Informacja z wyników kontroli wyrobów pirotechnicznych widowiskowych za IV kwartał 2010 r. Kontrole przeprowadzono u trzech importerów, w 1 hurtowni oraz dwóch jednostkach handlu detalicznego, w tym jednym sklepie wielko powierzchniowym. Realizując ustalone programem kontroli zadania, ogółem zbadano 68 partii wyrobów pirotechnicznych widowiskowych zaimportowanych z Chin w tym: 58 partii przez importerów krajowych, 9 partii przez firmę niemiecką (pierwszy dystrybutor w Polsce firma krajowa) W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano ogółem 24 partie wyrobów (tj. 35,3 % wyrobów zbadanych), z uwagi na brak dołączenia do wyrobu ostrzeżeń związanych z ich bezpiecznym użytkowaniem. Z dokumentów okazanych przez kontrolowanych (faktury zakupu, dokumenty odpraw celnych SAD oraz certyfikaty ADR) jednoznacznie wynikało, iż objęte kontrolą wyroby pirotechniczne widowiskowe zostały wprowadzone do obrotu po raz pierwszy na terytorium RP przed 09 września 2010r. Ocena bezpieczeństwa wyrobów pirotechnicznych widowiskowych. Badania organoleptyczne. Na podstawie art. 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. Nr 229, poz. 2275 ze zm.), ocenę bezpieczeństwa i prawidłowości oznakowania wyrobów pirotechnicznych przeprowadzono m.in. w oparciu o postanowienia dobrowolnych norm przedmiotowych oraz stan wiedzy i uzasadnione oczekiwania konsumentów co do bezpieczeństwa produktu. W poddanych ocenie organoleptycznej wyrobach nie stwierdzono uszkodzeń mechanicznych oraz wad mających wpływ na bezpieczeństwo użytkowania. Oznakowanie wyrobów pirotechnicznych widowiskowych w zakresie ogólnego bezpieczeństwa W wyniku sprawdzenia zgodności oznakowania poszczególnych typów wyrobów pirotechnicznych z wymaganiami określonymi w rozdziale 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów, w przypadku 24 partii stwierdzono brak zamieszczenia na wyrobie lub opakowaniu informacji i ostrzeżeń istotnych dla bezpiecznego stosowania, o treści Stojąc z boku zapalić system inicjujący na końcu i oddalić się natychmiast na odległość co najmniej 8 metrów, wymaganego postanowieniami normy PN - EN 14035-5:2007 Wyroby pirotechniczne widowiskowe - Część 5: Baterie i kombinacje. Wymagania i metody badań oraz normy PN - EN 14035-15:2009 Wyroby pirotechniczne widowiskowe - Część 15: Fontanny. Wymagania i metody badań.
2 Powyższe dotyczyło : - baterii 25 strzałowych CYPR P 7451 kod EAN 5907604903629 oraz baterii 9 strzałowych PUNK P7013 kod EAN 5907604902103, - baterii 19 strzałowych GOLD WILLOW JW - 036 kod EAN 5907603400365, - wyrzutni HE 1063 (baterii 19 strzałowych) kod EAN 5907486397660, wyrzutni HE 0957 (baterii 49 strzałowych) kod EAN 5907486392009 oraz wyrzutni podwójnej HE 1068 (baterii 100 + 50 strzałowych) kod EAN 5907486398445, - wyrzutni CK 1901 (baterii 19 strzałowych), wyrzutni CK 1601 (baterii 16 strzałowych), wyrzutni CK 0901 (baterii 9 strzałowych), wyrzutni CK 0701 (baterii 7 strzałowych), wyrzutni CK 4943 (baterii 49 strzałowych), wyrzutni CK 3635 (baterii 36 strzałowych), wyrzutni CK 1691 (baterii 16strzałowych), wyrzutni CK 2019 (baterii 20 strzałowych), oraz fontanny F 13-1 i F 9 1. Nieumieszczenie informacji Nie używać pod przeszkodą, Nigdy nie umieszczać jakiejkolwiek części ciała nad wylotem moździerza, Widzowie powinni znajdować się w odległości przynajmniej 25 m, Odpalający powinien oddalić się przynajmniej na 15 m, na opakowaniach moździerzy (bomby w moździerzu): Tiger P 6006, kod EAN 5907604900307, Brak ostrzeżenia o treści Odpalający powinien oddalić się na przynajmniej 15 m. Nigdy nie umieszczać jakiejkolwiek części ciała nad wylotem moździerza stwierdzono na opakowaniach wyrzutni (bomby w moździerzu) HE 0041, kod EAN 5907486396137, Brak informacji Nie używać pod przeszkodą, Odpalający powinien oddalić się przynajmniej na 15 m, stwierdzono na opakowaniach moździerzy (bomby w moździerzu) Scorpion JM - 323, kod EAN 5907603403236 W/w wymagania określone są w normie PN - EN 14035-31:2009 Wyroby pirotechniczne widowiskowe - Część 31: Bomby w moździerzach. Wymagania i metody badań. Ponadto stwierdzono brak następujących ostrzeżeń i informacji: 1) Unikać przeszkód nad wyrobem, Odpalający powinien oddalić się przynajmniej na 15 m. Widzowie powinni znajdować się w odległości przynajmniej 25m, wymaganych postanowieniami normy PN - EN 14035-28:2008 Wyroby pirotechniczne widowiskowe - Część 28: Rzymskie ognie. Wymagania i metody badań, na rzymskich ogniach HIPER STORM P2330 klasa 3, kod EAN 5907604900550, 2) Oddalić się natychmiast na odległość wynoszącą co najmniej 8 metrów wymaganego postanowieniami normy PN - EN 14035-17:2009 Wyroby pirotechniczne widowiskowe - Część 17: Bączki. Wymagania i metody badań, na opakowaniach bączka Żuki P 003, kod EAN 5907604900345 oraz bączka BZYK JD - 001, 3) Tylko do użycia na wolnym powietrzu wymaganego postanowieniami normy PN - EN 14035-19:2009 Wyroby pirotechniczne widowiskowe - Część 19: Zimne ognie. Wymagania i metody badań, na opakowaniach zimnych ogni P 0006, kod EAN 5907604901144 oraz zimnych ogni P
3 0012, kod EAN5907604905975, dla podanej klasy 2 wyrobu pirotechnicznego. Do pozostałych typów wyrobów pirotechnicznych widowiskowych objętych kontrolą dołączono informacje i ostrzeżenia umożliwiające prawidłowe i bezpieczne ich stosowanie. W przypadku wszystkich kwestionowanych wyrobów podjęto działania naprawcze polegające na uzupełnieniu brakujących oznaczeń przez jednostki kontrolowane jak również importerów. Do importerów zakwestionowanych wyrobów pirotechnicznych skierowano pisma informujące o możliwości podjęcia dobrowolnych działań naprawczych w stosunku do wszystkich znajdujących się w obrocie handlowym wyrobów pirotechnicznych. Przedsiębiorcy w udzielonych odpowiedziach poinformowali o podjętych działaniach naprawczych, wobec wyrobów znajdujących się w obrocie handlowym lub w magazynach. Ponadto informowali, że ze względu na sezonowy charakter sprzedaży przedmiotowych wyrobów, uzupełnianie brakujących oznaczeń nastąpi również we własnych magazynach, po zakończeniu procedury odbierania niesprzedanych towarów od kontrahentów handlowych. Z wyjaśnień złożonych przez przedsiębiorców wynika, że znaczną część informacji i ostrzeżeń zamieszczonych na objętych kontrolą wyrobach pirotechnicznych opracowano w oparciu o normę PN - C 86061, która w 2007 r. została wycofana ze zbioru Polskich Norm, natomiast w jej miejsce wprowadzono normy przedmiotowe na poszczególne typy wyrobów pirotechnicznych. Należy nadmienić, że w pkt 4.3. w/w normy PN - C 86061 dot. etykietowania opakowań jednostkowych zamieszczono ogólny zapis, cyt. W instrukcji obsługi powinien być określony sposób bezpiecznego użytkowania WPW. Niezależnie od w/w ogólnego zapisu w normie (bez wskazania treści wymaganych ostrzeżeń), zdaniem tut. Inspektoratu tego typu informacje i ostrzeżenia jak, np.: - konieczność oddalenia się osoby podpalającej lont na bezpieczną odległość (co najmniej 8 m dla baterii oraz co najmniej 15 m dla moździerzy i rzymskich), - nie stosowanie wyrobu pirotechnicznego pod przeszkodami oraz konieczność oddalenia widzów na odległość przynajmniej 25 m w przypadku moździerzy i rzymskich ogni, - nieumieszczanie jakiejkolwiek części ciała nad wylotem moździerza, - możliwość użycia zimnych ogni klasy 2 tylko na wolnym powietrzu winny się znaleźć na wyrobach gdyż warunkują one bezpieczne stosowanie produktu.
4 W toku prowadzonych czynności kontrolnych nie wydawano decyzji z art. 19 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów w odniesieniu do kwestionowanych wyrobów pirotechnicznych, z uwagi na natychmiastowe podjęcie dobrowolnych działań przez przedsiębiorców. Do pozostałych rodzajów wyrobów pirotechnicznych widowiskowych dołączono informacje i ostrzeżenia umożliwiające prawidłowe i bezpieczne ich stosowanie. Dodatkowe zagadnienia kontroli Oznakowanie wyrobów Prawidłowość oznakowania wyrobów badano także w oparciu o przepisy art. 20 ustawy z dnia 02 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity Dz. U. z 2007r. nr 155, poz. 1095 ze zm.) oraz przepisy art. 7 i 7a ustawy z dnia 7 października 1999r. o języku polskim (Dz. U. nr 90, poz. 999 ze zm.) i nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono. Legalność prowadzonej działalności Wszystkie kontrolowane jednostki posiadały aktualne zgłoszenia prowadzonej działalności do ewidencji lub rejestru sądowego oraz były oznaczone na zewnątrz szyldem. W kontrolowanych jednostkach nie stwierdzono niezgodności prowadzonej działalności gospodarczej z okazanymi odpisami z rejestru handlowego KRS lub zaświadczeniami o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Rzetelność prowadzonej działalności W toku kontroli placówek detalicznych sprawdzono również przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 05 lipca 2001r. o cenach (Dz. U. nr 97, poz. 1050 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dn. 10 czerwca 2002r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. nr 99, poz. 894 ze zm.) nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono. UWAGI I WNIOSKI Jedną z głównych trudności w przeprowadzeniu kontroli był fakt nie zamieszczania klasy na niektórych typach wyrobu pirotechnicznego, istotnej dla oceny zagrożenia związanego z produktem, co w znacznym stopniu ograniczało lub uniemożliwiało ustalenie, jakie informacje i ostrzeżenia dot. bezpieczeństwa winny znaleźć się na wyrobie.
5 W toku kontroli przedsiębiorcy informowali, iż po wycofaniu normy PN - C 86061 ze zbioru Polskich Norm brak było podstawy prawnej do ustalania i zamieszczania klasy na wyrobach. Z treści złożonych wyjaśnień wynika, iż dopiero uchwalona w 2010r. ustawa o zmianie ustawy o materiałach wybuchowych do użytku cywilnego oraz ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym (Dz. U. z 2010r. nr 155, poz. 1039), daje możliwość jednostkom certyfikującym do przeprowadzenia badań i ustalenia klas (wg norm zharmonizowanych z dyrektywą 2007/23/WE), dla nowo wprowadzanych do obrotu wyrobów pirotechnicznych. Przeprowadzone kontrole wykazały również, iż większość importerów nie posiada wystarczającej wiedzy odnośnie wymagań dot. oznakowania wprowadzanych do obrotu wyrobów pirotechnicznych na podstawie ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów, a z udzielonych dopowiedzi na wystąpienia pokontrolne wynikało, iż dla przedsiębiorców wystarczające jest posiadanie certyfikatu ADR, który umożliwia sprzedaż wyrobów pirotechnicznych do 2017r. W IV kwartale 2010 r. na adres tut. Inspektoratu nie wpłynął żaden wniosek z Urzędu Celnego o wydanie opinii dotyczących wyrobów pirotechnicznych widowiskowych.