PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 113 Transport 2016 Józef Suda Politechnika Warszawska, W Transportu OCENA POJAZDÓW TRANSPORTU PUBLICZNEGO : marzec 2016 Streszczenie: W artykule transportu publicznego Przeanalizowano typowe. Sp. z o.o. w Warszawie. transport publiczny, lokalizacja, system GPS 1. METODY LOKALIZACJA POJAZDÓW P (TP) w Typowa konfiguracja dach, centra 8]. D tych danych ne jest, aby dane te obarczone Innowacyjne technologie zastosowane y jest spotykane w transporcie publicznym metody lokalizacji pojazdów: lokalizacja logiczna, lokalizacja punktowa, lokalizacja karty SIM w systemie GSM, lokalizacja w systemach satelitarnych. Metoda lokalizacji logicznej polega na zliczaniu przebytej drogi, najc przez pojazdu przebytej drogi. D przystanku, gdzie licznik jest zerowany. Wymagana jest informacja o aktualnie
466 Józef Suda wykonywanym zadaniu przewozowym, trasie Lokalizacja logiczna Zmiana trasy powoduje ojazdu. tej infrastruktury drogowej, radiowej, kosmicznej, itp. Lokalizacja punktowa lokalizacji logicznej. zastosowanie kodów kreskowych, czyli graficzne kresek (rys. 1). P punkcie meldunkowym na trasie. I na. Rys. 1. Na dachu k (Lwów, fot. autora) Obecnie metody lokalizacji punktowej wykorzyst techniki rozpoznawania obrazu lub u radiowego. Technika OCR (Optical Character Recognition) wykorzystuje elektro- stosuje czytniki: laserowe, diodowe, wielokierunkowe, itp. Metod jest RFID (Radio Frequency IDentyfication) [5]. Metoda ta pozwala na znym. System GSM, czyli Global System for Mobile Communication, to najpopularniejszy 6]. Subscriber szej stacji bazowej. karty identyfikacja stacji (Cell-Id location) [10]. Metody EOTD (Enhanced Observed Time Difference) i TOA (Time Of Arrival do stacji z atomowym wzorcem czasu. Metoda AOA (Angle Of Arrival u przez systemy wieloantenowe.
Ocena 467 Miejsce pomiaru [6] [km] [km] Tablica 1 Odchylenie standardowe [km] Centrum miasta 0,44 2,40 0,41 Autostrada 2,92 20,37 2,02 zy danych o stacjach. Wszystkie metody, oprócz, nowe Satelitarne Systemy Lokalizacji trzy grupy [2]: - systemy pomiaru alnej satelity. Obecnie systemy: GPS NAVSTAR (Global Positioning System NAVigation Signal Timing And Ranging) s GLONASS (Globalnaia Navigacionnaia Sputnikova Sistema) system rosyjski, dwa kolejne, Galileo i BeiDou [2]. GNSS (Global Navigation Satellite S je sposoby czasy systemów odniesienia. 2. DY LOKALIZACJI SATELITARNEJ Segmentowa budowa nawigacyjnych systemów satelitarnych ele [2]:,, zjawiska geofizyczne. Na segment kosmiczny skich, promieniowanie, opór atmosfery oraz fali radiowej ryzacja fali w wyniku, a w ) w do- fala
468 Józef Suda, zmianie polaryzacji. terenu. od klasy i przeznaczenia. N obwodów elektrycznych. W artykule przedstawiono wyniki bada u po- w odbiornikach oraz czynników atmosferycznych, odbiorników GPS. lokalizacji takich jak: rodzaj terenu (charakter zabudowy), odbiorniki GPS, generacji (wieku) odbiornika GPS, GPS (pojazdu). (pojazdu) odbiornika GPS traktowano., a pojazdów Miejskich 2.1. METODA OCENY LOKALIZACJI AUTOBUSÓW MZA i transmitowane z wykorzystaniem systemu GPRS GSM do Centrali Nadzoru Ruchu MZA. Systemów ych podsystemy [9]. Rys. 2. [5]
Ocena 469 10 sekund, telegramy zawie- GPRS (imsi), numeru karty SIM czasu, i ID Rys. 3 [9], na podstawie satelitarnej mapy, GPS w wyliczono tu od prostej: = [ ] (1) przeliczono radiany i metry przy. = = [rad] (2) 2 = [m] (3) gdzie: d [ ], A, B, C x p, y p D R 371 000 m). Wybrano poligonów badawczych : odcinek Al. Ujazdowskimi, - m, kraniec linii autobusowych - Dworzec Centralny, kraniec linii autobusowych - Metro Marymont, kraniec linii autobusowych - Osiedle Górczewska. M postoju od lokaliza GPS.
470 Józef Suda 2.2. METODA OCENY LOKALIZACJI TRAMWAJÓW na przystankach (SIP) oraz System Nadzoru Ruchu Tramwajów w ramach SNRT2000. P Systemu we o zakresie od 410 do 430 MHz. Centrum Komunikacyjne o Rys. 4. A a 1], wynosi Depesza zawiera informacje o godzinie, minucie i sekundzie nadania czasu lokalnego, nu- i o ostatnim zespole przystankowym na trasie. Rysunek 5 przedstawia dane wybrane z depesz. Rys. 5. Dane depesz [4] ersal Transverse Mercator). Transverse Mercator Projection). w strefie 34 U. waju depesza podaje Podobnie jak w przypadku autobusów, d prostej
Ocena 471 a wybór miejsc o wysokiej zabudowie lub o niewielkim zagospodarowaniu pobliskiej przestrzeni. i Wawelska 03. Poligony o braku wysokiej zabudowy to okolice przystanków: Most Ponia- kowiec 03. 3. miejsca o wysokiej zabudowie jest, u zbiegu Al. i Al. Jerozolimskich. Pa 237 m, wiadukt ek hotelu Marriott. e jezdn budynku dworca zadaszeniem (rys. 6). autobusów. Rys. 6. 7] Analizy wykonano na podstawie telegramów grudniu 2012, styczniu i lutym 2013 roku, Na podstawie 810 pomiarów Wyniki przedstawiono w tablicy nr 2. Tablica 2 lokalizacji autobusów w terenie o wysokiej zabudowie [3] Numer przystanku w zespole Dworzec Centralny próby Odchylenie 21, 23 249 14,18 8,23 25, 26, 27 371 15,86 8,84 30 190 17,39 13,17 ska na warszawskim Bemowie, przy zbiegu ulic Górczewskiej i Lazurowej. przystankach w zespole Osiedle Górczewska. odniesienia wyznaczono ju dla autobusów przy konkretnych przystankach
472 Józef Suda lokalizacji autobusów w terenie o niskiej zabudowie [3] Numer przystanku w zespole próby Tablica 3 04 533 4,64 2,99 05 70 4,81 1,14 06 400 7,54 5,71 07 843 1,38 0,6 (por. tab. 4). Tablica 4 [3] 685 16,3 26,28 w terenie otwartym wykonano na (por. tab. 5). Tablica 5 [3] Liczebn 1500 7,09 4,06 lokalizacji. Podobni ono lokalizacji tramwajów. wu wysokiej zabudowy (por. tab. 6) przy: (przystanek Ul. Grójeckiej (przystanek Wawelska 03). Tablica 6 tramwajów przy wysokiej zabudowie [4] próby Krucza 06 744 9,07 10
Ocena 473 891 8,59 9,49 Wawelska 03 815 5,89 6,78 Oc i w terenie otwartym (por. tab. 7). Wybrane miejsca to: Al. Krakowska wiadukt nad torami kolej. (okolice przystanku PKP Rakowiec 03), ul. przy u z Tr (przystanek ), Al. Jerozolimskie i Most Poniatowskiego (przystanek Most Poniatowskiego 04). [4] próby Tablica 7 odniesienia PKP Rakowiec 03 709 2,07 2,2 639 3,24 4,4 Most Poniatowskiego 04 787 3,88 5,32 Dane o lokalizacji tramwajów analizowano na podstawie 757 041 depesz z 3 dni w listopadzie 2014 r. Obszary no Poniatowskiego 4. NA LOKALIZACJI, zarówno proceso- wzrasta. Tabor Tramwajów Warszawskich podzielono na dwie grupy: nowe pojazdy e i pojazdy gowe starszego typu. Dla ich identyfikacji wykorzystano numery taborowe. [4] Tablica 8 Miejsce pomiarów Generacja GPS próby [m] Odchylenie standardowe [m] lenia standardowego [m] Wszystkie lokalizacje tramwajów starszy tabor 2162 6,44 8,02 1,46 nowszy tabor 2423 4,98 5,49 2,53
474 Józef Suda Prezentowane w tab. 8 wyni lokalizacji poprawi. 5. PODSUMOWANIE W grudniu 2012 r., styczniu i lutym 2013 r. obserwowano warunki atmosferyczne i wybrano 2 dni o skrajnie dla lokalizacji obarczonej dla owego Osiedle Górczewska. Zbadane u 2.02.2013, gdy i w dniu 13.12.2012 r. bez opadów. Z analizy wynika, lokalizacji odbiorników GPS. jego rzeczy- Jednak p interpolowanych ch. (Google Earth Pro) pod zadaszeniem. Linie b, na których kre-, w którym kierunku por cia linii odniesienia jako rzeczywistego toru pojazdu. Tablica 9 torowo próby autobusy wysoka zabud. 1 495 15,97 17,27 autobusy brak zabudowy 3 346 5,26 3,14 tramwaje wysoka zabud. 2 450 7,84 8,96 tramwaje brak zabudowy 2 135 3,10 4,30 Istotny satelitarnej lokalizacji ma charakter zabudowy. Dotyczy to zarówno autobusów jak i tramwajów. W miejscach o zabudowie (por. tab. 9). Bibliografia 1. http://www.infotron.com.pl/index.php/snrt-2000. 2. Januszewski J.: Systemy GPS i Inne Systemy Satelitarne w Nawigacji Morskiej, Fundacja Rozwoju 4. 3.
Ocena 475 4. 5. Pl ID, Logistyka nr 1 / 2001. 6. Sabak G.: Wykorzystanie danych lokalizacji strumienia pojazdów w ITS perspektywa operatora sieci http://przeglad-its.pl/2011/03/18/ 7. Schematy rozmieszczenia linii komunikacyjnych, http://www.ztm.waw.pl/mapy.php?c=117&l=1 8. blicznej. II Konferencja Naukowo Techniczna Zintegrowany transpo regionów Public Trans 2007, Warszawa 2007. 9. Suda J.: Wymagania funkcjonalne dla o niepublikowane, wykonano dla MZA Sp. z o.o.. Warszawa 2012 r. 10. Tracking Cell ID to location, firmy Enaikoon, https://www.enaikoon.com/en/tools/cell-idlocation/. EVALUATION OF THE ACCURACY LOCATION OF PUBLIC TRANSPORT VEHICLES Summary: The article presents the results of the accuracy of the location of public transport vehicles in areas with varying degrees of urbanization. Typical sources of errors in the satellite location systems have been analyzed. The influence of external factors and conditions resulting from the development of GPS receiver technology has been evaluated. The accuracy of location Warsaw trams and buses belonging to the largest public transport operator in Poland (MZA Sp. o. o. in Warsaw) was evaluated. Keywords: public transport, location, GPS system