KOLEKCJA KUKURYDZY PASTEWNEJ

Transkrypt

1 LUBELSKI OŚRODEK DORZDZTWA ROLNICZEGO W KOŃSKOWOLI POLE DOŚWIACZALNO WDROŻENIOWE W POŻOGU II I. Charakterystyka kolekcji odmian KOLEKCJA KUKURYDZY PASTEWNEJ Kolekcja odmian kukurydzy pastewnej w 2015 roku składała się z 24 mieszańców o klasach wczesności od wczesnych (FAO do 220), przez odmiany średniowczesne ( FAO) do średniopóźnych (FAO ). Większość stanowiły odmiany przeznaczone do uprawy na ziarno (10 odmian), następnie odmiany przeznaczone do uprawy zarówno na ziarno jak i na kiszonkę (6 odmian) oraz dwie odmiany kiszonkowe. W kolekcji znalazły się również mieszańce, które po raz pierwszy pojawiły się w badaniach (6 odmian). W fazie 3-4 liści kukurydzy (BBCH 13-14) obliczono polową obsadę roślin. Podczas zbioru określono wilgotność ziarna. Wydajność poszczególnych mieszańców określono na podstawie plonu ziarna w dt z 1 ha. Podczas sezonu wegetacyjnego na bieżąco prowadzono obserwacje nasilenia występowania agrofagów. II. Przebieg sezonu wegetacyjnego Siew kukurydzy przeprowadzono 6.V siewnikiem punktowym Khun z serii Maxima 2 TS. Podczas siewu zastosowano nawożenie startowe w formie polidapu. Zabieg chwastobójczy przeprowadzono herbicydem o działaniu doglebowym. Efekt chwastobójczy został osiągnięty, na co miało wpływ optymalne uwilgotnienie gleby podczas zabiegu. Wschody kukurydzy (BBCH 10) zaobserwowano po 12 dniach od siewu. Już od samych wschodów (często opóźnionych z powodu niskiej temperatury i zimnej gleby) siewki kukurydzy były wystawione na działanie niskich temperatur. Wschody były nierównomierne ze względu na spowolniony lub zupełnie zahamowany wzrost roślin. Wskutek niskich temperatur pobieranie składników pokarmowych z gleby było ograniczone, a rośliny nabierały barwę żółtą. Ogólnie mówiąc miesiąc maj dla kukurydzy był miesiącem chłodnym i wilgotnym. Opady deszczu w maju znacznie przekraczały średnie z wielolecia. Niskie temperatury i opady deszczu obniżały temperaturę gleby co miało wpływ na spowolnienie wzrostu roślin. Chłód występujący w okresie wschodów roślin i rozwoju pierwszy liści sprawił, że osłabionym roślinom kukurydzy mogła zagrażać ploniarka zbożówka, jednak na polu doświadczalnowdrożeniowym nie odnotowano dużego nasilenia tego szkodnika. Wraz z początkiem czerwca kukurydza weszła w fazę 3-4 liści (BBCH 13-14). Opady deszczu w tym miesiącu były znacznie mniejsze w porównaniu do średnich z wielolecia ale rośliny skorzystały z zapasów wilgoci w glebie po deszczowym maju. Zapasy wody w glebie oraz ocieplenie, które przyszło wraz z nadejściem czerwca spowodowało bardzo intensywny wzrost kukurydzy. W fazie rozwojowej 5 liści (BBCH 15) zaaplikowano profilaktycznie pierwszą dawkę nawozu płynnego NPK oraz nawozu mikroelementowego z cynkiem i borem. W tej fazie rozwojowej można zaobserwować pierwsze objawy głowni guzowatej kukurydzy - w tym roku nie stwierdzono znacznego jej występowania na polu doświadczalnowdrożeniowym. Kukurydza w ostatniej dekadzie czerwca po wykształceniu wszystkich liści właściwych weszła w fazę wydłużania pędu (BBCH 3). Na przełomie czerwca i lipca w niewielkim nasileniu pojawiła się mszyca czeremchowo-zbożowa. Faza rozwoju wiechy kukurydzy (kłoszenie) (BBCH 5) rozpoczęła się w drugiej połowie lipca. Następnie wraz z początkiem sierpnia rozpoczęło się kwitnienie kukurydzy (BBCH 6). Kwitnienie jest jedną z ważniejszych faz w rozwoju tej rośliny, bowiem w czasie jej trwania kształtują się ważne elementy struktury plonu liczba ziaren w rzędzie, liczba rzędów w kolbie, liczba kolb na roślinie. Na tym etapie kukurydza jest najbardziej wrażliwa na niedobór wody, składników pokarmowych oraz wysokie temperatury. Kukurydza należy do roślin oszczędnie gospodarujących wodą jednak w tym roku susza i upały występujące w newralgicznych momentach wegetacji tej rośliny mocno zredukowały plon. Najbardziej roślinom dał się we znaki miesiąc sierpień. W tym czasie plantacje kukurydzy w woj. lubelskim wyglądały bardzo różnie, skutki suszy szczególnie widoczne były na glebach lżejszych, gdzie w skrajnych przypadkach rośliny całkowicie usychały na pniu. Jedynie plantacje, położone na dobrych glebach, zasobnych w próchnicę, lepiej akumulujących wodę, wyglądały zdecydowanie lepiej i rokowały na lepszy plon. W tym okresie na polu doświadczalno-wdrożeniowym ogólny stan kolekcji kukurydzy ocenić można było jako dobry, w porównaniu do tego w jakim stanie była kukurydza w rejonach najbardziej dotkniętych suszą (np. powiat radzyński, łukowski, parczewski, bialski, lubartowski). Jednak te ekstremalne warunki pogodowe w różnym stopniu wpłynęły na plonowanie poszczególnych odmian w kolekcji kukurydzy. Fazy rozwoju i dojrzewania ziarniaków (BBCH 6, BBCH 7) były mocno zakłócone. Część mieszańców wykształciła małe i nie do końca

2 zaziarnione kolby ze słabo rozwiniętymi ziarniakami co później dało odzwierciedlenie w ilości otrzymanego plonu ziarna w dt/ha. Zmiana stanowiska uprawy pod kolekcję kukurydzy wpłynęła pozytywnie na stan fitosanitarny roślin. W tym sezonie wegetacyjnym odnotowano znacznie mniejsze porażenia ziarna przez fuzariozy oraz omacnicę prosowiankę. Zbiór kolekcji kukurydzy przeprowadzono 30.X, średni plon ziarna wszystkich odmian przy 14% wilgotności wyniósł 83,9 dt/ha. Tab.1 Plony odmian kukurydzy pastewnej na Polu Doświadczalno-Wdrożeniowym w Pożogu II Odmiana klasa wczesności FAO przeznaczenie obsada roślin [szt./m2] wilgotność ziarna przy zbiorze [%] plon przy przy 14% wilgotności [dt/ha] wpis do KR ES CUBUS 8,6 24,5 65,1 - NOLWEEN 8,8 20,9 85,1 - SU268 8,4 22,2 74,3 - odmiany pierwszy rok w badaniach IG1905 8,8 22,0 82,1 - VITORES 8,5 19,2 77,8 - SUNBEAM 8,6 19,6 81,2 - CODIGREEN Z/K 8,4 20,9 92,6 - CODIMON 240 Z/K 8,9 21,5 79,9 - SCANOR Z/K 8,7 20,2 78,2 - SATIVO 250 Z 8,8 18,7 91, ES TOLERANCE 250 Z 8,0 23,1 90, SUDOR Z/K 8,9 21,5 75,6 - SUGUS 230 Z 8,9 21,5 104,8 - SUCAMPO 230 Z/K 8,9 24,5 91,8 - MATTEO 290 Z/CCM/K 8,3 22,5 86,9 - SUDRIX 260 K 8,6 28,0 88,1 - ASSANO K 8,6 20,4 83, ES GALLERY 280 Z 8,8 28,9 80,7 - ROSOMAK 270 Z 8,9 24,3 98, ES MAKILA 240 Z 8,9 19,4 89, NORICO Z 8,6 20,9 88, KONKURENT Z 8,9 20,8 83, KOSYNIER Z 8,9 23,4 72, TONACJA 230 Z 8,5 24,9 73, średnia obsada: 8,7 średni plon: 83,9 Wykres 1. Średnie plony i średnia wilgotność ziarna pod względem klasy wczesności (FAO) na Polu Doświadczalno- Wdrożeniowym w Pożogu II FAO (średniopóźne) FAO (średniowczesne) do 220 FAO (wczesne) wilgotność ziarna podczas zbioru [%] plon ziarna przy 14 % wilg. [dt/ha] wilgotność ziarna podczas zbioru [%] plon ziarna przy 14 % wilg. [dt/ha] do 220 FAO (wczesne) FAO FAO (średniowczesn (średniopóźne) e) 20,2 21,8 25,9 78,2 86,4 88,4

3 III. Technologia uprawy kukurydzy na Polu Doświadczalno-Wdrożeniowym w Pożogu II powierzchnia 0,5 ha, przedplon: gryka, gleba: mineralna średnia, ph: 6,91 SIEW: 6.V.2015r. ILOŚĆ WYSIEWU: szt. nasion/ha ZWALCZANIE CHWASTÓW: 8.V.2015r. Lumax 537,5 SE- 2 l NAWOŻENIE: jesienne 5.XI.2014r. N- 9 kg, P2O5-32 kg, K2O- 48 kg w formie Polifoski 6 wiosenne 30.IV.2015r. N- 70 kg w formie Mocznika 6.V.2015r. (startowo) N- 11 kg, P2O5-29 kg, S- 3 kg w formie Polidapu dolistne 8.VI.2015r. Basfoliar l + Adob Zn- 0,75 kg + Adob B- 0,25 l + Asahi SL- 0,3 l 16.VI.2015r. Basfoliar 36 extra- 3 l + Adob Zn- 0,75 kg + Adob B- 0,5 l + Asahi SL- 0,3 l Fot.1 Siew kolekcji kukurydzy na Polu DW w Pożogu II 6.V.2015r. Fot.2 Stan plantacji kukurydzy 24.V.2015

4 Fot.3 Kukurydza w fazie BBCH Fot.3 Kukurydza w fazie BBCH Fot.4 Efekt żerowania ploniarki zbożówki widoczny w fazie BBCH 17-18

5 Fot.5 Kukurydza w fazie BBCH VI.2015 Fot.6 Koniec fazy kwitnienia kukurydzy widoczny w postaci obumierania (brązowienia) znamion i szyjek słupków Fot.6 Plantacja kukurydzy dotknięta suszą i szkodami wywołanymi przez dziki (pow. lubartowski) 3.IX.2015

6 Fot.7 Efekt suszy widoczny na kolbach Fot.8 Pomiar wilgotności ziarna kukurydzy Opracowała: Edyta Baca