Jest to tzw. paradoks zapobiegliwoci zmiana planowanych oszczdnoci zmienia poziom dochodu i poziom konsumpcji ale nie zmienia poziomu oszczednoci, które w punkcie równowagi nadal musz równa si planowanym inwestycjom
G <> 0 Jeeli uwzgldni wydatki rzdowe i przyj e sa autonomiczne to w punkcie równowagi: AD = Y = a +b*(1-t)*y + I + G gdzie t: stopa podatku dochodowego std mnonik = 1/[1-b*(1-t)] udział rzdu osłabia działanie efektu mnonikowego Analiza efektu mnonikowego jest typowym narzdziem oceny wpływu polityk na poziom PKB Realny efekt mnoznikowy jest ograniczony przez stabilizatory koniunktury i rynek pienidza
Jeeli NX <>0 Eksport netto = eksport import Eksport - nie zaley od czynników wewnetrznych i PKB eksportera Import -cile zaleny od poziomu PKB i koniunktury wewnetrznej NX = g m * Y gdzie g eksport (egzogeniczny) m skłonno gospodarki do importu Y = a + b*(1-t)*y + G + I + g m*y warunek równowagi w gospodarce otwartej std: mnonik w gospodarce otwartej = 1/[1 b*(1-t) + m] warto mnonika w gospodarce otwartej jest mniejsza ni w zamknitej bo wzrost wydatków egzogenicznych (autonomicznych) zostaje czciowo skierowana na import a nie na produkcj krajow