Kontrakty terminowe na stawki WIBOR Sebastian Siewiera Główny Specjalista Dział Rynku Terminowego Warszawa, marzec 2014-1-
WSTĘP Kontrakty terminowe (futures) na stopy LIBOR/EURIBOR oraz obligacje skarbowe są jednymi z najpopularniejszych instrumentów pochodnych, które znajdują się w obrocie na giełdach światowych. Popularnie futures na stopy procentowe (krótko i długoterminowe) służą zarówno zabezpieczaniu przed ryzykiem zmian krótkoterminowych stóp procentowych (stawek WIBOR), stóp długoterminowych - rynkowych cen i rentowności obligacji skarbowych, jak również umożliwiają spekulacje na zmianę ww cen. Giełdowa standaryzacja, jednoczesny dostęp wielu grup inwestorów, system depozytów zabezpieczających zapewnia płynność obrotu, jego przejrzystość oraz bezpieczeństwo. -2-
FUTURES NA STOPĘ PROCENTOWĄ GIEŁDY ZAGRANICZNE 1 3 4 2 5-3-
FUTURES NA STOPĘ PROCENTOWĄ GIEŁDY ZAGRANICZNE W milionach kontraktów Wszystkie derywaty Derywaty na stopę % 2009 2010 2011 2012 1 687 1 897 2 043 1 660 465 574 630 470 28% 30% 31% 28% W milionach kontraktów Wszystkie derywaty Derywaty na stopę % 2009 2010 2011 2012 1 056 1 222 1 148 955 517 587 578 450 49% 48% 50% 47% W milionach kontraktów Wszystkie derywaty Derywaty na stopę % 2009 2010 2011 2012 364 598 649 693 220 423 467 496 60% 70% 71% 72% -4-
DEFINICJA KONTRAKTU Czym jest kontrakt terminowy (ang. futures)? UMOWA między nabywcą, a sprzedawcą (wystawcą) kontraktu ZOBOWIĄZANIE do kupna/sprzedaży: - instrumentu bazowego - w określonym momencie w przyszłości - po z góry określonej cenie Kontrakty notowane na GPW są ROZLICZANE PIENIĘŻNIE -5-
DEFINICJA KONTRAKTU Inwestycja w kontrakty futures to: Liniowy profil wypłaty Dźwignia finansowa Gra o sumie zerowej Niskie ryzyko kredytowe Wysoka płynność -6-
FUTURES NA WIBOR INSTRUMENT BAZOWY Stawki referencyjne WIBOR http://www.acipolska.pl/wibor.html Stawki referencyjne WIBOR dla okresu 1, 3 i 6 miesięcy http://www.acipolska.pl/wibor/indeks-wibidwibor.html Indeksy istnieją ponad 20 lat 11 banków kwotujących Banki mające status dealera rynku pieniężnego wyłonieni w konkursie NBP Transakcyjność największa wartość indeksu Kwotowane podczas FIXING-u stawki referencyjne WIBOR są wartościami transakcyjnymi przez następne 15 minut handlu Spread WIBID/WIBOR max. 0,3% punktu procentowego dla transakcji O/N i T/N max. 0,2% punktu procentowego dla okresów powyżej tygodnia do 1 roku http://www.acipolska.pl/wibor/kwoty-minimalne-spready.html -7-
FUTURES NA WIBOR STANDARD KONTRAKTÓW 1M WIBOR 3M WIBOR 6M WIBOR Nominał 3.000.000 PLN 1.000.000 PLN 1.000.000 PLN Kwotowanie Krok notowania 100,00 minus stopa procentowa 1 punkt bazowy Krok notowania 25 PLN 25 PLN 50 PLN Miesiące wygaśnięcia 6 najbliższych miesięcy kalendarzowych 9 najbliższych + 4 kolejne miesiące z marcowego cyklu kwartalnego 6 najbliższych + 4 kolejne miesiące z marcowego cyklu kwartalnego Dzień wygaśnięcia Ostateczny Kurs Rozliczeniowy Trzecia środa miesiąca wygaśnięcia danej serii ( godzina11:00) 100,00 minus stawka WIBOR z dnia wygaśnięcia kontraktu -8-
FUTURES NA WIBOR KALENDARZ OBROTU NA DZIEŃ 24 X 2014 2013 2014 2015 1M WIBOR 3M WIBOR 6M WIBOR Wygasanie: Trzecia środa miesiąca (godz. 11:00) -9-
FUTURES NA WIBOR NAZEWNICTWO FXYZkrr F futures XYZ nazwa instrumentu bazowego: 1MW 1M WIBOR 3MW 3M WIBOR 6MW 6M WIBOR k miesiąc wygaśnięcia rr rok wykonania Miesiąc styczeń Luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Przykład: F3MWM14 Futures na 3 miesięczny WIBOR wygasający w czerwcu 2014r. Kod (k) F G H J K M N Q U V X Z -10-
FUTURES NA WIBOR KWOTOWANIE KONTRAKTÓW Kwotowanie kontraktów futures na 3M WIBOR (na dzień 24/10/13) DZIEŃ MIESIĘCY DO NAZWA KWOTOWANIE WYGAŚNIĘCIA WYGAŚNIECIA KONTRAKTU KUPNO SPRZEDAŻ 2013-11-20 0.9 F3MWX13 97,29 97,36 2013-12-18 1.8 F3MWZ13 97,27 97,35 2014-01-15 2.7 F3MWF14 97,27 97,34 2014-02-19 3.9 F3MWG14 97,26 97,33 2014-03-19 4.8 F3MWH14 97,26 97,33 2014-04-16 5.7 F3MWJ14 97,24 97,32 2014-05-21 6.9 F3MWK14 97,21 97,29 2014-06-18 7.8 F3MWM14 97,19 97,27 2014-07-16 8.7 F3MWN14 97,16 97,23 2014-09-17 10.8 F3MWU14 97,03 97,15 2014-12-17 13.8 F3MWZ14 96,89 97,00 2015-03-18 16.8 F3MWH15 96,76 96,87 2015-06-17 19.8 F3MWM15 96,62 96,75 Źródło: http://www.gpw.pl/kontrakty_terminowe_pelna_wersja#ipk_wibor -11-
FUTURES NA WIBOR KWOTOWANIE KONTRAKTÓW Kwotowanie: 100 stopa procentowa Stopa procentowa to oczekiwania rynku co do wysokości przyszłej stawki referencyjnej WIBOR. Przykład: Kupno Sprzedaż F3MWN14 97,16 97,23 Oczekiwany 3MW (16/07/14) 2,84% p.a. 2,77% p.a. Sprzedając kontrakt po 97,16 liczymy, że 3M WIBOR (16/07/14) wyniesie co najmniej 2,84% p.a. Jeśli przewidywania sprawdzą się, będziemy mogli odkupić/rozliczyć kontrakt po niższym kursie. -12-
FUTURES NA WIBOR KRZYWA TERMINOWA Oczekiwania 3MW na podstawie kontraktów futures Na podstawie dziennych kursów rozliczeniowych z dnia 24/10/13 (linia ciągła) i 21/03/2014 (linia przerywana) 3,40% 3,30% 3,20% 3,27% 3,10% 3,14% 3,15% 3,00% 3,00% 2,98% 2,90% 24.10.13 2,87% 2,80% 2,81% 2,78% 2,70% 2,73% 2,75% 2,71% 2,72% 2,69% 2,70% 2,70% 2,70% 2,71% 2,67% 21.03.14 2,60% F3MWN14 2,50% paź 13 sty 14 kwi 14 lip 14 wrz 14 gru 14 mar 15 cze 15-13-
FUTURES NA WIBOR ZMIENIAJĄCE SIĘ OCZEKIWANIA RYNKOWE Zmiana kursu kontraktu F3MWN14 (24.10.2013 21.03.2014) 97,32 2,82% 97,30 2,80% 97,28 97,26 97,24 97,22 97,20 97,18 97,16 2,78% 2,76% 2,74% 2,72% 2,70% 2,68% 97,14 2,66% 97,12 2,64% 25 paź 13 12 lis 13 30 lis 13 18 gru 13 5 sty 14 23 sty 14 10 lut 14 28 lut 14 18 mar 14-14-
HARMONOGRAM SESJI FAZY RYNKU PRZED OTWARCIEM NOTOWANIA CIĄGŁE TR. PAKIETOWE 9:00 8:30 9:00 8:45 17:00 17:20 USTALANIE DKR 11:00 KONTRAKTY NA WIBOR WYGASANIE 16:20 16:30 16:30 KONTRAKTY NA OBLIGACJE -15-
ALGORYTMY DZIENNY KURS ROZLICZENIOWY Dzienny Kurs Rozliczeniowy (DKR) to kurs, po którym na koniec sesji: - wyceniane są otwarte pozycje w kontraktach - naliczane są zyski i straty - wyznaczane są depozyty zabezpieczające -16-
ALGORYTMY DZIENNY KURS ROZLICZENIOWY Algorytm DKR 50% 50% Średnia arytmetyczna ważona wolumenem obrotów wszystkich transakcji kontraktami danej serii zawartych pomiędzy 16:20 16:30 Średnia arytmetyczna wyznaczona na podstawie najlepszego zlecenia kupna i sprzedaży (min. 100 kontraktów) w arkuszu zleceń z godziny 16:30 Jeżeli nie jest możliwe wyliczenie jednego ze składników średniej, podstawą do wyliczenia DKR jest jej drugi element Jeżeli nie jest możliwe wyliczenie obu składników średniej, DKR jest kursem ostatniej transakcji na sesji (ew. poprzedni DKR) -17-
ALGORYTMY OSTATECZNY KURS ROZLICZENIOWY Ostateczny Kurs Rozliczeniowy (OKR) kurs ustalany w dniu wygaśnięcia kontraktów w celu dokonania ostatecznego rozliczenia pieniężnego OKR dla kontraktów na WIBOR: OKR = 100 stawka WIBOR -18-
OBLIGACJE WIBOR OGRANICZENIA WAHAŃ KURSÓW WIDEŁKI DYNAMICZNE I STATYCZNE DYNAMICZNE STATYCZNE +/- 0,25% +/- 0,60% +/- 0,90% +/- 2,20% -19-
DEPOZYTY ZABEZPIECZAJĄCE DEPOZYT NOMINAŁ KURS MNOŻNIK WARTOŚĆ % Wartościowo 1M WIBOR 3 000 000 97,36 x 2 500 = 243 400 0,33% 803,22 PLN x = 3M WIBOR 1 000 000 97,24 2 500 243 100 0,51% 1 239,81 PLN x = 6 M WIBOR 1 000 000 97,19 5 000 485 950 0,53% 2 575,54 PLN Źródło: http://www.kdpwccp.pl/pl/zarzadzanie/parametry/span/km_zrs.xls -20-
NOTOWANIA KONTRAKTÓW www.gpw.pl Źródło: http://www.gpw.pl/kontrakty_terminowe_pelna_wersja#ipk_wibor -21-
MATERIAŁY INFORMACYJNE www.gpw.pl Źródło: http://www.gpw.pl/kontrakty_wibor_obligacje_skarbowe -22-
PLATFORMA GPWtr@der www.gpwtrader.pl -23-
Dziękuję za uwagę Sebastian Siewiera Główny Specjalista Dział Rynku Terminowego E-mail: sebastian.siewiera@gpw.pl -24-