MONITOROWANIE SZKODLIWYCH PATOGENÓW KUKURYDZY 1

Podobne dokumenty
Zadanie 3.5. Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji organizmów szkodliwych kukurydzy

Zadanie 3.5. Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji organizmów szkodliwych kukurydzy

Zad. 3.5 Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji organizmów szkodliwych kukurydzy.

Dr hab. Elżbieta Czembor, prof. nadzw. IHAR-PIB, mgr Seweryn Frasiński Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB, Radzików

Część I. Rozliczenie w zakresie rzeczowym 1. W jakim stopniu planowane cele poszczególnych zadań zostały zrealizowane w danym roku (podać także w %)

Tab Kukurydza pastewna. Warunki agrotechniczne doświadczenia. Rok zbioru 2015

KUKURYDZA. Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych POREJESTROWE DOŚ WIADCZALNICTWO ODMIANOWE

i Konsulixx, a większą odpornością odznaczały się ES Combi i Rogoso. Przez fuzariozę kolb bardziej porażane były ES Cirrus, Laurinio, Tonacja i

Metody zwalczania chorób grzybowych w kukurydzy

CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH. Wstępne wyniki plonowania odmian. w doświadczeniach porejestrowych KUKURYDZA

Zadanie 3.4. Wykonawcy: dr Tomasz Góral, dr Piotr Ochodzki Zakład Fitopatologii, Pracownia Chorób Roślin

Fuzariozy: jak im przeciwdziałać?

Ochrona kukurydzy przed chorobami powinna być przeprowadzona wszystkimi dostępnymi metodami nie tylko chemicznymi

Odmiany kukurydzy z Polskich hodowli

WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN KUKURYDZY W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko-pomorskim

MAŁOPOLSKA HODOWLA ROŚLIN KUKURYDZA. Kraków 12/ /23/24 Lidzbark Warmiński 89/ Świecie 52/

Materiał siewny roślin uprawnych

Zagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego

Możliwości ograniczania mikotoksyn

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. tel.: do 47 faks:

SKARB FAO 220. EUROPEJSKA JAKOŚĆ ZE SMOLIC rok rejestracji 2012 Słowacja - nowość!

Skład gatunkowy grzybów z rodzaju Fusarium powodujących fuzariozę kłosów pszenicy oraz skażenie ziarna toksynami fuzaryjnymi w latach 2014 i 2015

Omacnica a grzyby z rodzaju Fusarium

Wzorzec ,9 37,2 37,5 35,9

Kukurydza Uwagi ogólne

OBFITE PLONY ZIELONEJ MASY ORAZ ZIARNA KUKURYDZY O NISKIEJ WILGOTNOŚCI

Kierownik tematu: dr Piotr Ochodzki

Kukurydza. Uwagi ogólne

9 Farmplus 2) 77,0 82,6 57,8 94,7 86,0 60,7 121,1 82,8 101

Omacnica: jaką odmianę kukurydzy wybrać?

Kukurydza Uwagi ogólne

Ocena porażenia odmian kukurydzy przez omacnicę prosowiankę (Ostrinia nubilalis Hbn.) *

Kukurydza. Uwagi ogólne

WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki oceny wartości gospodarczej odmian kukurydzy w doświadczeniach

Zadanie 3.4. Wykonawcy: dr Tomasz Góral, dr Piotr Ochodzki Zakład Fitopatologii, Pracownia Chorób Roślin

SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2014r. badań podstawowych w zakresie rolnictwa ekologicznego

WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki oceny wartości gospodarczej odmian kukurydzy w doświadczeniach

E D U A R D O Kukurydza mlekiem płynąca

PAŃSTWOWA INSPEKCJA OCHRONY ROŚLIN I NASIENNICTWA

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU MIKOTOKSYN ROŚLINY ROLNICZE

KUKURYDZA. Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach rozpoznawczych CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH

Kukurydza Uwagi ogólne

Omacnica prosowianka, czyli ogromne straty

Retengo Plus. Więcej niż pierwszy fungicyd w ochronie kukurydzy!

Kukurydza Uwagi ogólne Warunki prowadzenia i wyniki doświadczeń.

Podzadanie 2: Monitoring zmian składu gatunkowego w populacji Fusarium spp. oraz ocena zagrożenia skażeniem ziarna pszenicy mikotoksynami fuzaryjnymi.

CZY POWINNIŚMY BAĆ SIĘ MIKOTOKSYN W KUKURYDZY?

Kukurydza Uwagi ogólne

WSTĘP Opracowanie zawiera wyniki oceny wartości

Tabela1. KUKURYDZA NA ZIARNO. Doświadczenia porejestrowe Odmiany wczesne. Plon ziarna, dt. z ha

MOSSO PIRRO BELMONDO. Pierwszorzędna kiszonka! Idealna odmiana na wczesny zbiór! Oszczędzaj na kosztach suszenia. nasiona / wiosna 2017 / kukurydza

Ochrona fungicydowa liści i kłosa w zbożach

Mamy sposób na zwalczanie omacnicy prosowianki w kukurydzy!

Zwalczanie alternariozy i zarazy ziemniaka z dodatkową korzyścią!

Wykorzystanie krajowych i światowych zasobów genowych w pracach badawczych oraz hodowlanych pszenicy

KOLEKCJA KUKURYDZY PASTEWNEJ

Wyniki doświadczeń odmianowych JĘCZMIEŃ JARY 2014, 2015

SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2012 r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego

Tabela 46. Pszenżyto jare odmiany badane w 2016 r.

AGROPORADNIK nr 9/2015

Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENŻYTO OZIME 2017, 2018

PW Zadanie 3.3: Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji patogenów z kompleksu Stagonospora spp. / S.

Program wieloletni: Tworzenie naukowych podstaw

AGROFAG PRÓG SZKODLIWOŚCI * WOJEWÓDZTWO POMORSKIE bytowski ziemniak alternarioza. objawy choroby zaraza

SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2015r. badań podstawowych w zakresie rolnictwa ekologicznego

Kukurydza. Uwagi ogólne

Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENŻYTO OZIME

SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2016 r. badań podstawowych w zakresie rolnictwa ekologicznego

owies mszyce mszyca czeremchowo-zbożowa - 5 mszyc na 1 źdźbło mszyca zbożowa - 5 mszyc na kłosie

Modele ochrony zbóż jako element integrowanej produkcji

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2017( )

WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim. Kukurydza 2016

Kukurydza Uwagi ogólne

Zabieg T3 - ochroń kłos przez groźnymi chorobami!

11. Kukurydza. rejestrowych oraz wyników PDO z roku zbioru 2016.

Tabela 1. Kukurydza. Odmiany badane. Rok zbioru: ES Cockpit. Uwagi. Lp. Odmiana. MAS 15P Silvinio Pirro Rogoso Tonacja DE AT AT

Fundusze na prowadzenie części doświadczeń (pięć w warunkach prowokacyjnych północnego

Zad. 2.2 Poszerzenie puli genetycznej jęczmienia

E D U A R D O Kukurydza mlekiem płynąca

Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2016 ( )

Liść flagowy: zadbaj o jego prawidłową kondycję!

- plon ziarna, dt z ha - plon ogólny suchej masy, dt z ha. Doœwiadczenia na ziarno finansowane przez COBORU:

Efektywne fungicydy na zboża: Priaxor

Najważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać?

Ochrona fungicydowa zbóż - mieszaniny czynią cuda!

Wyniki doświadczeń odmianowych GRYKA 2016, 2017, 2018

Wyniki doświadczeń odmianowych JĘCZMIEŃ JARY

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

Osiris. Zobacz efekt Osiris

Aneks do I N S T R U K C J I. dla służby ochrony roślin z zakresu prognoz, sygnalizacji i rejestracji

Septorioza w zbożach ozimych: czym ją skutecznie zwalczyć?

14. Kukurydza. Uwagi ogólne

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

Zwalczanie chorób buraka cukrowego może być proste i skuteczne!

Kukurydza. Katalog odmian 2014/2015. Najchętniej kupowane odmiany kukurydzy w Polsce

Choroby podstawy źdźbła - rozpoznawanie, prewencja i zwalczanie

fot. Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach

Tabela 1. Kukurydza. Odmiany badane. Rok zbioru: Lp. Odmiana. Uwagi

Transkrypt:

31 Dr hab. Elżbieta Czembor, prof. nadzw. IHAR-PIB, mgr Seweryn Frasiński Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie Pracownia Traw Pastewnych i Roślin Motylkowatych MONITOROWANIE SZKODLIWYCH PATOGENÓW KUKURYDZY 1 Szybki wzrost powierzchni uprawy kukurydzy na terenie Polski, stosowanie niewłaściwego płodozmianu oraz ocieplenie klimatu spowodowało duże zwiększenie nasilenia występowania chorób liściowych: rdzy (powodowanej przez Puccinia sorghi Schwein) oraz drobnej plamistości (powodowanej przez Kabatiella zeae Nartia et Hiratsuka), głowni guzowatej (powodowanej przez Ustilago zea), fuzarioz kolb (powodowanych przez Fusarium spp.) oraz szkodnika omacnicy prosowianki. Straty powodowane przez te ważne gospodarczo organizmy szkodliwe wahają się w zakresie 1-3%, a często sięgają nawet 5% jeden szkodnik może powodować straty sięgające kilkuset milionów złotych. Jedynie fuzariozy kolb nie są chorobami, które powodują aż tak duże straty w plonie ziarna, jednak metabolity wtórne grzybów z rodzaju Fusarium spp. zawarte w produktach żywnościowych i paszy, uzyskiwanych na bazie skażonego ziarna są wysoko szkodliwe dla ludzi i zwierząt, powodując ich choroby, a nawet śmierć. U zwierząt mających krótki przewód pokarmowy oraz u ludzi związki te są szybko wchłaniane do krwi i gromadzone w organizmie. Ich wpływ na organizm ludzki może ujawniać się w postaci chorób dopiero po wielu latach. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy kontynuuje prace mające na celu monitorowanie patogenów szkodliwych kukurydzy w ramach programu wieloletniego pt. Tworzenie naukowych podstaw postępu biologicznego i ochrona roślinnych zasobów genowych źródłem innowacji wsparcia zrównoważonego rolnictwa oraz bezpieczeństwa żywnościowego kraju zaplanowanego na lata 215-22. Próby liści oraz próby ziarna pobierano z doświadczeń prowadzonych w stacjach i zakładach doświadczalnych COBORU na terenie całego kraju, uwzględniając również rejon północny (rys. 1). MONITOROWANIE CHORÓB LIŚCIOWYCH KUKURYDZY Grzyby Puccinia sorghi oraz Kabatiella zea, które są sprawcami chorób liściowych kukurydzy ograniczają powierzchnię asymilacyjną roślin, przyspieszając ich zasychanie (fot. 1 i 2). Monitorując je, strategicznie do badań włączono 6 odmian. Były to: SY Werena, SMH 35814, SMH 36114, ES Circus, SL 2116, SY Rysunek 1. Rozmieszczenie stacji i zakładów doświadczalnych COBORU uwzględnionych w badaniach oceny porażenia kukurydzy przez choroby liściowe (rdzę kukurydzy oraz drobną plamistość), głownię guzowatą oraz fuzariozę kolb w 215 roku Fotografia 1. Objawy rdzy kukurydzy powodowanej przez grzyba Puccinia sorghi (foto: S. Frasiński) 1 Praca wykonana w ramach współpracy z: dr. Piotrem Ochodzkim (Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB, Radzików), dr. inż. Tomaszem Lenartowiczem oraz mgr inż. Józefem Zychem (COBORU) w ramach programu wieloletniego pt. Tworzenie naukowych podstaw postępu biologicznego i ochrona roślinnych zasobów genowych źródłem innowacji wsparcia zrównoważonego rolnictwa oraz bezpieczeństwa żywnościowego kraju finansowanego przez MRiRW. kwiecień-czerwiec 2 (187) 216 CZEMBOR.indd 31 216-6-1 12:46:2

32 Fotografia 2. Objawy drobnej plamistości kukurydzy powodowanej przez grzyba Kabatiella zea (foto: S. Frasiński) Tabela 1. Porażenie prób liści kukurydzy przez Kabatiella zea pobranych w Tomaszowie Bolesławickim, Krościanie Małej, Cibór,, Słupi Wielkiej, iu, Rawinowie, Radostowie, Białogardzie (porażenie Puccinia sorghi było sporadyczne) Odmiana Tomaszów Bol. Krościana Mała Słupia Wielka Rejon Północny Rawino Radostowo Białograd SY Werena 6,6 7,3 7,9 8, 7,1 6,8 7,9 7,6 7,7 SMH 35814 7,4 7,3 7,6 7,6 7, SMH 36114 6,2 7, 8,1 7,5 7,8 6,5 ES Cirrus 6,7 7,3 8,3 8,5 7,9 7,1 7,7 8,1 8,3 SL 2116 6,5 6,4 7,9 8, 7,6 7,5 SY Rotango 7,2 7,5 7,7 8,1 7,5 7,5 Tabela 2. Porażenie prób liści kukurydzy przez Puccinia sorghi pobranych w Smolicach (Kabatiella zea występowała sporadycznie) Odmiany Stopień odporności Reduta, Dumka, Opoka, Bejm, Narew, Kresowiak, Smolitop, SMH355 4,-5, Jawor, Smolan, Nimba, Glejt, Konkurent 5,1-6, Rataj, SMH36144, Wiarus, Koneser, Rywal, Juhas, Podlasiak, Smolik, Kosmal, Kosynier, Opocja 6,1-7, SMH35814, Lokata, Ułan, Rosomak, Tonacja, Bogoria, Blask, Skarb, Legion, Wiarus, San, SMH3513, Prosna 7,1-8, Rotango. Rejon północny reprezentowały dwie odmiany: SY Werena i ES Cirrus. Do oceny stopnia porażenia przez grzyby wykorzystano skalę od 1 do 9, odzwierciedlającą wielkość porażonej powierzchni liścia (gdzie: 9 oznaczało brak objawów choroby na liściu, 6 na 1% powierzchni liścia widoczne są zmiany chorobowe, a 1 ponad 75% powierzchni pokryta jest rdzą oraz duża część powierzchni liści pokryta jest nekrozami). Stwierdzono, że w 215 roku nasilenie drobnej plamistości oraz rdzy kukurydzy nie było duże i średnio zostało ocenione w zakresie od 6 do 8 (średnio powyżej 7, co oznacza, że na około 5% powierzchni liścia widoczne były objawy choroby). Duży wpływ na rozwój grzybów miała susza i szybkie zasychanie liści. W Tomaszowie Bolesławickim oraz u stwierdzono większe niż w innych lokalizacjach porażenie Kabatiella zea średnio poniżej 7, (tab. 1). Najbardziej porażone materiały przez Puccinia sorghi pochodziły ze Smolic (zakres ocen porażenia wahał się od 4 do 8). Dlatego w tej lokalizacji oceniono odporność 38 odmian (tab. 2). MONITOROWANIE ZMIAN ZDOLNOŚCI CHOROBOTWÓRCZYCH USTILAGO ZEA Monitorowanie porażenia kukurydzy przez głownię guzowatą powodowaną przez Ustilago zea prowadzono w Smolicach i Krościnie Małej (fot. 3). W Smolicach do badań włączono 38 odmian, natomiast w Krościnie Małej 32 odmiany. W Krościnie Małej dla 1 odmian (co stanowi 3% badanych) stwierdzono, że na ponad 2% roślin było z objawami choroby. Dla kolejnych 5 odmian stwierdzono, że liczba roślin porażonych wahała się w zakresie 11-2%. W Smolicach nasilenie choroby było niskie (tab. 3). kwiecień-czerwiec 2 (187) 216 CZEMBOR.indd 32 216-6-1 12:46:21

33 Fotografia 3. Objawy głowni guzowatej kukurydzy powodowanej przez grzyba Ustilago zeae (foto: S. Frasiński) MONITOROWANIE ZMIAN ZDOLNOŚCI CHOROBOTWÓRCZYCH FUSARIUM SPP. Występowanie grzybów z rodzaju Fusarium spp. powodujących fuzariozę kolb kukurydzy obserwuje się na terenie całej Polski. Dotychczasowe badania wykazały, że w zależności od rejonu, najważniejsze znaczenie mają F. graminearum produkujący deoksynivalenol i zeralenol oraz F. verticillioides produkujący fumonizyny. W obrębie tych gatunków stwierdzono również dużą zmienność dla agresywności i zdolności do ilości produkowanych Tabela 3. Porażenie roślin głownią guzowatą w Krościnie Małej (w Smolicach Ustilago zea występowała sporadycznie) Odmiany ES Concord, Linsdey, ES Cocpit, DKC3711, ES Tolerance, P927, Ricardinio, Norico, P8134, SY Enigma, Rivaldinio, LG3273, SY Multipass, ES Gallery, SY Gibuti, Arturo, DKC3623, ES Cirrus, Herkuli CS, SY Rotango % roślin porażonych SY Werena, Kanonier, MAS 2S, ES Carmen, P 8589 11-2 MAS 17G, Ambrosini, Opcja, Torinio, ES Abacus, Silvinio, ES Metronom, Sativo, MAS 15P, P8523 >2-1 toksyn. Infekcja roślin następuje podczas kwitnienia zbóż przy temperaturze powyżej 2 o C i wilgotności powietrza 85-9% przez minimum 24-4 godz. Najczęściej dochodzi do niej przez przeniesienie przez krople deszczu makrokonidiów na górne części roślin, głównie znamiona kwiatostanów żeńskich, bądź w wyniku przeniesienia przez wiatr askospor. Źródłami infekcji są chwasty, nieoczyszczony materiał siewny, porażone ziarniaki, resztki pożniwne, a także występowanie szkodników. Choroba ta może rozwijać się w następstwie innych chorób. Oznaką porażenia rośliny jest grzybnia rosnąca na liściach okrywowych, kolbach i ziarniakach o białawym, różowym lub czerwonym nalocie (fot. 4). Następnie ziarniaki stają się matowe, a w niektórych przypadkach pękają. Powszechnie występującym w uprawie roślin gatunkiem jest F. verticillioides. Jego cechą wyróżniającą jest możliwość zasiedlania rośliny przez rozprzestrzenianie się w tkankach przez cały okres wegetacji bez jakichkolwiek objawów. W tym przypadku wyróżnia się trzy drogi infekcji: przez wnikanie przez znamiona słupków przedostając się do powstających ziarniaków, przez porażenie systemiczne i za pośrednictwem szkodników mających możliwość przenoszenia zarodników (fot. 5). Wysokie wymagania jakościowe konsumentów oraz paszowe przyczyniły się do wprowadzenia ze strony Unii Europejskiej norm prawnych określających dopuszczalną zawartość wybranych substancji w produktach żywnościowych i pastewnych. Regulacje dotyczące maksymalnej zawartości toksyn fuzaryjnych [EC no 1126/27] zostały wprowadzone w 27 roku. W przypadku ziarna nieprzetworzonego górna granica zawartości deoksyniwalenolu (DON) wynosi 17 µg/kg, zearalenonu (ZEA) 35 µg/kg, a fumonizyn (FB1, FB2, FB3) 4 µg/kg. Monitorując zmiany zdolności chorobotwórczych grzybów z rodzaju Fusarium spp. wykonano analizy kwiecień-czerwiec 2 (187) 216 CZEMBOR.indd 33 216-6-1 12:46:22

34 Fotografia 4. Objawy silnego porażenia plantacji kukurydzy fuzariozą kolb powodowaną grzybami z rodzaju Fusarium spp. (foto: E. Czembor) Fotografia 5. Omacnica prosowianka i fuzarioza kolb na kukurydzy (foto: E. Czembor) zawartości DON, ZEA i fumonizyn dla prób ziarna pobranych w 213 roku. Pochopdziuły one z 1 odmian o różnej wczesności: 3 odmiany wczesne (Laurinio, MAS 15 P i NK Falkone), 4 średnio wczesne (Ambrosini, ES Albatros, NK Nekta i Ricardinio), oraz 3 średnio późne (Alduna, Lindsey i Ronaldinio). Uzyskane wyniki pokazują duże zróżnicowanie w zawartości badanych mikotoksyn zarówno między miejscowościami, jak i między badanymi odmianami (rys. 2, 3, 4, 5). Stwierdzono istotną zależność między zawartością DON i ZEA oraz brak wyraźnej zależności z FUM. Odmiany wczesne kumulowały średnio najmniej mikotoksyn, odmiany średnio wczesne i średnio późne zaś najwięcej (rys. 1). Analizując skład gatunkowy grzybów, które zasiedlały ziarno stwierdzono występowanie nowego gatunku, którego toksyny są równie szkodliwe jak grzybów F. graminearum czy F. verticillioides. Uzasadnia to konieczność prowadzenia monitorowania. Najbardziej efektownym sposobem w walce z chorobami jest łączenie metod ochrony wraz z niszczeniem źródeł ich występowania. Ważną rolę w walce z chorobami odgrywa m.in. dobór odpowiedniego mieszańca kukurydzy, płodozmian czy też niszczenie chwastów oraz resztek pożniwnych, które są źródłem grzybów i bakterii. Przestrzeganie właściwej agrotechniki oraz wykorzystanie w uprawie odmian odpornych to element Dobrej Praktyki Rolniczej (DPR). W przypadku kukurydzy i fuzariozy kolb jest to obecnie jedyna możliwa metoda. Stosowanie fungicydów jest trudne i mało efektywne, ponieważ trudno jest oceniać nasilenie choroby. Ważną rolę pełni również ograniczenie występowania owadów i szkodników, które w trakcie żerowania uszkadzają kolby kukurydzy, wpływając w ten sposób na szybki rozwój choroby. W związku z ograniczeniem stosowania środków chemicznych coraz więcej uwagi poświęca się także metodom alternatywnym, takim jak ochrona biologiczna. Wykorzystuje się tu mikroorganizmy wykazujące antagonistyczne oddziaływanie w stosunku do patogena. 3 25 2 15 1 5 wczesna średnio wczesna późna DON ZEA FUM Rysunek 2. Średnia zawartość deoksyniwalenolu, zearalenonu i fumonizyn w próbach ziarna pobranych z odmian wczesnych, średnio wczesnych i późnych z doświadczeń prowadzonych w stacjach i zakładach doświadczalnych COBORU w 213 roku Polska jest krajem, w którym obserwuje się wzrost nasilenia występowania chorób liściowych: rdzy oraz drobnej plamistości, głowni guzowatej, fuzarioz kolb oraz szkodnika omacnicy prosowianki. Dlatego ważne jest, aby monitoring tych chorób w różnych rejonach Polski prowadzony był w sposób ciągły. Za najbardziej opłacalną i przyjazną środowisku metodę ochrony roślin przed czynnikami chorobotwórczymi uważa się wykorzystanie w uprawie odmian odpornych. Dlatego coraz większą wagę przywiązuje się do selekcji materiałów wyjściowych do hodowli pod względem odporności na ważne gospodarczo choroby. kwiecień-czerwiec 2 (187) 216 CZEMBOR.indd 34 216-6-1 12:46:25

35 14 12 1 8 Laurinio MAS 15 P NK Falkone Ambrosini ES Albatros NK Nekta Ricardinio Alduna Lindsey Ronaldinio 6 4 2 normy UE Rysunek 3. Poziom skażenia prób ziarna deoksyniwalenolem pobranych z doświadczeń prowadzonych w stacjach i zakładach doświadczalnych COBORU w 213 roku 16 14 12 1 8 6 4 2 Laurinio MAS 15 P NK Falkone Ambrosini ES Albatros NK Nekta Ricardinio Alduna Lindsey Ronaldinio normy UE Rysunek 4. Poziom skażenia prób ziarna zearalenonem pobranych z doświadczeń prowadzonych w stacjach i zakładach doświadczalnych COBORU w 213 roku 4 35 3 25 2 15 1 5 Laurinio MAS 15 P NK Falkone Ambrosini ES Albatros NK Nekta Ricardinio Alduna Lindsey Ronaldinio Rysunek 5. Poziom skażenia prób ziarna fumonizynami pobranych z doświadczeń prowadzonych w stacjach i zakładach doświadczalnych COBORU w 213 roku kwiecień-czerwiec 2 (187) 216 CZEMBOR.indd 35 216-6-1 12:46:33