Program doradztwa zawodowego w Gimnazjum im. Ks. Zdzisława Peszkowskiego w Krążkowach Opracowały: Edyta Szczerbuk Ilona Pelc ZAŁOŻENIA PROGRAMU Program został opracowany jako potrzeba pomocy, usytuowana blisko ucznia, zwiększającej trafność podejmowanych decyzji edukacyjnych i zawodowych, minimalizującej koszty psychiczne wynikające z niewłaściwych wyborów. Program obejmuje zagadnienia związane z samopoznaniem (zainteresowania, uzdolnienia, umiejętności, temperament, obraz własnej osoby), etapy podejmowania decyzji zawodowych i edukacyjnych, informacje dotyczące poznawania zawodów, wymogi współczesnego rynku pracy i charakterystykę systemu edukacji. Oferowane zajęcia pomogą zwiększyć szanse zawodowe młodzieży oraz zmobilizować ją do odpowiedzialności za własną drogę zawodową. Realizacja programu powinna przebiegać z wykorzystaniem metod i form pracy aktywizujących ucznia. CELE GŁÓWNE 1. Uzmysłowienie młodzieży konieczności świadomego i rozważnego wyboru dalszej drogi kształcenia i zawodu. 2. Przygotowanie ucznia do trafnego wyboru drogi dalszego kształcenia i zawodu. 3. Przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych. 4. Wskazanie źródeł informacji o doradztwie zawodowym. CELE SZCZEGÓŁOWE 1. Kształtowanie umiejętności planowania dalszego rozwoju edukacyjno - zawodowego i kontynuacji nauki w szkołach ponadgimnazjalnych. 2. Wyzwalanie własnej aktywności ucznia w kierunku samopoznania, odkrywanie zainteresowań, uzdolnień, rozpoznawanie swego usposobienia i temperamentu pod kątem predyspozycji do wykonywania różnych zawodów. 3. Rozwijanie umiejętności samooceny. 4. Wskazanie na znaczenie stanu zdrowia i warunków psychofizycznych w związku z wymaganiami konkretnego zawodu. 5. Wyposażenie uczniów w wiedzę o interesujących ich zawodach, o czynnościach i warunkach pracy dla konkretnego zawodu. 6. Kształtowanie umiejętności określania swoich celów życiowych, mocnych i słabych stron, sprawnego komunikowania, autoprezentacji. 7. Wzmacnianie poczucia wartości przez wyłonienie pozytywnych stron osobowości. 8. Rozwijanie świadomości mobilności zawodowej i pobudzenie aktywności do poszukiwania
alternatywnych rozwiązań w różnych sytuacjach zawodowych i życiowych. 9. Zapoznanie uczniów ze strukturą szkolnictwa, wskazanie dróg dalszego kształcenia, przedstawienie warunków przyjęć do konkretnej szkoły. TREŚCI KSZTAŁCENIA I OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW I Rozpoznawanie własnych możliwości zawodowych. 1. Określenie własnych zainteresowań (naukowych, artystycznych, technicznych, urzędniczych, społecznych). 2. Uświadomienie własnych uzdolnień. 3. Uznawane wartości a konkretne oczekiwania wobec zawodu. 4. Typy osobowości i zbieżne z nimi środowiska pracy. 5. Stan fizyczny i zdrowotny a wybór zawodu. 6. Aspiracje i ambicje zawodowe. - potrafi określić swoje zainteresowania - potrafi rozwijać swoje zainteresowania - potrafi uświadomić sobie własne uzdolnienia - zna swój system wartości - poznaje własną osobowość - potrafi ocenić swój stan fizyczny i zdrowotny - zna swoje upodobania, mocne i słabe strony oraz własne predyspozycje do wykonywania zawodów II Świat zawodów 1. Podział zawodów ze względu na dominujące czynności; zawody związane z rzeczami, zawody związane z ludźmi, zawody związane z danymi. 2. Poznajemy zawody - opisy zawodów i ich wymagania. - zna podstawowe podziały zawodów - zna warunki i środowisko pracy konkretnych zawodów - zna wymagania psychofizyczne w konkretnych zawodach - zna przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania konkretnego zawodu - zna instytucje kształcące - potrafi określić szanse zatrudnienia w konkretnym zawodzie III Dalsze kształcenie i doskonalenie 1. Struktura kształcenia ponadgimnazjalnego. 2. Podnoszenie i uzupełnianie kwalifikacji w systemie szkolnym i pozaszkolnym. - zna rodzaje i typy szkół przygotowujące do wybranego zawodu - kryteria przyjęć oraz warunki naboru i kształcenia - przebieg kształcenia i czas trwania nauki - możliwości zdobycia kwalifikacji zawodowych
- możliwości przekwalifikowania IV Rynek pracy 1. Lokalny rynek pracy. 2. Prognozy dotyczące zatrudnienia w najbliższych latach - zawody z przyszłością. - posiada informacje o funkcjonowaniu rynku pracy - zna trendy na rynku pracy - dostrzega szanse zatrudnienia w danym zawodzie - potrafi napisać życiorys i list motywacyjny V Źródła informacji zawodowej 1. Rodzina. 2. Szkoła. 3. Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna. 4. Środki masowego przekazu. 5. Powiatowy Urząd Pracy. - wie, gdzie szukać pomocy w planowaniu własnej ścieżki kariery - zna adresy lokalnych instytucji MODUŁ I - klasa I - Uczeń poznaje siebie. MODUŁ II - klasa II - Uczeń poznaje różne zawody. MODUŁ III - klasa III - Kim będę? - Uczeń poznaje ścieżki kształcenia ponadgimnazjalnego i rynek pracy. Rozkład godzin w klasie I 1. Zajęcia organizacyjne (zbadanie oczekiwań uczniów, okręcenie wspólnych celów i tematyki zajęć) 2. Zajęcia integracyjne (uczniowie znają się lepiej co sprzyja atmosferze wymiany poglądów) 3. Moc pracy zespołowej (uczeń potrafi pracować zespołowo, w grupie, jest kreatywny) 4. Style uczenia się (Uczeń zna style uczenia się, wie w jaki sposób najlepszy dla niego przyswoi sobie wiedzę) 5. Rola osobowości w wyborze zawodu (uczeń wie, jakie aspekty osobowości powinien wziąć pod uwagę przy wyborze zawodu / szkoły ponadgimnazjalnej) 6. Samoocena jaki jestem (uczeń zna swoje słabe i mocne strony) 7. Moje zainteresowania (uczeń rozpoznaje swoje zainteresowania) 8. Moje umiejętności (uczeń rozpoznaje swoje umiejętności, uczeń rozwija swoje umiejętności teoretyczne i praktyczne potrzebne w zawodach) 9. Odkrywam swoje zdolności (uczeń potrafi określić swoje mocne strony, uzdolnienia)
10. Cechy charakteru (uczeń rozpoznaje swoje cechy charakteru, uczeń wie, jak cechy charakteru wpływają na wykonywanie zawodu, uczeń umie wymienić cechy charakteru ułatwiające pracę w poszczególnych zawodach 11. Temperament (uczeń wie, co to jest temperament, uczeń rozumie jak należy dobrać zawód do temperamentu 12. Zarządzam swoim czasem (uczeń potrafi zaplanować swoje działania w danym czasie) 13. Stan zdrowia (uczeń rozumie jakie przeciwwskazania do wyboru zawodu powodują różne wady i choroby) 14. Moje wartości, cele życiowe i plany w zakresie rozwoju zawodowego (uczeń próbuje określić własną wizję rozwoju zawodu, uczeń próbuje określić swoje predyspozycje zawodowe) 15. Autoprezentacja (uczeń wie jak się zaprezentować np. podczas rozmowy kwalifikacyjnej) Rozkład godzin w klasie II 1. Zajęcia organizacyjne (Zbadanie oczekiwań uczniów, okręcenie wspólnych celów i tematyki zajęć) 2. Praca w życiu człowieka (Uczeń rozumie znaczenie pracy w życiu, uczeń określa swój stosunek do pracy, uczeń określa wstępnie swoje preferencje w wyborze zawodu kim chciałbym być) 3. Konsekwencje dobrze i źle wybranego zawodu (uczeń zdaje sobie sprawę z konsekwencji wyboru zawodu, uczeń poznaje kryteria właściwego wyboru zawodu (co należy brać pod uwagę, gdy wybiera się zawód) 4. Grupy zawodów ( uczeń poznaje podział zawodów, uczeń potrafi zakwalifikować zawód do danej grupy) 5. Zawody człowiek człowiek ( uczeń zna zawody z grupy człowiek człowiek, uczeń rozwija zainteresowania potrzebne w tej grupie zawodów, uczeń ćwiczy umiejętności potrzebne w tej grupie zawodów 6. Zawody człowiek przyroda ( uczeń zna zawody z grupy człowiek przyroda, uczeń rozwija zainteresowania potrzebne w tej grupie, uczeń ćwiczy umiejętności potrzebne w tej grupie) 7. Zawody człowiek technika (uczeń zna zawody z grupy człowiek technika/rzeczy, uczeń rozwija zainteresowania potrzebne w tej grupie, uczeń ćwiczy umiejętności potrzebne w tej grupie) 8. Zawody człowiek dane, system znaków (uczeń zna zawody z grupy człowiek dane/system znaków, uczeń rozwija zainteresowania potrzebne w tej grupie, uczeń ćwiczy umiejętności potrzebne w tej grupie 9. Zawody człowiek wytwór artystyczny (uczeń zna zawody z grupy człowiek wytwór artystyczny, uczeń rozwija zainteresowania potrzebne w tej grupie, uczeń ćwiczy umiejętności potrzebne w tej grupie 10. Zawody przyszłości ( uczeń zbiera informacje o zawodach przyszłości) 11. Ginące zawody rękodzieło (uczeń zna zawody, które znikają z obecnego rynku pracy a jest na nie zapotrzebowanie) 12. Mój ulubiony zawód (uczeń potrafi określić wykonywanie jakiego zawody podobałoby się mu najbardziej, o jakim zawodzie marzy)
13. Rodziny zawodów. Cechy danego zawodu. (uczeń potrafi określić jakie są rodziny zawodów i jakie cechy je wyróżniają) 14. Prezentacje różnych zawodów 15. Spotkanie z przedstawicielem danego zawodu. Rozkład godzin w klasie III 1. Zajęcia organizacyjne (Zbadanie oczekiwań uczniów, określenie wspólnych celów i tematyki zajęć) 2. Zapoznanie uczniów z lokalnym rynkiem pracy (uczeń potrafi szukać ogłoszeń o pracę i wie gdzie je zamieszczać, uczeń potrafi segregować informacje). 3. Mobilność zawodowa jako zjawisko cywilizacyjne (uczeń rozumie możliwości przekwalifikowania zawodowego) 4. Edukacja zawód praca (uczeń potrafi wybrać odpowiednią dla siebie ścieżkę edukacyjną, uczeń rozumie potrzebę kontynuacji nauki i wyboru zawodu) 5. Wizyta w Powiatowym Urzędzie Pracy. 6. Zaplanowanie swojej kariery zawodowej drogą do sukcesu (uczeń próbuje określić swoją karierę zawodową, zna zasady skutecznego planowania swojej przyszłości) 7. Oferta edukacyjna (uczeń wie jakie szkoły ponadgimnazjalne są na terenie jego powiatu i okolic, w jakich kierunkach może się w nich kształcić) 8. Spotkania z przedstawicielami szkół ponadgimnazjalnych z najbliższej okolicy. 9. Piszemy CV i list motywacyjny (uczniowie potrafią napisać swoje pierwsze CV i list motywacyjny). 10. Zasady przyjęcia do szkół ponadgimnazjalnych i przygotowanie niezbędnej dokumentacji (uczeń wie, jakie dokumenty są potrzebne do złozenia w szkole ponadgimnazjalnej) 11. Analiza, ankiety i podsumowanie zajęć z doradztwa zawodowego (uczeń analizuje